Morgunblaðið - 20.09.1959, Blaðsíða 17

SunnudagUr 20. sepf. 1959
fitORCUlKTlLAÐIÐ
17
— Alslr
Framh. af bls. 8
lega þegar uppreisnin brauzt út
fyrir fimm árum. Það er sagt að
Lúther hafi m. a. siðbætt siálfa
kaþólsku kirkjuna með uppreisn
sinni. Á sama hátt má segja að
uppreisnarmenn hafi í mjög eig-
inlegum sikilningi „siðbætt"
stjórn Frakka í Alsír. Af upp-
reisninni hefur leitt að frönsk
stjórnarvöld hafa vaknað af sam-
vizkusvefni sínum og leggja nú
á það megináherzlu að bæta fyr-
ir gömul og ný brot sín. Upp-
reisninni var í öndverðu mætt
af dæmafárri hörku og grimmd-
aræði, og mátti vart á milli sjá
lengi vel, hvorir stæðu sig betur
í grimmdinni, Frakkar eða upp-
reisnarmenn. Nú virðist mörgum
frönskum ráðamönnum hafa skil
izt að svarið við uppreisninni er
ekki vægðarleysi og blindur of-
stopi, heldur umbætur og hjáip
til handa hinum sárþjáðu íbúum
landsins. Héraðsstjóri í Oran-
héraði, sem verið hefur í Alsír
19 mánuði, sagði við okkur: „Ég
er ekki hér vegna frönsku Alsír-
búanna, því þeir eru flestir aura-
sjúkir hundingjar, sem kæra sig
kollótta um framtíðina. Ég er hér
vegna Múhameðstrúarmannanna,
sem þurfa á hjálp okkar að halda,
og ef þeir vilja ekki að ég verði
kyrr, þá fer ég“. Þessi ummæli
tekur maður kannski ekki mjög
hátíðlega þegar þau eru látin
falla við hóp útlendinga, sem er
kominn til að kynna sér ástandið
í landinu, en þau fela eigi að síð-
ur í sér viðurkenningu á sök
Frakka, bæði þeirra sem búa í
landinu og eins hinna, sem
stjórna því.
Pyndingar og aftökur
Franskur liðsforingi, sem verið
hafði í Alsír tvö ár, sagði mér
áður en ég fór þangað, að allar
sögusagnir um pyndingar og af-
tökur án dóms og laga væru upp-
spuni. En Gambiez hershöfðingi,
hinn gamli og gæfi maður sem af
stýrði blóðbaði í Túnis á örlaga-
stund, viðurkenndi í samtali, að
hvort tveggja hefði átt sér stað
og ætti sér enn stað endrum og
eins. Hann kvaðst gera allt sem
í hans valdi stæði til að taka
fyrir þetta á yfirráðasvæði sínu,
Oran-héraði, og sagðist gefa
stjórninni opinskáar skýrslur um
allar slíkar misfellur. býrir vik-
ið hefði honum verið núið það um
nasir, að ástandið væri hvei gi
verra en hjá honum. Sarmleik-
urinn er hins vegar sá að hann
er einn allra tarsælasti og rétt-
aýnasti hershöfðingi Frakka í
Alsír. Oran-nérað sem liggur í
norðvesturhorni landsins, við
landamæri Marokkó, hefur að
miklu leyti verið friðað, enda
hafa uppreisnaimenn haidið sig
mest í norðausturhluta landsins,
og þá fyrst og fremst í hinum
torfæru Kabylíu-fjöllum.
Nýr andi
Það er mál kunnugra, að á-
standið í Alsír hafi tekið mikl-
um breytingum eftir valdatöku
de Gaulles. Menn óttuðust í
fyrstu að hann yrði verkfæri í
höndum hersins, en hann hefur
reynzt þeim vanda vaxinn að
draga úr beinum völdum hersins
og koma stjórn landsins í eðli-
legra horf. Ein af rótum herfor-
ingjabyltingarinnar í maí í fyrra
var hin gegndarlausa spilling og
kæruleysi franskra embættis-
manna í Alsír. Undir stjórn hins
unga og mikilhæfa nýja lands-
stjóra (eða „umboðsmanns" eins
og hann er nú nefndur), Pauls
Delouvriers, virðist nýr andi
ríkja á opinberum stöðum. Menn
eru áhugasamari og óeigingjarn-
ari, *það er kominn eins konar
trúboðsandi í umbótastarfið. Inn-
an hersins hefur t.d. verið stofnuð
sérstök deild þjálfaðra sjálfboða-
liða, „Section administrative
Félagslíf
Valsmenn
Meistarafl. og 1. fl. æfing mánu
dag kl. 18,30, mætið allir.
