Morgunblaðið - 10.08.1958, Side 13

Sunnucfagur 10. ágúst 1958
MORGUNBLAÐIÐ
13
íslenzkir dýralæknar hafa hingað
til ekki komizt yfir verkefni sín
Hætt við Brynjólf Sandholt
FYRIR nokkrum dögum hitti
fréttamaður síðunnar Brynjólf
Sandholt, dýralækni í Dalaum-
dæmi, niðri í Austurstræti.
Brynjólfur sagðist hafa skroppið
til bæjarins í nokkra daga, og
tíðindamanninum þótti vel við
eiga að nota tækifærið og leggja
íyrir hann nokkrar spurningar
um nám hans og starf. Brynjólf-
ur er ungur maður. Hann lauk
prófi í Osló í árslok 1956, starfaði
hann síðan um hríð í Noregi, en
tók við embætti hér heima hinn
fjölgar. Hingað til hefur verið
svo fátt um dýralækna hér á
landi, að þeir hafa verið önnum
kafnir við beinar lækningaað-
gerðir, en tími hefur víða ekki
gefizt sem skyldi til að sinna eft-
irliti með matvælum og hirðingu
gripa, en hvort tveggja á að réttu
lagi að vera í þeirra verkahring.
Undanfarin ár hafa víst
aldrei verið dýralæknar í öllum
umdæmum landsins.
— Nei, og eru ekki enn, því að
enginn er í Vestfjarðaumdæmi.
. IVÍeð lögum frá 1947 voru ákveð-
I in 9 dýraæknaumdæmi, en
1 skortur hefur verið á dýralækn-
um. Þannig er ég sá fyrsti, sem
kem í Dalaumdæmi. Læknirinn
í Borgarnesi, Ásgeir Ólafsson,
hefur gegnt því ásamt sínu eigin
umdæmi. Ég verð þess á ýmsan
hátt var, að menn eru vanir að
eiga sjálfir við skepnur sínar, og
kemur það sér oft vel, því að um-
dæmið er allstórt yfirferðar.
— Já, ert þú ekki læknir í
sveitum, sem teljast til þriggja
sýslna?
— Jú, auk allrar Dalasýslu
Brynjólfur Sandholt
dýralæknir í Dalaumdæmi
heyrir Skógarströnd í Snæfells-
nessýslu og Austur-Barðastrand
arsýsla umdæminu til. Hér sem
oftar veldur strjálbýlið óneitan-
lega ýmsum erfiðleikum, og má
sízt auka þá með óraunhæfri
lagasetningu.
— Eru verkefni fyrir dýra-
lækna þrotin hér á landi, þegar
búið er að fá mann í Vestfjarða-
umdæmið?
— Nú eru fimm dýralækna-
nemar við nám, og þeir munu
vafalaust ekki þurfa að kvíða
atvinnuleysi. Eins og ég sagði
áðan, hafa dýralæknar hér á
landi ekki komizt yfir það hing-
að til að sinna öllum þeim verk-
efnum, sem þeir ættu að fást við.
Það mun væntanlega breytast,
þegar fjölgar í stéttinni, og má
ætla, að það ætti að verða að
gagni, því að vissulega stendur
sitthvað til bóta hér á landi á
þeim sviðum, sem dýralæknar
láta sig varða.
1. marz s.l.
— Þið voruð nokkuð margir,
sem komuð til starfa í sérgrein
þinni í vetur.
— Við vorum fimm, fjórir,
sem höfðum verið í Noregi, og
einn, sem lært hafði í Danmörku.
Hinir eru Jón Pétursson, sem nú
er á Egilsstöðum, Einar Örn
Björnsson, Húsavík, Jón Guð-
brandsson, sem starfar við mjólk
urstöðina í Reykjavík, og Ágúst
Þorleifsson á Akureyri.
— Hvað tekur námið langan
tíma?
— Yfirleitt 5V2— 6 ár. Því er
skipt í þrjá áfanga' og auk þess
er forpróf í efnafræði. Má segja
að því sé hagað á sama hátt og
almennu læknisfræðinámi.
— Nema að því leyti, að það
eru aðrar skepnur, sem um er les
ið
— Jú, reyndar. Segja má, að
hundsins ýmsu náttúrur séu
grundvöllur námsins í dýralækn
ingum. Um önnur dýr er svo
fjallað þegar það, sem þeim við
kemur, er frábrugðið því, sem
gerist um hunda.
— Er ekki gott að stunda nám
í þessari grein í Noregi?
