Peningamál - 05.11.2014, Blaðsíða 18

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
4
18
PENINGASTEFNAN OG INNLENDIR
FJÁRMÁLAMARKAÐIR
Markaðsaðilar vænta hærri raunvaxta
Könnun á væntingum markaðsaðila sem var framkvæmd í lok október
sl. gefur til kynna að þeir vænti lægri nafnvaxta Seðlabankans á næsta
ári samanborið við ágústkönnun bankans (mynd III-4). Niðurstöðurnar
gefa þannig til kynna að markaðsaðilar vænti þess að veðlánavöxtum
bankans verði haldið óbreyttum fram á fjórða fjórðung næsta árs og
verði þá hækkaðir um 0,25 prósentur, í 6,25%, og að vextirnir verði
orðnir 6,5% eftir tvö ár. Það eru 0,25 prósentum lægri vextir en þeir
væntu í ágúst. Könnunin gefur jafnframt til kynna að væntingar um
raunvexti bankans eftir eitt og tvö ár hafi hækkað frá ágústkönnun-
inni. Vísbendingar um væntingar markaðsaðila út frá mati á fram-
virkum vaxtaferli gefa hins vegar til kynna að líkt og í ágúst búist þeir
við 0,25 prósentna hækkun veðlánavaxta bankans þegar á þessu ári
og sambærilegri hækkun á fyrsta ársfjórðungi þess næsta og að þeir
verði þá 6,5%.2 Samkvæmt matinu vænta þeir þó minni vaxtahækk-
ana síðar á spátímanum en í ágúst.
Markaðsvextir og vaxtaálag
Ávöxtunarkrafa lengri óverðtryggðra ríkisbréfa hefur lækkað …
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra ríkisbréfa lækkaði lítillega í kjölfar til-
kynningar peningastefnunefndar Seðlabankans um óbreytta vexti
bankans og útgáfu uppfærðrar grunnspár bankans í ágúst (mynd III-
5). Kann það að endurspegla trú markaðsaðila á að verðbólguhorfur
hafi batnað líkt og spá bankans sýndi og að núverandi vaxtastig væri
hæfilegt til að halda verðbólgu við markmið. Krafa lengri bréfa hefur
lækkað enn frekar í kjölfar hagstæðra verðbólgumælinga og er nú allt
að ½ prósentu lægri en hún var um miðjan ágúst. Ávöxtunarkrafan
er þó enn hærri en hún var í lok október 2013 og hefur raunávöxtun
ríkisskuldabréfa hækkað í takt við hækkun raunvaxta Seðlabankans.
… líkt og krafa verðtryggðra skuldabréfa
Ávöxtunarkrafa verðtryggðra íbúða- og ríkisbréfa hefur lækkað
lítillega frá ágústútgáfu Peningamála en er enn allt að 1,3 prósentum
hærri en í október 2013. Endurspeglar það að hluta til fyrrnefnda
hækkun raunvaxta Seðlabankans en kann einnig að endurspegla þá
óvissu sem er til staðar varðandi framtíðarskipan húsnæðismála og
Núverandi Breyting frá Breyting frá
aðhaldsstig PM 2014/3 PM 2013/4
Raunvextir miðað við:1 (31/10 ’14) (15/8 ’14) (1/11 ‘13)
ársverðbólgu 3,4 0,5 1,6
verðbólguvæntingar fyrirtækja til eins árs 2,3 0,0 0,9
verðbólguvæntingar heimila til eins árs 1,3 0,0 0,9
verðbólguv. markaðsaðila til eins árs2 2,5 0,5 1,1
verðbólguv. á fjármálamarkaði til eins árs3 2,6 0,3 0,8
verðbólguspá Seðlabankans4 2,7 0,2 0,6
Meðaltal 2,4 0,2 1,0
1. Miðað við einfalt meðaltal vaxta á óbundnum og bundnum innlánsreikningum fjármálafyrirtækja í Seðlabankanum (áður inn-
stæðubréfa) sem virka nafnvexti bankans. 2. Út frá könnun á væntingum markaðsaðila. 3. Verðbólguálag til eins árs út frá mismun
óverðtryggða og verðtryggða vaxtarófsins (5 daga hlaupandi meðaltal). 4. Spá Seðlabanka um ársverðbólgu eftir fjóra ársfjórðunga.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Tafla III-1 Taumhald peningastefnunnar (%)
2. Vísbendingar sem vaxtaferillinn gefur um væntingar markaðsaðila um næstu vaxtaákvarð-
anir eru óvissari en ella vegna vandamála við mælingu á stysta enda vaxtarófsins. Sjá nánari
umfjöllun í rammagrein III-1 í Peningamálum 2013/4.
% Prósentur
Mynd III-6
Áhættuálag á skuldbindingar ríkissjóðs
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 31. október 2014
Heimild: Bloomberg.
Skuldatryggingarálag ríkisins (v. ás)
Vaxtamunur á íslensku og bandarísku ríkisskuldabréfi
útgefnu í Bandaríkjadölum á gjalddaga árið 2016 (h. ás)
Vaxtamunur á íslensku og bandarísku ríkisskuldabréfi
útgefnu í Bandaríkjadölum á gjalddaga árið 2022 (h. ás)
Vaxtamunur á íslensku og þýsku ríkisskuldabréfi
útgefnu í evrum á gjalddaga árið 2020 (h. ás)
0
1
2
3
4
5
6
7
0
1
2
3
4
5
6
7
2010 2011 2012 2013 2014
%
Mynd III-5
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra og verðtryggðra
skuldabréfa
Daglegar tölur 2. janúar 2009 - 31. október 2014
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Verðtryggt íbúðabréf á gjaldd. 2044
Verðtryggt íbúðabréf á gjaldd. 2024
Verðtryggt ríkisbréf á gjaldd. 2021
Óverðtryggt ríkisbréf á gjaldd. 2031
Óverðtryggt ríkisbréf á gjaldd. 2019
Óverðtryggt ríkisbréf á gjaldd. 2016
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2011 2012 2013 201420102009
Mynd III-4
Veðlánavextir, framvirkir vextir og væntingar
markaðsaðila um veðlánavexti1
Daglegar tölur 1. janúar 2011 - 31. desember 2017
%
Veðlánavextir SÍ
PM 2014/2 (miður maí 2014)
PM 2014/3 (miður ágúst 2014)
PM 2014/4 (lok október 2014)
Væntingar markaðsaðila (lok október 2014)2
1. Við mat á vaxtaferlinum er notast við vexti á millibankamarkaði og
vexti ríkisbréfa. 2. Miðað við miðgildi svara í könnun Seðlabanka Íslands á
væntingum markaðsaðila dagana 29.-31. október 2014.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5