Morgunblaðið - 13.04.1957, Blaðsíða 3

Laugardagur 13. aprí 1957
MORGUNBLAÐtÐ
3
þarf að endurnýja vélarnar kosta'
þær margfalt í krónum.
Þegar leitað er að réttlætinu
í máli eins og þessu, verður fyrst
deilt um það, hvað netto-eign
manna má vera mikil áður en
þeir komast í stóreignaskatt og
er skipað í flokk með milljóna-
mæringum. Flestum mun finn-
ast sanngjarnt, að menn megi
eiga þak yfir höfuðið og jafn-
vel eitthvað smávegis að auki,
án þess að vera settir á bekk
með þeim ríku.
Ég álít að það atriði eigi að
athugast gaumgæfilega hvar
skuli draga línuna, á hvaða eign
skatturinn skuli byrja. Ekki sízt
með tilliti til þess að flestir sem
undir hinn nýja skatt koma,
hafa þegar greitt stóreignaskatt
af þessum sömu eignum.
Við þessa umræðu málsins og
með þeim stutta tíma sem menn
hafa haft til íhugunar síðan í
gær, að frv. var lagt fram í deild
inni, er ekki við því að búast
að hægt sé að ræða málið ýtar-
lega. Verða því umræður nú að-
eins lauslegar athuganir.
FÉLÖG SLEPPA VH) SKATT-
INN
Ég vil þó á þessu stigi benda
á nokkur atriði, sem ég tel að
verulegu máli skipti.
1. í lögum um stóreignaskatt
1950, var félögum gert að greiða
skatt fyrir hluthafa sína eða
félagsmenn, að því leyti sem til-
heyrði eign einstaklinganna í
félögunum. Þessi greiðsla var þá
ekki afturkræf. Nú er gerð sú
breyting að félögin geta krafizt
endurgreiðslu frá félagsmönnum.
— Nokkrar umsagnir
Framh. af bls. 1.
irfarandi umsögn um hótanir
Rússa við íslendinga:
„Hinar frjálsu þjóðir eiga að-
eins eitt svar við hótunum hins
risavaxna rússneska ainr'æðisrík-
is, — aðeins eina leið til að forð-
ast hið versta og vernda frelsi
sitt, — það er að standa einhuga
um pólitískt, efnahagslegt og
hernaðarlegt bandalag sitt
Einræðisöflin skilja aðeins ein
rök: — Það er að hart sé látið
mæta hörðu, svo að þau þori
ekki að hætta á hernaðarátök."
VILJA BRJÓTA SKARÐ í
VARNARSAMTÖKIN
Franz Joseph Strauss, land-
varnaráðherra Vestur-Þýzka-
lands, komst svo að orði: „Hót-
anir Rússa í garð Vestur Evrópu-
ríkja eru tilraun til að brjóta
skarð í varnarsamtök þeirra.“ —
Hann sagði, að ef Bandaríkin
flyttu herlið sitt á brott frá
Þýzkalandi myndi mjög vaxa
hættan af rússneskri kjarnorku-
árás á Þýzkaland.
ÖRÐUGLEIKAR RÚSSA
Enska stórblaðið Daily
Telegraph ræðir um hótanir
Rússa. Segir það m. a.: —
Þær bera vott um einhverja
örðugleika í innaniandsmál
um Rússlands. Með hótunum
þessum ætlar Krúsjeff að
beina athhygli, bæði Rússa
sjálfra og annarra þjóða frá
þessum örðugleikum.
En efnahagsörðugleikar Rússa
hafa birzt í ýmsum myndum und-
anfarna daga. Nefnir Daily Tele-
graph m.a.: Fyrir nokkrum árum
var skyldusparnaður fyrirskipað-
ur í Rússlandi, sem lán til ríkis-
ins. Nýlega var komið að
greiðsludegi, en þá fyrirskipaöi
Krúsjeff greiðslufrest ríkisins.
Þetta segir sína sögu.
HAFA ENGIN ÁHRIF
Austurríska blaðið Neue
Tageszeitung segir m. a. um
rússnesku hótanirnar, að það
sé eftirtektarvert að þær hafi
engin áhrif haft í löndum
þeim sem hótað var. Þjóðir
þessar hafi almennt vitað að
Rússar voru vísir til hvers
kyns grimmdarverka. Hótan-
irnar sanni aðeins enn betur
þörfina fyrir að vestrænar
þjóðir sameinist gegn ógninni.
