Morgunblaðið - 30.09.1958, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 30. sept. 1958
MORGVlSTtL 4 ÐIÐ
3
Óbilgirni enskra togaraeig-
enda getur leitt til manntjóns
Rætt v/ð hina ungu yfirmenn á Sæbjörgu
NÆST-MINNSTA varðskipið,
Sæbjörg, var hér í höfninni í gær,
og skauzt einn af tíðindamönnum
blaðsins ásamt ljósmyndara þess
um borð, og hittu þeir að máli
hina ungu yfirmenn skipsins,
Sigurð Árnason skipherra og
Helga Hallvarðsson 1. stýrimann.
Frá því að brezku togararnir réð-
ust inn í landhelgina 1. sept. s.l.,
hefir Sæbjörg þótt lítil sé, siglt
3500 sjómílur á gæzlusvæðum
sínum, sem verið hafa við Eldey,
út af Vestfjörðum og á svæðinu
milli Grímseyjar og Langaness.
Alls hafa varðskipsmenn kært
30—40 landhelgisbrot brezkra
togara, og er allur þorri þessara
skipa gamlir togarar, en 8—10
þeirra eru ný og hraðgeng skip.
Þeir Sigurður skipherra og
Helgi stýrimaður, sem eru 30 og
27 ára, sögðu úthaldið yfirleitt
hafa verið stórtíðindalaust, en þó
væri í frásögur færandi, að þeir
hafi gert sér vonir um að þeim
myndi heppnast að taka fyrsta
brezka togarann hinn 21.
sept. s. 1. Var Sæbjörg þá við
Grímsey, en brezki togarinn Vivi-
ana, sem er gamall, var orðinn
lekur og taldi skipstjórinn óum-
flýjanlegt að leita inn undir land
og inn fyrir fjögurra mílna lín-
una. Því er vissulega ekki að
leyna, að við hugsuðum gott til
glóðarinnar, og togarinn var kom-
inn fast að línunni er brezka her-
skipið Hogue sem hinn víðfrægi
sjóliðsforingi Breta við ísland,
Anderson er skipherra á, kom á
vettvang. Hann skipaði togaran-
um að nema staðar, og nokkru síð
ar kom herskipið á mikill
ferð, setti út léttbát með viðgerð-
armönnum, sem framkvæmdu í
skyndi bráðabirgðaviðgerð á tog-
aranum. Lá herskipið hjá hon-
um meðan hún fór fram. Á þessu
svæði voru 5—10 togarar að veið-
um í landhelgi og var aflinn svo
lítill, að það kom fyrir að í „hali“
voru tveir fiskar, sem sé ekki
einu sinni i soðið handa áhöfn-
inni. — Sigurður Árnason og
Helgi stýrimaður ræddu nokkuð
um áframhald þessara landhelgis-
brota Bretanna. Þeir kváðu það
öruggt vera, að brezku skipstjór-
unum væri það ljóst að útilokað
það getur verið fyrir litla togara
að leita þá vars. Og enn er þess
að geta, að brezku togaraeigend-
unum hefir gengið mjög illa
að manna skip sín til veiða norð-
ur við ísland, og þeir munu nú
hiklaust skrifa hvers konar óhöpp
á skipum sínum á kostnað að-
gerða okkar í landhelgismálinu.
Formaður sýningarnefndar, Jónas Hallgrímsson, sýnir Gunnari
Thoroddsen, borgarstjora og frú hans frímerkjasýninguna.
1200 manns sáu frí-
merkjasýninguna um
helgina
Mikil þröng var í söludeildinni á
opnunardaginn
SÍÐASTLIÐINN laugardag kl. 2
var frímerkjasýningin Frímex
opnuð í Þjóðminjasafninu að við-
stöddum borgarstjóranum í
Reykjavík, fyrrv. póst- og síma-
málastjóra, Guðmundi Hlíðdal,
póstmeistaranum í Reykjavík og
fleiri gestum. Formaður sýning-
arnefndar, Jónas Hallgrímsson,
bauð gesti velkomna. Næstur
honum talaði Magnús Jochums-
son póstmeistari og opnaði sýn-
inguna. Að lokum færði formað-'
ur Félags frímerkjasafnara,
Guido Bernhöft, póstmólastjórn-
inni og framkvæmdanefnd sýn-
ingarinnar þakkir fyrir ötult
starf við undirbúning þessarar
sýningar.
