Læknablaðið - 01.08.1959, Page 28

22
LÆKNABLAÐIÐ
lytiskum streptococcum í A-
flokki, pneumococcum eða go-
nococcum.
Sýlda ónæmið er þannig tíð-
ast gegn streptomycin og tetra-
cyclin lyfjum.
Aukaverkanir fúkalyfja eru
alhnismunandi (3). Streptomy-
cin veldur ekki aðeins truflun-
um á 8- heilatauginni, heldur
einnig húðbólgu. Tetracyclinin
hafa fáar eiturverkanir, séu þau
gefin í hæfilegum skömmtum.
Milclir slcammtar og langvar-
andi meðferð veldur ertingu á
slímhúð meltingarfæra, sviða í
tungu, cheilosis og niðurgangi
vegna breytinga á þarmaflór-
unni. Ef sjúklingur, sem þetta
hendir, sýkist af ónæmum stap-
hylococcum, þá er hann í lífs-
hættu. Sömu verkanir geta lilot-
izt af langvarandi chloramphe-
nicol notkun. Auk þess eru
dæmi til að chloramphenicol
liafi valdið eiturverkunum á
beinmerg, með þeim afleiðing-
um, að sjúklingar liafa dáið úr
sepsis eða hlæðingum vegna
agranulocytosis eða af aplast-
iskri anæmi. Þessar aukaverk-
anir of chloramphenicol eru að
vísu sjaldgæfar, en með víðtæk-
ari notkun verður áhættan
meiri. Ofnæmi er sjaldgæft af
þessum lyfjum.
Bacitracin, polymyxin og neo-
mycin geta valdið nýrna-
skemmdum, ef þessi lyf eru gef-
in lengi. Auk þess valda poly-
myxin og neomycin skemmdum
á taugakerfi. Ofnæmi er sjald-
gæft, þrátt fyrir útvortis notk-
un. Hættulegra er novobiocin,
það veldur tíðum dermatitum
og stundum leucopeni eða agra-
nulocytosis. Erythromycin má
heita saklaust livað eiturverkan-
ir snertir.
Aukaverkanir af penicillini
voru ekki óalgengar fyrstu árin,
sem lyfið var í notkun, en þær
eru fátíðari nú, vegna þess að
lvfin eru hreinni og önnur sölt
notuð en í fyrstu. Tíðleiki auka-
verkana er nú talinn frá 2,5—
15% eftir innspýtingu, 15% hjá
þeim, sem liafa ofnæmi, 5% hjá
fullorðnum, sem ekki liafa of-
næmi, en 2,5% hjá börnum. Sé
lyfið gleypt, eru aukaverkanir
hverfandi, eða 0,2% (9).
Tíðasta aukaverkunin er hiti,
ofl án útbrota. Aðrar eru upp-
hlaup (urticaria), almenn van-
líðan án annarra einkenna, stað-
bundin einkenni, þ. e. par-
æsthesiae, kýlasótt (furunculo-
sis) og bjúgur á útlimum, Quin-
kes oedem og glossilis. Nokkur
dæmi eru til þess, að sjúlding-
ar, sem áður hafa fengið peni-
cillin innspýtingu, hafi fengið
lost og látizt úr því, hálfum til
einum ldukkutíma eftir að lvf-
inu var dælt inn í þá. Því er
ráðlegt að kynna sér áður en
penicillini er dælt, hvort sjúk-
lingurinn hafi ofnæmi, eða livort
honum hafi orðið meint af fyrri
penicillin gjöf. Penicillin veldur
ekki eiturverkunum.