Vikan - 11.01.1990, Blaðsíða 7

ar. Oftar en ekki bregðast þessar vænting-
ar enda veit hinn aðilinn oft ekki hvers við
væntum, hvað þá að við vitum hvers hann
væntir. Alltof oft fer fólk út í að reyna að
breyta hvort öðru frekar en að sætta sig
bæði við kostina og galiana. Fólk á oft
mjög erfltt með að setja sig í spor hins
aðilans og sjá málin út frá hans sjónar-
horni. Fólk er oft of fljótt að dæma út frá
sínu eigin sjónarhorni. Ef það ætlar að
reyna að breyta hinum aðilanum eftir sín-
um þörfum getur það gleymt því sem við
köllum „gott hjónaband". Það getur ekki
verið gott hjónaband ef annar aðilinn er
sífellt að gera eitthvað rangt eða gerir
hlutina ekki eins og hinn. Við verðum að
muna að við getum aldrei breytt neinum
nema okkur sjálfum og þar við situr. Raun-
in er líka oft sú að ef þú breytir þér til hins
betra fylgir makinn á eftir. Það er mjög
mikilvægt að ræða væntingar hvors annars
áður en lengra er haldið, hvort sem það er
í sambúð eða hjónabandi.
„Reiðin hverfur ekki
af sjálfu sér“
Annað atriði, sem oft á stóran þátt í því
að fólk skilur eða slítur sambúð, er að það
getur ekki lengur talað saman. Oft byrjar
þetta með smápirringi. Annar aðilinn er
óánægður með eitthvað sem makinn gerir
eða segir en lætur það ekki í ljós. Svo bæt-
ast við fleiri og fleiri smáatriði og að lok-
um springur allt í loft upp. Hinn aðilinn
veit þá gjarnan ekki hvaðan á sig stendur
veðrið. Málið var bara að þetta var kornið
sem fyllti mælinn. Reiðin, sem gerir vart
við sig þegar fólk ræðir ekki út um þá hluti
sem það er óánægt með, hverfur ekki af
sjálfu sér. Fólk verður að fá útrás fyrir hana
og þá á réttum aðilum. Oft er það nefni-
lega svo að hún bitnar á röngum aðilum
og þá ekki hvað síst börnunum.
Það er mjög mikilvægt fyrir fólk að fá út-
rás bæði fyrir góðar og slæmar tilfinningar
og það þarf líka að kunna það. Til að gera
allt vitlaust er hægt að nota setningar eins
og: „Þú gerir aldrei þetta", eða „Þú gerir
alltaf hitt.“ En ef þú ert frekar á því að fara
sanngjarna leið er hyggilegra að segja:
„Mér líður illa. Ég er óánægð/ur,“ o.s.frv.
Það getur tekið nokkurn tíma að læra
þetta en það borgar sig. Svo er annað og
það er að þú getur ekki sagt til um vanda-
málið með því að dæma hegðun. Við erum
alltaf að gera mistök. Spurðu heldur hvað
sé að, hvort það sé eitthvað sem þú hafir
gert rangt o.s.frv.
Eitt er samt víst, það er betra að skilja
heldur en að lifa í óhamingjusömu hjóna-
bandi. En fólk þarf líka að velta fyrir sér
hvers vegna allt er á afturfótunum. Stund-
um eru ástæðurnar augljósar, t.d. framhjá-
hald, líkamlegt og andlegt ofbeldi, eitur-
lyfjanotkun, misnotkun áfengis o.fl., en oft
er þetta líka vegna þess að fólk hreinlega
kann ekki að vera í hjónabandi eða sam-
búð sem einstaklingur. Það er alveg ótrú-
legt hvað fólk verður stundum ósjálfstætt
þegar það er komið í hjónaband og gleym-
ir oft alveg að sinna einstaklingsþörfum
sínum. Þær þarfir eru mjög mikilvægar.
Það er gullvæg regla að hugsa sem svo að
ef ég er ánægð/ur með sjálfa/n mig er kom-
inn grundvöllur fyrir því
að aðrir séu það.
Hvernig geta aðrir verið sáttir við mig ef
ég er það ekki sjálf/ur?
Það hefur aukist undanfarin ár að fólk
leiti sér aðstoðar þegar erflðlega gengur í
hjónabandi eða sambúð. Enn gera þetta þó
alltof fáir. Það getum við séð á því að
hjónaskilnaðir eru margir. Fólk sem finnur
að eitthvað er að og vill leita sér hjálpar
getur leitað til aðila sem sérhæfa sig í þess-
um málum, t.d. félagsráðgjafa og sálffæð-
inga. Einnig er hægt að leita til presta því
þeir eru ávallt reiðubúnir til að hjálpa til
við að koma á sáttum. Hér á eftir fara við-
töl við tvo aðila sem þekkja vel til þessara
mála. Það eru þau Sigrún K. Júlíusdóttir
félagsráðgjafi og séra Pálmi Matthíasson,
sóknarprestur í Bústaðakirkju. □
1. TBL. 1990 VIKAN 7