Félagsbréf - 01.12.1958, Síða 64

62
FELAGSBREF
dugnað og kjark af einum kvenmanni
að ráðast í íslandsferð í uppliafi 18.
aldar. Þeim mun kynlegar kemur það
fyrir sjónir, live höfundur lætur liana
glúpna í baráttu sinni við maddömu
Holm, þegar til Bessastaða er komið.
Ekki getur það heldur talizt vænlegt
til að vinna hylli elskhuga síns, sem
orðinn er manni fráhverfur, að loka sig
inni í lítilli stofu og svelta sig í hel.
Þá fékk ég ekki heldur skilið, hve mikið
gildi Hrafnhetta bindur við vasaklút-
inn, sem konungur cr látinn fleygja í
hana, þegar hún leitar fundar hans, nema
klúturinn eigi að vera hluti af þeim
tvíleik, sem sumir gagnrýnendur gera
sér nú tíðrætt um.
Þá kemur að annarri aðalpersónu sög-
unnar, amtmanni Niels Fuhrmann. Hann
er talinn liafa verið gáfaður og vel les-
inn, keinst til áhrifa og valda, og hon-
um er lýst sein framúrskarandi elju-
sömum og dugandi embættismanni. Eigi
að síður kemur liann mér fyrir sjónir
í sögunni sem hálfgerður vingull, er
lætur að niiklu leyti stjórnast af þrem-
ur konum, sem teygja liann og toga á
milli sín. Látum vera þótt liann skreppi
öðru hverju upp í hólið til Hrafnhettu,
jafnvel eftir að hann hefur ákveðið að
ganga ekki að eiga hana, en hann held-
ur áfram að skrifa henni bréf og, að
því er manni virðist, játa henni ást sína
árum saman og þannig leggja upp í
hendur hennar skrifleg gögn, sem hon-
um gætu orðið að falli. Þessu mætti
svara á þann veg að þannig hafi þetta
verið, svo mikið segi sagan manni. Gott
og vel, en það vantar á, að skýring höf-
undar á þessu sálfræðilega fyrirbæri í
fari Fuhrmanns sé nógu sannfærandi og
djúpstæð. Það er einmitt þetta, seni olli
mér dálitlum vonbrigðum, því að ég
hefði talið það vera hið sterka svið
skáldsins á Eyrarbakkai
Guðmundur Daniclsson liefur eigi
að síður ritað að þessu sinni bráð-
skemmtilegan róman — já, og því ekki
það, hressandi og að mörgu leyti ferska
skáldsögu um sagnfræðilegt efni, scm
að mínu áliti markar nýja og á niargan
hátt skemmtilega afstöðu til sagnfræði-
legrar skáldsagnagerðar. Og að því leyt-
inu gct ég verið sammála vini okkar
Helga Sæmundssyni, að þessi saga gæti
verið vel fallin til þýðingar á erlend
mál. Hvaða höfundur sem er gæti verið
fullsæmdur af henni, líka þeir sem
heimsfrægðar og metsölu njóta. Tækni
Guðmundar Daníelssonar og stíll bregzt
ekki, því að „Hrafnhetta“ er í bezta
ináta spennandi og hcldur lesandanum
föstum við lesturinn allt þar til hann
fær í sögulok svar við gátunni, og það
svar höfundar er sjálfsagt eins sennilegt
og hvert annað.
ÞórSur Einarsson.
*
Jóhann Hjálmarsson:
UN’DAMÆGUt FISKAlt
Heimskringla 1958.
Aftan á bókinni stendur, að Jóhann
Hjálmarsson ligfi verið aðeins 17 ára,
þegar fyrsta ljóðabók lians kom út.
Hún heitir Aungull í tímann. Síðan
eru tvö ár, og er hann þá eftir því 19
ára, þegar liann gefur út aðra ljóðabók
sína, Undarlega fiska.
Þó að ýmislegt sér barnalegt í fyrri
bókinni, er þar margt skáldlegra sýna
og jafnvel heil ljóð ágæt, eins og í minn-
ingu skálds. Var auðséð strax, að hér
var skáld að vaxa úr grasi.
Tvö ár er stuttur tími á þroskabraut