■— Nefndin.
spécialisée“ (S.A.S.), sem hefur
það verkefni með höndum að
skipuleggja skóla, sjúkrahús og
aðra hjálp til handa íbúum þorp-
anna úti á landsbyggðinni. Nú
þegar hafa um 1000 slíkar
fræðslu- og hjúkrunarmiðstöðv-
ar verið stofnaðar víðs vegar um
landið, og mun ég segja nánar
frá þeim í annarri grein.
Á krossgötum
Alsírbúar standa nú á kross-
götum. Þeir hafa heyrt boðskap
de Gaulles og eiga um þrjár leið-
ir að velja fjórum árum eftir að
landið hefur verið friðað. Frakk-
ar halda því fram að takast megi
að friða landið fyrir næstu ára-
mót. Hvert verður svar uppreisn-
armanna við tilboði de Gaulles?
Það kemur sennilega á daginn i
þessari viku, því útlagastjórnin
ræðir málið nú um helgina. Á
svari hennar getur oltið gæfa
landsins á næstu árum. Frakkar
trúa því greinilega ekki, að Alsír-
búar kjósi algeran aðskilnað, og
þeir hafa nokkuð til síns máls.
De Gaulle hefur lagt fram fimm
ára áætlun um iðnvæðingu og
uppbyggingu landsins, sern felur
í sér gífurlegar umbætur, en upp
reisnarmenn hafa ekkert að bjóða
nema sjálfstæði, sem er að vísu
gott, en getur orðið létt í maga
í landi sem naumlega getur brauð
fætt 3 milljónir manna, en hef-
ur 10 milljónir íbúa, sem munu
tvöfaldast á næstu 30 árum. Með
tilboði sínu hefur de Gaulle mjög
veikt aðstöðu uppreisnarmanna,
og nú er eftir að sjá hvort þeir
verða minnugir hins forna ara-
bíska málsháttar, sem nefndur
var hér að framan.
N Ý K O M I Ð
Grip-tengur
Verzl. Brynja
Laugavegi 29
Ú tgerðarmsnn
í góðri verstöð á Suðumesjum eru til
sölu fiskaðgerðarhús ásamt góðum skil-
yrðum til útgerðar og fiskverkunar.
Þeir, sem óska eftir frekari upplýsing-
um, gjöri svo vel að leggja nöfn sín í
lokuðu umslagi inn á afgr Mbl. fyrir 30.
þ.m., merkt: „Góður útgerðarstaður —
4219“.
Gólf, sem eru áberandi hrein,
eru nú gljáfægð með:
SELF POLISHIN6
Mjög auðvelt í notkun!
Ekki nudd, — ekki bog-
rast, — endist lengi, —
þoliir allt!
I
Jafn bjartari gljáa er varla
hægt að ímynda sér!
Reynið í dag sjálf-bónandi
Dri-Brite fljótandi Bón.
fcesf allsstaðar
Kennsla
í ensku hefst nú næstu daga og verður byrjað að
kenna í fyrstu flokkunum á morgun. Kennsla í öðr-
um málum hefst í næstu viku.
Enn sem fyrr leggur skólinn áherzlu á úrvalskennara
og létt og skemmtileg samtöl í kennslustundum.
Samtölin fara fram á því máli sem nemendur eru að
læra, og venjast þeir því á það frá upphafi að tala
tungumálin og hlusta á þau í sinni réttu mynd. Byrj-
endaflokkum kenna sérmenntaðir íslendingar, sem
skýra byggingu málsins fyrir nemendum og þjálfa
þá í frumatriðum þess, síðan taka- útlendingar við
og kennir hver þeirra sitt eigið móðurmál. Við slíkt
nám öðlast nemendur þjálfun, sem að jafnaði næst
ekki nema við dvöl í sjálfu landinu þar sem hið
erlenda tungumál er talað.
Nemendur verða innritaðir til mánaðamóta.
Hiálaskólinn M í l\I I R
Hafnarstræti 15 (Innritun í síma 22865 kl. 5—7)
Dansskóli
Hermanns Ragnars, Reykjavík
tekur til starfa 1. október.
Kenhdir verða barna-
dansar og samkvæmis-
dansar fyrir börn, ungl-
inga og fullorðna, byrj-
endur og þá sem lengra
eru komnir.
Munið okkar vinsælu
hjónaflokka.
Upplýsingarit fæst
ókeypis í næstu bóka-
búð.
Innritun og allar nánari upplýsingar í símum 33222 og
11326 daglega.
Karlmannaföt
Pólsku fötin eru komin
Nýjasta tízka í efni og sniði.
100% „Worsled“ ull.
Pantanir óskast sóttar sem fyrst
Manchester
Skólavörðustíg 4 — Sími 14318
Sendisveinn óskast
á skrifstofu okkar frá 1. október
næstkomandi.
Verzl. Lárus G. Lúðvígsson
skóverzlun
i