Neytendablaðið - 01.06.2003, Blaðsíða 9

Weetabix kemur best út með samanlagða
4,7 í einkunn og Cheerios kemur þar á
eftir með samanlagða 4,1 í einkunn. Þær
tegundir sem fá lægstu samanlögðu ein-
kunnina eiga það yfirleitt sameiginlegt
að vera dísætar, innihalda lítið af trefjum
en mikið af natríum.
í Lucky Charm er sælgæti blandað við
kornið. Þetta er gagnrýnisvert þar sem
óheppilegt er að blanda saman mat og
sælgæti í morgunverð, og getur átt þátt
í að venja minni börn á að borða sæl-
gæti.
Hafragrauturinn klikkar ekki
Sú tegund af haframjöli sem rannsökuð
var fæst ekki hér á landi og er því ekki í
töflunni. Haframjölið fékk hæstu saman-
lögðu einkunn - 4,7 - og var besti kost-
urinn ásamt Weetabix. Haframjöl er því
augljóslega bráðhollur morgunmatur og
ganga má út frá því að þessi niðurstaða
eigi einnig við urn þær tegundir hafra-
mjöls sem fáanlegar eru hér á landi.
Einnig má taka það fram að haframjöl er
langódýrasti kosturinn.
Of mikill sykur
Óhætt er að segja að hér á landi sé sykur-
neysla með því mesta sem gerist. Mikið
hefur verið talað um gosdrykkjaþamb og
sælgætisát en samkvæmt þessari könnun
er morgunmaturinn okkar ekki alsaklaus.
í mörgum vinsælustu tegundunum er
alltof hátt hlutfall sykurs. Alls eru 26 teg-
undir í könnuninni, þó ekki finnist þær
allar hérlendis, og einungis hafragrjón,
Weetabix og þrjár tegundir af kornfleksi
innhalda minna en 10 grömm af sykri í
100 grömmum. Hæst er sykurinnihaldið
í Guldkorn (53,1 g/1 OOg), Frosted Cheer-
ios, Cocoa Puffs (50g/100g) og Lucky
Charms (46g/100g). Þetta þýðir að einn
skammtur af þessum ofantöldu tegund-
um uppfyllir um 50% af sykurþörf 4-6
ára gamals barns, en hér er miðað við að
einn skammtur sé 30 grömm af morgun-
verðarkorni með léttmjólk.
Sykurtegundir í morgunmat geta verið
laktósi, maltósi, glúkósi, frúktósi og
sakkarósi. I flestum tegundum morg-
unkorns er mest af sykurtegundinni
sakkarósa sem er hreinn sykur.
Af þeim 14 tegundum sem fást hér eru
alls 8 með lægstu einkunn þegar sykur-
innihald er rannsakað. Hæstu einkunn fá
þær tegundir sem í er minnstur sykur.
Ofmikið salt, trefjarnar misjafnar
Ekki er talið ráðlegt að matur innihaldi
meira en 0,2g/MJ af natríum. Coco Pops
inniheldur minnst natríum eða 0,31 g/MJ
og Corn Flakes mest 0,63 g/MJ. Allar
tegundirnar í þessari könnun innihalda
því natríum yfir ráðlögðum dagskammti.
Bestu einkunn fá þær tegundir sem inni-
halda minnst natríum.
Trefjar eru mikilvægar fyrir melting-
arkerfið og veita seddutilfinningu og
fyllingu. Tegundir eins og Weetabix og
Havrefras fá þar hæstu einkunn. Þó virð-
ist tilhneigingin vera sú að í morgunverð-
arkorni með miklum trefjum sé einnig
mikill sykur.
Óþarfa aukefni
Talsvert er af aukefnum í morgunverð-
arkorni og eru sum til gagns en önnur
til óþurftar. Þrávarnarefnin sem fundust
teljast öll meinlaus en það sama verður
ekki sagt um iitarefnin. í þremur tegund-
um er að finna litarefni. Þetta eru Cocoa
Puffs sem inniheldur tvö litarefni (E162
og E150), Frosted Cheerios sem hefur eitt
(E171) og Lucky Charms, en þar eru 5
mismunandi litarefni (E102, E110, E133,
E129 og E171). Þar af eru þrjú á lista
yfir efni sem geta valdið hastarlegum of-
næmiseinkennum (E102, E110 og E133).
í könnuninni er gagnrýnt að þessi litar-
efni séu notuð í morgunmat. Þeir sem
vilja fræðast nánar um litarefni er bent
á pistil um asó-litarefni á heimasíðunni,
www.ns.is
Akrýlamfð
Sænskir vísindamenn kynntu niðurstöðu
rannsóknar 2002 sem sýndi að efnið
akrýlamíð myndast í sterkjuríkum mat-
vælurn sem meðhöndluð eru við hátt
hitastig. Niðurstöðurnar vöktu mikla at-
hygli enda talið hugsanlegt að akrýlamíð
valdi krabbameini í fólki.
Engin hámarksgildi eru til fyrir akrýlamíð
f matvælum nema neysluvatni en þar er
hámarksgildið 0,10 pg/l. I þessari könnun
er magnið af akrýlamíö kannað og hæsta
einkunn, 5, er gefin fyrir þær tegundir
sem innihalda minnst magn akýlamíðs.
Ýtarlegri umfjöllun um þessa könnun er
að finna á www.ns.is
NEYTENDABLAÐIÐ 2. TBL.2003 9