Með þessu móti komast félögin
algjörlega hjá því, að greiða
nokkurn skatt af eignum sínum,
hversu rík sem þau eru. En ein-
staklingarnir verða að borga af
eignarhlut sínum í félögunum
þótt þeir hafi engin tök á að ná
út nokkru af eign sinni úr félög-
unum til þess að standa straum
af greiðslu skattsins. Á þetta sér-
staklega við um hlutafélög, sem
bundin eru með ströngum laga-
ákvæðum um notkun sjóða og
greiðslu arðs.
Það er engin sanngirni í því,
að svo sjálfstæðir fjárhagsaðilar
sem hlutafélög, sleppi við skatt-
inn — en einstaklingarnir
beri hann án þess að þeir geti
á nokkurn hátt notfært sér þau
verðmæti sem þeir eru taldir eiga
í félaginu.
Ef þessu atriði verður ekki
breytt í frv. er fyrirsjáanlegt, að
í félögunum geta risið miklar
deilur milli félagsmanna í þessu
efni.
TÍU ÁRA GREIDSLUFRESTUR
OF SKAMMUR
Fyrri stóreignaskattur átti að
greiðast á 20 árum og var hann
þó ekki talinn, að mig minnir,
nema meiru en 50 millj. króna.
Nú á að innheimta 80 millj. kr.
á 10 árum. Þótt aldrei geti hjá
því farið, að slíkur skattur hafi
mikil áhrif á efnahagskerfið, er
þó dregið úr hinum truflandi
áhrifum hans því meira sem
hann er greiddur á lengri tíma.
10 ára greiðslufrestur er of
skammur. Svo stuttur tími getur
haft hættulegar afleiðingar. Eina
skynsamlega leiðin til að forðast
slíkt er að hafa greiðslufrestinn
svo langan að efnahagskerfið
verði fyrir sem minnstri truflun.
Vextir af fyrra skattinum voru
4%. Nú gerir frv. ráð fyrir 6%
vöxtum.
Að vísu hafa vextir hækkað
síðan en ég mundi telja sann-
gjarnt að vextir væru ekki hærri
en 5%.
Eins og ég sagði áðan, er á-
ætlað að allur skatturinn sé um
80 millj. kr. Þessa fjárhæð á að
taka með 8 millj. króna afborgun
á ári auk vaxta, sem í byrjun
geta numið um 4 millj. kr.
Hér eru því raunverulega teknar
um 10—12 millj. kr. fyrstu árin,
af veltufé atvinnuveganna, á
einn eða annan hátt, og sett í
nýja fjárfestingu, þar sem skatt-
urinn á allur að renna til íbúða-
bygginga.
Ég skal ekki lasta fjárfestingu
í þessu skyni, en okkur er þá
jafnframt nauðsynlegt að gæta
þess, að reisa okkur ekki í þessu
efni, frekar en öðru, hurðarás
um öxl — meðal annars með
því að draga svo mikið fé frá
atvinnuvegunum og hinum al-
menna rekstri í landinu, að það
geti valdið samdrætti og kreppu.
Eða að það geti valdið enn meiri
þenslu verðbólgunnar, sem þjóð-
in reynir nú að spyrna á móti.
Fróðlegur fyrirlestur dr.
Boumans um Sonatorrek
f GÆRKVÖLDI flutti holle’nzki I Væri bygging kvæðisins öll hin
prófessorinn og fræðimaðurinn ' merkasta: Fyrsti þátturinn (4.—7.
dr. Bouman fyrirlestur sinn um vísa)
Sonatorek. Var fyrirlesturinn
fluttur í 1. kennslustofu Há-
skólans.
Dr. Steingrímur J. Þorsteins-
son prófessor ávarpaði gestinn
og kynnti hann og ritverk hans.
Síðan tók prófessor Bouman til
máls og flutti langan og fróðleg-
an fyrirlestur um hið merka
kvæði Egils og skáldið sjálft.
