Íslenzk tunga - 01.01.1961, Blaðsíða 64
ÁSGEIR BLÖNDAL MAGNÚSSON
í börk viðar
Ein af gátum þeim, sem Gestumblindi lagði fyrir Heiðrek konung,
er á þessa leið:
Sat ek á segli,
sá ek dauða menn
blóðugt hold bera
í börk viðar.
Og Heiðrekur réð hana svo:
Þar saztu á vegg ok sátt val bera æði í hamra.1
Gátuna og ráðningu hennar hafa menn skýrt sem hér segir. Segl
heitir veggr í fornu skáldamáli, en veggr merkir líka garð- eða hús-
vegg. Dauðir menn heita valr, en svo heitir einnig haukur eða fálki.
Blóðugt hold er sama og œðr ‘æð’, en œðr er líka nafn æðarkollunn-
ar. Raunar er orðasambandið blóðugt hold dálítið vafasamt, en
menn hafa lesið svo úr samandreginni mynd í R, því handriti Her-
varar sögu og Heiðreks, sem talið er elzt að stofni.2 í h stendur
blóð.shold, og hafa sumir, t. d. S. Bugge, viljað breyta því í blóðshol,
1 Guðni Jónsson (útg.), Fornaldar sögur Norðurlanda (fslendingasagnaút-
gáfan), II (Reykjavík 1950), 49—50.
2 Aðalhandrit Hervarar sögu og Heiðreks eru þrjú: R, skinnhandrit frá önd-
verðri 15. öld í Konungsbókhlöðu í Kaupmannahöfn, Gl. kgl. sml. 2845 4to;
H, Hauksbók, AM 544 4to, ritað upp úr 1300; U (R. 715), pappírshandrit í
Uppsölum frá miðri 17. öld. Talið er, að R geymi upphaflegri gerð sögunnar en
bæði H og U. Þá eru pappírshandrit frá 17. öld, AM 281 4to (h1) og AM 597b
4to (h2), og eru runnin frá H, og AM 203 fol., sem er að nokkru leyti samsteypa
úr R-, II- og U-gerðum, og svo ýmis fleiri brot eða uppskriftir (sjá Jón Ilelga-
son, Heiðreks saga (Samfund til Udgivelse af gammel nordisk Litteratur,
XLVIII; K^benhavn 1924), i—xlviii). Sá kafli sögunnar, sem umrædd gáta er
í, hefur aðeins varðveitzt í R og li1'2, og því er vitnað í þau handrit hér.