Tíminn - 24.12.1956, Blaðsíða 18

1B
* JöLABLAÐ, TÍMANS 1956 *
Utgerðarmenn
Lestarvinda
Hringnótavinda
Framleiðum 3. og 4. 'tonna vökvaknúnar hringnótavindur.
Einnig 1200 kg. línuvindur.
Sams konar vökvaknúnar vindur getum vér einnig af-
greitt vegna skipabyggingar erlendis.
tJtvegum gegn leyfum vökvaknúnar lestarvindur, lyftiþol
2., 3., 4., og 5 tonna.
Þessar lestarvindur hafa rutt sér braut á nýjustu kaup-
skipaflotum Norðurlanda.
Vélaverkstæíil
Línuvinda
)ig!5roar

sonar Lf.
REYKJAVÍK.
■oo<
krók, að læra sauma hjá Ingibjörgu
Pétursdóttur, alkunnri saumakonu.
Hún var af Álfgeirsvallaætt. Ég var
til heimilis hjá Steindóri Jóhanns-
syni verzlunarmanni og Guðrúnu
Pálsdóttur konu hans, og var ég
sem ein af fjölskyldunni, en það
var bæði stór og glæsilegur hópur.
Þegar styttast fór til jólanna
langaði mig að komast til frænd-
fólks míns í Viðvíkursveit og vera
þar um jólin, því að illmögulegt var
að komast út í Siglufjörð. Ég bar
þetta í tal við mína ágætu hús-
bændur, sem voru mér eins og
beztu foreldrar, og morguninn eftir
að við saumastúlkurnar fengum
jólafríið (en við vorum 16 alls)
segir Steindór við mig: Farðu að
búa þig og vertu tilbúin þegar ég
kem með hestana, en þau hjónin
áttu sinn reiðhestinn hvort, trausta
og íallega hesta. Guðrún lét leggja
sín eigin reiðtygi á hestinn handa
mér, söðul með grænu áklæði og
beizlis-tvítaumur með koparstöng-
um. Síðan færði hún mig í reiðföt-
in sín, aðskorna klæðistreyju og
skósítt pils. Þetta var hlýr búning-
ur. Síðan segir hún: þú skalt fara
í reiðleistana mína utanyfir skóna.
Það er kalt að sitja á hestbaki um
hávetur. Síðan lét hún sjalið mitt
í söðulsessuna og sagði að ég skyldi
slá því yfir mig ef mér yrði kalt.
Veður var kalt, logn og bjart-
viðri, en bakki til hafsins. Við lögð-
um af stað um hádegisbil. Stein-
dór fór hægt, við töluðum eitthvað
um daginn og veginn, þar til við
nálguðumst Héraðsvötnin, þá lét
Steindór hestana fara greiðara.
Allt var ísi lagt, svo sem augað
eygði, hvergi blámi eða spnmga. Þá
voru engar brýr á Héraðsvötnum.
Söðullinn sem ég sat í var með
ensku lagi og lágum hnífli. Hest-
arnir fóru á hægu skeiði, hlið við
hlið, og ég tók eftir bví að hestur-
inn minn vildi stöðugt vera á
vinstri hlið við hinn. Ég sá seinna
að betta varð mér til lifs.
Hvorugt okkar mun hafa grunað
neitt. En á einu augabragði brást
ísinn og hestarnir fóru á svarta
kaf. Ég steig eins og sjálfkrafa
fram úr söðlinum, ofan á ísskörina,
og sé þá um leið að Steindór er
kominn af hestinum upp á skörina
hinumegin. Ég hef víst haldið enn
í tauminn á mínum hesti, en ég
man að hann rétti mér tauminn á
sínum hesti, fór spölkorn frá vök-
inni og kastaði af sér reiðjakkan-
um og stígvélunum, kom til mín og
sagði: Ég ætla að skreppa heim að
Utanverðunesi og ná í Jón Ósmann
og Magnús til að hjálpa. Jón er á
við tvo, þá er okkur borgið. Haltu
vel í taumana. Vertu nógu róleg,
reyndu að sleppa þeim ekki, með-
an þú treystir þér til þess. Og í
sömu svipan var Steindór horfinn
mér.
Þarna stóð ég eftir á skörinni í
Héraðsvötnum, en hestarnir tóku
að brjótast um ákaflega í vökinni.
