Morgunblaðið - 01.10.1960, Blaðsíða 20

20
MORGVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 1. október 1960
sleppti hendinni og klappaði
henni ofurlítið um leið kinkaði
hann kolli eins og sá, sem hefur
fengið grun sinn staðfestan, og
leit á stúlkuna með ástúðlegum
áhyggjusvip.
Vísaðu honum inn, sagði hann
rólega.
Phyllis fór, án þess að segja
orð. Klerkur horfði brosandi á
eftir henni og bjóst eindregið
við, að hún sneri við í dyrunum
og seskti skýringar á þessum
glettnislega látbragðaleik hans —
en það gerði hún ekki.
Þegar hún kom aftur fram í
biðstofuna, stóð hr. Parker við
gluggann, þar sem hún hafði
sjálf staðið, þegar hann kom inn.
Hún stóð kyrr í dyrunum. I>að
var ekki heppilegt að tala við
hann á löngu færi; það msetti
leggja út sem hroka — en það
•var heidur ekki auðvelt að
ganga gegnum stofuna og verða
aftur fyrir þessum rannsakandi
augum. En nú sá hann og gekk
áleiðis til hennar. Ofurlítið bros
lék um varir hans. Næstum kunn
ingjabros, fannst Phyllis.
Dómprófasturinn getur talað
við yður núna, sagði hún og vís
aði honum leiðina.
— Þakka yður fyrir, ungfrú
Dexter, sagði Parker, er þau
staðnæmdust við lokaðar dymar
að bókastofunni.
Phyllis leit í augu hans og var
rétt að því komin að segja eitt-
hvað. Hún hafði mikla löngun
til að spyrja . . . en svo sá hún
sig um hönd, opnaði dyrnar, án
þess að fylgja honum lengra, og
lokaði þeim svo aftur. Síðan gekk
hún hægum skrefum gegn um
biðstofuna og út í fordyrnar.
Sylvia reis upp, þegar Phyllis
kom út. Unga stúlkan gekk að
tíkinni, strauk silkimjúkan haus
inn á henni og sagði einhver
gæluorð við hana. Síðan gekk
hún aftur inn í biðstofuna og tók
sér aftur stöðu við sama glugg
ann og áður. Allt í einu vakn-
aði hún af draumleiðslu sinni við
að finna eitthvað volgt og rakt
við hönd sér. Hún settist á bekk
inn við gluggann og tíkin lagði
hausinn í kjöltu hennar.
— Eg held bara, að þú kunnir
vel við mig, hvíslaði Phyllis vin
gjarnlega og gældi við löngu eyr
un. — Eg held næstum, að þú
þekkir mig, en það gerirðu nú
samt ekki. Eg hef aldrei séð þig
óður. En það gerir ekkert til,
bætti hún við, lágt. — Eg kann
líka vel við þig og við skulum
verða vinir.
XI.
Harcourt dómprófastur rétti
ekki fram höndina þegar Newell
nálgaðist stóra borðið. Hann ýtti
frá sér bréfahrúgu, tók hægt af
sér gullgleraugun og benti á stól
með hreyfingu, sem var að vísu
gestrisnisleg en þó ekki vinsam
leg.
— Hvað dregur yður hingað
inn úr öllu sólskininu, hr. Park-
er? spurði hann, er gestur hans
var seztur.
Þessi beina spurning hefði ef
til vill oft ella getað liðkað um
tungu ókunnugs manns, en þetta
stökk klerks yfir allar venjuleg
ar kurteisissetningar, sem menn
hefja samtal á, kom Parker í
vandræði. Hann fékk ekki svig
rúm til að byggja upp vörn sína.
Það hafði verið fullerfitt að
horfa inn í rafgulu augun með
löngu augnahárin og ijúga, en þó
var enn meiri vandi að mæta
rannsakandi augnaráði Har-
courts dómprófasts.
— Eg heiti Paige, sagði hann,
eftir andartaks þögn. — Newell
Paige.
