Morgunblaðið - 25.01.1961, Qupperneq 17
Miðvikudagur 25. jan. 1961
MORGVTSBLAÐIÐ
17
Daníel Matthíasson
Minning
F. 14. júní 1889
D. 14. janúar 1961
ÞAÐ er mikill sannleikur, að
þegar lífið hefir kennt okkur að
tapa, þá er fyrst þess virði að
lifa því. En þær kennslustundir
eru oft þungar í skauti — og i
skilningur okkar á þeim næsta
(takmarkaður.
Ég get vart trúað því, að þú,
frændi minn, sért horfinn okkur
fyrir fullt og allt og að ég sé af
veikum mætti að votta þér virð-
ingu mína og þökk í síðasta sinn
í örfáum og fátæklegum kveðju.
orðum. Ég á erfitt með að sætta
mig við það, að við systkinin
tfrá Fjarðarhorni eigum aldirei
r
þið bíðið mín þar, og þú frændi
minn takir mig upp í hnakkinn
til þín og við höldum inn á hin-
ar eilífu lendur.
Daníel Matthíasson fæddist í
Litlu.Tungu á Fellsströnd. Hann
var sonur hjónanna Matthíasar
Ólafssonar og Pálínu Dagsdó'tt-
ur. Hann bjó lengst af að Hrauns
firði í Helgafellssveit. Kona hans
var Ingveldur Ólafsdéttir. Hún
lézt árið 1955. Sonur þeirra, Páll,
er búsettur í Keflavík. — H.J.
Ólafur Þór Sigur-
gesrsson — Minning
eftír að fá tækifæri til að launa
ykkur Ingu allar ykkar vel.
gjörðir við okkur sem börn, því
að allt til síðustu stundar voruð
þið okkar aðrir foreldrar.
Það er margs að minnast frá
löngu liðnum dögum, þegar við
áttum heima á Fjarðarhorni og
þið á næsta bæ — Hraunsfirði.
Við vorum öll sem ein fjölskylda
aldrei neitt ósamlyndi milli
heimilanna, og betri nágranna
en ykkur get ég ekki hugsað mér
að hægt sé að finna.
Ég man eftir fallegri sögu, sem
presturinn okkar í Stykkishólmi
sagði okkur eitt sinn, Hún minn-
ir mig á ykkar hugarþel í minn
garð. Sagan er um tvær systur.
Það var fermingardagurinn
þeirra, og foreldrar þeirra, sem
voru vel efnaðir, höfðu gefið
þeim fallega skinnhanzka. En
slíkir hlutir voru fáséðir dýr-
gripir í þá daga.
En til að gera þeim daginn
en’'há minnisstæðari, þá afhenti
móðir þeirra þeim þriðju gjöf-
ina og sagði við þær: „Þessa gjöf
eigið þið að fara með til þeirrar
manneskju, sem þið teljið að eigi
við bágust kjör að búa. Systurn-
ar völdu gamla konu, sem legið
hafði holdsveik árum saman, al-
ein í litlu þakherbergi. Það var
skuggsýnt þar inni, en þó nógu
hjart til þess, að stúlkurnar sáu
hrukkótt andlit gömlu konun-
ar kaunum hlaðið. Þær afhentu
henni gjöfina, og hún þakkaði
þeim með mörgum fögrum orð.
um. Önnur stúlkan gekk alveg
að rúminu, beygði sig yfir
gömlu konuna og klappaði henni
á kinnina. Hanzkarnir urðu ónýt
ir, — það vissi hún vel. Það
runnu stór tár niður vanga
gömlu konunnar, og hún sagði:
„Mér þótti af öllu hjarta vænt
um gjöfina, sem þið færðuð mér,
en yfir þetta á ég engih orð.
Slíka vináttu hefur enginn sýnt
mér í fjöldamörg löng ár.
Ég var tíður gestur á heimili
ykkar og lærði þar margt, sem
hefir komið mér að góðum not-
um. Einu sinni sagði Inga við
tnig: „Hvenær sem þú á lífs-
leiðinni hittir fyrir einhvern
þann, sem illa hefir farið fyrir
í lífsbaráttunni, vertu þá ávallt
reiðubúin til hjálpar.“ Þannig
voru þau bæði þessi dásamlegu
hjón.
Ég kveð ykkur með sárum
trega og innilegasta þakklæti.
