Peningamál - 05.11.2014, Blaðsíða 26

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
4
26
INNLENT RAUNHAGKERFI
vélum auk lægri stöðu við upphaf spátímans á þriðja ársfjórðungi er
gert ráð fyrir að fjárfesting atvinnuveganna muni aukast um tæplega
18% á þessu ári í stað 23% sem spáð var í ágúst. Það gæti hins vegar
verið vanmat miðað við ýmsar vísbendingar um bætta fjárhagsstöðu
fyrirtækja og upplýsingar um innflutning fjárfestingarvöru sem gætu
bent til þess að vöxtur atvinnuvegafjárfestingar að undanförnu sé
vanmetinn í tölum Hagstofunnar (mynd IV-9).
Íbúðafjárfesting hefur aukist um ríflega fjórðung frá fyrra ári líkt
og spáð var í ágúst ...
Hluta af þeirri þróun sem birtist í væntingum stjórnenda fyrirtækja
í byggingargeiranum má rekja til stöðunnar á húsnæðismarkaði.
Íbúðafjárfesting hefur verið í nokkuð stöðugum vexti frá því að hún
náði lágmarki á öðrum ársfjórðungi 2010. Sú þróun hefur haldið áfram
og gott betur á fyrri hluta þessa árs en íbúðafjárfesting jókst um ríflega
26% milli ára á fyrri helmingi ársins. Helstu vísbendingar um íbúða-
fjárfestingu benda til þess að hún sé frekar að færast í aukana (mynd
IV-10) og kemur það heim og saman við það sem nefnt var að ofan
um bjartsýni innan byggingargeirans. Hvati er ýmist þegar fyrir hendi
eða að skapast fyrir nýbyggingu algengra tegunda íbúðarhúsnæðis
ef marka má upplýsingar um byggingarkostnað. Í ljósi þessara upp-
lýsinga er nú búist við að íbúðafjárfesting aukist um 26% á þessu ári
frá því í fyrra sem er litlu minna en í síðustu spá og endurspeglar að
vöxturinn á fyrri hluta ársins var heldur minni en gert var ráð fyrir í
ágúst.
... en vöxtur heildarfjárfestingar verður minni en áður var spáð
Þrátt fyrir ýmis jákvæð teikn um fjárfestingu var heildarfjármuna-
myndun nokkru minni á fyrri hluta þessa árs en gert var ráð fyrir í
síðustu Peningamálum. Vöxtur hennar var tæplega 8% frá sama tíma í
fyrra en í ágúst hafði verið gert ráð fyrir 13% aukningu. Allir undirliðir
fjárfestingar voru veikari en áætlað hafði verið en fyrir þróun heildar-
fjármunamyndunar vó umfangsminni fjárfesting í orkufrekum iðnaði
þyngst. Gangi spáin eftir er útlit fyrir að heildarfjárfesting aukist um
tæplega 18% í ár í stað tæplega fjórðungs í ágústspánni. Eins og í fyrri
spám bankans er gert ráð fyrir að fjárfesting atvinnuveganna verði
megindrifkraftur fjárfestingar á spátímanum (mynd IV-11).
Breyting
2013-2014 Breyting
(síðasta 2014-2015
Upphæðir í ma.kr. 2013 2014 2015 könnun, %) (%)
Sjávarútvegur (16) 9,2 8,2 6,8 -10,7 (-2,7) -16,9
Iðnaður (18) 4,9 4,4 3,6 -11,5 (-17,5) -17,9
Verslun (22) 5,7 4,7 4,8 -17,4 (-1,7) 2,3
Flutningar og ferðaþj. (10) 9,8 14,3 20,4 45,3 (73,7) 43,0
Fjármál/tryggingar (10) 4,5 6,0 6,4 31,9 (12,1) 6,8
Fjölmiðla- og upplýsingatækni (12) 8,7 10,3 8,5 19,3 (19,7) -17,7
Þjónusta og annað (14) 5,6 6,4 7,2 14,8 (23,5) 12,5
Alls (102) 48,4 54,3 57,7 12,1 (19,1) 6,3
1. Innan sviga er samanburður við síðustu könnun þegar spurt var um fjárfestingaráform 129 fyrirtækja fyrir
árin 2013-2014 (Peningamál 2014/2).
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Tafla IV-1 Könnun á fjárfestingaráformum fyrirtækja (án skipa og
flugvéla)1
1. Efri og neðri mörk fimm vísbendinga um atvinnuvegafjárfestingu.
Vísbendingarnar eru innflutningur fjárfestingarvöru á föstu verði og svör við
fjórum spurningum úr könnun Capacent Gallup meðal 400 stærstu fyrirtækja
landsins. Þær spurningar snúa að mati stjórnenda á efnahagshorfum til sex
mánaða, hvernig þeir telja innlenda eftirspurn eftir vörum eða þjónustu þeirra
fyrirtækis munu þróast á næstu sex mánuðum, hvort þeir telji að fjárfesting
þeirra fyrirtækis muni aukast á líðandi ári samanborið við fyrra ár og hvort
framlegð fyrirtækisins muni aukast milli ára. Við matið á bilinu eru allar
stærðirnar endurskalaðar þannig að þær hafi sama meðaltal og staðalfrávik
og fjárfestingin. Skyggða svæðið sýnir tveggja fjórðunga hreyfanlegt meðaltal
vísbendinga fjárfestingar tafið um tvo ársfjórðunga.
Heimildir: Capacent Gallup, Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af VLF
Mynd IV-9
Vísbendingar um atvinnuvegafjárfestingu1
1. ársfj. 2007 - 1. ársfj. 2015
Atvinnuvegafjárfesting
Spá PM 2014/4
Miðgildi vísbendinga
Efri og neðri mörk vísbendinga um atvinnuvegafjárfestingu
0
5
10
15
20
25
‘07 ‘08 ‘10 ‘12 ‘14‘09 ‘11 ‘13
1. Efri og neðri mörk þriggja vísbendinga um íbúðafjárfestingu. Vísbendingar
eru innflutningur steypustyrktarjárns, innflutningur annars byggingarefnis
og sementssala án sölu til stóriðjufyrirtækja. Við matið á bilinu eru stærðirnar
endurskalaðar þannig að þær hafi sama meðaltal og staðalfrávik og mæld
íbúðafjárfesting. Myndin sýnir hreyfanlegt meðaltal tveggja fjórðunga.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
% af VLF
Mynd IV-10
Vísbendingar um íbúðafjárfestingu1
1. ársfj. 2004 - 3. ársfj. 2014
Íbúðafjárfesting
Spá PM 2014/4
Miðgildi vísbendinga
Efri og neðri mörk vísbendinga um íbúðafjárfestingu
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
‘07 ‘08 ‘10 ‘12 ‘14‘09 ‘11 ‘13‘04 ‘05 ‘06