Tíminn - 17.07.1964, Blaðsíða 8

Emil Jóhann Árnason
Blöndugerði, Hróarstungu
Hinn 28. júní s.l., andaðist Emil
Jóhann Árnason bóndi Blöndu-
gerði, Hróarstungu.
Jóhann var af góðu bergi brot-
inn. Faðir hans var Árni Árna-
son, sonur Árna Jónssonar danni-
brogsmanns og konu hans Svein-
laugar Björnsdóttur. Þau hjón
bjuggu á Þverá í Vindhælishreppi
í A.-Húnavatnssýslu. Móðir Jó-
hanns og kona Árna í Blöndu-
gerði var Þuríður Kristjánsdóttir
Kröyer stórbónda á Hvanná í
Jökuldal og konu hans Margrétar
Þorgrimsdóttur prests i Hofteigi.
Þessi ættartala þó ekki sé löng
sýnir, að Jóhanni stóðu traustir
og góðir stofnar. Árni í Blöndu-
gerði var maður, sem alstaðar
vakti eftirtekt hvar, sem hann
kom fram á mannamótum. Stór
maður stálgreindur og vaskleg-
ur. Hann var lengst af fremur fá-
tækur eins og t'leiri, sem byrjuðu
búskap á hörðu árunum fyrir alda
mótin. en enginn skyldi hafa séð
það á Árna. að hann hefði ekki
komjzt þrautalítið gegnum sín bú-
skaparar. þvi hann var alltaf tein-
réttur og kempulegur fram á sín
síðustu ár. Árni var og viðriðinn
öll opinber mál í sveit sinni, og
í sýslunefnd, fulltrúi á kaupfélags
fundum o.fl.
Alstaðar hélt Árni vel á máli
sínu. og hélt málefnalega hlut sín
um fyrir hverjum, sem hann
þurfti að deila við. Hann hafði
sjálfstæðar skoðanir og hélt þeim
fast fjam vi.ð hvern sem var, þar
kom öngínii að tómum kofa. Slík-
ir menn sem Árni gleymast aldrei.
minningu þeirra fylgir virðing
Og aödáun.
Börn Árna og Þuríðar, er upp
komust eru Jóhann, Sigríður,
Kristbjörg og Svanlaug, sem fórst
af hesti í Eyvindará skömmu eft-
ir að hún hafði gifzt ungum bónda
á Héraði. Öll voru þessi systkini
greind og myndarleg.
Emil Jóhann var fæddur
23. janúar 1893 að Hvanná á
Jökuldal, en dvaldi lengst á heim-
ili sínu Blöndugerði í Hróars-
tungu.
Haustið 1921 giftist Jóhann eft-
irlifandi konu sinni Stefaníu Sig-
björnsdóttur frá Litla Bakka
sama hrepps. Foreldrar Stefaníu
bjuggu ágætu búi að Litla Bakka
og búa nú þar systkini hennar
ejnu bezta og snyrtilegasta búi á
Héraði
Jóhann fói i Búnaðarsknlann á
Eiðum þegar hann var um tvítugt,
og var þar tvo vetur, og reyndist
þar prýðilega góður verkmaður og
með mjög farsæla greind. Þegar
hann kom heim af skólanum
gekkst hanrt fvrir þvi með öðrum
mönnum að stofna ungmennafé
lagið Hróar og var í stjórn þess
lengi. Þá var hann j hreppsnefnd.
skólanefnd og um tíma formaður
skólanefndar í stjórn Ræktunar-
sómbands Vestur-Héraðs frá stofn
un þess 1947 til 1961 Þá var
hann fulltrúi Tungudeildar á flest
um aðalfundum Kaupfélags Hér-
aðsbúa. Sömuleiðis kosinn full-
trúi á aðalfund S.Í.S.
