Vísir - 22.12.1952, Qupperneq 27

JÓLABLAÐ VÍSIS
•Fahtt Proetor:
Smáir,
Smávaxnir menn eru glað-
lyndir og tápmiklir, þó að lífið
sé þeim ekki mjög auðvelt. Þeir
eru margir mjög gáfaðir, þó að
heimurinn sé ekki sniðinn eftir
. þeirra þörfum. Þeir eru félags-
. lyndir og þykir gaman að kvik-
■ myndum. Og margir þeirra eru
vel kirkjuræknir.
Þeir eru fáir hærri en þrjú
fet og eru oft til sýnis í hring-
og fjölleikhúsum. Þar eru þeir
aðeins til sýnis, en mörgum
mun leika hugur á að vita
hvernig þeir eru heima hjá sér.
Frú Carla Rose í New York
hefur á hendi það sjaldgæfa
starf að vera umboðsmaður
fjölmargra smávaxinna manna,
en hún tók við starfinu að
bónda sínum látnuin. En hún
er ekki aðeins umboðsmaður
þessara smámenna, heldur er
hún ráðgjafi þeirra og trúnað-
arvinur. Tíu af þeim eiga heima
í íbúð hennar.
„Smávaxnir menn eru ekki
eins fáir og margur kann að
ætla“, segir frú Rose. „í Banda-
ríkjunum eru þeir yfir 400
manns. En það er ekki ávallt
auðgert að ná í þá, sem eru
sérstaklega litlir og auk þess
þurfa þeir að hafa sérstaka
hæfileika fyrir sýningarsvið-
inu.“
„Hvernig farið þér að þvi að
finna þetta fólk“, spyr blaða-
maðurinn.
„Margir foreldrar koma með
börn sín til min“, segir frú
Rose. „Og nýlega hafði ég sýn-
ingu við hátíðlegt tækifæri í
Texas, og ég varð undrandi yfir
því hvað margir smávaxnir
menn eru til á því landshorni.
Þar kom heill hópur til mín og
vildi láta reyna sig. Stundum
frétti ég frá sérstaklega vel
gefnum smávaxnum manni í
fjarlægum landshluta og stund-
um fæ ég bréf frá fólki, sem
bendir mér á einhvern. Sem
stendur hef ég 35 á biðlista.
„Eru ekki foreldrar því mót-
fallnir að láta börnin frá sér?“
— Það er vitanlegt, að' sum-
staðar í Evrópulöndum er fólk
svo hjátrúafullt að þegar því
fæðist barn, sem verður mjög
smávaxið, telur það það vera
tákn um vanþóknan Drottins.
„Ég held það sé flestum for-
eldrum léttir, að vita af því að
börn þeirra hafi tækifæri til
þess að vinna fyrir sér“, segir
frú Rose. „Og bezt af öllu þyk-
ir þeim að vita til þess að börn-
in verði með fólki, sem er af
sömu tegund og j)au sjálf —
þau verða þá ánægðari. Sum-
staðar, á afskektum sveitabýl-
um og þorpum, reyna foreldr-
arnir að einangra slík börn,
vilja helst ekki láta aðra sjá
þau. Annarsstaðar fá þau börn
að ganga í skóla, barna- og
gagnfræðaskóla. Þar taka þau
þátt í skólalífinu, skemmtun-
um og öðru starfslífi skólanna,
en þegar skólavistinni er lokið
getur það orðið mjög erfitt að
fá stárf fyrir þau. Þetta fólk
er hugrakkt — og þarf að vera
það. Við, sem erum eins og
fólk flest, lítum á umhverfi
okkar eins og eitthvað eðlilegt
og sjálfsagt og gerum okkur
ekki grein fyrir því, að hver
smávaxinn maður hlýtur ein-
hverntíma að horfast í augu við
þau ömurlegu sannindi, að hann
er dvergur í alltof stórum
heimi, þó að hann sé maður. En
hann horfist í augu við sín
vandamál og lætur ekki bug-
ast.
Skemmtanalífið býður þessu
fólki mest tækifæri til ánægju
og ég hef orðið þess vör, að
foreldrar eru fúsir á að trúa
mér fyrir börnum sínum. Við
gerum þó enga samninga. Nafn
mitt er svo kunnugt að börnin
eru venjulega hjá mér með
þeim skilyrðum, sem algeng
eru. Eg greiði foreldrum ákveð-
ið kaup fyrir börnin — en þau
