Vísir - 22.12.1952, Qupperneq 16

16
JÓLABLAÐ VfSIS
eftir Leck Fischer.
Ég gleymi aldrei ágústdeg-
inum þeim. Friðsæla hádegisins
hvíldi yfir bænum og sand-
kassanum, þegar Agnes allt í
einu henti skóflunni frá sér og
settist á hækjur sínar við veg-
inn, sem var volgur af sólarhita
og sumarhlýju. Hænsnin lágu í
leti á mjúkri grundinni undir
kastaníutrénu og uppi í sérher-
berginu voru gluggatjöldin
dregin fyrir, meðan afi og
amma sváfu miðdegissvefnin.
Jafnvel verkstæði skósmiðsins
með breiðu og glitrandi glugg'-
ana var tómt. Jörðin hægði á
sér í þessu danska héraði unz
vinnutíminn hófst á ný.
„Hvað viltu þá?“ Ég leit von-
svikinn á systur mína, sem
var þremur árum eldri, um leið
og ég lagfærði hrúguna mína,
sem bráðum átti að verða höll.
Systir mín var 10 ára og hafði
jafnan forustuna þegar við vor-
um tvö ein.
„Eigum við að fara upp á
loft og skoða myndina af
konunginum?" Hún reis snögg-
lega á fætur og sparkaði smá-
holur í sandinn með fætinum
„Afi kemur ekki fyrr en eftir
klukkutíma og eg hef verið
uppi á lofti. Konungurinn er í
rauðri kápu.“
„Hefurðu verið uppi?“ Meira
gat ég ekki sagt. Við máttum
fara ferða okkar hvar sem var
nema á lofti útihússins. íbúðar-
húsið og búðin voru þegar al-
könnuð. Yfir verkstæðinu bjó
hópur kurrandi dúfna, en á
lofti útihússins geymdi afi
gnægð f-áséðra gripa, sem hann
vildi hafa í friði. Veikbyggður
sfigi lá úr eldiviðabyrginu upp
á hinn forboðna stað. Agnes
háfði sagt mér, að mynd kon-
ungsins væri þar uppi, en hún
hafði ekki sagt fyrr en nú, a'ð
hún hefði séð hana í raun og
veru.
„Kemurðu með?“ Hún rölti
nokkur skref og lokkaði mig
með hinu rólega kæruleysi sínu.
Þetta var svo spennandi, að eg
missti skófluna og tók hana
ekki upp aftur. Sandhrúgan
myndi ekki verða að höll fyrst
um sinn.
Agnes skreið upp á undan.
Ein trappan í stiganum var
laus, en hún glennti sig, létt
fædd eins og köttur, upp á þá
næstu, setti bakið í hlerann og
lauk honura upp. Fyrir aftan
mig var stór móhlaði, sem úti-
lokaði ljósið. Svitinn draup af
enninu á mér af spenningi.
„Komdu nú,“ hún lagðist á
hnén, eg skreið á eftir og greip
ákafur framréttar hendur
hennar.
Hér var eitthvað að sjá. —
Agnes lét aftur hlerann og við
vorum ein meðal helgidómanne,
köngulóavefja og margra ára
ryklaga. Við skorsteininn hékk
gamla yfirhöfnin hans afa og
á einni kistunni stóð sauma-
vél. Hlaðar af kökukössum,
skóöskjum og gömlum blöðum
þöktu annan gaflinn.
„Er hægt að líta út?“ Eg leit
á skágluggann, þakinn köngu-
lóayefjum. Agnes lyfti mér
upp svo eg sá trén í garðinum
og vatnið, sem óhreinindin á
glerinu breyttu í mynd, sem eg
kannaðist ekki við. Síðan tók
hún mig við hönd sér og leiddi
mig til blaðanna.
„Hér er þá konungurinn."
Hún benti um leið og hún
færði ljósletursstungu af or-
ustunni við Isted, sem eg veitti
sérstaklega athygli af því að
dönsku hermennirnir voru að
reka óvinina á flótta. Það var
ekki fyrr en hún tók mynd
konungsins fram til nánari
athugunar, að ég varð reglu-
lega hrifinn. Ramminn var ekki
á marga fiska og glerið var
brotið fyrir löngu, en þarna
stóð konungurinn við hásæti sitt
og hjá honum vár sonur hans,
sonarsonur og sonarsonarsonur.
