Tíminn - 03.07.1964, Blaðsíða 19

Islenzkur trúboði
á Fílabeinsströnd
L
— Bnr Km tekur i móti
eiuo slfku bami í minu nafni,
haim tekur á móti mér.
Matth. 18,5.
„Þetta er málefni, sem eng
um ætti aC þykja sér óvið-
komandi, þetta vinnur hún fyr-
ir okkur öll‘, — sagði mætur
maður að lokinni samkomu hjá
IlSUu Bachmann, þegar hún
var um tíma hér heima, fyrir
rúmum tveim árum. Og enn
sagfH hann: „Við skuldum þeim
sannarlega þakkir og stuðning,
aem þannig fóma sér hinum
bágstðddustu til bjðrgunar".
Og svo mun fleiri hafa
fundizt.
En sáralíttð hefur verið gert
tfl þess að kynna starf hennar
Sér, gagnsemi þess og þarfii;.
yðabeinsströndin í Vestur-
Afríku, er auðugast þeirra
landa álfunnar, sem til skamms
tfma lutu Frökkum. Landið er
þrefalt stærra en íslands. Af
am það bil 3% millj. íbúa eru
15 þús. hvítlr, en aðrir teljast
tll ýmsra afrískra þjóðflokka,
og ara þeár langflestir heiðnir.
Hðfuðstaður Fílabeinsstrand
arinnar er Abidjan, og hún er
eln af nýtízkulegustu og feg-
urstu borgum Afríku. Skipa-
komur eru feiknmiklar, bæði
vegna mikils ínn- og útflutn-
ings. Fílabeinsströnd er þriðji
mesti kaffi-framleiðandi og
fjórði mesti kókóframleiðandi
í heimi. Mikið er og útflutt af
timbri.
Fílabeinsströndin fékk auk-
nefnið „gröf hvítra manna“,
svo var loftslag þar þeim hættu
legt. Hitameðaltal er 32 stig.
Þegar sól er hæst á lofti legg
ur gufu upp frá fenjum og
óendanlegum skógaflæmum
landsins.
Þrátt fyrir að framfhrir eru
óvíða í Afríku stórstígari en á
Fílabeinsströnd, er mikill meiri
hluti íbúanna fátækir og fá-
fróðir heiðingjar, búsettir í illa
hýstum þorpum, sem maður
sér breiða úr sér til allra átta,
þegar komið er spölkom inn í
landið.
Trúarbrögð þessa fólks telj~
ast til frumstæðustu andadýrk-
unar.
n.
Halla Bachmann lýsti svo
heimsóknum í þorpin, að
henni hefði verið tekið sérstak
lega vel, fólkið væri gestrisið
og vingjarnlegt, næmt fyrir
hlýlegri framkomu og þakklátt
fyrir minnsta greiða.
En það er háð heiðnum sið-
um og lífsvenjum, sem ekkert
getur breytt nema kristindóm-
urinn, með boðskap sínum um
hugarfarsbreytingu og frelsi.
Þar sem fjölkvæni tíðkast
eru fjölskyldur stórar og
margt bama til byrði. Þegar
drengir eru farnir að stálpast
er ekki óalgengt að þeir séu
hraktir út í skóg. Ur því
verða þeir að bjargast á eigin
spýtur eða að öðrum kosti týn
ast.
Veikindi og mannslát stafa
frá iilum öndum, sem einhver
er haldinn af. Er þá hafin leit
að þeim, sem svo er ástatt
um. Þegar hann finnst er hon
um byrlað eitur. Ef kona deyr
af bamsförum en barnið lif-
ir, er talið víst að í því sé
illur andi og að það megi ekki
lífi halda.
m.
Kristniboð hefur haft tals-
verðan framgang á Fílabeins-
strönd, en nær þó skammt.
Nokkuð er mér kunnugt um
árangur af starfi eins af mörg
um kristniboðsfélögum. Það
hefur verið að verki í mörg
ár meðal Baoulimanna, hjá
fjölmennum þjóðflokki í miðju
landi. Kristniboðsstöðvar þess
era sjö. Eftir margra ára starf
vora kristnir söfnuðir búnir
að ná þeim þroska, að 1953
vora þeir viðurkenndir af ríkis
stjórninni sem sjálfstætt kirkju
félag.
Fyrir nokkrum árum bárust
um það fréttir — jafnvel hing
að til íslands —, að komið
hefði fram á Fílabeinsströnd
PÓsffcóstS f AbWjan, höfuSborg Fflabeinsstrandarinnar. kristinn spámaður, Harris að
-
Halla Bachmann meS s|ö börn af sjötíu.
nafni. Sagt var að hann væri upp samkomuhúsum, safnast
ólærður en vel að sér í Bibli- til þeirra á sunnudögum og
unni. En hvaðan hafði hann hafa jafnan opna Biblíu liggj
fengið þá bók og það á sinni andi á borði, þótt enginn
tungu? kynni að lesa, — því að til
Það átti sér merkilegan að- þeirra mundi koma kennari áð-
draganda. ur en langt um liði.
