Ljóðormur - 01.03.1987, Blaðsíða 53

innri skynjun ljóðmælandans, þá má líka segja að ljóðið
sjálft sé vistarvera: sú fagurfræði ljóðlistar sem býr að
baki tjáningu Gyrðis endurspeglast í þeim breytingum sem
vistarverur ljóðmælenda hans eru undirorpnar.
Myrkraverk og melankólia
Þessi hamskiptieru þó vissulega tvíeggjuð; þau sjá skáldinu
fyrir lífsanda, en þau eru líka myndgjafi þeirra hrollvekja
sem það upplifir. Glerbrot sköpunarinnar getur orðið
skeinuhætt; í "Kastalavist C" (Bakvið maríuglerið) brestur
gluggarúða undan mannveru sem síðan fellur á stéttina
fyrir neðan. Hrollvekjan er grunntónn í þeim heimi sem
ljóðin í Bakvið maríuglerið mynda. Eg á ekki einungis við
þær hrollvekjandi svipmyndir sem brugðið er upp í einstöku
ljóðum, heldur er heildarsvið ljóðabókarinnar markað hroll-
vekjunni sem sérstakri "fagurfræðigrein", nánar tiltekið
hina rómantísku hrollvekju sem á erlendum málum er
kennd við gotneskan stíl (sbr. á ensku "the Gothic"). I
Bakvið maríuglerið birtast okkur klassísk tákn þessarar
hrollvekju, svosem leðurblakan og kastalar (eitt
vistarveruafbrigði skáldsins), en ekki þó i þeim tilgangi að
skapa sögusvið fyrri alda, heldur eru þessi tákn hluti af
nútímaveruleika og heimsmynd ljóðanna.
Það er því á sinn hátt rökrétt að í nýjustu bók sinni
leitist Gyrðir við að skapa úr þessu sambýli nútímalífs og
gotneskrar hrollvekju heild sem fær staðist sem eins konar
goðsagnaheimur. I næturhúmi vistarverunnar brestur á
"tími strásópa og uglurnar / þenja flikróttan væng samhliða
/ leðurblökum", auk þess sem "Kopargræn tumþök lýsa í
fölnandi / skini frá gasluktinni stóru" (1. 22-26). Heild-
stæðni jafnt sem margbreytileiki þessa heims grundvallast
á samspili hins hversdagslega skálds sem þreyir inniveru
sína og blindfuglsins sem ferðast um ýmis svið tíma og
rúms. Þetta goðsögulega samspil setur Gyrði ekki eins
þröngar skorður og ætla mætti, því litlar sem engar hömlur
LJÓDORMUR
51