Morgunblaðið - 31.12.1957, Blaðsíða 1

40 siður
296. tbl. — Þriðjudagur 31. desember 1957.
Prentsmiðja Morgunblaðsins*
44. árgangur.
Eysfeinn Jónsson um 5 miBBj. doIBara lánið:
„Vitaskuld njóta íslendingar við lántökur .. góðs
af þeim ásetningi þjóðanna í Atlantshafsbanda-
laginu að efla samvinnu sína
u
EINS OG Morg-unblaSiS skýrSi frá á sunnudaginn er nú fenginn
sá hluti samskotalánsins frá löndunum i Atlantshafsbandalag-
inu, sem Bandaríkin ætla aS yeita. FjármálaráSuneytiS gaf út
fréttatilkynningu um máliS í gær, og Eysteinn Jónsson fjármála-
ráSherra talaSi um þaS í fréttaauka útvarpsins.
í ræSu sinni sagSi Eysteinn undan og ofan af málinu öllu. Hann
viSurkenndi, aS lániS hefSi fengizt fyrir sérstaka fyrirgreiSsIu
Atlantshafsbandalagsins, og aS þaS væri hluti af stærra láni.
KvaS hann von á meira fé síSar, og er MorgunblaSinu kunnugt
um, aS þess er vænzt, aS ÞjóSverjar muni láta þaö af hendi.
Allt staSfestir þetta þaS, sem MorgunblaSiS hefur áSur sagt um
lánaleit ríkisstjórnarinnar hjá Atlantshafsbandalaginu. Hins vegar
vantaSi ýmis atriSi í útvarpsskýrslu ráSherrans, og liann rakti
ekki atburSina til hinna réttu orsaka. ÞaS er t.d. vitaS, aS í
upphafi var beSiS um mun stærra lán en nú er vonast eftir.
Þá er þaS staSreynd, aS viS því láni, sem nú hefur fengizt frá
Bandaríkjunum, hefur veriS búizt daglega nú um 1—2 mánaSa
skeiS. Það hlýtur að teljast einkennileg tilviljun, að það var ekki
veitt, fyrr en nokkrum dögum eftir að Hermann Jónasson hafði
flutt ræðu sína á Parísarfundinum og lýst því yfir, að þess yrði
ekki krafizt, að „herinn færi héðan að svo stöddtu“.
Stjórnarblöðin hafa að undanförnu verið mjög loðmælt um
lánaleit íslands hjá Atlantshafsbandalaginu. MorgunblaðiS hefur
hins vegar flutt fréttir af þessum atburðum. Hefur út af fyrir
sig ekki verið gagnrýnt, að lána hefur verið leitað hjá Vestur
veldunum, en bent hefur verið á þá staðrynd, að ísland er ein'a
landið, sem notaS hefur sér fyrirgreiðslu Atlantshafsbandalagsins
um lánsútveganir. Verður að telja það sérstaklega athyglisvert,
þegar þess er gætt, að núverandi ríkisstjórn hafði það á stefnu-
skrá sinni að bregðast bandalaginu og láta varnarliðið fara i
með sér, sem fjármálaráðuneytið
hefur gefið út, hefur nú verið
samið í Bandaríkjunum um 5
milljón dollara lán, sem notað
verður í þessu skyni, lánssamn-
ingarnir voru undirritaðir af
Vilhjálmi Þór bankastjóra í um-
boði Framkvæmdabankans, en
sá banki tekur þetta lán vegna
ríkisstjórnarinnar og endurlánar
það innanlands til framkvæmd-
anna. Lánið er til 20 ára en af-
borgunarlaust fyrstu 2 árin. —
Vextir eru 4%.
Lán þetta, sem íslendingar
taka nú í Bandaríkjunum, er
nákvæmlega sams konar og önn-
Framh. á bls. 22
Gaillard hlynntur
nýjum stórvelda-
fundi
París, 30. des. Einkaskeyti frá Reuter.