fá aftur hjá mér vasapeninga.
Eg borga svo ferðir þeirra og
uppihald. Þegar þau verða lög-
ráða vilja þau vitaskuld sjálf
hafa umráð yfir kaupi sínu og
þá geri eg samning við þau.
En, því miður verð eg að kann-
ast við, að það hefur mætt mót-
spyrnu frá sumum foréldrum.
Þau eru þá orðin því vön að
hafa tekjur af bör.num sínum.
Þegar við vinnum er líf okk-
(. n
ar mjög reglúbundið," segir frú
Rose. „Óg eg held að við séum
öll ánægðari þegar við erum á
ferðalögum, heldur en þegar
við erum í New York. Allur
fiokkurinn sefur þá til hádegis,
nema ef æfingar þurfa að vera
eða hópurinn þarf að sýna sig
í auglýsingaskyni. Eg læt hvern
um sig hafa dagpeninga fyrir
mat. Og venjuléga borðar þetta
fólk tvennt saman. Það þarf
meira til matar en stærð þess
segir til, en kemst þó vel af
með þann matarskammt sem
fram er borinn á matsöluhús-
um,
Matsöluhúsin vilja lika
gjarnan gera slíkum geStum til
hæfis, því að þeir draga að aðra
gesti. En smáfólkið hefur óbeit
á því að láta glápa á sig þegar
það matast. Hrædd er eg þó Um,
að allir þeir, sem hafa það að
atvinnu að skemmta öðrum
verði að sætta sig við þá raun,
að á þá sé starað. En af sömu
ástæðu er líka smáfólkinu mjög
lítið um það gefið að verzla í
stórverzlunum.“
„Hvað geðjast þeim verst?“
„Heimskulegar spurningar,“
svarar frú Rose þegar. „Fólk á
það til að stöðva þetta smá-
vaxría fólk á götunum og spyrja
það spjörunum úr um allskonar
einkamál, sem mundu ekki líta
vel út á prenti'. Og í þeim efn-
um er kvenþjóðin verst. Konur
geta verið ótrúlega hnýsnar og
ósmekklegar. — Þessar spurn-
ingar koma stöðugt aftur: —
„Hvað eruð þér gamall?“
„Hvers vegna vaxið þér ekki —
er það af því að þér fáið ekki
nóg að borða — eða hvað?“
„Getið þér eignast börn?“ —
„Takið þér einhver lyf, til þess
Dvergar gefnir saman í hjóna-
band í New York.
að þér vaxið ekki?“ Og allt
verður þetta smávaxna fóík.
ævareitt þegar það er spurtr
„Hvernig það sé eiginlega að’
vera dvergur?“ Einn daginrv
nýlega kom ég að, þegar kona.
nokkur var búin að króa eimx
úr flokknum mínum og lét
spurningarnar dynja yfir hann.
Og það get eg sagt yður að hún
gleymir ekki fljótlega þeirri
ofanígjöf, sem ég gaf henni.
Fólk almennt lítur svo á að»
smávaxið fólk og dvergar sé-
það sama og aðeins af því að-
hvort tveggja er lágvaxið. En
að öðru leyti er það ólíkt. —
Dvergar eru afbrigði af kenjum
náttúrunnar, líkaminn oft
bæklaður og höfuðið afkáralegt.
og stórt. Dvergurrí er sannar-
lega vorkunn. En smávaxinn.
maður er aðeins smámynd af'
fullorðnum manni, hann vekur
—«-D
(jleiileg jél
FYLGJA V Ö % D M U M
FRÁ
Íú
1
LO
#
. •
. •

o
o
©
©
o
©
©

wícseaöotíOísctíooíSíSííeooöooooooooístoíitjtíttooíícsMiíiöíJOGíiOíiíiíiooíicísoöötí
&
L,ýs£ssamlag
íslemskru
botmeörpmmga
8
8
«
«
R
«
«
«
s
I
*>r
8
»
«
«
«
g
**»
Í
t>r
«
íf
o
«
o
9,
%r
rs
W(*
9
*-•
/■»
W f
«
kt
a
8
Símar: 7616,3428
Símnefni: Lýsissamlag
Reykjavík.
Sfæs'sfa og fulSkomnasfa
kaSdhs-einsunarsföð á fslandi
LýsissamlagiS selur lyfsölum, kaup-
racnnum og kaupíélögum fyrsta flokks
kalclhremsao meoalalýsi, sem er fram-
leitt við hin allra beztu skilyrði. —
«
«
«■
«
«
«■
»
«
«■
«
íj
«■
íj'
«
«
f?
£?
'5
lOOööööOöQOÖCÖOöaOCOOOGOOÖOOOCCaOCGCGGOOCGGCGGCOGOCCOOOOOCOCO*