Morgunblaðið - 21.11.1956, Blaðsíða 10

ír
MORCUNBLAÐ1Ð
Miðvikudagur 21. nóv. 1956
ntifrlðfrifr
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
- Einar Ásmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 1600.
Askriftargjaid kr. 25.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 'eintakið.
Að sjó ekki og keyra ekki
KOMMUNISTAR hafa nú gripið
til þess að fara í felur. „Við sjá-
Hm ekki, við heyrum ekki“, segja
þeir. Þegar utanríkisráðherra gaf
út yfirlýsingu í sumar um stefnu
ríkisstjórnarinnar í utanríkis- og
varnarmálum, um að hér ætti að
halda uppi varnarstöðvum, sem
væru „ætíð og án fyrirvara reiðu
búnar til að gegna hlutverki
«ínu“, þá sögðust kommúnistar
ekkert um þetta vita. Og þegar
löndunardeilan var leyst, þvert
ofan í stórletraðar yfirlýsingar
Þjóðviljahs og „stefnu“ þá léku
kommúnistar þennan sama leik.
Þeir þóttust ekkert vita. Og loks
þegar utanríkisráðherrann gaf á
Alþingi fyrir fáum dögum nýjar
upplýsingar í sambandi við end-
urskoðun varnarsamningsins, fór
allt á sömu leið. „Þjóðviljinn
telur sig ekki hafa aðstöðu til að
skýra ummæli" utanríkisráðherr-
ans segir þar orðrétt í gær. Þjóð-
viljinn lætur við það sitja að
lækka utanrikisráðherrann í
tign. Hann heiti nú ekki framar
utanríkisráðherra „ríkisstjórnar
umbotaflokkanna", heldur utan-
ríkisráðherra, Alþýðuflokksins!
Þetta er e.t.v. það broslegasta af
öllu. Og framhaldið? Hvernig
verður það, spyrja menn. — Er
mögulegt að kommúnistar ætli
sér að hanga í ríkisstjórninni á
þann hátt að látast ekki sjá eða
heyra og blátt áfram kyngja í
einum bita stærstu stóryrðunum,
sem þeir hafa viðhaft undan-
farna mánuði og jafnveí ár? Það
bendir allt til, að þannig ætli
þeir að fara að. Kommúnistar
óttast ekkert meir en einangrun-
ina, sem Framsóknarmenn og Al-
þýðuflokkurinn frelsaði þá úr í
sumar. Inn í það dauðraríki
stjórnmálanna vilja þeir ekki
aftur snúa.
Þá var það óhætt
Það er aðeins í eitt skipti, sem
kommúnistar hafa haft kjark til
að standa við gerðir og yfirlýs-
ingar ríkisstjórnarinnar, þegar
nokkuð lá á. Það var þegar kaup-
bindingunni var skellt á með
bráðabirgðalögum í sumar. Nú
skyldu menn einmitt halda að
kommúnistum hefði verið við-
kvæmast að samþykkja þessa ráð
stöfun, sem þeir höfðu hamazt á
móti í áratug eða meira í hvert
skipti, sem slíkt eða eitthvað
svipað var nefnt á nafn. Og þetta
mál varðaði einmitt þá
hópa, sem kommúnistar hafa
einkum þótzt málsvarar fyrir. —
Kaupbinding hefur hingað til
heitið „þjófnaður" og „hnefa-
högg í garð verkalýðsins", hve-
nær, sem slíkt hefur komið til
umræðu.
En I þetta skipti grúfðu
kommúnistar sig ekki niður.
Nú bæði heyrðu þeir og sáu.
Allt í einu varð kaupbinding
og niðurgreiðslur eina hugsan-
lega bjargráðið og launþegum
eintóm blessun.
En hvernig stóð á að kommún-
istar kyngdu með slíkri gleði öll-
um stóryrðum í þessu máli og
játuðu að þeir ættu þarna hlut
að á sama tíma og þeir þykj
ast ekkert vita, þegar um er að
ræða utanríkismál og landvarnir?
