Morgunblaðið - 09.03.1958, Blaðsíða 13

Sunnudagur 9. marz 1958
MORCVNBLAÐIÐ
13
Stjóru Iðju
REYK JAVÍKU RBREF
skyn, að Þjóðviljinn hafi af þvi
spurnir, að vinstri sinnaðir Al-
þýðuflokksmenn hafi stutt komm
únista í þessum kosningum. Tím-
inn segir og s. 1. fimmtudag, að
samstarf Framsóknar og Alþýðu-
flokksins í verkalýðsfélögunum
hafi „strandað á því, að vissir
ráðamenn Alþýðuflokksins hafa
sett skilyrði eins og þau, að
Sjálfstæðismenn yrðu gerðir að
forustumönnum í félögunum,
eins og Guðjón M. Sigurðsson í
Iðju, og Guðni Árnason í Tré-
smiðafélaginu. Þetta getur Fram-
sóknarflokkurinn ekki fallizt á
og þetta ætti Alþýðuflokkurinn
ekki að sætta sig við, ef hann vill
vera verkalýðsflokkur áfram".
Alltaf er Framsókn söm við
sig. Verkamenn á að svipta sjálf-
sögðustu mannréttindum, ef þeir
eru Sjálfstæðismenn. Það er
mál fyrir sig. Þarna kemur
og fram, að það hafi einungis
verið „vissir ráðamenn Alþýðu-
flokksins“, sem ekki vildu sam-
þykkja slíka réttarskerðingu.
Alþýðublaðið hefur ekkert
sagt frá þvílíkum ágreiningi inn-
an þess eigin flokks. En Tíminn
er kunnugur í þeim herbúðum,
hann á þar útsendara, sem áreið-
anlega herma húsbændunum það,
er þá fýsir að vita. Hverjir voru
það, sem vildu fara að á þann
veg, sem Tíminn segir, að allir
Laugard. 8. marz
Nær sjöfaldur
munur
Fyrirfram mátti ekki milli sjá,
hver ofan á mundi verða í stjórn-
arkosningunum í Iðju og Tré-
smiðafélagi Reykjavíkur. í fyrra
munaði 26 atkvæðum í öðru félag
inu og 24 í hinu, eða 50 atkvæð-
um samtals. Nú varð mundur-
inn 347 atkvæði samtals, eða nær
sjö sinnum meiri en i fyrra, þar
af að vísu einungis 9 atkvæði I
Trésmiðafélaginu en 338 í Iðju.
Úrslit þessi eru að mörgu leyti
lærdómsrík. Fólkið slreymir nú
frá kommúnistum.
Fylgishrun þeirra er meira en
menn höfðu gert ráð fyrir. Hér
kemur þó fleira til. í fyrra sömdu
kommúnistar kjörskrárnar í
félögum þessum. Stuðningsblað
kommúnista, Tíminn, segir s. 1.
miðvikudag:
„Mjög auðvelt er fyrir ráðandi
stjórn í Iðju að hagræða kjör-
skránnni að vild, vegna hinna
miklu tilfæringa fólks í og úr
þessum starfsgreinum".
Kommúnistar hafa ætíð notað
sér þessa og aðra aðstöðu til
„hagræðingar“ kjörskrám til hins
ýtrasta. Þvílikar aðferðir eru ein
meginuppistaðan í öllu starfi
þeirra. Framsóknarmenn líta
með auðsærri velþóknun á slílc
vinnubrögð. Þau eru aftur á móti
andstyggð í augum allra sannra
lýðræðissinna. Þeirra megin-
hugsun er, að allir, sem rétt eiga,
skuli fá að njóta hans. Alveg eins
og þeir vilja ekki þola, að sá
sem er réttlaus, hrifsi hann til
sín með rangindum. Gjör rétt,
þol eigi órétt, er kenning, sem
lýðræðissinnar eiga ekki einungis
að hafa á hávegum í huga sín-
um heldur fylgja dyggilega í
verki. Þetta gei'ðu þeir nú með
þeim árangri, að hundruð manna,
sem áður höfðu eklci verið á
kjörskrá nutu nú atkvæðisréttar.
