Morgunblaðið - 01.10.1960, Blaðsíða 3

Laugardagur 1. október 1960
MORCVNBLAÐIÐ
3
★
— Ég veit ég á draumkorm,
sem oft hefur sýnt mér ó-
orðna hluti.
— Af hverju heldurðu að
það sé kona, hefurðu séð
hana?
— Nei, ég hef aldrei séð
hana, en ég veit aðeins að það
hlýtur að vera kona. því þær
eru alltaf betri og gjöfulli
heldur en karlmennirnir.
— Dreymir þig fyrir dag-
látum?
— Já, mig dreymir alltaf
fyrir daglátum. Ég sá það til
dæmis fyrir, að Garðar heit-
inn Þorsteinsson mundi farast
í flugslysinu mikla í Hest-
fjalli.
— Hefurðu nokkurn tíma
getað komið í veg fyrir, að
atburðir, sem þú hefur séð
ske í draumi, endurtaki sig
í raunveruleikanum?
— Nei, það hef ég aldrei
getað, það er sama hvort það

.ffmrmrCTj | iifilir ^Blll allt og áhöld En þá kostaði
)|li matur 6,50, sem nú kostar
******* \ rúmar 100 krónur, svo all-
mikil breyting hefur nú á
1 r * —y orðið á þessum aldarfjórð- ungi. _ 1 Frú Margrét Árnadóttir hef t ur starfað frá upphafi mjög
liÍ| « JllSit ötullega með manni sínum að
gistihúsaekstrinum. Sjálf var
hún lærð matreiðslukona og
hafði því á hendi stjórn í eld-
húsi og matsölum.
— Það var konan, sem var
potturinn og pannan í þessu
öllu saman. Hún átti hug-
myndina að því að við færum út í þetta, þegar ég var sá ræfill að ég gat sáralítið unn- ið að erfiðisverkum. Menntun
mín var ekki önnur en bú- i
fræðinámið og' var því ekki í 7
* - Jp||r mörg hús fynr mig að venda i um atvinnu.
★
„IHr ' — Þú varst talsverður hesta
maður Egill og ert félagi í
Hestamannafélaginu Fák.
jóML. — Já, ég hafði mikinn á- j huga á hestum, fékkst við að
temja þá á yngri árum vestur
Hjónin frú Margrét Árnadóttir og Egill Benediktsson.
Eg dd úr barnaveikinni
á fyrsta ári
Rabbað við Egil Benediktsson, sem stjórn-
að hefur Tjarnarcafé 1 25 ár
hefur varðað sjólfa mig eða
aðra. Mér hefur vitrazt það
í draumi að ég myndi gera ein
hverja vitleysu eða einhverja
skyssu og það hefur ávallt
farið svo að ég hef gert hana.
★
Við sitjum og röbbum við
Egil Benediktsson, vert i
Tjarnarcafé. í dag eru liðin
25 ár frá því þau Egill og frú
Margrét Arnadóttir frá Kálfa
tjörn tóku að sér rekstur á
veitingasölum Oddfellowhúss
ins.
— Blessaður vertu, það er
ekki ég, sem hef rekið Tjarn-
arcafe. Þetta er allt saman
verk konu minnar.
Talið snýst nú að tildrög-
um þess að þau Egill og frú
Margrét tóku við rekstri þessa
veitingahúss, sem um rúmlega
aldarfjórðungs skeið hefur
sett svip á skemmtanalíf bæj
arins. Og til þess að vera viss-
ir um að komast alveg fyrir
endann á tildrögum þessa at-
burðar, byrjum við við fæð-
ingu Egils Benediktssonar á
Ketilsstöðum i Hörðudal í
Dölum, þann 18. október 1893
í grenjandi stórhríð. Faðir
Egils var ekki við því búinn
að slíkt veður skylli á svo
snemma hausts. Þess vegna
voru hestar hans ekki á húsi
og því ekki tiltækir, þegar
móðirin tók léttasóttina. Króg
inn var því kominn í heiminn,
, þegar til yfirsetukonu náðist,
en gömul o.g gegn kona á
heimilinu hafði skilið á milli.