Klerkur leit upp og horfði
hvasst á hann. — Afsakið, en þá
hlýt ég að hafa misskilið yður.
Rétt sem snöggvast datt Ne-
well í hug, að láta þennan mis-
skilning gott heita, en þessi
djúpu augu kröfðust sannsögli.
Þau horfðu ekki skipandi á hann,
miklu fremur biðjandi.
— Það var ekki um neinn mis-
skilning að ræða, heyrði hann
sjálfan sig játa. — Eg sagði ungu
stúlkunni, að ég héti Parker . . .
Af sérstökum og knýjandi ástæð
um . . .
— Þér þurfið ekki að segja
mér þær ástæður nema því að
eins að það létti einhverju fargi
af yður„ tók klerkur fram í. —
Eg geng að því vísu, að ástæður
yðar til þess séu ekki óheiðar-
legar, enda hefðuð þér þá ekki
íarið að segja mér frá rétta nafn
in. En segið mér þá, hvað dró
yður hingað.
Það var einhver trúnaður í lág
um róminum, eitthvað föðurlegt,
sem var alls óskylt tortryggni
eða forvitni. Paige fannst eins
og verið væri að taka af honum
röntgenmjmd. Þessi djúpstæðu
augu með fíngerðu hrukkunum í
kring virtust láta ómerk atriði
eins og fatnað eða nafn algjör
lega, afskiptalaust, en reyna að
komast að innsta kjarna málsins.
— Þakka yður fyrir, sagði
Parker og dró stólinn sinn nær.
— Eg kom til að tala við yður
um ræðuna, sem þér hélduð í
gær.
— Mér skilst, að þér séuð ekki
tíður kirkjugestur, svaraði klerk
ur, þurrlega.
— Það er ekki nema satt, en
ég hefði gaman af að vita, af
hverju þér ráðið það. Lít ég út
eins og heiðingi?
— Þér kölluðuð predikunina
mína ræðu, sagði klerkur og
brosti ofurlítið. — Þér voruð rétt
að því kominn að kalla hana
predikun, en hættuð svo við það,
af því að þér vilduð heldzt ekki
kannast við, að þér hafið engan
áhuga á predikun. Ekki svo að
skilja, að ég sé neitt að lasta
það. Jæja, hvað var það svo í
ræðunni minni, sem kom yður til
að leita til mín?
— Þér sögðuð, að það væri
nauðsynlegt að skapa samræmi í
tilveru sína, og þér minntust á
aðferðina til þess. Ef þér nú vild
uð útskýra þetta nánar fyrir
mér? Eg hef fulla þörf á því.
Dómprófasturinn hallaði sér aft
ur í stólinn, teygði úr löngum
handleggjimum, spennti greipar
um hnakkann — og sagði síðan
nokkuð, sem virtist heldur lítið
varða spurninguna — í fljótu
bragði séð.
— Eg hef árum saman ekki
ekið bíl, en það var einu sinni
uppáhaldsskemmtun mín í tóm-
stundum mínum. Eg man eftir,
hvernig kennarinn minn fór með
mig út á fáfarinn veg að morgni,
til að kenna mér byrjunaratriðin,
því að ég kunni ekki neitt. Lík-
lega hef ég haft hæfileika til þess
arna, því að eftir klukkustund
gat ég ekið bílnum með tals-
verðu öryggi. Eg gat sett í gang,
stanzað, ekið áfram og aftur á
bak og skipt gírum. Mér fannst
auðvelt að aka bil og sagði við
kennarann minn, að líklega
gerðu menn nú óþarflega mikið
úr erfiðleikunum.
— Hann svaraði: „Gétur verið“,
með einhverri dularfullri hóg-
værð og stakk upp á, að nú
skyldum við koma út á þjóðveg
inn, og sjá, hvernig nýi bíllinn
hegðaði sér innan um aðra bíla.