FELIX GAILLARD forsætisráðherra Frakka lýsti því yfir í dag,
að hann.væri fylgjandi þvi, að haldinn væri hið bráðasta fundur
utanrikisráðherra stórveldanna, sem m.a. hefði það hlutverk að
undirbúa aðra ráðstefnu æðstu manna stórveldanna.
Vanda þarf undirbúninginn
Gaillard birti skoðanir sínar á
þessum málum í viðtali við banda
ríska vikublaðið U.S. News and
World Report. Kvaðst forsætis-
ráðhbrrann stýðja þá hugmynd að
æðstu menn stórveldanna héldu
ráðstefnu, en vanda yrði undir-
búning hennar, svo að ekki yrði
fyrirfram vonlaust um árangur.
Einnig yrði að tryggja það að
enginn aðili gæti notað slíka ráð-
stefnu til áróðurs.
Framh. á bls. 23
Time velur Krúsjefí
mann ársins 1957
NEW YORK, 30. des. — Banda-
ríska vikuritið Time hefur kjör-
ið Krúsjeff mann ársins 1957.
Skrifar það um hann ýtarlega
grein, þar sem gerð er grein fyr-
ir því hve Krúsjeff er sérkenni-
legur maður og einræðisherra.
Hann er fyrsti einræðisherrann
frá því Alexander mikli leið, sem
ekkert reynir að fela það að
hann er drykkfeldur. Hann er
montinn eins og Hitler og það
kemur í ljós, að hann hefur
ýmislegt til að vera montinn af.
Þrekvirki Krúsjeffs á liðna árinu
var ekki aðeins að skjóta Spútn-
ik á loft, heldur og að ná loka-
einræðisvaldi í Rússlandi.
Á titilblaði Time birtist teikni-
mynd af Krúsjeff. Þar sem hann
er teiknaður sem einvalda kon-
ungur. Kóróna hans er einn
Kreml-turninn en veldissproti og
ríkisepli hans eru flugskeyti og
Spútnik.
landinu.
Fréttatilkynning fjármálaráðuneytisins og útvarpsræða Eysteins
Jónssonar fara hér á eftir orðréttar:
Hækkað fiskverð og auknar
útflutningsuppbætur skapa
milljónatuga ný útgjöld
tnn er ósamið um reksfur fog-
aranna, sem eiga við sfórfellda
erfiðleika að efja
EINS OG KUNNUGT er hefir undanfarnar vikur verið unnið af
liálfu Landssambands ísl. útvegsmanna að samningum við ríkis-
stjórnina um starfsgrundvöll fyrir fiskiskipin á næsta ári. Taldi
aðalfundur L.Í.Ú., sem haldinn var í síðasta mánuði, að verðlag
og aflabrögð, hefðu á þessu ári snúizt svo mjög í óliag útgerðinni,
að auka þyrfti mjög stuðning við útveginn.
Fréttatilkynningin
Fréttatilkynning fjármálaráðu-
neytisins er á þessa leið:
„Hinn 27. þ.m. undirritaöi Vil-
hjálmur Þór, aðalbankastjóri,
fyrir hönd Framkvæmdabanka
íslands vegna íslenzku ríkisstjórn
arinnar, samning um lán hjá
Export Import bankanum fyrir
hönd Efnahagssamvinnusstofnun-
arinnar í Washington. Lánið er 5
milljónir dollara. Lánsfénu verð-
ur varið til þess að standast á-
fallinn kostnað við fjárfestingar-
framkvæmdir á vegum ríkis-
stjórnarinnar, svo sem raforku-
framkvæmdir dreifbýlinu og
sementsverksmiðju, ennfremur
til Ræktunarsjóðs og Fiskveiða-
sjóðs.“
LA VALETTA, Möltu, 30. des
— Reuter). — Dom Mintoff, for-
sætisráðherra Möltu, flutti í dag
ræðu á fjölmennum útifundi, þar
sem hann lýsti því yfir, að nú
væri ekki um annað að gera, en
að Malta segði sig úr brezka
heimsveldinu. Komið hcfði í ljós,
að Bretar vildu ekki tryggja
starfsmönnum við skipasmiða-
stöðvar næga atvinnu. Þar með
kvað Mintoff niður fallnar allar
forsendur fyrir áframhaldandi
sambandi við Bretland.