Það stafar einfaldlega af því
að þá varðar í rauninni ekkert
um launþega og verkalýð og
telja sig geta boðið því fólki
hvað sem er. Ætia mætti að
þeim gæti orðið það örðugt á
Alþýðusambandsþinginu, sem
nú er að hefjast en fyrir því
er einnig séð með atferli
Hermanns Jónassonar. Það
var opin leið til að
tryggja lýðræðisflokkunum
meirihluta á þinginu en þá
settu kommúnistar H. J. stól-
inn fyrir dyrnar og kröfðust
þess að hann kæmi í veg fyrir
UTAN UR HEIMI
átciliniótcLrnir
uÉ óic^rci í JCeJ?
ÍÁrÉur öitó útikú^ak á mj ?
u,
ndanfarna mánuði
hafa verið ótvíræð merki þess, að
valdabarátta er mikil innan
Kremlmúranna. Þar eigast við
hinir gömlu stalinistar undir for-
ystu Molotovs, sem nýlega var
látinn hverfa úr utanríkisráð-
herras^ólnum, og þeir, sem hafa
barizt fyrir afnámi stalinismans.
Svo hefur virzt sem Krúsjeff væri
þeirra forvígismaður, en menn
eru ekki sammála um það, enda
þótt Krúsjeff hafi oft komið fram
á opinberum vettvangi í nafni
þeirra.
Bæði kommúnistaforingjarnir í
Kreml og kommúnistar annárs
staðar í heimi hafa neitað því
þá samvinnu, sem raunveru-1 harðlega að nokkur valdaoarátta
lega var komin á milli verka- æUi sér stað í Moskvu. Otvíræð
manna í Alþýðuflokknum og! sönnun hefur hins vegar fengizt
Sjálfstæðisflokknum um kosn á Því — °S heimildarmaðurinn
ingar til þingsins. Þetta gerði er enginn annar en Tito
Hermann og tryggði komm-
únistum þar með meirihluta í
Alþýðusambandinu næsta _
kjörtímabil.
Treyst á minnisleysið
Nú er það auðvitað svo, að
kommúnistar þurfa jafnt sam-
þykki og heimild frá Moskvu til
að þegja eins og þeir þurfa leyfi
þaðan til að segja eitthvað eða
gera eitthvað. Kommúnistar hér
hafa alveg vafalaust fengið' þá
línu að austan — svipað og aðrir
kommúnistar um víða veröld —
að nú skuli þeir smeygja sér inn
í valdaaðstöðu, þar sem það er
hægt og rjúfa þá einangrun, sem
þeir búa nú við alls staðar á Vest
urlöndum. En það er vitaskuld
alveg útilokað að þeir megi opin-
berlega gangast undir að fylgja
varnarstefnu vestrænu þjóðsnna.
Þess vegna ítrekar Þjóðviljinn
enn í gær, að stjórnin hafi „heitið
því að losa þjóðina við hernámið,
og þeir atburðir, sem síðan hafa
gerzt geta ekki raskað þeim
ásetningi, heldur styrkt hann“.
Hvort meira verður svo metið að
lokum hjá kommúnistum að lafa
í stjórn eða láta hana „springa"
á varnarmálunum er alls ekki
komið undir ákvörðun þeirra
sjálfra heldur er slíkt ákveðið í
höfuðstöðvum kommúnista í
Moskvu.
Alls staðar, nema á fslandi, eru
kommúnistar í algerri einangrun.
—- Yfirgnæfandi meirihluti ís-
lenzku þjóðarinnar vill að eins
verði farið að hér. Það mundi
einnig verða svo ef valdastreita
fárra manna kæmi ekki í veg fyr-
ir slíkt með þeim afleiðingum
sem sjást í Alþýðusambandinu,
þar sem klofningur lýðræðisafl-
anna verður til að tryggja komm-
únistum völdin.