Fjallaði hann einkum um um-
hverfi skáldsins og hugarástand
og lagði áherzlu á áhrif þau, sem
hann hefði orðið fyrir, á meðan
hann dvaldist í Englandi. Er það
of flókið mál til þess að farið
verði út í það hér. — Þá lagði
prófessorinn mikla áherzlu á
byggingu kvæðisins og benti á, að
það væri byggt upp með sex þátt
um, ef svo mætti segja, sem síð-
an væru ofnir saman í eina heild.
er n.k. hornsteinn kvæð-
isins; þar fjallar skáldið um sorg
ina og skáldskapinn og verður
tíðrætt um, hve erfitt honum er
um að yrkja. f öðrum þætti fjall
ar skáldið um ættina, í hinum
þriðja (8.—9. vísa) um uppreisn-
ina gegn guðunum, en síðan er
aftur vikið að ættinni *g
kemur þá örðið bræðraleysi fyrir
í fyrsta sinn. f fimmta og sjötta
þætti er loks rætt um Óðinn og
skáldskapinn. — Verður þetta
látið nægja um það, sem fyrir-
lesarinn sagði um byggingu kvæð
isins sem er mjög föst og ákveðin.
Loks benti hann á, að Sona-
torrek markaði straumhvörf í
skáldskap norrænna þjóða og
væri það eitt merkasta kvæði,
sem ort hefði verið í Evrópu á
þessum tíma. Kvæðið mun vera
ort árið 961.
H-moll messo Bochs flut! í
Húskólunum ú púlmusunnudug
Dr. Páll ísólfsson skýrir verkið
Hussein þreiiui
lyrir sér
• Hussein konungur ræddi
í dag við ýmsa stjórnmála-
leiðtoga í Jórdaníu í viðleitni
sinni til að fá myndaða nýja
ríkisstjórn með þáttöku allra
flokka nema kommúnista og
róttækustu vinstri manna.
• Meðal þeirra sem hann
ræddi við voru tveir stjórn-
málamenn, sem líklegast er
talið að hann feli stjórnar-
myndun. Þeir eru Haleem el
Nimer, er átti sæti í fráfar-
andi stjórn Nabulsis sem land
varnaráðherra og Said Mufti,
sem er kunnur stjórnmála-
maður en stendur utan flokka.
Sá síðarnefndi var m.a. for-
sætisráðherra, í desember
1955. Vildi hann aðild að
Bagdað-bandalaginu, en varð
þá að hrökklast frá völdum
cftir innanlandsróstur.
Fyrirlestur
um söluiækni
UNDANFARIÐ hefir dvalið hér
á vegum Sölutækni sænskur sér-
fræðingur í gluggaskreytingum,
Fer Skjönberg að nafni. Hefir
liann haldið hér námskeið í sínu
fagi og komust færri að en vildu.
í dag kl. 2 mun hann flytja fyrir-
lestur á vegum Verzlunarmanna-
félags Reykjávíkur og Sölutækni.
Fjallar hann um þýðingu nýtízku
gluggaskreytinga fyrir verzlanir.
Fyrirlesturinn verður haldinn í
Tjarnarcafé.
SÍÐUSTU háskólatónleikar í vet-
ur verða í hátíðasal Háskólans á
morgun, pálmasunnudag, kl. 5
e.h. Verður þar fluttur af hljóm-
plötutækjum skólans síðari hluti
Hámessunnar í h-moll eftir
Joh. Sebastian Bach (kaflarnir:
Credo, Sanctus og Agnus dei),
en fyrri hlutinn (Kyrie og Gloria
in excelsis) var fluttur á sunnu-
daginn var. Þetta öndvegisverk
er hér flutt af Sinfóníusveit Vín-
Ferðafélagið efnir fil fveggja
5 daga öræfaferða um páska
Farið verður á Þórsmörk og að Hagavafni
UM PÁSKANA efnir Ferðafélag
íslands til tveggja skemmtiferða
í óbyggðir og tekur hver þeirra
fimm daga. í báðar ferðirnar
verður farið kl. 8 á skírdagsmorg
un, fimmtudag, frá Austurvelli.
HAGAVATN
Önnur ferðin er að Hagavatni
og á Langajökul. Verður gist í
sæluhúsi félagsins að Hagavatni.
Ekki þarf fólk að taka með sér
annað en svefnpoka og nesti því
öll hitunartæki og áhöld eru í
skálanum.
0
ÞÓRSMÖRK
Þá er farið inn í Þórsmörk. Má
vænta mikillar þátttöku í þeirri
ferð, þar sem Þórsmerkurferðir
félagsins eru yfirleitt með þeim
allra vinsælustu. Þar verður einn
ig gist í skála félagsins, Skag-
fjörðsskála í Langadal, sem er
sérstaklega vel búinn öllum tækj
um. Ur báðum ferðunum verður
komið heim á mánudagskvöld.
