Jón á Bægisá - 01.12.2010, Síða 72

Jean-Paul Vinay &Jean Darbelnet - ÁslaugAnna Þorvaldsdóttir
formgerðarreglna1 sem einkenna sérhvert tungumál (sjá dæmi um
pine-apple., pomme de piri).
c) Orðaskipan þeirra leiðir til merkingar, til mismunandi skilaboða
má segja.
Dæmi: Orð eins og pine-apple, lodger, counterpart, cut-throat, distaste virð-
ast vegna samsetningar sinnar eða afleiðslu kalla á jafngildi pomme de pin,
logeur, contre-partie, coupe-gorge, dégout [furuköngull, leigusali, uppbót,
dauðagildra, óbeit]. Reyndar er vitað að þau þýða hvert um sig: ananas,
locataire, pendant, coupe-jarret (dæmi um brigði), répugnance [ananas, leigj-
andi, hliðstæða, morðingi, viðbjóður]. Mestu mistökin væru efpine-apple
væri þýtt pomme de pin og lodger væri þýtt logeur, eða þá cut-throat (sem er
maður) væri þýtt coupe-gorge (sem er staður). Hins vegar er munurinn hár-
fínni á milli contre-partie (hugmynd um skipti, bætur) og counterpart {pen-
dant) eða milli répugnance (distaste) og dégout (disgust). Sama flokki tilheyra
orðatiltæki eins og: a man ofthe people\ un homme sorti du peuple [maður
kominn af alþýðufólki] (en ekki un homme du peuplé) [maður fólksins];
conftdence man: un escroc, un chevalier d’industrie [svikahrappur, skálkur]
(en ekki un homme de conftancé) [trúnaðarmaður].
I tengslum við setningafræðina koma hér á eftir dæmi um samsvörun í
formgerð og ósamleitni í merkingu. Il riy a rien de telque ... [Það er ekkert
eins og ...] þýðir There’s nothing like ... en ekki There’s no such thingas ...
sem þýtt er ... riexiste pas [fyrirfinnst ekki]. C’est beaucoup dire [Það er
orðum aukið] sem gæti merkt That’s saying a lot ætti í raun að þýða That’s
going rather far, á meðan That’s sayinga lot samsvarar Ce n'estpaspeu dire
[Það er fullmikið sagt]. Hættan á ruglingi stafar af því að í frönsku orða-
tiltækjunum tveimur merkirpaspeu [ekki lítið] ekki það sama og beaucoup
[mikið].
Það sama má segja um eftirfarandi dæmi:
• in view of: étant donné que [í ljósi þess] (en ekki en vue de [til þess
að])
• to have reason to: avoir lieu de, avoir des raisons de [hafa tilefni til að,
hafa ástæðu til að] (en ekki avoir raison [hafa rétt fyrir sér])
• nothing less than: tout ce qu’ily a deplus [allt þar að auki] (þar af
leiðandi andstæðan við rien moins que [ekkert minna])
Comment est la maison?: What’s the house like? [Hvernig er húsið] en ekki
How is the house sem kallar ekki eftir sams konar svari. Sbr. How was the
i Obligations þýðir „skyldur", en hér á „reglur" betur við.
70
á . jrif/yéjá — Tímarit um þýðingar nr. 14 / 2010