Ljóðormur - 01.03.1987, Blaðsíða 52

ræða, það er að segja eins konar sjónhverfða skynjun - þá
gæti hvelfingin raunar allt eins verið augun sjálf og ljóð-
mælandinn "undir" þeim að "horfa í myrkri". I næstu
tveim línum segir: "Einkennilega brothætt / þetta snögga
tillit tveggja augna" og litlu síðar hugsar 1 jóðmælandinn
"aftur til / augnanna, hvernig þau bresta" (1. 20-21)
Enda er það svo að gler-augun eiga til að bresta þegar
órólegar hugmyndir tylla sér niður; vanabundið sjónarsvið
hverfur, annað kemur í ljós, eða réttara sagt kemur fram
á bergmálstækjunum.
Blindflugið felst því ekki endilega í flugi burt frá
vistarveru mælandans, heldur ekki síður í því að vistar-
veran sjálf tekur hamskiptum. I upphafi "Miðnæturflugs"
verður pípuflækja á veggnum sjáanleg, og þótt leðurblakan
smjúgi út, getur slíkt út-skot allt eins gerst innanhúss,
þannig að velkunnugt umhverfið verði nýr og ókennilegur
staður. Þetta sést best í næsta kvæði á undan, "Utskoti
hugans", þar sem í ljós kemur að í samræmi við hug manns
eiga vistarverur sér ávallt einhver útskot þar sem maður
getur villst: "holið stórt dimmt og ég rek mig á". Vistar-
vera skáldsins er tveir heimar í senn og einhvers konar
gler á milli þeirra. Eitt kvæðið í Bakvið maríuglerið heitir
"Vistaskipti"; þar þykir ljóðmælanda hann synda í kjallara-
íbúð sem er hálffull af vatni, hann svamlar um og skoðar
hana, fer yfir að inniveggnum og "var um það bil / að
fara að rannsaka nánar málverk sem hékk þar / og maraði
í hálfu kafi þegar bánkað var á glerið / í forstofuhurðinni."
í Blindfugl/svartflug má lesa að "slitinn úr tengslum
við umhverfi / aflagar hugurinn öll hlutföll" (1. 76-77).
En það er úr þesari aflögun, þessu blindflugi, þessum brot-
gjörnu augum, sem skáldið dregur lífsmagn sitt. Þetta
dæmigerist þegar ljóðmælandinn finnur til köfnunarkennd-
ar og "veltir fyrir sér þeim möguleika / að kurla rúðuna
meðkoparkerta- / stjakanum..."(l. 337-339): þegar einangr-
unarglerið brotnar birtist annarleg sýn, brostin augu sjá
um nýsköpun umhverfis. Hamskipti (vistar)verunnar verða
fyrir þá myndskapandi orku sem býr í innri sýn skáldsins.
En ef ýmist má samsama vistarveruna ytri heimsmynd og
50
LJOÐORMUR