Um 12 þúsund hafnarverka-
menn og starfsmenn skipasmíða-
stöðva höfðu safnazt saman til
að hlýða á ræðu forsætisráðherr-
ans. Hann skýrði þeim frá því,
að nú virtist ljóst að Bretar ætl-
uðu að segja upp starfsmönnum
Ræða Eysteins Jónssonar
Ræða Eysteins Jónssonar fjár-
málaráðherra í útvarpinu, var á
þessa leið:
„Gott kvöld.
Eins og eg hef oft greint frá,
hefur enn verið leitað eftir lán-
um erlendis undanfarið til þess
að standast kostnaðinn við bygg-
ingu Sementsverksmiðjunnar
Raforkuáætlun dreifbýlisins og
til þess að lána Ræktunarsjóði og
Fiskveiðasjóði. En síðan tókst að
útvega erlendis lán fyrir erlenda
kostnaðinum við Sogsvirkjunina
og nokkuð upp í innlenda kostn-
aðinn, hafa þessar framkvæmdir
setið í fyrirrúmi við fjáröflun er-
lendis til framkvæmda.
Eins og fréttatilkynning sú ber
við skipasmíðastöðvarnar, sakir
þess að nú ætti að draga veru-
lega úr herkostnaði Breta. Þessar
uppsagnir taldi hann algert brot
á fyrri loforðum Breta urn að
veita eyjarskeggjum næga at-
vinnu.
Malta hefur verið brezk ný-
lenda síðan Bretar tóku hana frá
Frökkum 1814. Hún var þýðing-
armikil bækistöð í síðustu heims--
styrjöld. Voru Bretar Möltubú-
um mjög þakklátir fyrir stuðning
þeirra í heimsstyrjöldinni og hafa
viðhaft hástemmd orð um að
launa eyjarskeggjum stuðning-
inn. Þess vegna hefur brezka
flotamálaráðuneylið m. a. séð
skipasmíðastöðvunum fyrir næg-
um viðgerðum. Malta er nú að-
setur flotastjórnar NATO á Mið-
jarðarhafinu.
U tnrœðum um að-
skilnað frestað
VALETTA, 30. des.: — Skömmu
eftir að Mintoff forsætisráðherra
hafði haldið ræðu sína á útifund-
ínum, kom þing eyjarskeggja sam
an á skyndifund til að ræða frum-
varp um aðskilnað Möltu og Bret-
lands. Ekki voru nema 20 mínút-
ur liðnar af fundi, þegar Mintoff
forsætisráðherra kvaddi sér hljóðs
og beiddist þess að umræðum yrði
frestað um sinn, þar sem væntan-
legt væri mjög þýðingarmikið sím
skeyti frá Lennox Boyd nýlendu-
málaráðherra Breta.
Hakkað fi.skverð og auknar
útfiutningsuppbælur
Fulltrúaráð L. í. Ú. kom saman
ti’ fundar 22. þ.m. til þess að
fjalla um þessi mál. Var honum
þá frestað, þar eð lítið sem ekk-
er. lá fyrir um það, hvernig rík-
isstjórnin myndi taka undir mála-
leitanir samtakanna. Það var svo
loks í gær, að fulltrúaráðið var
boðað til framhaldsfundar til að
taka afstöðu til þess samkomu-
lags, sem tilkynnt hefur verið i
blöðum og útvarpi, að tekizt hafi
milli L. f. Ú. og sjávarútvegsmála-
ráðherra f. h. ríkisstjórnarinnar
varðandi vélbátaflotann.
Aðalbreytin>,-arnar frá því, sem
nú gildir, eru þær, að vegna hækk-
unar á útgerðarkostnaði hækka út
flutningsupphætur til bátaútvegs-
manna um ca. 10 af hundraði,
greiddur verður sá kostnaðarauki,
sem af því hlýzt að sjómenn fái
hækkaða kauptryggingu, trygging
Framh. á bls. 22
Malta vill aðskilnað
frá brezka heimsveldinu