RM: Ritlist og myndlist - 01.12.1947, Síða 56

RM: Ritlist og myndlist - 01.12.1947, Síða 56
RM EJLER BILLE reynslu, sem þær liöfðu fengið, hefðbundnar venjur, sem gengu frá manni til manns, kynslóð til kynslóðar. Göllum og ófullkomnun var lialdið í horfinu og það kerfis- bundið“. Og hann bætir við: „Það eru til þjóðflokkar, sem ummynda næstum alveg mannslíkamann og gefa honum svip næsta tilviljunar- kennds óskapnaðar“. I sambandi við heimsókn í „Museum fiir Yalkerkunde“ í Ber- lín tekur hann sérstaklega dæmi af list Papíanna í Nýja-lrlandi, sem liann segir að sé óviðjafnan- lega fáránlegt dæmi um hefðvillu. „Jafnvel liin látlausari, einfald- ari form eru nógu óviðfelldin vegna lögunar sinnar og þess að þau eru skræpótt í lit, svört, hvít og eldrauð. En þar við hætist, að þjóðflokkur þessi hefur einstaka tilhneigingu til þess að umlvkja myndir sínar marglitum, fjöl- skrúðugum pílárum, sem beina huganum að hinum löngu og mjóu fótmn krabbanna, klóm þeirra og þreifiöngum“. Það er augljóst, að Julius Lange hefur ekki liaft auga fyrir hinni skrautlegu fágun í list náttúrufólksins. Það Iilýtur að hafa verið fjarri honum, engu síður en samtíð hans, að 6kilja, að það er til list, sem ekki er hægt að dæma eftir skilningi natúralismans, og jafnvel þótt hún sé á allt öðru þrepi í tröppu þjóðfélags- og tækniþróunar mannkynsins, er ekki þar með víst, að hún sé á lágu stigi. Menn voru án efa lialdnir yfirlæti vegna hugmyndar sinnar um æðri þróun. Lange segir: „Hin evrópska list hefur fyrir löngu verið samræmd í eina heild, en af lienni stafa listir annarra þjóðflokka, sem létt- ir skuggar, og liún hefur fyrir löngu yfirstigið alla þá list, sem á uppruna sinn í öðrum heims- álfum. Við getum, eins og ofan úr trjá- toppi, liorft niður á allt það, sem aðrir lilutar mannkynsins hafa gert af mannamyndum, sem það væri víðáttumikið en lágvaxið kjarr“. Það er gaman að hera þessi orð listfræðingsins Juliusar Lange sam- an við ummæli norska málarans Gerliards Muntlie, sem urðu til næstum á sama tíma, í bók lians „Minder og Meninger“. Auk þess sem hann var talsverður lands- lagsmálari, er hann kunnur fyrir hinn skrautlega vefnað sinn, sem veitti nýju lífi inn í norskan list- iðnað. Hið síðarnefnda hefur gef- ið lionum skilyrði til þess að átta sig á ýmsu, sem var fátítt að menn skildu á lians tíma. Hann skrifar: „Allir listfræðingar (ég veit enga undantekningu) álíta, að fornöldin hafi viljað vera natúralistísk í list sinni. I öll þessi þúsund ár láta þeir fornöldina strita að þessu marki. Þeir færa inn sem hreinan vinning sérlivert framfararskref í áttina að natúralisma. Þá furðar 54
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112

x

RM: Ritlist og myndlist

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: RM: Ritlist og myndlist
https://timarit.is/publication/1205

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.