Þeir báru allir rauðar kápur
eða skikkjur á herðum. Kon-
ungurinn var góðmannlegur og
viðfeldinn, gamall maður með
vangaskegg.
„Hann er tignarlegur,“ sagði
Agnes og bjóst við hrósi.
,,Já,“ sagði eg auðmjúkur,
því slíka mynd hafði eg aldrei
séð.
„Já, og nú er hann dáinn.
Annar maður.er konungur nu,
þessi þarna,“ og Agnes benti á
ný og naut þekkingu sinnar.
„Konungurinn varð veikur eins
og pabbi og dó, af því hann var
vejkur. Nú skulum við leika
sjúkrahúsleik.“ Hún færði
myndirnar, hagræddi nokkrum
blöðum og eftir örstutta stund
var hún búin að útbúa ágætt
rúm handa mér.
„Já, en afi,“ eg reyndi að
malda í móinn. „Ef afi kemur
hingað upp sér hann strax, að
hlutirnir hafa verið færðir úr
stað.“
„O, hann sefur, nú ert þú
veikur eins og pabbi, liggur á
sjúkrahúsi og eg gæti þín.“
Hér dugði engin andmæli, eg
lagðist á sjúkrabeðinn með
kökukassa fyrir kodda.
Við þekktum sjúkdóma alltof
vel. Pabbi hafði verið veikur í
hálft ár, kom heim af einu
sjúkrahúsinu og var sendur til
hins næsta. Allt hafði breytzt
við veikindi föður míns. —
Mamma var orðin óþekkjanlcg,
og við vorum ein hjá afa og
Ömmu, enginn minntist á hve-
nær við ættum að fara heim.
„Nú verður þú að liggja kyrr.-
Veikt fólk liggur alltaf kyrrt.“
Agnes skipaði fyrir og hvarf
svo bak við skorsteininn. Þeg-
ar hún kom aftur hafði hún
hvítan klút á höfði. Ég sá að
það var gömul þurrka. Tveir
rauðir merkjastafir sátu mitt í
enninu eins og skartgripir.
Hún hafði lika teppi með
sér. Það var saumað saman úr
alla vega litum tuskum, og
rykið þyrlaðist yfir mig þegar
hún hristi það.
„Þú skalt breiða það ofan á
þig, svo fer eg eftir meðölun-
um.“ Hún breiddi ofan á mig
þrátt fyrir andmæli mín. Það
var óþolandi hiti á þessu lága
lofti og ég þoldi ekki að hafa
neitt ofan á mér. Teppið var
þungt eins og heil sæng.
„Þú mátt ekki hreyfa þig,
fyrr en eg kem aftur.“ Hún
lauk upp hleranum og hvarf
niður fyrir loftskörina. Svona
var það alltaf, eg átti að sitja
eða standa, en öll skemmtileg-
ustu hlutverk leiksins féllu í
hennar hlut. Eg rétti úr mér
og sparkaði af mér tusku-
hrúgunni. Og svo gerðist það
voðalega. Með öðrum hælnum
hitti eg mynd konungsins, svo
hún brotnaði í tvennt, mitt
yfir skeggjaða andlitið. Helm-
ingarnir drógust saman og kom
þá gulnað dagblað í Ijós. Mér
fannst jörðin nema staðar, og
það var eins og hrylling færi
um hana. Hikandi kraup ég á
kné til að sjá hvað ég hefði
gert.
Það var ekki hægt að bjarga
andliti konungsins. Ég laut nið-
ur og reyndi með skjálfandi
fingrum að setja brotin sam-
an, en það vantaði eitt eða
annað í andlit gamla konungs-
ins. Hvað myndi afi segja? Það
var nú ekki hægt að leyna
heimsókn okkar upp á loftið og
haaín hafði nú einmitt
bannað okkur að fara þangað.
Hann hlaut að hafa einhvern
ákveðinn tilgang með þessu
banni. Ef til vill geymdi hann
einmitt þessa mynd af því að
við máttum ekki snerta hana.