Ilamagangur
Hcrmaiins
Andstæðingar lýðræðissinna
sáu skjótlega eftir að kosning-
arnar voru hafnar, að barátta
þeirra í Iðju mundi verða von-
laus. Því ríkari áherzlu lögðu
þeir á að vinna sigur í Trésmiða-
félaginu. Það er mun fámennara
félag en Iðja og þess vegna gátu
bandamenn kommúnista, Fram-
sóknarmenn, betur komið við sín-
um alþekktu brögðum þar en í
Iðju. Þeir lágu og vissulega ekki
á liði sínu. Aðalfundur miðstjórn-
ar Framsóknarflokksins stóð yfir
á meðan á kosningunum stóð.
Hefði því mátt ætla, að forystu-
menn Framsóknar væru við
bundnir þá dagana. Þeir létu það
þó ekki aftra sér'frá því að taka
virkan þátt í kosningunum. Mið-
stjórnarmenn Framsóknar vissu
ekki á hvoru Hermann hafði
meiri hug, fundarstörfunum eða
Gylfa töldu kommúnistar ekki
mikinn feng í honum. Þeir gera
sér ljóst, að af stjórnmálamönn-
um eiga fáir minna fylgi að fagna
í Reykjavík. Alveg sérstaklega
er þó til þess tekið, hversu fylgis-
snauður hann sé innan verkalýðs-
hreyfingarinnar, enda mun leit-
un á manni, sem í hugsunarhætti
og framkvæmdum er verkalýðn-
um fjarlægari en einmitt mennta-
málaráðherrann. En nýta flest í
nauðum skal, og úr því að mun-
Alþýðuflokksmenn
gera?
„ætti“ að
kosningunum í þessum tveimur
verkalýðsfélögum. Mun og hafa
staðizt á endum, að Hermann var
endurkjörinn formaður Fram-
sóknarflokksins í sömu svifum,
og atkvæðagreiðslu var lokið í
félögunum tveim. Atkvæða-
greiðsla, sem enn staðfesti for-
dæmingu almennings á ríkis-
stjórninni og þó alveg sérstak-
lega hinni persónulegu íhlutun
forsætisráðherrans í verkalýðs-
mál.
1I\ oruin megiii
i ar Cylíi ?
Eitt af því, sem Hermann mun
I hafa lofað að leggja á borð með
[ sér í viðureigninni um þessi tvö
félög, var fylgi handbenda hans
innan Alþýðuflokksins. Ber þar
fyrstan að telja sjálfan mennta-
málaráðherrann, Gylfa Þ. Gísla-
son. Vegna vitaðs fylgisleysis
Stjórn Trésmiðafélagsins
urinn í fyrra var ekki meiri en
svo, að 14 atkvæði gátu ráðið
úrslitum í öðru félaginu og 12 í
hinu, töldu kommúnistar að svik
innan frá í Alþýðufl. mundu
nú leiða þá til valda á ný. Hér
skal engurn getum að því leilt,
hvort fnenntamálaráðherrann
hefur í þessum efnum brugðizt
flokki sínum eða ekki.
Uppljóstrun
Þjóðviljans
og Tímans
En við hverja á Þjóðviljinn,
þegar hann talar um „samfylk-
ingu íhalds og hægri krata", í
Trésmiðafélaginu og segir:
„-------þáð hljóta þó að vera
til 8 hægri sinnaðir Alþýðu-
flokksmenn í hópi trésmiða í
Reykjavík“.
Með þessu er ótvírætt gefið í
Vaxandi
ófrjálslyndi
Framsóknar
Boðskapur Tímans nú sýnir
vaxandi ófrjálslyndi og ofslæki
Framsóknarmanna. Á Alþingi
1939 var það einmitt Hermann
Jónasson, sem flutti tillögu þess
efnis, að
„— — — hið bráðasta verði
gerðar nauðsynlegar breytingar
á Alþýðusambandi fslands til
þess að það verði óháð öllum
stjórnmálaflokkum og tryggt
verði að öllum meðlimum félaga
sambandsins verði veitt jafn-
rétti til allra trúnaðarstarfa inn-
an viðkomandi félags án tillits
til stjórnmálaskoðana — — —“.
Þessi tillaga var flutt til leið-
réttingar á þeirri óhæfu, sem þá
hafði viðgengizt, að Alþýðu-
flokksmenn einir hefðu full
félagsréttindi þ. á. m. kjörgengi
innan Alþýðusambandsins. Hið
margumtalaða, svokallaða sam-
starf Sjálfslæðismanna og komm
únista í verkalýðshreyfingunni
var fólgið í því og því einu, að
engir aðrir en Alþýðuflokksmenn
vildu una þessu ranglæti. Að
lokum 'gekk sjálfur forsætisráð-
herrann fram fyrir skjöldu til að
knýja fram nauðsynlegar réttar-
bætur. Þá var hann að vísu 1
betri félagsskap en nú. Dregur
hver dám af sínum sessunaut.