Kennarar við norska dýra-
læknaháskólann hafa gert sér
sérstakt far um að greiða götu
Islendinga. Einn þeirra kom
hingað til lands til að kynna sér
ýmis atriði varðandi dýralækn-
ingar til að vita, hvað það væri,
sem íslenzkir nemendur þyrftu
að leggja sig sérstaklega eftir. —
I tengslum við skólann er dýra-
spítali, þar sem stúdentarnir
vinna ákveðinn tíma síðustu 3
námsárin.
— Hvernig líður svo starfsdag
urinn hjá þér vestur í Dölum?
— Á morgnanna reyni ég að
vera heima og svara símahring-
ingum. Að sjálfsögðu er þó farið
á vettvang, ef alvarleg tilfelli
koma upp, en heldur er reynt að
draga það fram eftir, þar sem
ýmsir vilja gjarnan fá leiðbein-
ingar símleiðis og langt er J
ýmsa hreppa héraðsins, svo að
það gæti komið sér illa, ef ekk
ert yfirlit væri yfir þau verk-
efni sem bíða, þegar lagt er af
stað í fyrstu ferð.
— Hvað er það svo helzt, sem
þú ert beðinn að gera?
— f mínu u. idæmi er aðal-
lega stunduð sauðfjárrækt. Mikl-
ar annir voru um sauðburðinn,
enda geta þá komið upp ýmsir
sjúkdómar og ær átt í erfiðleik-
um við burðinn. Doða í kúm verð
ur vart annað veifið og ýmis til-
felli önnur koma upp, svo sem
vænta má.
— Svo færðu meira en lítið
að starfa í sláturtíðinni.
— Já, í sambandi við slátrun
hafa dýralæknar mörgu að sinna,
og eiga afskipti þeirra af ýmsu
í því sambandi vafalaust eftir að
aukast, þegar starfandi læknum
Stúdenfaskipti lagadeildar
Háskóla íslands v/ð Þýzkaland
FÉLAG laganema við Háskóla ís-
lands heitir Orator. Tilgangur
félagsins er m.a. að undirbúa
hina verðandi lögfræðinga sem
bezt undir ævistarf þeirra, svo
og að vera vettvangur fyrir um-
ræður um sameiginleg áhuga-
mál lagastúdenta.
Markmiði sínu hyggst félagið
ná með fundarhöldum og blaða-
Arnljótur Björnsson stud. jur.
útgáfu. Síðan árið 1947 hefur fé
lagið gefið út blaðið Úlfljót, sem
um tíma var eina tíma-
ritið um lögfræði, sem út
kom á íslandi. í það rita auk
laganema margir merkustu fræði
menn hér á landi á sviði lögfræð
innar.
Fyrir fáeinum árum tók
Orator upp þá nýbreytni að
efna til stúdentaskipta við er-
lenda háskóla. Hafa þá erlendir
laganemar heimsótt lagadeild Há
skóla íslands en íslenzkir stú-
dentar síðan endurgoldið heim-
sóknina.
Tilgangurinn með stúdenta-
skiptunum er fyrst og fremst sá,
að veita laganemum fræðslu um
erlenda lögfræði, laganám og fé-
lagslíf erlendra lagastúdenta
eftir því sem unnt er. Jafnframt
gefst þá stúdentunum tækifæri
til þess að kynnast landi og þjóð.
Orator hefur þrisvar sinnum
gengist fyrir slíkum stúdenta-
skiptum. í fyrsta sinn árið 1948,
þá við Noreg, síðan við banda-
rískan lagaskóla. Þriðju stú-
dentaskiptin fóru fram á þessu
ári. Varð þá Þýzkaland fyrir val
inu.
Hópur þýzkra lagastúdenta
dvaldi hér á landi þrjár vikur
s.l. vetur, en þrír íslenzkir laga
nemar og tveir „nýbakaðir“ lög-
fræðingar ferðuðust milli þýzkra
háskóla nú í sumar. Það voru
þau Auður Þorbergsdóttir, cand.
jur., Guðjón Styrkársson, cand.
jur., Arnljótur Björnsson, stud.
jur., Jón Arnalds, stud.jur. og
Ólafur W. Stefánsson, stud. jur.
Tíðindamaður síðunnar hitti
einn Þýzkalandsfaranna, Arn-
ljót Björnsson, stud. jur. fyrir
skömmu#og innti hann frétta af
íörinni.
— Hvenær fóruð þið héðan?
jur. — Við fórum 5. júní og flug
um til Hamborgar, þar sem við
dvöldum í 5 daga. í Hamborg
eins og alls staðar, þar sem við
dvöldum töluðum við fyrst og
fremst við laganema og laga-
prófessora og reyndum eftir
megni að kynnast sem bezt okk-
ar námsgrein eins og hún er
kennd í Þýzkalandi. Þarna skoð-
uðum við m.a. Max-PlancK-
Institut, sem er ein af mörgum
rannsóknarstofnunum (Institut-
um), sem kennar eru við hinn
heimsfræga eðlisfræðing Max
Planck. Stofnun þessi er í ný-
legri byggingu, og eru vinnuskil-
yrði þar mjög góð, lestrarsalir
margir og vinnuherbergi ásamt
geysistóru bókasafni um alþjóð-
legan einkamálarétt. Einnig var
þarna margt bóka um lögfræði í
þeim löndum, sem Þjóðverjar
hafa mest skipti við, en fátt var
um íslenzkar bækur.