Jóhann fylgdist vel með öllu.
sem helzt var á dagskrá á hverj-
um tíma og hafði mikinn áhuga
á öllum félagsmálum Tillögur
hans á t'undum þar sem hann
kom frani voru ve' athugaðai og
hann talaði hógvært og skýrt fyrir
þeim, enda fengu tillögur hans
venjulega góðán hljómgrunn Slík
ir menn eru taldir góðir fundar-
menn.
Börn Jóhanns og Stefaníu eru:
Svanlaug, Sigbjörn, Árni og Vil-
borg. Jóhann hefur búið allan
sinn búskap í Blöndugerði. Þar
sem hann tók ekki við neinum
efnum og jörðin talin heldur rýr,
þá var hann framan af búskapar-
árum sínum efnalítill og það sem
verra var, ekkj vel hraustur,
þoldi illa að beita sér við erfiðis-
vinnu. Eftir, að börnin fórii að
komast upp skipti um, énda eru
þau öll greind og duglegiog efna-
hagur batnaði með ári hverju.
Synir hans eru báðir heima, fullir
af orku og áhuga, enda er nú
komið nýtt Blöndugerði, sem þeg-
ar er orðið stórbýli. Gamla túnið
var svolítil kringla en rækt.un
nú mjög rníkiJ á vei fram ræstu
landi, og búið stórt og öruggt, þar
sem heyfengur er mikill.
Einn af okkar góðu forfeðrum
sagði:
Það er meiri virðing, að aukast
af litlum efnum, en hefjast hátt
og setjast með lægingu.
Áður en Jóhann féll frá, gat
hann litið yfir farinn veg, og séð
starf sitt og erfiði bera góðan
árangur, enda mun starf hans á
jörðinni Blöndugerði minna lengi
á hann. Jóhann var gæfumaður,
sem farnaðist vel, enda sjálfum
sér og öðrum trúr.
Ég kynntist Jóhanni í mörg ár
í gegnum margs konar samstarf.
Alstaðar kom iiann fram, sem góð
ur og traustur drengur, hreinn
og heill í öllum samskiptum og
mátti hvergi vamm sitt vita.
Hann var í nokkur ár verk-
stjóri við sláturhúsið á Fossvöll-
um, þar með trúnaðarmaður Kaup-
félags Héraðsbúa. Reyndist hann
þar sem annars staðar trúr í
störfum. En heilsa hans leyfði
honum ekki að leggja það á sig.
sem honum fannst trúnaðarstarf
sitt útheimta.
Á síðast liðnum vetri dó bónd-
inn Sigurjón Þórarnsson, á
Brekku i sömu sveit. Er það mik-
ið skarð sem höggvið er í fámennt
sveitafélag á sama misseri að
missa tvo góða bændur og trausta
og leiðandj menn í sveitarfélaginu.
Það er mikils vert að vinna ein
hver þau stórvirki sem geymast
komandi kynslóðum. en hitt er
líka mikils vert að eiga þá mann
gæzku, sem hefur sannleikann og
réttlæfið að leiðarljósi. Þa mynd
höfum við af þér Jóhann vinir
þínir, sem þekktu þig bezt.
Ég þakka þér langa góða kynn-
ingu, samhryggist konu þinni og
bömum sem mest hafa misst og
óska þeim allrar blessunar í fram
tíðinni.
Guð sé með þér.
Þorst. Jónsson.
Fundum okkar Emils Jóhanns
Árnasonar í Blöndugerði bar fyrst
saman fyrir aðeins réttum þrem
árum. Hann var þá ásamt mér
fulltrúi á aðalfundi S. í. S.
Þar sem ég var þá að ráðast
til starfa hjá K.H.B. — veitti ég
þessum fulltrúa félagsins sérstaka
athygli.
Hár, grannholda, vinnulúinn
maður, sem ekki lét mikið yfir
sér. En tillit hans var sérstaklega
traustvekjandi, og fljótt fundið að
honum var tamt að hugsa áður
en hann talaði. Málflutning-
ur hans var allur skýr og gjör-
hugsaður.