Líf Egils gekk skrykkjalít-
ið á æskuárunum ... — að
undanskildu því að ég dó úr
barnaveikinni, þegar ég var á
fyrsta árinu. Ég lá í algeru
dái í meira en sólarhring. Þá
voru fengnir einhverjir drop-
ar hjá hómópata og þeim
dreypt á mig á nokkurra min
útna fresti, þar til líf fór að
færast í mig á ný. Og ég er
alveg viss um, að það var
einhver reikull andi, sem tók
sér bólfestu i mér, meðan ég
lá í dáinu.
— Hvers konar lyf held-
urðu að þetta hafi verið?
— Það veit ég ekki, ætli
það hafi ekki verið einhvers
konar grasasull.
— Kannski það hafi verið
svolítill spíritus i þeim líka
og þess vegna sé bað, að þú
kannt vel að meta brennivín
í dag.
Egill hlær við og segir að
það kunni að vera.
— En veitingamaður ætlaði
ég mér aldrei að verða. Ég
ætlaði að rækta jörðina, slá
gras og gefa það vel hirtum
og fallegum skepnum en alis
ekki að fóðra mannfólkið á
mat og víni. En svona fór það
nú samt.
★
Egill fór 1 Hólaskóla árið
1919, og útskrifaðist þaðan
búfræðingur Hann átti heima
í Dölum þar til 1926, bjó
lengst á Þorbergsstöðum í sam
býli við föður sinn. Eftir bú-
fræðinámið stundaði hann
plægingar í allmörg ár ásamt
bróður sínum, bæði í Dölum
og á Snæfellsnesi. Jarðrækt-
arframkvæmdir voru þá með
allmjög öðrum hætti en nú
er. Plóginn og aktýgin urðu
þeir bræður að reiða á klyf-
söðli milli bæja. Árið 1926
fluttist Egill að Vatnsenda í
Grímsnesi og hóf þar búskap.
Þar bjó hann til 1929 að hann
varð að hætta búskap vegna
bakveiki.
★
Árið 1923 kvæntist Egill
Margréti Árnadóttur, prests
að Kálfatjörn. Það atv’k-
aðist þannig, að Margrét
kom í skemmtiferð vestur í
Dali. Er fundum þeirra bar
saman var Egii! að hefja bú-
skap á hluta af Þorbergsstöó-
um og vantaði hann því ráðs-
konu. Hann bað Margréti að
koma til sín og varð hún þeg-
ar í stað við því, en síðan
hafa þau ekki skilið sambúð.
Þau giftust um haustið 1923.
Bakveiki sú, er Egill tók
vorið 1929 leiddi til þess að
hann varð að hætta allri erf-
iðisvinnu. Þau hjónin brugðu
þvi búi, seldu jörðina aftur
og héldu hingað til Reykja-
víkur. Ekki var í mörg hús að
venda er hingað kom, eigin-
maðurinn veikur og varð að
Uggja rúmfastur í lengri tima.
En þau hjón voru svo lánsöm
að lenda hjá góðu fólki. Voru
það aðventistar. Síðan ber
Egill aðventistum ákaflega
vel söguna og kveður þá eitt
hvert það bezta fólk. sem
hann hefur kynnzt. Fyrst í
stað bjuggu þau hjá Lofti
'Sigurðssyni mublusmið. Þeg-
ar Egill fór að geta dútlað eitt
hvað lítilsháttar vann hann
að mublusmíði hjá Lofti. Síð-
ar tók hann að stunda alls
konar evrarvinnu og annað
er til féUst, en misjafnlega
gekk þetta, því alltaf fékk
hann köst af og til í bakið.
Um alllangt skeið vann hann
að garðyrkju hér i Reykja-
vík með Matthíasi Ásgeirs-
syni, en einmitt á þesum 'r-
um var skrúðgarðagerð al-
mennt að hefjast hér í bæn-
um.
