Morgunblaðið - 10.08.1958, Blaðsíða 2

MORCUl\BLAÐIÐ
Sunnudagur 10. ágúst 1958
Á færibandinu.
íslenzka sementið er nú
komið á markaðinn
Stendur jafnfætis beztu erlendum
sementstegundum að gæðum og
er nokkru ódýrara
í FYRRADAG var afgreitt fyrsta
sementið frá Akranesverksmiðj-
unni. Voru það 30 pokar, sem
sendir voru forseta íslands. í gær
hófst svo sala á sementi frá verk-
smiðjunni. Var þá 1—2 þús. pok-
um rennt á færiböndum á bíla
og þeim síðan ekið út í Akranes-
bæ, upp í Borgarfjörð og sumum
allt norður á Hvammstanga og
Blönduós. íslenzka sementið er í
brúnum pokum. Á þá er prentuð
blá skreyting kringum áletrun-
ina: Sementsverksmiðja Ríkisins
— Portland Sement 50 kg. brutto.
— Verðið á sementinu er kr.
735,00 hvert tonn (20 pokar) en
verð á erlendu sementi hefir að
undanförnu verið 760 kr. tonnið.
Gæði íslenzka sementsins hafa að
sjálfsögðu verið margprófuð í
verksmiðjunni og hefir það
reynzt mjög góð vara.
Ofnin framleiðir 300 tonn
af gjalli á sólarhring.
Blaðamenn fóru í gær upp á
Akranes, skoðuðu pökkunarhús
verksmiðjunnar og aðra hluta
hennar og fylgdust með störfum
hennar. Dr. Jón Vestdal skýrði
nokkuð frá starfinu undanfarnar
vikur: — Kveikt var undir ofn-
inum hinn 14. júní sl. og hefir
hann síðan verið í gangi. Fram-
leiðsla hans er nú um það bil
300 tonn af gjalli á sólarhring.
Eru nú til 15 þús. tonn af gjalli.
Mölun þess er lokastig sements-
frarnleiðslunnar og er þá blandað
í það 4—5% af gipsi. Sements-
kvörnin var tilbúin í síðustu viku
og hefir verið malað í henni öðru
hverju síðan. Rafmagn hefir
skort til þess, að hún gæti skilað
fullum afköstum en búizt er við
— sagði dr. Jón Vestdal — að úr
því rætist upp úr þessari helgi,
þegar raflínan frá Soginu verð-
ur tilbúin. Kvörnin getur malað
20 tonn af sementi á klst. Ætti
því ekki að verða skortur á sem-
enti, þegar hún er komin í notk-
un að fullu.
Nákvæmlega fylgzt með
framleiðslunni.
Að sjálfsögðu hefir veríð fylgzt
mjög vel með framleiðslunni. Hef
ir til prófunar verið malað sem-
ent í smákvörnum á rannsóknar-
stofu verksmiðjunnar. Hið nýja
sement, sem nú er byrjað að selja
er Portland-sement en það er al-
gengasta tegund af sementi. Er-
lendis eru víða nákvæmar regl-
ur um, hvernig sement eigi að
vera til að geta kallazt Poruand-
sement en þessar reglur eru þó
mismunandi frá einu landi
til annars. Nýjustu reglurn-
ar eru hinar þýzku (DIN 1164) og
er samsetning íslenzka sements-
ins í samræmi við þær, þó með
einni undantekningu — þ. e. að
innihald brennisteins-þríildis,
SO3 er í íslenzka sementinu allt
að því 4% í stað allt að því 3%
samkvæmt þýzku reglunum. —
Þetta hefir engin áhrif á gæði
Sautnað fyrir pokann.
sementsins — nema þá til hins
betra — sagði dr. Vestdal.
Síðar, sennilega seinna á þessu
ári, verða einnig framleiddar
tvær aðrar sementstegundir: fljót
harðnandi Portland-sement og
Puzzolan-sement, sem er notað
í stórar steypur — einkum í
vatni.
Sala og dreifing.
Verksmiðjan sjálf mun hafa
sementið til sölu á Akranesi og í
Reykjavík. Verður það fyrst um
sinn selt frá skipshlið en sérstakt
skip hefir verið tekið á leigu frá
Danmörku til að annast flutn-
inga til Reykjavíkur. Er það á
leið til landsins og mun á
næstunni sennilega verða á
hverjum morgni í Reykjavík með
sement frá Akranesi.
Síðar verður væntanlega kom-
ið upp sementsafgreiðslustöð í
Reykjavik. Sementið er sent út í
pokum. Þó er útbúnaður á Akra-
nesi til að selja það í lausri vigt
og sá háttur verður væntanlega
einnig hafður á í Reykjavík með
tímanum.