Þýðandi bókarinnar, Auer Tíu árum síðar kom kenn
kristniboði, hafði starfað lengi arinn, enskur kristniboði. Hon
á Fílabeinsströnd, eða þar til um var fagnað sem nýjum spá
að hann var þrotinn að kröft- manni. Hann fékk frá kristni-
um. Nú hvíldi hann ásamt konu boðsfélagi sínu marga aðstoð
sinni og barni þeirra í gröfinni, armenn. Skólar voru stofnaðir
á stað einum ekki mjög fjarri og söfnuðir. Eftir fá ár vora
heimabyggð Harris spámanns. safnaðarmeðlimir 52 þúsundir.
Erfiði kristniboðans hafði ekki
orðið til ónýtis. Þannig las IV.
Harris á unga aldri Biblíu þýð Halla Bachmann hefur starf
ingu hans sér til hjálpræðis. að á heimili fyrir smábörn, sem jj
þannig, var ástatt fyrir yfir-
Myndir báru með sér að leitt, að án þess hefði þeim
Harris þessi spámaður, var ekki orðið lífs auðið. Þörf fyr
maður hár vexti og tígulegur, ir að þessi starfsemi verði
andlitið kolsvart með fannhvít aukin að miklum mun, er svo
um skeggkraga. Hann hélt í brýn og aðkallandi, að hún
annarri hendi á göngustaf með finnur hjá sér köllun til þess
krossi á efri enda, en þykkri að koma upp barnaþorpi, eins
bók í hinni. Hann var í hvítri og hún nefnir það.
skikkju skósíðrí en berfættur. Hún mun koma heim til fs
Trúnema skírði spámaðurinn lands áður en langt um líður,
í þúsunda tali, eftir að hafa sér til hvíldar og hressingar,
prédikað yfir þeim, kennt þeim og verður henni þá af mörg-
Faðir vor, boðorðin og nokkra um vel fagnað.
sálma. Hann tók af þeim há-
tíðlegt loforð um að koma sér Ólafur Ólafsson, kristnlboðl.
arlögum, þótt tekjur ríkísins hafi
tvöfaldazt á nndangengnum ár-
um? Og þannig mætti halda áfram
að spyrja landbúnaðarráðherra og
Láras í Miðhúsum og aðra þá
menn, sem gera sig ánægða með
hlut landbúnaðarins í þjóðfélag-
inu, á þessu mikla blómaskeiði
viðreisnarinnar.
En hvemig skyldi því annars
vera varíð með þessa góðu gjald-
eyrisstöðu, sem svo oft er vitnað
til? Því miður líta margir svo á,
að landsbyggðarskatturinn til
Seðlabankans sé fyrst og fremst
notaður til erlendra vörakaupa-
lána er gefi heildsölum og öðrum
fjáraflamönnum stóráukna mögu-
leika til hvers konar fjárfesting-
ar og gróðabralls, enda er það
staðreynd að bankarnir standa
hálflokaðir fyrir venjulegri al-
mennri lánastarfsemi eins og nú
er komið málum. Er það mörgum
smáatvinnurekendum mikið
áhyggjuefni þeim sem vilja vera
sjálfstæðir í athöfnum sínum, ef
þróunin kynni að verða sú á
næstu áram, að sparifé þjóðarínn
ar verði dellt á æ færri og'' færri
hendur á kostnað almennings.
Þessari hættu eiga bændur að leit
ast við að bægja frá eftir fremstu
getu, eins og hvers konar.erlendri
ásælni, sem fjölmargir leiðtogar
þjóðarinnar virðast því miður
bera síaukna virðingu fyrir, þótt
illt sé til að vita.
Fullyrðingarnar um hinar stór
bættu gjaldeyrisstöðu undangeng
in ár, era þó í sannleika sagt
mjög villandi, vegna hinna auknu
vörukaupalána, sem stjómarvöld-
in gera sér far um að notfæra
sér til pólitísks ávinnings.
Verðlagsgrundvöllurinn.
í lok greinar sinnar telur Lárus
Ág. Gíslason sig geta skákað mér
í verðlagsmálum landbúnaðarins
fyrír andvaraleysi árið 1957, þar
sem ég hafi ekki opinberlega mót
mælt 1,8% hækkun verðlagsgrund
vallarins þá um haustið, þegar dýr
tíðin hafði hækkað um 17% og
kaupgjald um 11% á því ári.
