Morgunblaðið - 06.11.1960, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 06.11.1960, Blaðsíða 13
Sunnudagur 6. nóv. 1960 MORGVNBLAÐIÐ 13 en Reykjavíkur um 150 þúsund en þarf að gerast í enn ríkara að minnsta kosti, ef engan ófyr- mæli. Meiningariaust er, að láta irsjáanlegan hnekki ber að garði svo gott sjúkrahús sem Kristsnes Er sennilegt, að þá yrði sama j vera mun minna nýtt en unnt öngþveitið í fangelsismálunum er án allrar ítroðslu, samtímis þrátt fyrir nýbyggingarnar. Og því að hið ágæta fjórðungssjúkra hætt er við að afbrotaöldurnar hús á Akureyri er langsamlega yrðu þá búnar að skola burt yfirfullt. Hér þarf betra skipulag miklum verðmætum .and'egum en enn hefur verið á komið. Við og fjárhagslegum, ef úrbótum engan er að sakast, en fullkomin verður ekki hraðað meira en nýting þess, sem fyrir hendi er þetta“. Igetur a. m. k. sparað ný útgjöld. Þessi gagnrýni Jóns Ásbjörns-1 Meira en nóg er við peningana sonar, er því miður á rökum (að gera. reist. Vonandi tekst að afla meira fjár til þessara þörfu. fram- kvæmda en ráðgert í frumvarpi ríkisstjórnarinnar. Afsökunin er sú ein, að í mörg horn er að líta, því að í þjóðfélagi okkar bíða Enn annað er, að endurskoða þarf samstarf sjúkrahúsa um land allt, hvað hverju um sig sé ætlað og ætlandi. Svo marg- ar sem þarfirnai erut þá má REYKJAVÍKURBRÉF óteljandi verkefni úrlausnar. f-ar! enginn tvíverknaður eiga^ sér er vandi að velja á milli, en víst j stað' Metingur a milli heraða hafa fangelsismáiin dregizt svo aftur úr. að þar þarf, eins og Þorkell Jóhann- esson Þorkell Jóhannesson var einn þeirra, sem flestir eða allir fá mætur á, er þeim kynnast að ráði. Þorkell var maður yfir- lætislaus og grandvar, eindreg- inn í skoðunum en hófsamur í málflutningi og öllum sínum háttum. Hana var vel að sér, Ikannaði ýmis viðfangsefni í sögu þjóðarinnar, sem áður voru lítt þekkt og skrifaði skilmerki- lega um þau. Rektorsstarfi Há- skólans gegndi hann með prýði, enda kosinn til þess þrisvar í röð, til þriggja ára í hvert skipti. Hann átti lengi sæti í stjórn Þjóðvinafélagsins og var forseti þess hin síðustu ár. Þorke.l var einn af stofnendum Almenna Ibókafélagsins, og átti frá upp- hafi sæti í bókmenntaráði þess og var kosinn forsetj þess á sl. sumri, þegar Gunnar Gunnars- son baðst undan endurkosningu. Hvarvetna þar sem Þorkeli lagði hönd að verki vann hann vel, og þótt hann væri kominn hátt á 65. ár virtist hann enn á létt- asta skeiði. Að honum er því mikil eftirsja r Asgrímshús Nú um helgina hefst sýning á listaverkum Ásgríms Jónsson- ar, í húsi hans við Bergstaða- stræti hér í bæ. Eins og kunn- Ugt er, arfleiddi Ásgrímur list- málari íslenzka ríkið að húsi sínu og fjölda málverka. Húsinu hefur nú verið komið í það horf að hægt er að sýna þar í senn nokkur málverka Ásgríms. Ætl- unin er, að um sé skipt öðra hvoru. svo að almenningi gefist smám saman færi á að kynnast hinni ómetanlegu gjöf Ásgrhns. Þau málverk, sem nú eru sýnd, hafa áldrei verið á sýningu áð- ur og eru einungis örlítill hluti þeirra mörgu fögru listaverka, sem hinn mikli meistari gaf þjóð sinni. Ásgrímshús mun iengi verða ein höfuðprýði Reykja- víkur, sem engir, er hér koma eða dveljast, mega láta undir höfuð leggjast