Ljóðormur - 01.03.1987, Blaðsíða 44
sögu skuli kallast á við önnur ljóð í Bakvið maríuglerið,
til dæmis kvæðið "ABC/Lyklar að fortíðinni" þar sem við
erum stödd í "heingds manns húsi". Af öðrum ljóðum að
dæma er hér líklega um sjálfsvíg að ræða; til að mynda
dreymir ljóðmælandann í "Svefni og vöku" að hann sé
staddur í skemmu þar sem heldur til sægur rotta, og úr
einum þakbitanum "hángir reipi og neðan / undir því á
gólfinu er ryðguð olíutunna". Fólk kemur sér einnig fyrir
kattarnef á annan hátt, stekkur út úr byggingum, eða
eins og maðurinn í "Skurðpúnktum" sem "brosti kalt og
brá hnífnum eld- / snöggt á hálsæðina." Hér má sjá að
Gyrðir leikur sér enn með sundurbútanir orða eins og í
fyrri bókum, og má segja að sú mótsetning elds og kulda
sem af því leiðir sé býsna talandi fyrir þessar aðstæður.
Raunar eru hnífar algeng tól í ljóðum Gyrðis. Ljóðið
"Fastir liðir" er í fyrstu orðamálverk á borð við önnur sem
Gyrðir hefur stundum ort, Stilleben af kofa við vatn, en
tröllaukin krumlan sem í sjón-
hendíng hendist upp á yfirborðið
svo flugbitur hnífseggin blikar
kemur ekki á óvart nei
í "THE WONDERFUL WORLD OF CLICHÉS" les karl
frásögn í blaði af manni sem féll (eða stökk?) niður af
elleftu hæð, en á þessari hversdagslegu eldhússtund flökrar
það að konu blaðalesarans að "fela sagtennt hnífsblaðið í
hnakka hans", sem hún þó ekki gerir, heldur kyssir hann
á hálsinn. Undir stilltu yfirborði býr háski, spenna í
læðingi. Þetta fall úr dagblaðaheiminum sést raunar einnig
í næsta ljóði á undan, en gerist þá í draumi manns sem
kann að vera undir áhrifum frá "gamalli svarthvítri /
hrollvekju..." Sést á þessu hversu vel Gyrði lætur að beita
ákveðnum mótífum við að tengja einstök ljóð í samfellu
stærra verks.
Við útmálun þeirra drauma og á tíðum ægilegu
martraðamynda sem leita á hug ljóðmælandans er stöku
sinnum beitt kvikmyndatækni, og finnst mér sum ljóðin
42
LJOÐORMUR