¥
Raunar fékk Egill nokkra
nasasjón af veitingahúsa-
rekstri þegar á skólaárum sín-
um á Hólum í Hjaltadal, en
þar var hann matarstjóri með
an hann dvaldist þar. Við það
starf þurfti bæði á fyrir-
hyggju og hagsýni að halda.
Árið 1932 hófu þau hjónin
veitingasölu í KR-húsinu og
jafnframt annaðist Egill þar
húsvörzlu og hreingerningu.
KR-húsið ráku þau hjón svo
í þrjú ár en 1. október 1935
tóku þau veitingasali Odd-
fellowhússins á leigu og hafa
rekið bá síðan Til gamans má
geta þess að leigan fyrir sal-
ina var þá 900 kr. á mánuði
með öllu innbúi og áhöldum.
Nú er leigan hinsvegar 18
þúsund krónur á mánuði og
sjálf eiga þau hjónin innbúið
ég raunar aldrei neinn hest-
inn átt, hafði í upphafi ekki
efni á því, og er fram liðu
stundir fannst mér ég hafa
öðrum hnöppum að hneppa.
Mér hefur alltaf þótt ákaf-
lega vænt um hesta. Ég get
aldrei gleymt því, þegar ég
seldi Sleipni minn. Við vor-
um þá í plægingaferðum bræð
urnir og oft vel riðandi. í
þeim ferðum keyptum við
gjarnan og seidum hesta eða
fórum í hestakaup. Eitt sinn
komum við að bæ vestur í
Dölum og vildi bóndi þar
kaupa Sleipni af mér, bauð
mér fyrir hann tvær hryssur,
eitt tryppi og 60 kr. í pening-
um. Ég mun hafa látið líklega
að kaup þessi myndu gerð.
Við gengum svo í bæ með
bónda og snæddum mið-
degisverð hjá honum, en
þegar upp skyldi standa
itrekar hann enn hesta-
kaupin. Þá hafði mér snúizt
hugur og taldist ég undan
kaupunum, Bóndi var ekki á
þeim buxunum að samþykkja
það, kvaðst mundu leita rétt-
ar síns með því að kæra mig
fyrir sýslumanni. Ég var ung
ur og óreyndur og gugnaði því
fyrir bónda. hirti merarnar,
typpið og 60 krónurnar og
hélt á bott En ég gleymi því
aldrei, meðan ég lifi, þegar ég
tók beizlið út úr Sleipni min-
um. Hann hafði verið á-
heyrandi að viðskiptunum og
nú sá ég greinilega að tár
runnu úr augum hans. Þeita
er i eina skiptið, sem ég hef
séð hest gráta.
★
— Þú ert mikill áhugamað-
ur um dulræn efni. Ertu
skvggn eða hefurðu miðils-
gáfu?
— Nei. hvorugt. það eru að
eins draumarnir, sem eru mér
svo glöggir. Ég er viss um að
það eru andar hér allt i kring
um okkur. Ég veit, að það er
lif eftir þetta líf og ég er
einnig viss um það, að það
er sáralítið sem við sjálfir
stjórnum í þessu lífi. Það er
urmull af öndum, sem hafa
áhrif á okkur og stjórna til-
verunni að meira eða minna
leyti.
★
— Þú ert berdreyminn.
Gaman væri að heyra nokkur
dæmi þess.
— Ég man eiginlega fyrst
og greinlegast eftir að þetta
skeði, þegar ég var á Hó'um.
Við áttum að ganga til prófs
i grasafræði. Ég hafði brugð-
ið mér heim í fríinu og ætl-
aði mér að lesa grasafræðina
þar. Það varð þó lítið úr
lestri, allt fór í vinnu við eitt
Framhald á bls. 22.