Um leið og þeir féllu ofan í sneru
þeir samstundis upp í strauminn,
en nú tóku þeir að brjótast um,
eins og þeir fyndu það að húsbóndi
þeirra hefði skilið þá eftir. Straum-
urinn ólgaði og fossaði í vökinni og
dýpið var ægilegt. Aldrei gleymi ég
þeim bænaraugum sem blessaðar
skepnurnar mændu á mig þegar
þeir fundu að þeir gátu ekki komist
upp úr. Þá greip mig sú tilfinning
að ekki skyldi ég sleppa taumun-
um meðan mér væri með nokkru
móti auðið að halda þeim. Þetta
gekk fyrst sæmilega. En svo var
eins og ný örvænting gripi hestana.
Þeir fóru að reyna að brjóta úr
skörinni með hnjánum, og þá
skve'ttu þeir svo vatninu upp á
skörina að mér varð nærri óstætt
fyrir hálku. En þá komu mér að
góðu ullarleistar húsmóður minn-
ar, sem ég var í utanyfir skónum.
Ég hafði einhverntíma heyrt að
þegar hestar færu að þreytast á
sundi vildu þeir setja hausinn und-
ir sig. En ekki bar á því enn.
Þrengsli voru mikil í vökinni fyrst,
og sá ég sialið mitt bvælast milli
hestanna stundarkorn, þar til það
hvarf undir skörina. Enn reyndu
hestarnir að brjóta úr skörinni, og
nú með snoppunni, og skvettist þá
enn mikið vatn upp á skörina og
um fætur mér, en hálkan var orðin
hræðileg. En leistarnir dugðu mér
vel, svo að ég missti ekki fótanna.
Straumurinn var svo mikill í vök-
inni að hestana hrakti sífellt aftur
á bak, en þeir tóku dýfur áfram
til mín aftur. í þessum umbrotum
slitnaði taumurinn annarsvegar á
þeim hesti sem ég hélt í með hægri
hendi, og þá versnaði enn, því að
nú fór sá hesturinn að setja undir
sig hausinn. Þá vafði ég taumnum
utan um hönd mér og hélt sem
fastast, en þetta var svo erfitt að
nú fannst mér sem ég mundi þá
og þá gefast upp. Engin hjálp var
sjáanleg og mér fannst tíminn vera
orðinn óbærilega langur. Ég færði
mig frá ísskörinni eins langt og
taumarnir leyfðu, en straumurinn
hrakti hestana í sífellu aftur á bak,
og varð ég þá að fylgja eftir fram
á skörina. Og nú tóku hestarnir
enn að setja undir sig hausinn. Þá
var mitt þrek búið. Hræðslan og
þreytan yfirbuguðu mig. Ég hróp-
aði í bæn til guðs, og ekki veit ég
hvað löng þau augnablik voru sem
ég hékk þarna á ísskörinni með
taumana í báðum höndum. Myrkr-
ið var að skella á, tunglskin var,
en skýin bar fyrir tunglið í sífellu,
svo að stundum var glóbjart, en
koldimmt á milli. Þá heyri ég sagt
við hliðina á mér: Þú ert nú búin
að gera vel, stúlka mín. Þar var
kominn Jón Ósmann, tröllið,
margra manna makinn, og þeir
Steindór og Magnús. Þeir komu
með reipi og langa rá. Þeir tóku
við, en ég reikaði frá út á ísinn
og var stirð og dofin. Þá kallar
einn þeirra og segir: Þegar við ná-
um upp fyrri hestinum verður þú
að vera dugleg og halda enn í
taumana á honum.
Þeir náðu hestunum upp úr
á stuttri stund. En nú brakaði og
brast í öllu kringum vökina, ísinn
gekk í bylgjum og brestirnir í kring
og dynkir í fjarska, eins og allt
væri að liðast sundur. Enginn sagði
orð, en við höfum víst öll hugsað
það sama og beðið guð að skila okk-
ur lieilum úr þessum háska.
Þegar öllu var lokið tók Steindór
klút upp úr vasa sínum og strauk
mesta vatnið úr söðulsessunni, leit
á mig og sagði: Viltu ekki halda
áfram í jólafríið? Nei, sagði ég. —
Jæja, sagði hann og brosti við. Ertu
búin að fá nóg?
Við riðum hart heim aftur á
Sauðárkrók. Þegar við komum í