Mig sétt að segja furðar á því
að Lárus í Miðhúsum skuli sjá
ástæðu til þess að brigzla mér um
sinnuleysi í verðlagsmálum
bænda. Milli 10 og 15 ár hefi ég
þó leitazt við að benda á það sem
miður hefur farið í þessum mál-
um, bæði sem einstaklingur g
sem félagsstjórnarmaður Búnað
arsambands Suður-Þingeyinga, en
sambandið hefur hvað eftir annað
um fjölda ára samþykkt og sent
mótmæli gegn hvers konar rangs-
leitni er bændastéttin hefur verið
beitt í sambandi við framkvæmd
Framleiðsluráðslaganna og önnur
hagsmunamál landbúnaðarins. Er
árið 1957 þar engin undantekn-
ing eins og gerðabækur búnaðar-
sambandsins bera með sér. Bar-
átta mín í þessum efnum hefur
líka undantekningalaust mótazt af
öðru en flokkssjónarmiðum, hvað
sem L.Ág.G. kann að halda.
Landbúnaðinn vantar 300 millj-
ónir.
Ég get nú látið umræðum lok-
ið við Láras Ág. Gíslason, enda
tel ég að ég hafi svarað flestu
því er hann gaf tilefni til með
grein sinni. En fyrst að ég fór að
minnast á verðlagsmál, vil ég að
lokum koma á framfæri þeirri
kröfu, að landbúnaðinum verði
greiddar 300 milljóna króna bæt-
ur fyrir yfirstandandi verðlagsár
til samræmis við það, er sjávarút-
vegurinn fékk í vetur, unfram það
sem Verðlagsdómur ákvað honum.
En eins og kunnugt er hefur því
verið haldið að bændum, allt
fram að þessu, að Yfirdómi land-
búnaðarins yrði ekki áfrýjað —
hann væri endanlegur dómstóll.
Eftir því, sem ég veit bezt, er
kjaramálum sjávarútvegsins skip-
að á sama veg og hjá landbúnað-
inu, að því er varðar verðlagsúr-
skurði. í báðum tilfellum, bæði í
landbúnaði og sjávarútvegi skap
aðist óánægja með þá úrskurði er
síðast hafa fallið um framleiðslu-
verð þessara atvinnugreina.
Sjávarútvegurinn sýndi mátt
sinn samstundis með áhrifamikl-
um hótunum, sem ríkisvaldið
beygði sig fyrir á einni viku með
því að lofa honum 300 milljón
króna uppbót á fiskverðið. Kraf-
an frá bændum er ókomin enn, en
hana verður að gera. Grundvöllur
inn er fyrir hendi. f opinberri
skýrslu Hagstofunnar hefur
sannazt, að laun bænda hafa ver-
ið áætluð 27 þúsund krónum of
lágt s.l. haust. Það er líka sann-
að að áburðarkaup bænda muni
verða allt 60 milljón krónum
meiri en áætlað er í núverandi
verðgrundvelli, en þetta nemur
um 10 þúsund kr. á bú. Svipuð
tala mun liggja fyrir um fóður-
bæti í gildandi verðlagsgrundvelli,
en það sem á vantar liggur í
vöxtum og fyrningaafskriftum.
Þessi vantöldu gjöld á vísitölubú-
inu nema samtals um 50 þúsund
krónum, eða 300 milljónum alls
fyrir landbúnaðinn.
Þessa kröfu má ekki draga að
gera, því ýmsar blikur era nú
sagðar á lofti í heimi stjórnmál-
anna og háværar kröfur uppi hjá
„Gylfingum" um það að setja
allt fast áður en bændur fái hlut
sinn réttan til jafns við aðrar
stéttir.
Ef Láras Ág. Gíslason vill taka
þátt í þessari kröfugerð með
stéttarbræðrum sínum og fylgja
henni fast eftir við landbúnaðar-
ráðherra og ríkisstjórn mun
hann skapa sér virðingu meðal
bændarstéttarínnar í stað óvirðing
ar. Að halda áfram vitnaleiðsl-
unni í sama anda gegn sjálfum
sér eins og fram kemur í síðustu
Morgunblaðsgrein, setur bóndinn
í Miðhúsum sig á bekk með kunn-
um blaðamanni Morgunblaðs-
ins, sem hefur haft, það að aðal-
atvinnu undanfarin ár að ferðast
um landið þvers og langs til
þess að leita uppi þá bændur er
afneita vilja eigin hagsmunum
fyrir viðreisnarhollustuna.
TÍUINN, föstudaginn 3. júlí 1964 —
19