Morgunblaðið - 06.12.2008, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2008
Peugeot framleiddi sína fyrstu piparkvörn 1840.
Verkið í kvörnunum er ennþá það áreiðanlegasta
á markaðinum og ástæðan fyrir því að Peugeot
býður 30 ára ábyrgð. Peugeot kvarnir fást hjá:
Kokku á Laugavegi 47, Duka Kringlunni, Tekk
Company Bæjarlind 14-16 í Kópavogi, Pottum
og Prikum á Strandgötu 25 á Akureyri og Cabo
við Hafnargötu 23 í Keflavík. Svo er auðvitað
hægt að kaupa þær á kokka.is
J
Ó
N
S
S
O
N
&
L
E
’M
A
C
K
S
•
jl
.i
s
•
S
ÍA
Peugeot,
skoðaður
til 2038
Sagt er frá athafna-
mönnum og farand-
verkafólki,
knattspyrnuköppum
og stjórnmálamönnum
og síðast en ekki síst
baráttunni um fram-
tíð byggðar í
Vestmannaeyjum.
holar@simnet.is
Hér eru sögurnar
óteljandi
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
JÓRUNN Viðar tónskáld, píanó-
leikari og tónlistarkennari verður
níræð á morgun. Í samtali við
blaðamann sló hún á sína léttustu
strengi, hló dátt og gladdist yfir
tilverunni. Skemmtilegri mann-
eskjur eru vandfundar.
„Þú ert ekki billeg,“ segir hún
hlæjandi þegar blaðamaður ber
upp erindi sitt. „Ég hef frá mörgu
að segja og þú gætir lent í því að
ég talaði endalaust,“ bætir hún við
sposk.
„Ég er sko orðin kvikmynda-
leikkona, og myndin verður sýnd í
dag, – það er fyrsta sýning, bara
prufa fyrir gesti.
Það var þannig að Ari Alexand-
er heimtaði bara að fá að gera um
mig heimildamynd, og er búinn að
vera hjá mér eins og grár köttur í
heilt ár, og ég ekkert nema feimn-
in og kem engu út úr mér,“ segir
Jórunn og ég veit ekki hvort þetta
eru öfugmæli, þar til hún tekur af
skarið. „Ég skal segja þér, að ég
er orðin svo mælsk að undir það
síðasta talaði ég beint inn á mynd-
ina sjálfa. Þú sérð að það er ým-
islegt sem ég stend í, að verða ní-
ræð.“
Fyrsta kvikmyndatónskáldið
Jórunn Viðar á langan feril að
baki sem tónskáld, píanóleikari og
tónlistarkennari. Meðal verka
hennar eru píanókonsertinn
Slátta, ballettarnir Eldur og Ólaf-
ur Liljurós, Mansöngur fyrir Ólafs
rímu Grænlendings, Tilbrigði um
íslenskt þjóðlag fyrir selló og pí-
anó, Íslensk svíta fyrir fiðlu og pí-
anó, fjöldi sönglaga og kórverka.
Jórunn er líka höfundur fyrstu ís-
lensku kvikmyndatónlistarinnar;
hún samdi hana við mynd Óskars
Gíslasonar, Síðasti bærinn í daln-
um. Það er ekki langt síðan Jór-
unn sá myndina aftur, en þá hafði
hún ekki séð hana frá því 1950
þegar hún var gerð. „Ég varð al-
veg undrandi hvað myndin var
góð, eftir allan þennan tíma. Ósk-
ar Gíslason sýndi hana út um allt,
og hún gerði mikla lukku.“
Mahler er góður förunautur
Jórunn kveðst hafa ætlað sér að
láta níræðisafmæli sitt líða hljóð-
laust hjá. „Ég kemst víst ekki upp
með það. Það er mikil upphefð
fyrir mig, að Sinfóníuhljómsveit
áhugamanna ætlar á morgun að
spila Eldinn minn og þar á eftir
fyrstu sinfóníu Mahlers. Að setja
okkur Mahler í eina flækju þykir
mér afskaplega gaman – Mahler
er góður förunautur og ég ætla að
mæta á tónleikana.“ Það er fjarri
lagi að Jórunn sé hætt að semja.
Hún er nýbúin að klára verk sem
hún samdi við þulu eftir tengda-
son sinn, Valgarð Egilsson. Það
heitir Gátur fyrir konunga. „Verk-
ið er þannig í sniðum að það má
breyta því í margra kvikinda líki.
