Morgunblaðið - 01.03.1960, Blaðsíða 12

12
MORGUNTÍL4Ð1Ð
Þriðjudagur 1. marz 1960
TTtg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsir.gar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreíðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 40,00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
VERÐLAGS-
GRUNDVÖLL-
URINN
rYLLSTA ástæða er til þess
að fagna því, að sam-
komulag náðist að lokum í
hinni nýju 6 manna nefnd,
sem fengið var það hlutverk,
að reikna út nýjan verðlags-
grundvöll landbúnaðaraf-
urða. í nefnd þessari eiga eins
og kunnugt er sæti þrír full-
trúar framleiðenda og þrír
fulltrúar frá neytendum.
Leikur enginn vafi á því að
þessir fulltrúar aðila unnu
að því af einlægum vilja að
ná sjálfir samkomulagi, þann-
ig að ekki þyrfti að koma til
kasta yfirdóms.
Afurðaverð meðalbúsins
Samkvæmt hinum nýja
verðlagsgrundvelli hækkar
afurðaverð meðalbúsins um
sem næst 2,85%. Um þá hlið,
sem að neytendum snýr, er
það að segja, að verð á mjólk
og öðrum mjólkurafurðum
helzt óbreytt, þar sem ríkis-
sjóður mun hækka niður-
greiðslum á þessum vörum,
sem nemur þeirri 9 aura
hækkun, er framleiðendum
ber, en minnka niðurgreiðslu
á kindakjöti að sama skapi.
En þrátt fyrir lækkáða nið-
urgreiðslu á kindakjöti mun
verð á 1. flokks súpukjöti
lækka úr kr. 21,00 í kr. 18,35.
Þessi verðlækkun á kinda-
kjöti stafar af því, að sauð-
fjárafurðirnar, gærur og ull,
eru skráðar í verðgrundvell-
inum á útflutningsverði, að
viðbættum öllum útflutnings-
uppbótum samkvæmt gamla
genginu.
F rambúðargrundvöllur
Það er mest um vert, að
með þessu samkomulagi um
verðlagsgrundvöllinn hefur
verið lagður frambúðar-
grundvöllur að samvinnu
framleiðenda og neytenda um
afurðaverðið. Standa nú von-
ir til þess, að unnt reynist að
koma í veg fyrir átök og úlfúð
milli þessara aðila.
Ríkisstjórnin hefur haft
farsæla forystu um heilla-
vænlega lausn þessara
mála. Það samkomulag
milli framleiðenda og
neytenda, sem tekizt hef-
ur, mun eiga verulegan
þátt í því að stuðla að
vinnufriði í landinu og
batnandi sambúð milli
sveita- og sjávarsíðu.
VANDVIRKNI
OLLUM er ljóst að mark-
miðið með þjóðarfram-
leiðslunni er sköpun verð-
mæta í einhverri mynd.
Framleiðslumagnið er ekki
nema annar meginþátturinn
af tveimur, sem ræður verð-
mæti framleiðslunnar, hinn
ákvarðast af gæðum hennar.
A síðustu áratugum hefur
orðið mikil afkastaaukning í
flestum greinum athafnalífs-
ins hér á landi. En gæði
framleiðslunnar hafa á
mörgum sviðum ekki haldizt
í hendur við afkastaaukning-
una.
Geta eyðilagt markaði
Vöruvöndun skiptir mestu
máli, þegar um útflutnings-
framleiðslu er að ræða, því að
lélegar vorur geta eyðilagt
markaðsmöguleikana um
langan tíma. A þessu sviði
hefur okkur ekki tekizt eins
vel og skyldi. Það hefur oft
verið sagt að íslenzki fiskur-
inn sé betri en fiskur veidd-
Um 250 rússneskar vetnissprengjur mundu á einum degi breyta stórum og fjölbyggðum svæð-
um í Bandaríkjunum í rústir og auðn — ef til kjarnorkustyrjaldar kæmi miili Rússa og Banda-
ríkja manna.
„Andlit dgæfunnar”
Kjarnorkustyrjöld — eyðilegging — dauði
ur víðast hvar annars staðar.
Það ætti því að vera hægt að
selja hann hæsta verði á
vandlátustu mörkuðum. En
því miður er það ekki alltaf
hægt, þar sem hráefnið hefur
verið skemmt í meðförum.
Einnig í verzlun
og iðnaði
En þó að vöruvöndun skipti
mestu máli, þegar um út-
flutningsframleiðslu er að
ræða, þá er hún í rauninni
fullt eins mikilvæg í annarri
framleiðslu, ef við teljum að
okkar eigin þjóð þurfi að geta
gert eins miklar kröfur og
aðrar þjóðir.
Hvað iðnaðinum viðvíkur,
sem framleiðir fyrir innan-
landsmarkað, er það að segja,
að gengislækkunin bætir að-
stöðu hans verulega, hvað i
verðlag snertir. En verzlun-j
arfrelsið mun á hinn bóginn
veita honum nauðsynlegt að-
hald varðandi gæði vörunnar,
neytendum til hagsbóta. )
U M Þ A Ð bil 250 rúss-
neskar vetnissprengjur
mundu falla í Bandaríkjun-
um þegar á fyrsta degi styrj-
aldar milli Bandaríkjamanna
og Rússa — ef til slíks harm-
leiks kæmi. Hver þeirra hefði
sennilega um tíu sinnum
meiri eyðileggingarmátt en
allar þær sprengjur til sam-
ans, sem bandarískar flugvél-
ar vörpuðu yfir Þýzkaland í
síðasta stríði, og þær mundu
bana a. m. k. 36 milljónum
manna og særa um það bil
57 millj.. alvarlega. — Þessi
er skoðun þeirra, sem stjórna
varnarmálum Bandaríkjanna
— og kemur fram í bókinni
„The Face of Disaster“, sem
gefin er út af Doubleday &
Co. í New York.