Kl. 4 átti að opna sýninguna
almenningi. Halfum öðrum tíma
óður tók að safnast fólk á tröpp-
ur Þjóðminjasafnsins og varð
þar fljótlega mannþröng. Vildu
menn tryggja sér það að ná í
umslög með hinum nýútgefnu
frímerkjum og sérstökum stimpii
sýningarinnar, en þau voru gef-
in út í 6200 eintökum. Seldust þau
upp ó 2—3 tímum, ósamt því sem
eftir var af sérstöku þríhyrntu
merki í bláum lit, sem ætlað var
til að líma aftan á umslögin. —
Hafði sýningarnefndin látið
prenta 20.000 eintök af þessum
merkjum, og byrjað að selja þau
áður. Einnig myndaðist löng- bið-
röð fyrir framan afgreiðsluborð
pósthússj^ í anddyrinu en þar
voru umslögin stimpluð með
póststimplinum Frímex. Vegna
þessarar miklu eftirspurnar eftir
þríhyrntu merkjunum, ákvað
sýningarnefndin í gær að láta
endurprenta merkin, en þó í öðr-
um lit, og verður það að teljast
2. útgófa merkisins. Verður það
vafalaust vel þegið af söfnurum.
A laugardag og sunnudag
komu rúmlega 1200 gestir á sýn-
inguna og þótti sýningarnefnd-
inni hafa tekizt vel um allau
undirbúning og smekklega upp-
setningu þessarar fyrstu frí-
merkjasýningar.
í gærkvöldi var fjöldi gesta á
sýningunnf og var þá sýnd kvik-
mynd frá norsku frímerkjasyn-
ingunni í Osló 1955. Var hún ó-
kaflega fróðleg. T kvöld kl. 8.30
flytur Sigurður Þorsteinsson fyr-
irlestur um frímerki og frímerkja
falsanir. Næstu kvöld verða
einnig fyrirlestrar og kvikmynd-
ir á frímerkjasýnmgunni, og
verður þess getið nánar í blöðum.
væri að stunda veiðar hér við Eg er raunar sannfærður um, að
land á vetrum án þess að geta brezkum togarasjómönnum mun
leitað inn að ströndinni er standa stuggur af hinni dæmafáu
óveður skella á eða togararnir I hörku útgerðarmannanna. Og á
STAKSTIIIHAR
Ssgurffur Árnason skipherra (til vinstri) og Helgi Hallvarffs-
son styrimaffur, um borff í Sæbjörgu í gærdag.
(Ljósm. Mbl.)
þurfa að leita hafna vegna bil-
unar. En þetta mál er miklu
alvarlegra. „Og ég er hræddur
um að svo kunni að fara áður en
lýkur, að harka brezkra togara-
eigenda við skipstjórnarmenn
sína, muni kosta fleiri eða færri
mannslíf, og þá er mjög hætt við
að togaraeigendurnir muni skrifa
þau á reikning íslendinga", sagði
SigUrður.
„Þeir sjómenn, sem verið hafa
út af Vestfjörðum þegar skollið
er á norðanveður, vita hve erfitt
Málaskóli Hall-
dórs Þorsteins-
sonar
fimm
ara
NÚ í haust eru liðin fimm ár síð-
an Málaskóli Halldórs Þorsteins-
sonar hóf göngu sína. Er þetta
kvöldskóli og hefur kennslan far-
ið fram í Kennaraskólanum við
Laufásveg. Skólinn var stofnaður
til að gefa bæjarbúum kost á að
læra talmál erlendra þjóða og
bæta þannig úr brýnni þörf
þeirra, því að í flestum fram-
haldsskólum hér í bæ er mála-
kennslu hagað á þann veg að
nemendur læra talmál að mjög
óverulegu leyti, enda situr bók-
mál þar í fyrirrúmi fyrir mæltu
máli. Sumum hentar það vel, öðr-
um miður.