Það má til dæmis vera fyrir tvo
kóra og tvo einsöngvara, ellegar
getur píanóleikari brillerað á pí-
anóið með fínan einsöngvara, ell-
egar þá að allir sitji og prjóni
meðan þeir raula það,“ segir Jór-
unn og hlær og staðfestir að fleiri
verk séu í smíðum.
Putti í umsátri um tónlistina
Þegar Jórunn er spurð að því
hvort hún geri upp á milli barna
sinna, tónskáldsins í sér og píanó-
leikarans, svarar hún á sinn
kerskna hátt: „Þetta kemur á
óvart, því nú hef ég engan tíma til
að hugsa mig um. Ég er börn-
unum mínum – alvörubörnunum –
góð mamma; mér finnst þau
skemmtileg og það er gaman að
vera með þeim. Dætur mínar
þekkja líka kvalastundirnar sem
maður gengur í gegnum, til dæmis
þegar maður er ekki viss um að
maður kunni hundrað prósent það
sem maður á spila næsta dag og
er að velta því fyrir sér hvort
maður hljóti ekki að ruglast í takti
28. Þá verður maður að brjótast í
gegnum það sem erfiðast er í hug-
anum. En puttarnir eru sniðugir,
því oft kunna þeir hlutina betur en
maður heldur; það er eins og
beygjan á miðjum fingri sé búin
að undirbúa allt og sé tilbúin í
umsátri sínu um tónlistina.
En í alvöru talað, þá hef ég
aldrei getað hætt að spila. Ef ég
sleppi því má alls ekki líða einu
sinni vika á milli því píanóið togar
í mig og ég verð bara að halda
áfram. Þess vegna spila ég enn.
Þó á tónskáldið sterkari ítök í
mér. Ég var þriggja ára þegar ég
gat spilað Heims um ból á píanóið,
en ég var líka ung þegar ég samdi
mín fyrstu verk, mars og sönglag.
Ég hafði góða áheyrendur heima
því Drífa systir mín tók vel und-
ir.“
Falleg túlkun og seiður
Í vinnslu er plata með söng-
lögum eftir Jórunni en flytjend-
urnir eru Helga Rós Indriðadóttir
söngkona og Guðrún Dalía Sal-
ómonsdóttir píanóleikari. „Þetta
er mikið mál, því það er erfitt og
kostnaðarsamt nú til dags að gefa
út. En tónskáld er ekki hálf mann-
eskja nema það komi einhverju frá
sér. Sum af lögunum er ég búin að
eiga frá því í barnæsku. Eitt það
fyrsta sem ég samdi var Sestu
hérna hjá mér systir mín góð. Ég
átti eina systur og hún var best í
heimi.
En þessar ungu konur eru góð-
ar. Helga Rós er búin að syngja í
mörg ár í óperuhúsum í Þýska-
landi og hefur mjög fallega túlkun.
Guðrún Dalía hefur seið sem
margir píanóleikarar vita ekki
hvað er. Seiðurinn ilmaði alveg
fram að dyrum þegar ég heyrði
hana æfa með Helgu Rós. Það er
mikils virði fyrir mig að fá svona
gott fólk til að flytja verkin mín.“
Í flækju með Mahler
Jórunn Viðar tónskáld og píanóleikari fagnar níræðisafmæli
Jórunn Viðar „Verkið er þannig í sniðum að það má breyta því í margra
kvikinda líki,“ segir tónskáldið um verk sem hún hefur nýlokið við.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
»En puttarnir erusniðugir, því oft
kunna þeir hlutina betur
en maður heldur; það er
eins og beygjan á
miðjum fingri sé búin að
undirbúa allt og sé
tilbúin í umsátri sínu
um tónlistina.
RÚSÍNAN í pylsuenda Tónlist-
ardaga Dómkirkjunnar, sem staðið
hafa undanfarnar vikur, verður
flutningur Dómkórsins á þremur
fyrstu hlutum Jólaóratóríu Jóhanns
Sebastians Bach í dag, á Nikulás-
armessu, kl. 17 í Langholtskirkju.
Flytjendur auk kórsins verða
Hulda Björk Garðarsdóttir sópran,
Sesselja Kristjánsdóttir alt, Eyjólf-
ur Eyjólfsson tenór og Bergþór
Pálsson bariton, auk 25 manna
hljómsveitar. Stjórnandi er Mar-
teinn H. Friðriksson.
Jólaóratórían
hjá Dómkór
Stjórnar Marteinn H. Friðriksson.