að skoða. _ Ekki vegna ytri glæsileika hússins, því að það er einfalt og íbarð- arlaust. En þar sjá menn fyrir sér óbrotna lifnaðarhætti marg- breytilegs listamanna, og gata kynnzt sumu af því; sem ætíð verður talið meðal hins bezta, er gert hefur verið í málaralist hér á landi. Afbrot o« löggæzla Jón Ásbjörnsson, fyrrverandi hæstaréttardómari skrifaði nú í vikunni mjög athyglisverða grein í Morgunblaðið um afbrot og löggæzlu. Jón víkur að ýms- um þáttum þessa vandamáls í Laugardagui 5' nóv. grein sinni. Er ekki ástæða til að rifja þau öll upp að sinni, en Jón bendir m. a. á, "að lcg- reglulið sé mikils til of fámennt. Þetta er rétt. Ýmsir erfiðleikar eru þó á umbótum. Erfitt hefur reynzt að fá nógu marga hæfa menn til lögreglustarfa, ekki fjölmennara en lögregluliðið þó nú er. Eftirspurn vinnuafls er svo mikil, að auð v1; virðist að afla sér lífvænlegri starfa. Því ríkari ástæða er til kanna, hvort nýta megi betur starfs- krafta þeirra, sem nú gegna lög- reglustörfum eða öðrum svipuð-- um. Mjög er vafasamt að sú að- greining lögreglumanna og toli- þjóna, sem hér hefur komizt á, sé heppileg. Úti um land eru al'- margir tollþjónar, sem litium störfum hafa að sinna. Augljóst er, að þar færi be'ar, ef störfin væru sameinuð. Ýmsar ástæður mæla með að það sé einnig gert á hinum fjölmennari stöð- um, svo sem hér í Reykjavík. Vonandi verður þetta rækiiega athugað við þá endurskoðun lag- anna um lögr.-glumenn, sem nú hefur verið efnt til. Ný lögreglustöð Þá er aðbúnaður lögreglu- manna hvarvetna á landi hér ærið ófullkominn. Töluvert hef- ur áunnizt um öflun farartækja hin síðari ár, enda hefur lög- reglustjórinn í Reykjavík gevt merkilegt átak til að koma um- hirðu þeirra í betra horf en áðar var. Sæmilegar lögreglustöðv- ar vantar hins vegar allsstaðar Nokkru fé er nú búið að satna til byggingar lögreglustöðvar í Reykjavík. Ráðgert hafði verið að hún yrði reist milli Arnarhóls og Sænska frystihússins. Að at- huguðu máli þótti það ekki heppi legur staður. Bæjarstjórn Reykja víkur hefur þess vegna nýlega ákveðið nýrri lögreglustöð gömlu Gasstöðvarlóðina á mil'i Hverfisgötu og Skúlagötu. Það er ágæt lóð, liggur vel og er svo stór, að í fyrirsjáanlegri fram tið á hún að vera fullnægjandi. í bæjarstjórn fjandsköpuðust kommúnistar mjög við þá ákvörðun að ætla þessa lóð und- ir lögreglustöð. Annars var raunar ekki að vanta úr þeirri átt, en á þetta er minnzt vegna þess, að Þjóðviljinn hefur hvað eftir annað vítt hinn ófullkomna húsakost, sem lögreg’uþjónar eiga við að búá í starfi sinu. Kommúnistar hafa hins vegar ætíð greitt atkvæði á móti fjár- veitingum til að bæta úr þessu, og reyndu að hindra, að nýrri lögreglustöð væri fenginn æski- legur staður. Þrátt fyrir það þótt nokkurt fé og lóð sé nú fyrir hendi, hlýt- ur það að taka alllangan tíma að reisa lögreglustöð. Mikill vandi og starf er að teikna hana svo að vel fari. Byggingia sjálf hlýtur og að taka alllangan tíma. Þessvegna hefur nú verið ákveð- ið að reisa til bráðabirgða nýja fangageymslu, er komi í stað hins alræmda „kjallara". Hún ætti að geta orðið til eftir nokkra mánuði og er það út af fyrir sig mikilsverð umbót. Fan<relsin ekki r; mannheld Hér er þó einungis um bráða- birgðaráðstöfun