Tíminn - 24.12.1956, Blaðsíða 23

Tíminn - 24.12.1956, Blaðsíða 23
Efst til vinstri: Þannig varð að mjaka bílunum yfir skaflana á járnplötum. Neðst til viristri: Trukkarnir voru sérlega útbúnir gegn „stríðleik ískaldra vatna“. Efst til hægri: Tjaldið á hábungunni, þar sem við hírðumst í fimm sólarhringa í linnulausri snjóhríð. Neðst til hægri: Við mælitækið á hábungu Tungnafellsjökuls. segja frá hvernig komið væri. Síð- an skyldi freista þess að brjótast uppeftir með einn trukkinn til að draga snjóbílinn upp úr gröf sinni. Á meðan reyndum við sem eftir vorum að láta fara vel um okkur í bílnum, hituðum kaffi og smurð- um brauð. Klukkustund leið af lclukkustund, hríðarveðrið buldi á rúðunum og vatnið hækkaði sífellt í bílnum svo loks var gefin hátíð- leg fyrirskipun um að yfirgefa hið sökkvandi skip. Við forðuðum okk- ur í land og slógum tjaldi á auðum mel skammt frá. Seint og síðar meir sjáum vlS til trukkbílsins. Það hafði tekizt með miklum erfiðismunum að koma honum alla leið. Innan skamms hefur snjóbíllinn verið dreginn á þurrt og nú þarf að taka sundur nær alla vélina og hreinsa hana. Ævintýrið með snjóbílinn er úti, það má heita gott ef hægt verður að koma honum niður í bækistöð- ina aftur. Um miðja nótt tókst okk- ur að komast til baka. Ógleði ríkir í hópnum, heill sólarhringur er lið- inn, við höfum þolað vosbúð og erfiði og sitjum enn á sama stað. En að morgni skal gerð önnur at- laga, við erum staðráðnir að kom- ast á leiðarenda þótt við þurfum að ganga alla leið með klyfjar á bakinu. Enn er lagt af stað. Að morgni er enn lagt af stað á tveimur trukkum. Hinir snúa við til byggða. Það er hráslagi í veðri og enn sézt ekkert nema svört auðnin. Bílarnir mjakast áfram gegnum snjóskafla, gera margar atrennur, sitja fastir og spóla, eru dregnir upp til skiptis, það er reynt annars staðar, járnplötur eru settar undir hjólin, hægt og bítandi er sigið áfram. Þar sem snjóskaflarn- ir eru ekki til trafala tekur aur- bleytan við, hjólin sökkva í sand- inn, vélin vinnur af öllu afli og knýr öll hjólin fjögur, en allt kem- ur fyrir ekki, ferlíkið hristist hálft í kafi en mjakast ekki áfram. Þá er hinn til taks til að draga kollega sinn upp úr kviksyndinu með hjálp kraftmikillar vindu. Viða er stór- grýti svo mikið að bíllinn enda- stingst eins og skip í stórsjó. En áfram miðar samt. Nú erum við komnir suður fyrir Kiðagil og langt í suðri sjáum við móta fyrir Fjórð- ungsöldu, ávöl bunga upp úr flatn- eskjunni. Þjóðleiðin liggur vestan öldunnar en þar er svo mikinn snjó að leysa að vonlaust er með öllu að brjótast þá leið. Við eigum ekki annara kosta völ en fara austan við, þótt enginn sé kunnugur leið- um. Um miðnætti er afráðið að slá tjöldum og nú sjáum við einhvern árangur fararinnar, enda tekur nú skapið að hrýna og sumir eru jafn- vel svo léttlyndir að fara að þvo sér í framan upp úr leysingavatni, sem myndast hefur í dæld skammt frá. Næsta dag gengur ferðin betur þrátt fyrii' djúpa skaíla á stöku stað sem fara verður yfir á járn- plötum. Þá verður vatnsmikil á í vegi, sem byltist milli skara og sandbleyta við bakka, botninn sam- felldur svellbunki. Nokkur tími fer í það að leita að hentugu vaði. Loks á miðnætti léttir ögn þok- unni og við sjáum tinda Tungna- fellsjökuls gnæfa við himin, brynj- ■^Sa ísi og eilífri þögn. Lengra verð- ur ekki komist, við stöndum hljóð- ir og virðum fyrir okkar brattar og kuldalegar hlíðarnar. Nú er afráð- ið að slá tjölum, því allir eru orðnir hvíldarþurfi, í fyrramálið verður klifið á jökulinn. Við hitum okkur almennilega máltíð og étum eins og hungraðir úlfar, skríðum síðan í pokana og sofnum á samri stundu. Sýn til örœfaheims. Næsta dag erum við snemma á fótum, enda er nú sýnu fegurra umhorfs en verið hafði undanfarna daga. Himinninn heiður og sól um allan hinn volduga öræfaheim. í vestri blasir við ávöl og víðáttu- mikil snæbunga Hofsjökuls, svartir og hrikalegir hamrar í jaðrinum. Sunnan við rís Arnarfell hið mikla. Loftið er hreint og tært, litirnir undra skærir og ferskir, náttúran ósnortin og upprunaleg sem á hin- um fyrsta morgni. En tími gefst ekki til skáldlegra hugrenninga, starfið bíður. Skipt er liði, fimm menn eru sendir uppá hæsta tind Tungnafellsjökuls til að setja þar upp mælistiku. Við þrír sem eftir erum eigum að fara með Elanssuaq upp á annan tind nokkru lægri, þaðan ætlar hann að mæla til Kverkíjalla ef sýn gefur þangað. Við skiptum klyfjunum, einu tjaldi, svefnpoka, bedda, mælitækjunum, matvælum og ótal fleiri hlutum. Það verða um 50 kg. á mann. Við leggjum af