Mér fannst þá strax hann sann-
ur fulltrúi góðbóndans íslenzka
frá síðustu aldamótum, mannsins
sem gjörhugsaði hverja fram-
kvæmd og sem aldrei mátti spara
sjálfan sig til að ná einhverjum
árangri í sínu ævihlutverki, að
skila miklu úr litlum efnum, betra
býli en við var tekið og þar með
betri sveit og föðurlandi.
Þau kynni, sem ég hafði af Jó-
hanni í Blöndugerði tvö árin sem
við vorum samtíða á Héraði —
sannfærðu mig um að fyrsta hug-
boð mitt um manninn hafði far-
ið nærri því rétta.
Hann mætti ásamt mér á tveim
deildarfundum og aðalfundum
kaupfélagsins. Þar kynntist ég lífs
skoðunum hans, skoðunum sam-
vinnumanns, sem taldi ekkert af
velferðarmálum samferðamann-
anna sér óviðkomandi. Jóhann var
einn af þeim mönnum, sem hafði
lag á að gjöra deildarfundina
virka.
Vorið 1963 kom hann fram með
tillögu á deildarfundi Tungudeild-
ar að Kaupfélag Héraðsbúa, beitti
sér fyrir að komið yrði upp sem
fyrst dvalarheimili fyrir aldrað
fólk á Fljótsdalshéraði. Tillög-
unni fylgdi hann eftir með festu
og skýrum rökum, og fékk hún
síðar mjög góðar undirtektir á
aðalfundi kaupfélagsins og þar
ákveðið að leggja fram nokkra
fjárhæð i sjóð til stuðnings þessa
málefnjs. Er ég þess fullviss, að
vakning Jóhanns á þessu þarfa
máli, hlýtur að bera góð-
an og skjótan ávöxt.
Ég vil þakka Jóhanni fyrir sam-
fylgdina, sem að vísu var mjög
stutt en skilur þó eftir góðar og
hollar minningar.
Björn Stefánsson.
Emil Jóhann Árnason, bóndi í
Blöndugerði í Tunguhreppi, and-
aðist í sjúkrahúsinu í Egilsstaða-
kauptúni 28. júní s.l.
Mig langar til að birta nokkur
kveðjuorð, þó ég viti að ýmsu
muni verða áfátt um frágang
þeirra Emil Jóhann vai fæddur
að Hvanná í Jökuldalshreppi 23.
janúar. 1893 sonur hjónanna Þur-
íðar Kristjánsdpttur og Árna
Árnasonar er þá dvöldu þar. For-
eldrar Þuríðar voru Kristján Kröy
er bóndi á Hvanná og kona hans
Elín Margrét Þorgrímsdóttii Arn-
órssonar prests í Hofteigi. Árni
var húnvetnskur, frá Þverá í
(
Hallárdal. Hann fluttist ungur
hingað austur á Fljótsdalshérað
og átti hér heima eftir það. Þau
hjón bjuggu öll sín búskaparár í
Tunguhreppi.
Kristján Kröyer var efnaður
bóndi átti meðal annars nokkrar
jarðir hér í Tunguhreppi, eina
þeirra Heykollsstaði fengu ungu
hjónin og þangað fluttist Jóhann
með þeim vorið 1893. Þaðan flutt-
ist fjölskyldan að Straumi 1908 og
loks að Blöndugerði 1915.
Þau Þuríður og Árni eignuðust
8 börn af þeim náðu 4 fullorðins-
aldri. Jóhann og þrjár systur
Svanlaug dó ung en Sigríður og
Kristbjörg eru nú búsettar
í Reykjavík.
Fyrst bjó fjölskyldan saman í
Blöndugerði og unnu systkinin
öll að búinu. En árið 1921 giftist
Jóhann Stefaníu Sigbjörnsdóttur
frá Litla-Bakka og tóku þau þá
við búi að einhverju leyti og alveg
eftir nokkur ár.
