Ljóðormur - 01.03.1987, Blaðsíða 54

eru á þeim hamskiptum sem sjónarsviðið getur tekið. Hins
vegar getur maður gert ákveðnar kröfur um persónusköpun
í svona ljóðbálki sem vart verða gerðar til venjulegs ljóða-
kvers. Ljóðmælandi Gyrðis er nú "persóna" í alllöngu
skáldverki og verður að standast sem slíkur. Það þykir
mér hann og gera afbragðsvel, utan einu sinni, þegar hann
rífur gorm úr minnisbók og vefur um háls kattarins "og
herði / að uns augun fara að tútna, þá / sleppi ég og legg
fyrir hann / mjólkurskálina" (1. 71-74). Það má ef til
vill lesa þetta sem táknrænan atburð, en þessi tegund
stundaræðis þykir mér ósannfærandi og hún samræmist
vart hegðun ljóðmælandans að öðru leyti. Ekki getur þetta
þó talist mikill galli á löngu verki.
Þegar ljóðbálkur sem þessi er gefinn út sem sjálfstætt
verkbeinist athygli lesandans sérstaklega að innra samhengi
hans og heildstæðni. Vera kann að í slíkum bálkum glatist
fjölbreytni sem viðkjósum aðhafa í venjulegum ljóðabókum,
en bók Gyrðis sýnir þó glöggt hvað má fá í staðinn. Sam-
fella hinna ýmsu ljóðkafla skapar fyllri ljóðheim en við
eigum að venjast; til verður gleggri heimsmynd sem þó er
miðlað með persónulegum tjáningarmáta og þannig sett
fram lífsskoðun sem er, þegar vel tekst til, skarpari og
meira ákallandi en safn sundurlausari ljóða.
Freistandi væri, ef rúmleyfði, að ræða íþessu sambandi
aðra ljóðbálka sem við þekkjum úr íslenskum módernisma,
svosem Tímann og vatnið eftir Stein Steinarr og Dymbil-
vöku Hannesar Sigfússonar. En eina verkið sem mér finnst
að þessu leyti sambærilegt bók Gyrðis í íslenskir ljóðagerð
síðustu ára, er Heimkynni við sjó eftir Hannes Pétursson
(Iðunn 1980) og það er gaman að bera þessar bækur saman
þótt kveðskapur þeirra sé kominn úr gjörólíkum heimum.
Þó má einmitt segja að Hannes, líkt og Gyrðir, skapi eins
konar "goðsagnaheim" í kringum ljóðmælanda sinn, því
þótt sviðið sé Alftanesströnd, á hún sér víðari skírskotun:
"Þessar fjörur sem ég geng / eru furðustrandirnar mínar."
(Iðunn, 1980, bls. 48). Turnar þeir sem birtast okkur í í
Blindfugl/svartflug gætu minnt á ljóðturn Hannesar (bls.49):
52
LJOÐORMUR