að ræða. Lög- reglustöðin sjálf þarf að hafa góða fangageymslu. Með því er þó engan veginn ráðin bót á ófremdarástandinu, sem nú ríkir í fangelsismálum okkar. Um þaa segir Jón Ásbjörnsson m. a. i sinni ágætu grem: „Að lokum verð ég að vikja að refsivörzlunni. Hún er annað hinna áhrifaríkustu vopna þjóð- félagsins til að halda uppi lög- um og reglu. Ekkert ríki, sem sögur fara af, hefur getað hiá því komizt að refsa þeim mönn- um, sem framið hafa hættuleg brot á lögum þess og reglum. Þetta er ill nauðsyn og henni verðum við að hlíta, eins og aðrar þjóðir. Refsing fyrir alvar leg afbrot er að okkar lögum oftast fangelsi. — Fangelsin þurfa að vera svo úr garði gerð, að þau geti full- nægt þeim tilgangi sínum að vernda almenning fyrir hættu- legum glæpamönnum með inni- lokun þeirra og hafa á þá betr- andi áhrif. En það er á flestra vitorði, sem nokkur kynni hafa af því haft, að fangelsismál okk. ar íslendinga eru í miklu ó- fremdarástandi. Hvorugt aðal- íangelsi landsins er mannhelí. Er augljóst hvílíkur voði getur af því stafað, ef hættulegir glæpa menn brjótast þaðan út og vaða uppi í nágrenni fangelsisins eða jafnvel í fjarlægðum byggðar- lögum. En því miður mun þetta hafa átt sér stað í báðum aðal- fangelsum landsins". Retur má ef duga skal Síðar í grein sinni víkur Jón Ásbjörnsson að frumvörpum þeim um fangelsi, sem ríkis- stjórnin hefur nú lagt fyrir Al- þingi. Hann telur þau horfa í rétta átt, en segir: „Þó get ég ekki látið hjá líða að víkja að 7. gr. frv. til laga um ríkisfangelsi. Þar segjr að veita skuli úr ríkissjóði 1 milljón króna til fangelsisbygginga á ári hverju hið minnsta. Hér þarf að taka hraustlegar á, 5—8 milljón- ir króna á ári væri sönnu nær. Sem betur fer stendur „hið minnsta". Með einnar milljóna króna framlagi á ári mundi það vafalaust dragast fram yfir næstu aldamót að ráðgerðum fangabyggingum yrði lokið. Hvernig má ætla að bá verði ástatt hér á landi? Líklegt er að íbúafjöldi landsins verði um 350 þús. um næstu aidamót Jón Ásbjörnsson segir, að taka hraustlega á. vortur Miklar sjúkrahúsbyggingar standa nú yfir. Allar eru þær reistar af ríkri þörf. Endurbygg- ing Landakotsspítala er brýn nauðsyn vegna þess. að hið gamla timburhús er orðið með o'lu úr- elt. Þar hefur margt líknarverk- ið verið unnið og stendur öll ís- lenzka þjóðin í þakkarskuld við það ágætisfólk, sem þar he.fur verið að verki. Stækkun Landsspítalans miðar , óðum áfram og þó mun hægar | en hugur stendur til. Hinir ágætu I læknar Landsspítalans brýna í með réttu fyrir mönnum, hversu I óheppilegt sé, ef enn dregst lengi að koma í notkun því húsrúmi, sem þó er vel á veg komið. Fjár- hagsgetan setur þarna eins og víða ella hindranir, sem erfitt er að ryðja úr vegi. Sama er um Bæjarsjúkrahúsið í Reykjavík. Því miðar minna áfram en skyldi, vegna þess að ríkið heíur ekki getað greitt nema lítinn i hluta af framlagi sínu. En sjúkra — hvað þá einstakra lækna — má ekki komast að. Finna verður þá skipan, er tryggi allri þjóð- inni og þar með hverjum ein- stkilingi, hvar sem hann er bú- settur, hina beztu . heilsugæzlu. • • Orar framfarir Tal sumra manna um fram- kvæmdastöðvun og allsherjar hrun, þrátt fyrir góðæri og mik- il aflabröð, hlýtur