Þjóðmál - 01.06.2009, Síða 29

Þjóðmál SUmAR 2009 27
umræðum varaði Ingólfur jónsson á Hellu
okkur við og sagði efnislega: Þegar á annað
borð hefur tekizt að koma ríkisstjórn saman
þarf mikið að gerast til þess að upp úr
stjórnarsamstarfi slitni . Stjórnarflokkar hafa
svo mikla hagsmuni af því að halda saman .
Þessi aðvörunarorð Ingólfs á Hellu reynd-
ust rétt og eiga við nú . Það er búið að koma
þessari ríkisstjórn saman og það mun skipta
miklu máli fyrir báða stjórnarflokkana að
geta sýnt fram á, að þeir geti staðið saman
út kjörtímabilið . Þess vegna þarf mikið að
ganga á áður en upp úr slitnar .
Í nýrri þjóðhagsspá fjármálaráðuneytis má
lesa að það fari að birta til á árinu 2011 . En
jafnframt að staðan í þjóðarbúskapnum verði
mjög erfið næstu 18 mánuði . Þetta þýðir að
lifi ríkisstjórnin af til ársloka 2010 getur hún
átt betri tíð í vændum . En vandamálin á
þeirri vegferð geta orðið mörg .
Það sem brennur mest á ríkisstjórninni
nú er tvennt . Annars vegar sú tilfinning al-
mennings, að þau jóhanna og Steingrímur j .
Sigfússon telji sig vera búin að slá skjal dborg
um stöðu heimilanna með þeim aðgerð um,
sem kynntar hafa verið í því sam bandi . Þetta
er ekki upplifun hins almenna borgara, sem
lítur á þær ráðstafanir, sem bráða birgða-
aðgerðir, eins konar fyrstu aðgerðir . Þetta
viðhorf endurspeglaðist í ræðum talsmanna
borgarahreyfingarinnar í umræðum um
stefnu ræðu forsætisráðherra . Og það kemur
fram í fundahöldum og öðrum aðgerðum
Hags munasamtaka heim il anna .
nú er engin spurning að þær ráðstafanir,
sem tilkynntar hafa verið skipta máli en
það breytir ekki því að þrýstingurinn á
ríkisstjórnina að gera betur verður áreið an-
lega orðinn mjög mikill, þegar kemur fram á
haustið . Þessi þrýstingur og óánægja mun hafa
sín áhrif í þingflokkum stjórnarflokkanna .
Hins vegar víðtækt atvinnuleysi . Fyrir
30–40 árum hefði svo víðtækt atvinnuleysi,
sem við búum við nú leitt til mikillar ólgu
í samfélaginu . Og verkalýðshreyfingin
hefði fyrir löngu efnt til fjöldamótmæla .
Skýringin á því, að þetta hefur ekki gerzt er
sennilega sú, að atvinnuleysisbæturnar draga
úr mesta sársaukanum, alla vega í bili . Og
kannski að einhverju leyti stuðningur forseta
ASÍ við ríkisstjórnina og þó sérstaklega
Samfylkinguna .
Allir stjórnmálaflokkar lofa að „skapa“ 20
þúsund störf . Veruleikinn er hins vegar sá,
að hvorki stjórnmálaflokkar né ríkisstjórnir
„skapa“ störf . Með aðgerðum stjórnvalda,
hvort sem er ríkisstjórnar eða sveitarstjórna
er hægt að skapa einhvern fjölda starfa en
ekki það, sem til þarf .
lykilatriði í því er að koma atvinnulífinu
í gang á ný en fyrirtæki um land allt halda
að sér höndum eða eru að leita leiða til
að draga úr rekstrarkostnaði, sem yfirleitt
þýðir fækkun starfsmanna . Eitt skiptir
máli í þeim efnum umfram annað en það
er mikil lækkun vaxta . Allir eru sammála
um að hvorki fyrirtæki né einstaklingar geti
staðið undir því vaxtastigi, sem hér hefur
verið við lýði . Vextir hafa lækkað en ekki
nægilega mikið . Hvað veldur?
nú er ekki lengur þörf á háum vöxtum
til að vinna gegn spennu og ofþenslu í
efnahagslífinu . nú er ekki lengur þörf á því
að halda uppi háum vöxtum til þess að draga
erlent fjármagn til landsins . Það kemur ekki af
öðrum ástæðum . nú er Davíð Oddsson ekki
lengur í Seðlabankanum en fyrir nokkrum
mánuðum töldu núverandi stjórnarflokkar að
vera hans þar væri eitt helzta efnahagsvandamál
þjóðarinnar . Hvers vegna er þá ekki hægt að
lækka vexti? Hvað veldur því, að þau jóhanna
Sigurðardóttir og Steingrímur j . Sigfússon
geta ekki tryggt þegar í stað þá vaxtalækkun,
sem nauðsynleg er til þess að atvinnulífið sjálft
geti skapað ný störf?
Vísbendingar eru um, að það sé Alþjóða-gjaldeyrissjóðurinn, sem komi í veg
fyrir það . Raunar hefur talsmaður hans svo
gott sem bannað umtalsverða vaxtalækkun