Stefanía og Jóhann eignuðust
5 börn 1 dó ungt, en hin eru
Svanlaug og Vilborg Málfríður
giftar og búsettar á Suðurlandi og
Sigbjörn og Árni, sem hafa búið
með foreldrum sínum í Blöndu-
gerði. Miklar breytingar hafa orð-
ið í Blöndugerði á síðustu áratug-
um' þar hefir lélegu býli verið
breytt í góða bújörð með stór-
felldri ræktun og byggingum.
Fjölskyldan hefur staðið vel
saman að þessum umbótum og
sést þar sem oftar hvað samvinn-
an megnar, þegar hagsýni og
dugnaður fylgja.
Er óhann var ungur stundaði
hann nám i búnaðarskólanum á
Eiðum og hefir eflaust haft mikið
gagn af því.
Mörgum trúnaðarstörfum
gegndi hann fyrir sveit sína og
byggðarlag, var lengi í hrepps-
nefnd, skólanefndarmaður1 í mörg
ár og formaður hennar, í stjórn
ræktunarsambands Vestur-Héraðs,
fulltrúi Tungudeildar á aðalfund-
um Kaupfélags Héraðsbúa, slátur-
hússtjóri á Fossvöllum nokkur
haust og fleira mætti telja.
Það var gott að vinna með Jó-
hanni, hann var góður starfsmað-
ur ósérhlífinn og sanngjarn, vel
máli farinn og hreinskilinn, sagði
jafnan hiklaust það sem hann
vildi taka fram. undirmál þurfti
enginn að óttast.
Ég segi ekki. að við höfum ætíð
verið sammála, varla er hægt að
búast við því, þar sem menn
vinna saman að málefnum sveitar,
eða stærri landshluta. En einmitt
það, að læra að taka tillit til skoð-
ana annarra manna, beita hóf-
legri og sanngjarnri gagiirýni á
málflutning þeirra og sinn eigin,
getur orðið til þess, að skapa
gagnkvæman skilning. traust og
vináttu.
Samúð Jóhanns með þeim er
áttu um sárt að binda, eða bjuggu
við mikla erfiðleika var einlæg of
hlý. Hann reyndi þó jafnan, að
bæta úr og greiða götuna, en eins
og góðra drengja er háttur lét
hann sem minnst á því bera, er
hann rétti öðrum hjálparhönd.
Gestrisni hefur ætíð verið mikil
á heimilinu og hafa vegfarendur
notið þar greiðvikni, góðvildar og
hlýju. Þrátt fyrir heilsubrest hús
bóndans og húsfreyjunnar líka
hin síðari ár, var þar jafnan glað-
værð, lítið talað um erfiðleikana
og aldrei æðrazt.
Árið 1950 var ég kosinn í
hreppsnefnd Tunguhrepps og
oddviti hennar. Það starf hafði ég
í 8 ár en fór þá úr nefndinni
að eigin ósk.
Ég var svo heppinn að fá til
starfs með mér ágæta menn, einn
þeirra var Jóhann. Mér þykir
vænt um þessa menn alla og er
þeim innilega þakklátur. En nú
eru tveir úr þessum fámenna hópi
látnir. Hver verður næstur og hve-
nær? Ég þakka Jóhanni kærlega
það sem hann hefur unnið fyrir
sveitina okkar og Héraðið, þakka
samstarfið allt og einlæga vináttu.
Eftirlifandi eiginkona hans
Stefanía Sigbjörnsdóttur börnum
þeirra og öðrum aðstandendum
sendi ég innilegar samúðarkveðj-
ur.
Rangá 9. júlí 1964.
Hallur Björnsson...
SKIPADEILD
1 SÍS
Ventspils - Leningrad - Reykjavík
M.s. Helgafell lestar í Ventspils um 8. ágúst
og í Leningrad um 10. ágúst.
Skipadeild S.f.S.
Næturvaktmaður
Fyrirtæki í Reykjavík óskar að ráða næturvakt-
mann til næstu áramóta. Tilboð er tilgreini aldur
og fyrri störf sendist afgreiðslu blaðsins fyrir
sunnudagskvöld merkt „Næturvakt“.
b
T f M I N N, föstudaglnn 17. júlí 1964