að láta eir\- kennilega í eyrum manna víðs- vegar um land, sem allt annað hafa dags daglega fyrii aug- um. Á Sauðárkróki og Akureyri hafa menn t. d. mjög fundið til aflaleysis, bæði á síld í sumar og togveiðum nú að undanförnu, þó að afli minni báta á grunn- miðum bæti nokkuð úr. Um þetta tala menn þar sem alkunna staðreynd og undrast, að hún skuli hafa farið fram hjá manni eins og Lúðvík Jósefssyni, sem þó um árabil var sjávarútvegs- málaráðherra Islands. Jafn- framt sjá menn stórframkvæmd- ir eins og sjúkrahúsið á Sauð- árkróki og miklar verksmiðju- I húsþörfin er svo mikil, að ekki i ! mun gera betur en að henni verði j byggingar a Akureyn, allar.hver i fullnægt, þó að Bæjarsjúkra- með sínum hætti, gefa almenn- húsið kæmist upp með eðiileg- j jngj VOn um betri framtíð. Þýð- ingarmest er, að menn eru ætíð að læra betur að nýta gæði lands ins. Á Sauðárkróki fæst með áframhaldandi borunum fyrír heitu vatn, svo mikil aukning að nægir fyrir viðbót bygðar- innar. Á Akureyri er risin mikil niðursuðuverksmiðja betur úr garði gerð og með meiri fram- tíðarmöguleika en nokkur önn. um hraða. Þá er talið að Klepps- spítali þurfi mjög umbóta við og Hjúkrunarkvennaskólinn er hvergi nærri fullgerður enn Clæsilegl sjúkrahús Svona blasa verkefnin hvar- vetna við. Una verður við hálf- gerða hluti af því að fé skortir,' ur hérlendis. þó að fullur vilji sé fyrir her.di' til að bæta úr því, sem áfátt er. eða helzt fyrr. Því ánægjulegra er að koma ' þar, sem verulega hefur miðað ! fram á við. Svo er á Sauðár- ' króki. Þar hefur Skagafjarðar- 1 sýsla og Sauðárkrókskaupstaður með atbeina ríkisins komið upp glæsilegu sjúkrahúsi. Byggingin er nú svo að segja fullgerð og mest af innastokksmunum þegar fyrir hendi. Mikla fyrirhyggju lrtækl fostudag. Þar eru ny i og dugnað hefur þurft til að koma þessari byggingu upp. — Vonir standa til, að húi verði tekin í notkun nú um áramót, ' eða helzt fyrr. Þekking og aftur þekking Sama myndarskapinn mátti sjá, þegar forstjóri Hampiðjunn- ar hér í bæ bauð nokkrum gestum að skoða það mikla fyr- Belri hagnýting tízku vélar notaðar til að vinna úr efnivöru, sem kemur alla leið frá Austur-Asíu, línur, kaðla og aðrar slíkar nauðsynj- ar fyrir íslenzkan útveg. Vör- urnar eru samkeppnisfærar bæði að verði og gæðum við þær, sem unnar eru í erlendum verksmiðjum, en í verksmiðj- unni hér vinna um 120 manns, auk hundraða sem hnýta net i Ekki er síður ánægjulegt að koma að Kristsnesi. Byggingar I eru þar að vísu ekki með sama ákvæðisvinnu úti um bæ. | nýtízkubrag og á Sauðárkróki, I Hagnýting tækni og þekking- og þó allar með hinum mesta' ,. , - , , , 6 , . ar er undirstaða batnandi lns- myndarsvip, og pryðilega um ... 1 gengnar. Hið ánægjulegasta er,; kjara a landi okkar eins og að sjúkrahúsið á Kristsnesi þarf (hvarvetna annarsstaðar. Óraun- nú ekki að nota nema að nokkru hæf kröfugerð á hendur öðrum leyti til þess, sem það upphaf-1 gagnar lítt, enda hefur hún sízt LxvaiS“r.kl«í'S;ír™«»»•» að taka verulegan f jölda ann- ■ og attur þekking og hagnýting arra sjúklinga á hælið. Það hef-' hennar er það, sem þjóðin þarí ur þegar verið gert að nokkru, fyrst og fremst á að halda. I

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.