— kr —
Ef Rússar gerðu skyndiárás,
myndi fyrsti þáttur hennar
hefjast með því, að þeir sendu
af stað langdrægar eldflaugar,
hlaðnar vetnissprengjum. Þeim
yrði sennilega skotið frá Síberíu
eða Kákasus og færu með yfir
19 þús. km hraða á klst., svo að
þær næðu marki sínu á aðeins
30 mínútum. Dimmum roða
slægi á himininn af bjarmanum
frá sprengingunum, stranda milli
í Bandaríkjunum — og upp af
sviðnandi jörðinni risu æ fleiri
ógnþrungin, svepplaga „ský“.
m Sprengjuflugvélar
— kafbátar
Þá lýsir Donald Robinson
næsta þætti slíkrar hugsanlegrar
árásar: — Á eftir fylgja herskar-
arar risastórra sprengjuflugvéla,
með rauðar stjörnur á vængjun-
um. Þær koma þúsundum saman
þvert yfir norðurskautið. Og
rússneskir kafbátar undan Banda
ríkjaströndum taka þátt í árás-
inni — skjóta með allangdrægum
eldflaugum sínum inn yfir strönd
ina. Háttsettur bandarískur sjó-
liðsforingi hefir sagt: — Það
þarf ekki meira til en að tólf
kafbátar sleppi gegnum varnar-
net okkar og nái upp að strönd-
unum — þeir geta eyðilagt 70%
af iðnverum landsins.
Um 90 millj. látnir og
slasaðir á 3 mán.
Og Robinson heldur áfram:
— Af hverju munu Rússarnir
einbeita sér í fyrsta áfanga?
Fyrstu skotmörk þeirra verða
skotstöðvar langdrægra eld-
flhuga. Þar næst munu þeir
reyna að eyðileggja þá nær
þrjátíu flugvelli fyrir sprengju-
flugvélar, sem eru dreifðar um
gervöll Bandaríkin. Síðan kem-
ur röðin að einum 100 mikilvæg-
ustu borgum landsins. Margar
hinna rússnesku sprengjuflug-
véla verða að sjálfsögðu skotn-
Svipmyndir úr
) bókinni „The Face
\ oí Disaster" eftir
s
\ Donald Robinson,
\ þar sem m.a. er
\ reynt að lýsa fyrstu
afleiðingum kjarn-
orkustríðs
ar niður, en meirihluti þeirra
mun þó ná fram til marks síns
— og er áætluð tala þeirra 250.
Ein einasta vetnissprengja,
sem hefir sprengikraft um eða
yfir 20 megatonn, er kastað væri
á New York-borg, mundi bana
um 2.340.000 manna þegar í stað
og stórslasa um 2.260.000. — Á
sjöunda degi styrjaldarinnar
munu 51 milljón Bandaríkja-
manna hafa látizt, og 42 milljón-
ir munu þá hafa særzt alvarlega.
Og að þremur mánuðum liðnum
verða tilsvarandi tölur 72 millj.
og 21 millj. — en það er saman-
lagt meira en helmingur allra
íbúa Bandarikjanna.
m Stuttur frestur
Bandaríkjamenn geta í
hæsta lagi gert sér vonir um að
hafa fregnir af árásinni einni
klst. áður en hún dynur yfir —
sennilegra er þó, að fresturinn
verði aðeins 15—20 mínútur. —
Tilkynningin mun berast frá
1200 ratsjárstöðvum víðs vegar
um landið: — Árás fjandmanna!
Leitið hælis! — Jafnskjótt verða
loftvarnalúðrar borganna þeyttir
ákaft í þrjár mínútur.
En hvar á að leita hælis gagn-
vart hinum skelfilega eyðingar-
mætti vetnissprengjunnar? —
Ef til vill, skrifar Donald Rob-
inson, hefðu nokkrar borgir
látið gera trygg neðanjarðar-
byrgi — og kannski hefðu jafn-
vel einstakar fjölskyldur verið
svo forsjálar að byggja stein-
steypt jarðhýsi á baklóðinni
sinni — áður en árásin dyndi
yfir. íbúar slíkra bæja og slík-
ar fjölskyldur hefðu nánast
10.000% meiri möguleika til að
lifa af árásina en aðrir. En mis-
skilinn sparnaður, stjórnmála-
kritur eða bara opinbert kæru-
leysi mun valda því, að milljónir
manna, sem unnt hefði verið að
bjarga ,munu bíða bana —. ef
til árásar kemur, segir Robin-
son.
m Hvorugur sigrar
Þetta er aðeins önnur hlið
hins ógnþrungna harmleiks —
það sama gerist einnig í Sovét-
ríkjunum. Þar verður hver ein-
asta borg með yfir 100.000 íbúa
lögð í rústir á fjórum fyrstn
klukkustundum styrjaldarinnar.
— Loftið mettast banvænum,
geislavirkum efnum, sem fellur
miskunnlaust yfir íbúa hinna
tveggja landa. — Hvorugur hef-
ir sigrað ....
— k -
Þetta er hroðaleg lýsing, en
ástæða er til að ætla, að hún sé
ekki langt frá sannleikanum,
því að hún er byggð á áliti sér-
fræðinga Bandaríkjanna um land
varnir — Þá er aðeins að vona
og biðja, að vitfirring heimsins
verði aldrei slík, að fyrrgreind
lýsing geti orðið að veruleika —
þeim ægilega veruleika, sem
enginn getur áreiðanlega gert sér
í hugarlund til neinnar hlítar —
jafnvel ekki vísindamennirnir
og sérfræðingarnir, sem gerst
til þekkja.