stað og göngum í hala- rófu. Hitinn er bærilegur og brátt köstum við klæðum og skreiðumst hálfnaktir, móðir og másandi upp snarbrattar hlíðarnar, það kostar mikla sjálfsafneitun að bregða ekki upp í sig lófafylli af snjó til að svala þorstanum. Eftir noklcra stundar ferð höfum við náð tind- inum, reist tjaldið og hafið mæl- ingarnar, útsýnið er frábært í all- ar áttir. í austri blasir við sjálfur Vatnajökull, ægihvítur og bungu- breiður undir bláum himni. Um kvöldið erum við allir sam- ankomnir í tialdbúðunum á ný. ör- þreýttir en ánægðir. Hanssuaq varð þó eftir uppi, því enn var von að sæi til Kverkfjalla. Næsta morgun en ennþá sama blíðviðrið, logn og sólskin. Við höfum samband við Hanssuaq í talstöð, hann kveður ókleift að sjá til Kverkfjalla frá tindinum, Dyngjujökull skyggi á. Við verðum að flytja okkur um set til Tungnafells sem er stakur tind- ur í norðurjaðri jökulsins. Þangað er um 13 km. ganga yfir ísinn. Við mötumst í næði, við getum ekki átt von á matarbita fyrr en næsta dag. Síðan er haldið af stað. Fyrst verð- ur að sækja hafurtaskið upp á tind inn til Iíanssuaqs, síðan að arka eftir endilöngum jöklinum með drápsklyfj ar. Færðin er misjöfn, sums staðar, sökkvum við í snjó- inn upp að hnjám. Þetta er sann- kölluð hungurganga og öll hugar- orkan miðar brátt að því einu að stíga næstu spor. Maður revnir að gleyma hinni endalausu víðáttu í kringum sig, hvítri lífvana slétt- unni, maður finnur að það er bein- línis ögrun við þessa köldu eyði- mörk að skilja eftir svo lítilmótlegt mark á yfirborði hennar sem fót- spor. Undir miðnætti hafa loks all- ir náð Tungnafelli, þreyttir, þyrst- ir, svangir og kaidir. Það er komið hálfgert kafald og skýjaþykkni. Tjaldið er reist, ég og Hanssuaq verðum eftir uppi, hinir fara aftur niðraf fjallinu. Við hitum okkur te og smyrjum brauð, setjum síðan upp beddana og breiðum úr dún- pokunum, sofnum værum blundi inn á miðjum öræfum íslands i nær 1400 m. hæð. Landmœlingar um mitt ísland. Næsta dag er enn blíðskaparveð- ur, heiðrikt og brennandi sólskin, skyggni í allar áttir. Við tölum við félaga okkar í tjaldbúðunum um talstöðina, reynum ennfremur að ná sambandi við Svartárkot í Bárð ardal, en þar höfðum við sett upp talstöð sem skyldi hafa samband við okkur daglega. Er það skemmst frá að segja að við náðum aldrei sambandi við Svartárkot allan tím- ann sem ferðin stóð. Við vorum því algerlega skildir frá umheiminum hvað sem í húfi var. Nú setjum við upp mælitækið, theodóltinn, sem til hægðarauka er kallaður Teddi í daglegu tali. Við höfum heppnina með okkur, fjallásýn er góð í allar áttir, Kerlingafjöll, Mælifell í Skagafirði, Kerling í Eyjafirði, Herðubreið drottning, Trölla- dyngja, Vatnajökul, Hágöngur prýða mikilúðlegan sjónhringinn. Mælingin gengur vel en seinlega, þetta er í fyrsta skipti sem land- mælingar eru framkvæmdar á mið- biki landsins og gæta þarf ýtrustu nákvæmni. Er á líður daginn sjá- um við til ferða félaga vorra, þeir eru eins og örsmáar svartar pöddur niðrá ísnum. Og þennan dag fáum við skemmtilega og óvænta heim- sókn. Við heyrum vélardrunur langt í fjarska og brátt sjáum við til flugvélar, sem stefnir nærri okk- ur. í fyrstu töldum við að þar færi áætlunarvél á leið austur eða norð- ur, en brátt kemur í ljós að hér er um litla flugvél að ræða, sem sveimar yfir Sprengisand. Hún nálgast óðum, flýgur norðan við Tungnafell og framhjá okkur. Við hlupum til og frá á tindinum eins og óðir menn til að vekja athygli á okkur. Og brátt virðast þeir koma auga á okkur því vélin snýr við, lækkar flugið og stefnir beint yfir tjaldið. Og um leið og hún þýtur yfir siáum við falla böggul niður. Vélin flýgur enn einn hring og stefnir síðan á okkur aftur. annar böggull fellur til iarðar. Við hrist- um alla skanka í þakklætisskyni, flugvélin svarar, byltir sér í loftinu og ,,veifar“ til okkar með vængjun- um. Síðan tekur hún stefnuna vestur og brátt er hún horfin sjón- um. Við hlaupum til og förum að hnýsast í bögglana. Þar er komið feiknin öll af sælgæti og súkkulaði, appelsínum og tóbaki, dagblöðum og pósti að heiman. Við hefðum ekki verið glaðari þótt komin væru jól. Seinna fréttum við að sjálfur yfirmaður mælinganna, oberst- lötjant J. P. Lund hefði leikið jóla- sveininn. Við hámum í okkur sæl- gætið og það er rifizt um blöðin, enda eru þar myndir af nýkjörinni fegurðardrottningu íslands og langt er orðið liðið síðan við höf- um litið kvenlegan yndisþokka. En ekki er til setunnar boðið, brátt er (Framh. á bls. 31)

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.