ræðu, er Tito hélt á
kommúnistaþingi í Júgóslavíu
fyrir nokkrum dögum, réðist
hann harðlega á forystuna í
Kreml fyrir framkomu Rússa í
Ungverjalandi. Kveður hann
stalinistana enn vera að verki —
og sjá megi, að áhrif þeirra séu
langt frá því að vera úr sög-
unni. Það hafi verið þeirra verk
að rússneski herinn var látinn
skerast í leikinn í Ungverjalandi,
það hefði verið glæpur, því að
sérhver þjóð ætti að njóta það
mikils sjálfsákvörðunarréttar, að
hún gæti valið sína eigin leið til
sósíalismans. Tito gekk jafnvel
svo langt að hann lét í ljós þá
skoðun sína, að blóðfórnir ung-
versku þjóðarinnar ættu eftir að
bera sinn ávöxt, ávöxt, sem
mundi koma- ráðamönnum í
Krem í koll.
E:
nda þótt Tito hafi lýst
fyrirlitningu á framferði rúss-
neska hersins í Ungverjalandi
sagðist hann vera þeirrar skoð-
unar, að önnur atlaga rússneska
hersins hefði verið réttlætanleg.
Kvað hann uppreisn ungversku
þjóðarinnar fyrst hafa verið gerða
gegn Rússum og rússneskum
áhrifum. Síðan, er rússneska
hernum var sigað á þjóðina, hafi
barátta hennar beinzt jafnt gegn
hinu sósíaliska skipulagi og
Rússum. Þá hefði það verið rétt-
lætanlegt að brjóta alla andstöðu
á bak aftur — skilyrðislaust. Ung-
verjar máttu losa sig við Rússa,
en þjóðskipulaginu varð að halda,
enda þótt það kostaði Ungverja
allt blóð þeirra.
ÍJ agði Tito ríka áherzlu
á það, að ófarirnar mætti skrifa
á reikning stalinistanna í Kreml,
sem gerðu nú ítrekaðar tilraun-
ir til þess að brjótast til valda
á ný. Kvatti hann kommúnista-
ríkin og kommúnistaflokka á
Vesturlöndum til þess að útrýma
stalinistunum. Kommúnistaríkin
yrðu hvert fyrir sig að finna hina
réttu leið til sósíalismans — þá
leið, sem hverju um sig hentaði
bezt.
F,
rá því að ræða þessi
var haldin liðu fjórir dagar þar
til hún var birt opinberlega —
og í Rússlandi var aðeins birtur
lauslegur útdráttur úr henni. í
leppríkjunum var hún víða birt
í heild —og m. a. flutti Búda-
pest-útvarpið hana alla. f fyrra-
dag réðist aðalmálgagn ráðstjórn-
arinnar, „Pravda", heiftarlega á
Allt bendir nú til þess, að stalin-
istarnir — með Molotov í broddi
fylkingar — séu að ná yfirhönd-
inni í Kreml —
Tito fyrir ummæli hans — og
kvað hann vera að reyna enn
einu sinni að koma á glundroða
í kommúnistaríkjunum með því
að skipta kommúnistum í tvo
hópa — stalinista og andstæðinga
þeirra. Ráðstjórnin og önnur
kommúnistaríki mundu standa
þétt saman „um hagsmuni verka-
lýðsins“ eftir sem áður. Sá vegur
til sósíalismans, sem Tito hefði
farið, væri alls ekki til fyrir-
myndar og Tito skyldi ekki voga
sér að þröngva stefnu sinni upp
á aðrar þjóðir.
B
endir þetta til þess, að
Molotov og stalinistar hans hafi
styrkt aðstöðu sína í Kreml eftir
atburðina í Ungverjalandi. Valda
Leo Kondukforov — Rússi í húð og húr
★ ★ ★
ÞAÐ hefir vakið mikla athygli
að Rokossovskí marskálkur,
fyrrverandi yfirmaður pólska
hersins og landvarnaráðherra
Pólverja, hefir verið skipaður
aðstoðarlandvarnaráðh. Rúss-
lands. Hefir fátt sýnt betur al-
gjöra yfirdrottnun Rússa í
leppríkjunum. Þeir hafa gert
allt sem í þeirra valdi hefir
staðið til þess að eyðileggja
¥ ¥ ¥
sjálfstæði hinna kúguðu Aust-
ur-Evrópuþjóða og nú síðast
drekkt stríðandi frelsissveit-
um Ungverjalands í blóði.