Stóðst vel styrkleikapróf.
Fréttamenn spurðu ,hvort vart
hefði orðið við ryk frá verk-
smiðjunni, en dr. Vestdal kvað
engar kvartanir hafa borizt um
það, sem hugsanlega gætu verið
á rökum reistar. Meðan frétta-
menn stóðu við í rannsóknarstofu
verksmiðjunnar fóru þar fram
styrkleikaprófanir. Brotnir voru
kubbar, sem steyptir höfðu verið
fyrir 13 dögum. Þeir reyndust
þola 232 kg. þrýsting pr. fersm.
Við togprófun reyndist þolið 53,8
kg. pr. fersentim. Er þetta
meiri styrkleiki en hinar þýzku
reglur krefjast að steypan hafi
náð eftir að hafa harðnað í 28
daga.
Nánar verður sagt frá þessari
heimsókn í sementsverksmiðjuna
í þriðjudagsblaðinu.
RANGT. — Bannað er að aka fram úr á gatnamótum eða við
þau nema þegur svo stendur á, sem lun myuum sýnir.
Skyldur ökumanna
við framúrakstur
SLYSAHÆTTA er sem kunnugt
er mjög mikil við framúrakstur,
og eru því sett ýtarleg ákvæði
um hann í nýju umferðarlögin.
Er nú bannað að aka fram úr
ökutæki, ef það getur orðið til
hættu eða óþæginda fyrir um-
ferð annarra vegfarenda, hvaðan
sem þá ber að. Er því t.d. óheim-
ilt að aka fram fyrir ökutæki,
sem á undan fer, ef sýnilegt er,
að ökumaður, sem á eftir kemur,
er í þann veginn að aka fram
hjá. Sömuleiðis er bannað að aka
fram úr á vegamótum, í hættuleg
um beygjum og við afmarkaðar
gangbrautir.
Hins vegar er nú boðið, að
ökumenn skuli hleypa fram fyr-
ir sig á hægri hönd þeim, sem
fram fyrir vilja, enda skal aka
fram úr ökutæki hægra megin
nema í sérstökum tilvikum, sem
nánar verður vikið að síðar.
Sá, sem fram hjá ætlar, skal
gefa þeim, sem á undan fer,
merki, svo að hann megi vita um
þá ætlan. Skal þá sá sem á und-
an fer, víkja til vinstri og draga
úr hraða eða nema staðar, þann-
ig að áhættulaust sé að aka fram
hjá.
Sá, sem fram úr fer, má ekki
aka að vinstri brún akbrautar
fyrr en hann er kominn svo langt
frá hinu ökutækinu, að því geti
ekki stafað hætta eða veruleg
óþægindi af.
Sérstaklega skal á það bent,
að ökumanni ,er nú skylt að víkja
til hliðar og draga úr hraða eða
jafnvel stanza, ef annar ökumað-
Við gatnamót má aka vinstra megin fram hjá ökutæki, sem á
undan fer, ef ökumaður þess gefur greinilega merki um, aJð
hann ætlaði að beygja til hægri, og aðstæður leyfa, En GÆTA
SKAL ÞÁ SÉRSTAKRAR VARÚÐAR. — A myndinni er sú
bifreið hvít, sem til hægri ætlar, en hin svört, sem fram hjá
ekur vinstra megin. En þegar ökumaður hyggst beygja til
hægn, skal hann gefa það til kynna með stefnumerki nokkru
áður og, ef aðstæður leyfa, aka að miðlinu vegar, eða á ein-
stefnuakstursgötum að hægri vegarbrún, samanber hvítu bif-
reiðina á myndinni.

Tekið við pokunum af færibandinu og þeim staflað upp.
ur vill komast fram hjá honum.
Er því bannað að auka hraðann
við þessar kringumstæður, eins
og nú tíðkast mjög, og stofna
þannig sér og öðrum vegfarend-
um í stórkostlega hættu.
Undantekning er gerð frá
þeirri reglu, að hægra megin
skuli ekið fram hjá ökutækjum,
á þá leið, að við vegamót má
aka vinstra megin fram hjá öku-
tæki, sem á undan fer, ef öku-
maður þess gefur greinilega
merki um, að hann ætli að beygja
til hægri, og aðstæður leyfa.
Ennfremur má aka vinstra
megin fram úr á þeim götum,
sem skipt er í akreinar með sömu
akstursstefnu, en gæta skal þá
sérstakrar varúðar.
Nýmæli er það, að nú ber að
gefa með stefnumerkjum til
kynna þá breytingu á aksturs-
stefnu, sem framúrakstri fylgir.
Er að því augljóst hagræði fyrir
alla vegfarendur.
«