— Þið skoðuðuð fangelsi í
Þýzkalandi, er það ekki?
— í ánni Elbu, skammt frá
Hamborg, er eyja, sem nefnist
Hahnöfersand. Þar á eynni er
fangelsi eða öllu heldur uppeld-
isstofnun fyrir unga afbrotamenn
á aldrinum 18 til 23 ára. Þar er
lögð áherzla á að búa sem bezt
að þeim og gera þá að nýtum
þjóðfélagsborgurum. Þótt fang-
elsi þetta sé stofnað fyrir all-
mörgum árum, er það með ný-
tízku sniði. Þarna starfa menn,
sem menntaðir eru í sálarfræði
og uppeldisfræði og öðru því,
sem nauðsynlegt er til þess að
meðhöndla afbrotamenn. Allt er
gert til þess að hafa góð áhrif
á fangana, m.a. er reynt að hafa
híbýli og umhverfið, sem ólíkast
I BERLlN. — Talið frá vinstri: Jón Arndals, Guðjón Styrk-
ársson, þýzkur laganemi, Auður Þorbergsdóttir og Ólafur W.
Stefánsson.
þeim hugmyndum, sem menn
gera sér almennt um fangelsi.
T.d. eru þarna engir vopnaðir
fangaverðir, engir múrar eða
gaddavírsgirðngar, fangárnir
klæðast vinnufötum og hafa ein-
ungis borða um handlegginn til
aðgreiningar frá öðrum, sem
þarna eru. Yfirleitt eru sjáan-
legar öryggisráðstafanir fáar, en
áin varnar því, að fangarnir
strjúki.
— Hafa fangarnir mikið frjáls
ræði?
— Föngunum er skipt í 3
flokka eftir því, hvað þeir eru
búnir að dvelja lengi í fangelsinu
og einnig eftir hegðun. Eftirlits-
mennirnir segja til um, hvenær
heppilegt sé að auka eða skerða
frjálsræði fanganna.
— Vinna fangarnir meðan á
fangavistinni stendur?
— Já, þeir stunda margs konar
störf. T.d. vinna þeir við bú-
skap, stunda ýmis konar iðnað
o.s.frv. Fangarnir geta jafnvel
hlotið iðnréttindi meðan á refsi-
vistinni stendur. Hafi þeir verið
við nám áður en þeir voru
dæmdir til refsingar, gela þeir
lokið námi í fangelsinu.
— Eftir dvöl ykkar í Hamborg
hélduð þið til Berlínar. Hvernig
leizt þér á ástandið í Berlín?
— Mig hafði lengi langað til
að koma til Berlínar, sem er í
hinni óvenjulegu aðstöðu að vera
tvískipt og nokkurs konar vin í
hinni kommúnistisku eyðimörk.
Ég get ekki sagt, að ég hafi orð-
ið fyrir vonbrigðum þegar ég
kom til Berlínar, en dvöl okkar
þar var of stutt til þess að fara
eins rækilega um báða borgar-
hlutana og ég hefði kosið. Ef
bera á saman lífskjör fólksins í
Austur- og Vestur-Berlín, verða
menn að vera lengur í borginni
en 4 daga. Þó tekur maður strax
eftir því, hve miklu færra fólk
er á ferli í Austur-Berlín heldur
en vestan megin. Á helztu verzl-
unargötum Vestur-Berlínar er
iðandi manngrúi, stórar og ný-
tízkulegar verzlanir, sem aug-
lýsa vörur sínar með ljósaskilt-
um, sem sef]a fallegan svip á
miðborgina, þegar rökkva tekur.
Austan megin er miklu minni
ljósadýrð, verzlanir fáar, lítið
ber á nýbyggingum annars stað-
ar en í sýningargötu kommúnista,
Stalinallee. Auðvitað er þetta að
eins yfirborðið, en við ferðafélag
arnir reyndum að afla okkur
fróðleiks um kjör fólksins aust-
an tjalds og vestan í samtölum
við stúdenta og aðra þá Berlínar
búa, sem við áttum tal við.
— Svo við höldum áfram ferð
inni: Hvaða borgir aðrar heim-
sóttuð þið?
— Frá Berlín, fórum við með
járnbrautarlest til Bonn í gegn-
Framh. á bls. 17