Nú eru Framsóknarmenn og
kommúnistar þeirrar skoðunar
að svipta eigi Sjálfstæðismenn,
þ. e. hér um bil helming lands-
fólksins, frumstæðustu mannrétt-
indum. Tíminn segir, að það sé
einungis „vissir ráðamenn Al-
þýðuflokksins", sem ekki vilji
taka þátt í þvílíku samsæri. Sann-
leikurinn er sá, að hvað svo sem
broddarnir í öllum þessum flokk-
um ákveða, þá er íslenzkur al-
menningur gersamlega andsnúinn
slíku háttalagi og hefur á þvi
fullkomna fyrirlitningu. Úrslit-
in á sunnudaginn var sanna það
ennþá einu sinni.
Iðju-Björn boðaði
sékn í kjaramálum
Af Tímanum sést, að innan
Framsóknar hefur verið hreyft
gagnrýni á kommúnistasamvinnu
flokksins. Þar er því gripið til
þess ráðs s. 1. þriðjudag, þ. e.
eftir ófarirnar, að skrökva því
upp, að Sjálfstæðismenn hafi
„haldið upp ábyrgðarlausastri
iðju í verkalýðsfélögunum og
reynt að ýta undir kaupkröf-
ur og verkföll“. Af þessum
sökum hafi Framsókn geng-
ið til fylgilags við komm-
únista; sem fylgt hafi „stór-
um raunsærri og ábyrgari stefnu
í verkalýðsmálum en áður“.
Þetta er skrifað, þó að Tíminn
viti ofur vel, að eitt aðalagn
kommúnista bæði í Járnsmiða-
félaginu og Iðju, — en í báðum
þessum íélögum veitti Framsókn
þeim eindreginn stuðning, —
var 'það, að á þessu ári skyldi
hafin ný sókn í kjaramálum.
Kunnugir telja, að loforð Snorra
Jónssonar um þetta hafi ráðið
úrslitum í Járnsmiðafélaginu.
Þau loforð liggja að visu ekki
skriflega fyrir, en eru engu að
síður kunnug hundruðum manna,
Björn Bjarnason var hins vegar
ekkert að hika við að setja skrif-
lega fram fyrirætlanir sínar um
þetta. Hinn 27. febrúar kom út
blað, sem heitir Iðja. Þar er gerð
þessi grein fyrir útgáfunni:
„Útggfandi:
Stuðningsmenn A-listans í Iðju.
Ábyrgðarmaður:
Björn Bjarnason.
Prentsmiðja Þjóðviljans".
Þessi framleiðsla Þjóðviija-
prentsmiðjunnar var því gefin
út af kommúnistum og Fram-
sókn í sameiningu. Enda var
það skrifað af báðum. Þar er
m. a. grein eftir Einar Eysteins-
son og er yfir henni stærðar fyr-
irsögn á þessa leið:
„Við Framsóknarmenn vinnum
gegn íhaldinu í verkalýðsfélög-
unum“.
Ásamt Framsóknarmönnunum
á Björn Bjarnason grein í blað-
inu. Þar segir:
„Heildarniðurstaðan er þó sú,
að vart verður hjá því komizt,
þegar á þessu ári að hefja sókn
í kjaramálum iðnverkafólksins
og veldur þá miklu, hverjir fara
með stjórn í félaginu“.
Þarna er berum orðum boðað
að samfylking kommúnista og
Framsóknar í Iðju eigi að hafa
það aðalverkefni að hefja nýja
„sókn í kjaramálum". Það er
einmitt vegna þess að frambjóð-
endurnir, þ. á. m. Framsóknar-
fólkið, séu svo skeleggir í þeim
málum, að nauðsynlegt á að vera
að kjósa þá!
Hér sannast enn, að einmitt sú
ásökun, sem Tíminn æ ofan í æ
hefur skrökvað upp á Sjálfstæðis
menn, á við Framsóknarmenn
sjálfa. Slík vinnubrögð eru í senn
alþekkt úr starfi Framsóknar-
manna hér á landi og einkenna
undirróður kommúnista "hvar-
vetna þar sem þeir láta á sér
kræla.
rrc •
1 ímmn
íór blaðavillt
í þessari sömu ósannindagrein
Pramh. á bls. 14