Ég staulaðist á fætur og gekk
skelfdur nokkur skref á brott.
Ég vonaði að konungurinn vildi
líta á mig aftur þunglyndislegu
augunum, en von mín rættist
ekki. Ég reyndi hvað eftir ann-
að en árangurslaust, það var
aðeins gula blaðið, sem glápti
á mig.
Og svo heyrði ég allt í einu
að kallað, var á mig. Afi kalláði
neðah af hlaði og þó var sá
tími ekki kominn, þegar hann
var vanur að vakna. Það hafði
aldrei komið fyrir áður, að
hann svæfi ekki sinn venju-
lega miðdegissvefn. Köll hans
endurtóku sig þreytuleg, elli-
leg, nálguðust. Ég stóð sem
stein lostinn. Enginh skyldi
koma mér til að yfirgefa felu-
stað minn. Að Agnes skyldi vera
þekkt fyrir þetta. Vekja afa
og segja honum, að við hefð-
um verið í heimsókn á loftinu
hans. Og þó hafði hún ekki
hugmynd um hvað gerst hafði
eftir að hún fór. Við blaða-
rúmið mitt stóð höfuðlausi
konungurinn í purpurakápunni
sinni bryddaðri með hr.eysi-
kattarskinnum.
Fótatakið í garðinum varð
greinilegra. Afi steíg yfir
þröskuld útihússins, nú hreyfði
hann við stiganum, sem lá upp
á loftið.
Ég hreyfði mig ekki úr spor-
um. Ég var svo hræddur, að ég
þorði tæplega að draga andann
þegar afi lyfti hleranum með
hægð og kinkaði gráhærða
kollinum til mín. Rödd hans
var alls ekki reiðileg og það jók
ótta minn enn þá meira.
Hann var meira en reiður,
hann var hryggur þegar hann
kallaði á mig.
„Komdu ofan drengur minn
við verðum að tala saman“.
Ég fikaði mig ofan stiagnn.
Þetta var verra en ég hafði
búizt við. Afi sagði ekki eitt
einasta orð. Hann snupraði mig
ekki og barði mig ekki heldur.
Hvað myndi gerast þegar hann
sæi rifnu myndina sína?
Hann tók mig við hönd sér
og leiddi mig út í dagsbirtuna,
sem blindaði mig alveg í bili.
Hægt og seinlega gengum við
yfir uppmjóu steinana á hlað-
inu, gegnum portið og inn á
skrifstofuna. Það var voðalegt
ferðalag, það átti að refsa okk-
ur saman, Agnesi og mér, svo
slæmt var það.
Hún sat inni í stofu og
grét ásamt ömmu. Þær litu
ekki upp þegar við komum.
Á stóra grænmálaða púltinu lá
hvítur pappírsmiði, sem datt
á gólfið þegar við lokuðum
hurðinni. Ég var harmþrung-
inn yfir því að óþægðin í okkur
skyldi vera svona alvarleg, að
bæði afi og amma voru komin
á fætur.
— Ég skal segja þér — Afi
klappaði mér á kinnina og hönd
hans var ástrúðleg en jafn •
framt eins kláufaleg og manns-
hönd getur verið, þegar fólki
veitist örðugt að hjálpa hvert
öðru. Rödd hans var undarlega
óskýr, hann var með grátviprur
um munninn. „Ég skal segja
þér pabbi þinn er dáinn. Við
erum nýbúin að fá skeyti."
Hann leit hjálparvana á mig
og k.áfaði á hvíta pappírsblað-
inu sem bögglaðist saman í
breiðu hendinni hans. „Við
vorum einmitt að fá símskeyti.“
„Er pabbi........“ Ruglað-
ur leit ég í kringum mig og
skildi. Það var undarlegt að
sjá afa með tárin í augunum og
pabbi var dáinn, nei, ég gat
ekki trúað því, pabbi rnirrn ....
/yVVVVi^^AA^aVVWVV'aWWVWVVMAMVWVVVWWV^AAAAAAAAA/VWVWMI%VWAl,,aV
SCHICK
INJKCTOR
£1* i'akvélíii
win sparar
útgjöldin
og eyknr
þægindin.
Sveinn Björnsson & Ásgeirsson