Eg var til í það, því að auðvitað
var það skemmtilegra. Klukkan
var orðin yfir átta, svo að um-
ferðin hlaut að vera komin í
fullan gang.
Parker brosti við tilhugsunina
um það, sem nú kæmi, en klerk
ur hélt áfram dæmisögu sinni.
— Þegar ég kom út í 'miðja
þvöguna, sem þarna var, átti ég
strax erfitt með að muna það,
sem ég var búinn að læra. Eg
varð óskaplega tilfinninganæmur
gagnvart hinum bilunum, sem
ætluðu fram úr mér og skelfdur
við þessar fífldjörfu ófreskjur,
sem stefndu beint á mig. Mér
fannst vegurinn svo mjór og
hinir bílstjórarnir svo ótrúlega
kærulausir, að öryggið mitt var
fljótt að hverfa. Þegar við kom
um að fyrstu gatnamótunum,
var ég búinn að vera. Eg stöðvaði
bílinn, og sagði. „Ef ekki bara
væru þessir allir hinir“. „Já“,
svardði kennarinn minn og hló.
„Það er nú aðalmeinið: allir hin
ir! „Væru þeir ekki, væri vanda
lítið að aka bíl“.
Klerkur losaði hendurnar af
hnakkanum og gerði ofurlitla
hreyfingu, sem hefði getað þýtt,
að frekari skýringar væru óþarf
ar.
— Eg skal játa, að það er aldr-
ei að vita, hverju aðrir geta
tekið upp á, sagði Paige, því að
honum fannst klerkur mundi ætl
ast til að fá eitthvert svar. — Eg
er kominn á þá skoðun, að mað
ur geti alveg eins búizt við, að
aðrir geri alltaf það, sem vitlaust
er, jafnvel þótt beztu vinir
mans eigi í hlut. Finnst yður það
ekki líka?
— Nei, það finnst mér ekki. Eg
hélt þetta í fyrstunni. Maðurinn
fyrir framan mig var óvinur
númer 1. Eg trúði honum til nægi
legar glópsku og eigingirni til
þess að hemla snögglega rétt fyr
ir framan mig, án þess að gefa
nokkurt merkL Og það kon(
meira að segja fyrir, að ég varð
að snögghemla til þess að forð
ast árekstur . . . en þegar reiðin
mín hafði jafnað sig dálítið, gat
ég oftast munað, að í sjálfsvarnar
ákafa mínum hafði ég oftast
gleymt að gefa manninum á eftir
mér merki um, hvað ég ætlaði að
gera. Þá datt mér allt í einu 1
hug, að ef til vill hefði verið ná
kvæmlega eins ástatt fyrir mann
inum fyrir framan.
— Það er langt síðan þetta
var, hélt klérkur áfram. —
Reynslan hefur kennt mér sitt
af hverju síðan. Eg held, að ef
ég væri fær um að aka bíl núna,
myndi ég gera það með öðrumi
huga — auðvitað vakandi — og
með meiri samúð með hinum. f
stað þess að stara á bakið á
manninum á undan og hugsa, um
hvaða asnastrik hann ætli nú að
gera, held ég, að ég mundi nú
fyrst og fremst hugsa um hanra
sem mannveru, sem er ruglúð
af sömu ástæðu sem gerir mig
hættulegan þeim, sem á eftir
mér kemur.
— Þér viljið beinlínis fyrirgefa
óframdar ávirðingar? sagði
Paige.
— Það er illmögulegt að lifa
samræmdu lífi án þess, vinur
minn. Það er afskaplega létt verk,
hverjum heilbrigðum manni, að
gæta síns eigin bíls, ef maður
verður fyrir engum truflunum af
umhverfinu og hiki annarra, þeg
ar þeir eiga að ákvarða sig . . .
Það sem erfitt er að muna, er
það, að við eigum allir okkar
þátt í þessari almennu ringulreið.
