Félagsbréf - 01.12.1958, Side 52

Mlréf frá ffoni/ Htnttj
'Sý lyri i'iii í8kII varðandi
„rithöfundtnn og fólkiiV
EFTIR GORDON WALKER
TZ' ÍNVERSKIR menntamenn, sem mestan þátt áttu í stofnun kín-
verska kommúnistaflokksins á árunum eftir 1920, liafa nú rekið
sig á margs konar hindranir, sem þeim hljóta að þykja afar ískyggi-
legar.
Meðan á borgarastyrjöldinni stóð, var þeim tekið tveim liöndum
af flokksforystunni, og nutu þá allmikils andlegs frelsis. En eftir
að kommúnistar náðu völdum í Kína árið 1950, varð hér breyting á.
Og þegar farið var að liraða hinni sósíölsku skipulagningu, varð mörg-
um heiðvirðum menntamönnum það ljóst, að því er virðist í fyrsta
sinni, að þeim var lítið rúm ætlað á öðru stigi byltingarinnar, að
minnsta kosti þeim þeirra, seni vildu lialda einstaklingseðli sínu og
hafa hugsana- og athafnafrelsi í heiðri.
Á síðustu mánuðum hafa þvinganirnar orðið æ harðari. Rithöfund-
um, náttúrufræðingum og háskólakennurum, sem dirfðust að gagn-
rýna flokksforystuna á miðju síðasta ári, liefur verið stranglega liegnt.
Og þeir, sem gerðu sér grein fyrir hinu óumflýjanlega og tóku því,
hafa beygt sig, svo sem liér um bil 80 þekktir náttúrufræðingar, sem
síðast liðið vor „játuðu“ á sig „borgaralega einstaklingshyggju“: Þeir
liafa með öðrum orðum samþykkt þá aðvörun flokksins, að þeir geti
einungis notið frelsis svo lengi sem þeir rígbindi sig við áróðursvél
flokksins.
Hvað það er, sem stjórnin ætlast nú til af menntamönnunum, kemur
ef til vill skýrast í ljós í ritstjórnargrein, er birtist nýlega í DagblaSi
fólksins í Peking undir fyrirsögninni „Algerlega rauður og fyllilega
sérfróður“. 1 upphafi greinarinnar er bent á það, að þótt sumir mennta-
menn liafi tekið sinnaskiptum, lialdi aðrir áfrarn í hugsunarliætti
ágóða, frægðar og „borgaralegrar einstaklingsliyggju“. Þar stendur
meðal annars:
„Er það nokkruin erfiðleikum bundið, að gerast bæði rauður og