STAKSTtlMAR
Múgsef ju í
f Tímanum í jrær er rætt nffl
forystugrein Morgunblaðsins sl.
miðvikudag, þar sem getið er
skrítinna fundarsamþykkta og
múgsefjunar. Um þetta segir
Tíminn:
„Síðan er þetta tækifæri grip-
ið til þess að gera allsherjar
árás á samþykktir félaga í al-
mennum málum og sagt aS
„fundarmenn komizt stundum að
lítið hyggilegri niðurstöðum en
samsafn fífla einna“. Leturbr.
Tímans). Eftir það er talað með
gifuryrðum, dylgjum og hótun-
um um að sömu stimplun skuli
þeir fá, sem dirfist með svipuð-
um hætti að gera samþykktir,
sem ekki falla i kramið“.
Og forystugrein Tímans, sem
um þetta fjallar, lýkur á þess-
um orðum:
„Þessi skrif Mbl. sýna gerla,
hve grunnt er á fasismanum hjá
þeim mönnum, sem nú fara með
stjórn á íslandi og þau ættu »ð
geta orðið þjóðinni alvarleg á-
minning“.
Þess er þá fyrst að geta, að
hin tilvitnuðu orð í Tímagrein-
inni eru ekki orð Morgunblaðs-
ins, heldur dr. Símonar Jóh.
Ágústssonar í bókinni Mannþekk
ingu. Og þó sjá.lfsagt ekki frum
leg frá hans hendi. því að múg-
sefjunin er alþekkt fyrirbæri,
sem jafnvel Tímamenn ættu að
kannast við. Hitt er að minnsta
kosti vist, svo að vikið sé að síð-
ari málsgreininni í Tímanum, að
fasistarnir þekktu þetta fyrir-
bæri og hagnýttu út í yztu æs-
ar. Það var einmitt fyrir múg-
sefjunina, þar sem vitnað var til
hvata og greindar hins versta í
hópnum, sem Hitler tókst að ná
miklum völdum i Þýzkalandi. Og
núverandi vinir Framsóknar-
manna^ kommúnistar, þekkja
þetta fyrirbæri líka og hagnýta
það hvarvetna. Hinsvegar er það
allstaðar talin skylda lýðræðis-
sinna að berjast gegn múgsefj-
uninni, því að hún elur hinar
lægstu hvatir og getur leitt til
mestu óhæfuverka.
Ætlar Alþjóðabankinn
að kaupa?
Um þessar mundir eru haldn-
ir hinir árlegu fundir Alþjóða-
bankans og Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins. Eins og áður senda ís-
lendingar fulltrúa sína til þess-
ara funda. Þarna er fengin sönn-
un fyrir nýrri landssölu, segir
Þjóðviljinn í gær.
„Á meðan eitthvað er eftir til
að selja. geta þjóðirnar vænzt
fríðinda hjá valdamönnunum
vestan hafs“.
Alþjóðabankinn ætlar sem
sagt að kaupa ísland og ætti það
þá að geta orðið mikið ferða-
mannaland þess megin þorra
þjóða heims, sem ættu landið.
Og Þjóðviljinn heldur áfram:
„Utan-stefna allra æðstu ráða-
manna efnahagsmála, sýnir berf
í hverju niðurlægingu málefná
íslendinga eru nú komin. Annað
eins hefur ekki gerzt, síðan ís-
lendingar voru hluti af Dana-
j veldi og ráðamenn þjóðarinnar
! urðu að fara til Kaupmanna-
, hafnar með bænaskrár og taka
j þar við íyrirmælum. Haldi svo
áfram enn um skeið, verður sjáll
stæði íslands innantómt orð“.
Léleg rök
Alþýðublaðið ræðir í gær um
viðræðurnar við Breta og þá
fullyrðingu stjórnarandstæðinga,
að með þeim sé verið að „svíkja"
í landhelgismálinu. Um þetta
segir blaðið:
„Þetta er álíka röksemda-
færsla og að halda því fram. nt
fulltrúar verkamanna hlytu i|
j svíkja verkamenn, ef þeir féll-
ust á viðræður við atvinnurek-
endur í Iaunadeilu" .