Jafnvel góðir menn. Stundum
geta þeir einmitt gert þetta, þeg
ar þeir eru hvað allra óánægðast
ir með sína eigin breytni. Þeir
fara í kirkju í þeirri trú, að þeir
séu löghlýðnir, gjafmildir, réttlát
ir og góðir við aðra. Þeir trúa
þvi, að ágæti þeirra greini þá
frá múgnum. Það eru næstum
engin takmörk fyrir fjölbreytni
mannlegra mistaka, en þessi gallf
er hinn stærsti. Það, sem við
þurfum fyrst og fremst að berja
inn í meðvitund þeirra er það, að
við erum allir eins, og að venju
lega er það svo, að það, sem er
einum vandamál er öllum vanda
mál. Sá, sem leitar að samræmi
og rósemi, verður að hafa þetta
í huga . . . Ef þér viljið brjóta
þetta betur til mergjar, vil ég
ráðleggja yður að lesa Fjallræð-
una og kvæði Walt Whitmans.
Paige kom það skrítilega fyrir
sjónir að heyra frægan kirkju-
höfðinjga nefna í sömu andránni
svona ólík ritverk. En klerkur
hélt áfram:
—- Margir halda, að þeir geti
heiðrað hetju eða hetjudáðir með
því að básúna hann eða þær sem
eitthvað einstakt. Þannig reyna
menn að hefja höfund Fjallræð
unar hátt upp yfir daglegt líf
og venjulega dauðlega menn. Eg
held, að sú hafi aldrei verið óskí
hins mikla Galílea. Hann var allt
of hrærður af veikleika okkar til
þess að hugsa þannig. Eg held,
að honum hefði líkað vel „Gras-
blöðin" hans Whitmans. Hanra
hefði líklega skoðað það sem
einskonar hliðstæðu við „liljuii
vallarins“ hjá sjálfum sér. Já^
veslings Walt gamli hefur áreið
anlega fengið guðlegan innblást
ur þegar hann orti: „Þú, ókunn
ugur, sem gengur fram hjá mér,
hefur enga hugmynd um, með
hvílíkri þrá ég horfi á þig. Eg
hef áreiðanlega einhverntíma
þekkt þig. Við uxum upp samara
— vorum börn saman. Eg verð
að gæta þess að missa þig ekki“,
Dómprófasturinn sat þögull,
andartak, en þá spurði hann blíð
lega?
SHtltvarpiö
Laugardagur 1. október
8.00—10.20 Morgunútvarp. (Bæn. -m
8.05 Tónleikar. — 8,30 Fréttir. -•
8.40 Tónleikar. — 10.10 Veðurfr.).
12.00 Hádegisútvarp. — (12,25 Frétti*
og tilkynningar).
12.50 Oskalög sjúklinga (Bryndís Sig-»
urjónsdóttir).
14.00 Laugardagslögin. — Fréttir kL
15.00 og 16.00).
16.30 Veðurfregnir.
19#00 Tómstundaþáttur barna og ungl*
inga (Jón Pálsson).
19.25 Veðurfregnir.
19.30 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Tónleikar: Sinfonie Espagnolo
eftir Lalo (Arthur Grumiaui
fiðluleikari og Lamoureux-hljóm
sveitin leika; Jean Foumet stjórnar)^
21.00 Leikrit: „Sannleikurinn er sagn#
beztur", gamanleikur eftir John
Mortimer, 1 þýðingu Gissurar O.
Erlingssonar. — Leikstjóri: Hel^f
Skúlason.
22.00 Fréttir og veðörfregnir.
22.10 Danslög.
24.00 Dagskrórlok.
Skaldið og mamma litla
1) Eg er feginn því, að við hér á gilda tónlist og sitjum ekki og mæn- og þetta ómenntaða fólk gerir.
heimilinu kunnum öll að meta sí- um á sjónvarpið í tíma og ótíma, eins 2) ...................
— Pabbi kann ekki að synda,
Markús .... Ég verð að ná hon-
um!