Ferill Rokossovskís minnir
okkur á fyrrverandi sendi-
herra Ungverja í Washington.
Maður þessi sem var einnig
aðalfulltrúi Ungverja hjá Sam
einuðu þjóðunum, hefir í
Washington gengið undir ung-
★ ★ ★
verska nafninu Pete Koos.
Hann er þó rússneskur ríkis-
borgari eins og flestir for-
sprakkar kommúnista í lepp-
ríkjunum — og ekki nóg með
það: hann talar ekki einu sinni
ungversku, hvað þá meira. —
Hann er Rússi í húð og hár —
og hið rétta nafn hans er I.eo
Konduktorov.
— og Tito verði þá varpað fyrir
borð öðru sinni.
mennirnir í Kreml séu nú komr.ir
á þá skoðun, að ekki þýði að gefa
leppríkjunum lausan tauminn,
því að þá fapi á sömu leið og
horfði í Ungverjalandi — og
hefði farið, ef Rússar hefðu ekki
gripið inn í rás viðburðanna.
i að var einmitt Molo-
tov, sem gekk fram af hvað mestri
hörku gagnvart Tito á árunum —
og útskúfaði honum úr Komin-
form. Hin harða árás á Tito nú —
bendir því ótvírætt til þess, að
vegur Moloíovs og styrkur stalin-
istanna fari vaxandi, því að
Krúsjeff hefur verið fullkunnugt
um stefnu Titos eftir viðræðurn-
ar á Krím á dögunum. Einnig
getur verið, að það hafi orðið
að samkomulagi með Tito og
Krúsjeff, að Tito léti ekki uppi
skoðanir sínar gagnvart nýlendu-
pólitík Rússa til þess að forða al-
gerum glundroða í lepprikjunum
— og Krúsjeff hafi lofað honum
að slakað yrði á böndunum við
þau. Hin hatramma árás Tito
gæti þá bent til þess, að hann
hafi hugboð um það, að Krúsjeff
ráði ekki lengur — Molotov
„hinn forni fjandi“ hafi aftur
náð undirtökunum — og nú væri
ekki eftir neinu að bíða. Hvort
þessir atburðir boða vináttuslit
á ný milli Titos og Kreml er
ekki hægt að segja á þessu stigi
málsins, en þó er óneitanlega
margt, sem bendir í þá átt.
Tveimur Færeying-
um boiin ókeypis
skólavisl
HANDÍÐA- og myndlistaskólinn
hefur ákveðið að bjóða einum
Færeyingi ókeypis skólavist í
myndlista- eða listiðnaðardeild-
um skólans í allt að tvo vetur.
Ennfremur býður skólinn ein-
um færeyskum barnakennara ó-
keypis námsvist í teiknikennara-
deildinni um jafnlangan tíma.
Auk þessa veitir skólinn úr
nemendasjóði námsmönnum þess
um styrk að upphæð kr. 2360,00
hvort árið.
Væntanlegum umsækjendum
er í sjálfsvald sett, hvort þeir
hefja námið hér nú á þessum
vetri eða síðar.
Tilboð þetta afhenti skólinn
stjórn Færeyingafélagsins í
Reykjavík. Formaður félagsins,
frú Signhild Konráðsson, Vífils-
stöðum og Peter Wigelund, skipa
smiður, sem um langt árabil hef-
ur verið einn helzti forystumað-
ur Færeyinga hér á landi, hafa
tjáð skólanum þakkir félagsins
fyrir boð þetta „er sé framrétt
hönd íslendinga, er mætti verða
til eflingar samstarfi með ís-
lendingum og Færeyingum á
fleiri sviðum“.
Stjórn Færeyingafélagsins hef-
ur sent þetta tilboð Handíða-
og myndlistaskólans til Richard
Long landstyresmand, Thors-
havn, til frekari fyrirgreiðslu.