Þaulkunnugir farastjórar verða,
sem skýra ferðafólkinu frá ör-
nefnum og merkum stöðum. All-
ar upplýsingar varðandi ferðirn-
ar eru gefnar í skrifstofu félags-
ins Túngötu 5.
x'jölritarar og
til
fjölritunar.
Einkaumboð Finnbogi Kjartansson
Austurstræti 12. — Sími 5544.

Flugvél af Keflavíkur
flugvelli leitar
rússnesku
selveiðimannanna
Á MIÐNÆTTI í nótt fór leitar-
flugvél af Keflavíkurflugvelli á
þær slóðir sem búizt er við að
mennirnir af litla selveiðibátn-
um rússneska, sem týndist 150
mílur norður af Jan Mayen, séu
á ísnum. Ragnar Stefánsson full-
trúi skýrði Mbl. frá þessu í gær-
kvöldi. — Báturinn týndist fyrir
nokkrum dögum og fannst
skömmu síðar í þremur hlutum
í ísnum. Áhöfn bátsins, sem mun
vera minnst þrír menn, er ekki
fundin ennþá og er þeirra stöðugt
leitað. -*
Áætlað var að flugvélin sem er
búin hinum beztu björgunartækj-
um, yrði yfir slysstaðnum í birt-
ingu. Litlar líkur munu vera til
þess að mennirnir finnist, jafnvel
þótt þeir hafi komizt á ísinn, því
erfitt mun að greina þá frá selun
um úr lofti, eftir því sem fulltrúi
Landhelgisgæzlunnar skýrði blað
inu frá í gærkv., er það leitaði
hjá honum frétta, en hann var
með strandgæzlubátnum Rán, er
arborgar, Hinum akademíska
samkór sömu borgar og austur-
rískum einsöngvurum. Stjórn-
andi er Hermann Scherchen.
Bæði flutningur og hljóðritun
eru með ágætum, og að fenginni
reynslu frá síðustu tónleikum
mun síðarihlutinn njóta sín enn
betur en fyrrihlutinn gerði. En
í síðarihlutanum eru ýmsir
frægustu þættir verksins, svo
sem krossfestingarkórinn og ten-
órarían Benedictus.
Fyrir þá, sem koma tímanlega,
verða rifjaðir upp nokkrir þætt-
ir úr fyrrihluta h-moll mess-
unnar, meðan þeir bíða fram-
haldsins.
Dr. Páll ísólfsson mun skýra
verkið, eins og hann gerði einnig
á síðustu tónleikum.
Aðgangur er ókeypis og öllum
heimill.
Nú má Dag koma
NEW YORK, 12. apríl. — f dag
sendi kvislingastjórn Kadars í
Ungverjalandi tilkymiingu til
Dags Hammarskjölds, fram-
kvæmdastjóra S. Þ. að hér eftir
yrði honum heimilt að heimsækja
Budapest hvenær sem hami sjálf-
ur óskaði.
Hammarskjöld óskaði sl. haust
eftir að heimsækja Ungverjaland
fyrir 15. nóv., til að athuga ástand
ið þar í landi en stjórn Kadars
bannaði honum að koma að því
sinni. — Reuter.
★ Höfðaborg, 9. apríl: — Eitt
versta járnbrautarslys í sögu
Suður Afríku varð í morgun,
þegar tvær lestir rákust saman á
miklum hraða, aðeins um 3 km
fyrir utan Höfðaborg.
Leiðrétting:
Sú prentvilla varð í tilvitnun
í Tímanum í Staksteinum í gær,
. að Hjörtur Hjartar var nefndur
fór fyrir þrem dögum norður að i fomaður Framsóknarflokksins, en
ísröndinni til að leita mannanna I átti að vera formaður Framsókn-
án árangurs. | arfélagsins.
Ungling
vantar til blaðburðar við
Kleifarveg
HORIMLOÐ
við miðbæinn til sölu. Á lóðinni má byggja ca. 200 ferm.
hús. Lóðin selst gegn hluta í væntanlegu húsi. Tilboð
merkt „Hornlóð — 5413“ sendist afgr. blaðsins fyrir n.k.
miðvikudag.