Þar eru flokkar bæði fyrir
byrjendur svo og þá, sem meira
kunna. Nemendum er skipað í
flokka eftir kunnáttu og jafnvel
aldri, þar sem því hefur verið
við komið, en þó ekki fleiri en
tíu í hvern flokk, vegna þess að
reynslan hefur sýnt, að talæfing-
ar koma að hverfandi litlu gagni
í fjölmennari flokkum. En sök-
um þessa fyrírkomulags hefur
ekki verið hægt að sinna öllum
umsóknum og hafa ýmsir orðið
frá að hverfa.
Um sjálfa kennsluna er það að
segja að byrjendum er gefið tæki-
færi til að reyna sig á einföld-
um verkefnum og spurningum
sem svo smáþyngjast þegar fram
í sækir. í framhaldsflokkunum er
reynt að leysa tunguhaft nem-
enda, auka orðaforða þeirra með
því að fá þó til að segja frá í
samfelldu máli, hvetja þá til að
ræða áhugamál sín eða dægur-
mál, sem vakið hafa athygli
þeirra.
Við skólann kenna eftirtaldir
menn: Agnar Þórðarson, íslenzku
og dönsku, Franz Ziemsen, þýzku
og Halldór Þorsteinsson ensku,
frönsku, spænsku og ítölsku.
gæzlusiglingu okkar undanfarið,
höfum við orðið varir við að
mennirnir á gömlu togurunum
vilja fremur veiða fyrir utan og
eiga öruggt skjól í höfnum lands-
ins ef út af ber. En þeir ráða nú
ekki lengur og óttast því síðar
að þurfa að standa reikningsskil
gerða sinna“.
Aðspurðir hvort ekki væri
erfitt að fást við gæzlu á svo
litlu skipi sem Sæbjörgu, sögðu
þeir Sigurður og Helgi, að á
veturna væri ógerlegt að fást
við gæzlustörf langt úti, en tíðin
hefur verið svo góð fram til þessa,
að landhelgisbrjótarnir hafa ekki
misst einn veiðidag úr veðurs
vegna.
Sigurður Árnason tók við skip-
stjórn á Sæbjörgu í ágústmánúði
s. 1., en hafði þá verið í land-
helgisgæzlunni síðan 1947. Helgi
Hallvarðsson stýrimaður, byrjaði
sem háseti á varðskipunum árið
1949 og varð 1. stýrimaður í
ágúst s. 1.
Embættispróf við
Háskóla Islaiids
í ÞESSUM mánuði hafa verið háð
próf við Háskóla íslands. Lauk
þeim sl. laugardag. Eftirtaldir
átta stúdentar luku prófi:
Embættispróf í lögfræffi:
Ásmundur Pálsson
Björn L. Halldórsson
Jón Sigurðsson
Ragnhildur Helgadóttir
Kandidatspróf í íslenzkum
fræðum:
Óskar Halldórsson
Meistarapróf í islenzkum
fræðum:
Baldur Jónsson
Nanna Ólafsdóttir
íslenzkupróf fyrir
erlenda stúdenta:
David Evans
Vinsæl kvikmvnd
,
ÞYZKA kvikmyndin KRISTÍN
hefir nú verið sýnd í Austur-
bæjarbíói í þrjár vikur og hefir
oftast verið útselt á 9 sýningar.
Myndin hefir náð fádæma vin-
sældum og til marks um það, þá
er hún nú þegar orðin bezt sótta
kvikmyndin í Austurbæjarbíói
það sem af er þessu ári, þó marg-
ar vinsælar myndir hafi verið
sýndar þar, svo sem „ÉG JÁTA“
og „LIBERACE". Má búast við að
sýningum fari að fækka og ær*
þeir sem eiga eftir að sjá þessa
ágætu mynd, ekki að láta það
dragast mikið lengur.
Kærleiksheimili
vinstri stjórnarinnar
Þegar vinstri flokkarnir mynd-
uffu stjórn sína fyrir rúmlega
tveimur árum áttu þeir ekki
nógu sterk orff um gagnkvæman
kærleik sinn og samvinnuhug.
Tvö ár eru ekki langur tími. Þó
er nú svo komiff aff málgögn þess
ara flokka halda uppi stöðugum
skömum innbyrðis. Blaff komm-
únista hefur i allt sumar skamm-
aff utanrikisrúffherrann fyrir und
anhald og svik í landheigismál-
inu. Upp á siffkastið hefur þaff
cinnig skammað forsætisráffherr-
ann fyrir framkvæmd hans á
landhelgisgæzlunni. Málgagn
utanrikisráðherrans hefur svo
skammað sjávarútvegsmálaráff-
herrann fyrir „nassers" aðferffir.
Það hefur ennfremur birt skorin
orðar greinar um ofbeldi og yfir-
gang kommúnista innan verka-
lýðshreyfingarinnar. Ennfremur
hefur það skammaff féiagsmála-
ráðherrann blóðugum skömmum
fyrir heimsku og flumbruhátt í
framkvæmd húsnæðismála o.fl.
S.l. sunnudag skammar svo aðal
málgagn Framsóknarflokksins
kommúnista fyrir ádeilur þeirra
á forsætisráðherrann í sambandi
við landhelgisgæzluna.
Þannig ganga klögumálin á
víxl innan vinstri stjórnarinnar.
Engin sameiginleg stefna
Almenningur, sem álengdar
stendur og horfir á rifrildiff
milli stjórnarflokkanna um öil
hin stærri mál dregur auðvitað
sinar ályktanir af ástandinu á
stjórnarheimilinu. Þar er hver
höndin uppi á móti annarri. Eng-
in sameiginleg steína virðist vera
til í neinu máli. Jafnvel örlaga-
ríkasta utanrikismál þjóffarinn-
ar, landhelgismálið, er gert aff
bitbeini milli stjórnarflokkanna.
Slíkt getur að sjálfsögðu ekki
aukið traust þjóðarinnar á vinstri
stjórninni. Þvert á móti hlýtur sú
skoðun að rótfestast meðal al-
mennings að ekkert nema viijinn
og löngunin til þess aff lafa viff
völd haldi stjórninni saman.
Afnám feramfærslu-
vísitölunnar
Eitt stjórnarblaðanna, Alþýffu-
blaðið upplýsir s.l. sunnudag, aff
félagsmálaráðherra kommúnista,
forseti Alþýðusambandsins hafi
„á allmörgum fundum með for-
ystumönnum verkalýffsfélaga, að
undanförnu, boðaff afnám núver-
andi framfærsluvísitölu og þar
með bindingu kaupgjaids, en í
þess siað ættu verkalýðssamtökin
aff fá einhverja þokukennda af-
kastavisitölu.
Hér er ekki um neina smáfrétt
aff ræða. Forseti Alþýffusam-
bandsins er hvorki meira né
minna en farinn að semja viff
Eystein og Hermann um afnám
framfærsluvistölunnar til viff-
bótar viff hina nýju skatta og
tolia, sem þeir kumpánar hafa
veriff að skeggræða um undan-
fariff.
Frófflegt væri aff fá nánari
fréttir aí þessum samningum. Ai-
þyðublaðið effa Þjoðviljinn ættu
að segja nákvæmar frá þessu a
| næstunni.
Annars er þaff mála sannast,
; aff vinstri stjornin synir verka-
( lýðnum, sem nun þó sagðist ætla
aff haia mjog góffa samvinnu viff,
djúpa fyrirlitningu. Sést þaff
greinilegast á því, hversu gersam
lega ailar samþykktir síðasta Al-
þyðusambandsþings um efnahags
máfin hafa veriff fótum troðnar.