Það er von mín, að þegar ég
sjálf kem að landamærunum, að^
HANN var fæddur í Reykjavík
17. jan. 1946 og skorti aðeins 2
daga í 15 ár, en hann lézt í Lands
spítalanum 15. jan. sl. Ólafur Þór
var sonur Sigurgeirs Guðjóns-
sonar trésmiðs og konu hans Sig
urbjargar Ólafsdóttur, Grænu-
hlíð 5 hér í bæ. Hann var yngst-
ur 5 barna þeirra hjóna.
Kynni okkar Óla hófust í
Austurbæjarskólanum haustið
1953, er ég tók á móti glaðvær-
um og duglegum hóp 7 ára barna
Við fyrstu kynni var hann dul-
ur og var um sig og lét lítið á
sér bera. Hann valdi sér sæti
aftarlega í stofunni okkar og hélt
fast við þann stað þá sex vetur
sem við unnum saman. Er tímar
liðu tókust með okkur góð kynni,
sem lauk með vináttu.
Frá samstarfinu við Óla litla
á ég margar minningar, sem ekki
verða rifjaðar upp hér, en þær
voru allar á einn og sama veg.
Það er skemmst frá að segja að
hann lauk barnaprófi vorið 1959
með góðum vitnisburði. Um
haustið innritaðist hann í ungl-
ingaskólann við Lindargötu og
hóf þar nám. Hann sótti það af
því kappi og þeirri festu, sem
honurn var svo eðlileg og var í
hópi beztu nemenda þess skóla,
er hann féll frá mitt í önn dags-
ins. Eins og að líkum lætur voru
bjartar vonir tengdar við svo
efnilegan dreng. Þær hafa nú
fölnað fyrr en skyldi og skal
ekki frekar um það rætt hér,
þar hæfir þögnin bezt.
Á sl. hausti kenndi hann fyrst
sjúkdóms þess er varð banamein
hans. Hann gat þó stundað skól-
ann sinn fram eftir nóvember-
mánuði, en þá var svo komið að
sjúkrahúsvist varð ekki um flú-
in. Fór hann fyrst til rannsókn-
ar, en svo fór að hann átti ekki
afturkvæmt. Hann var samt
bjartsýnn til hinztu stundar og
þegar af honum bráði, hafði
hann þær áhyggjur helztar að
geta ekki stundað námið. Þó
ungur væri hafði hann sett sér
takmark að keppa að. Hann hafði
ákveðið að hefja nám við Verzl-
unarskólann, strax að skyldu-
námi loknu. En enginn má sköp
un renna. Að leiðarlokum sendir
hann kveðjur ástvinum sínum
öllum, starfsfólki Heilsuverndar-
stöðvarinnar, skólastjóra, kenn-
urum og bekkjarsystkinum í
Lindargötuskóla og þakkar allt
of stutta en mjög ánægjulega
samfylgd. Ég sendi þeim, sem
um sárast eiga að binda, innilega
kveðju, um leið og ég læt í ljósi
þá von, að er dekkstu sorgarský-
in taka að dreifast, blasi við hug-
skotssjónum bjartar endurminn-
ingar um efnilegan son.
Sveinbjörn Markússon.
IJTSALA
S E L J U M m. a.
Barnaúlpur úr ullarefnum Áður Nú
St. 2—6. <10.— 225.—
Vattfóðraða drengjajakka 454,— 245.—
Drengjafrakka 530,— 290.—
Drengjaskyrtur 125.— 60,—
Kvenblússur 274,— 130.—
Flauelsbuxur telpna 135,— 80.—
Herranærbolir, stutterma 67,15 41.—
Telpnabuxur, stærðir 4-6-8 30,— 17.—
Sportbolir drengja 38,— 20.—
Einnig smávegis af herra crepesokkum
dreng jasokkum og kvenleistum
í búntum með 50% afslætti.
Athu§ið alsSáftiiin!
fóruhLísid^
Snorrabraut 38
— Aíhugasemd
Framh. af bls. 16.
ingu“ 20/19/18/16%. Fitumæling
á efnarannsóknarstofu Síldar-
verksm. ríkisins reyndist þó að-
eins 16%. Þennan dag telja trún-
aðarmenn Síldarmatsins og fag-
menn söltunarstöðva á Siglufirði
síldina alls ekki söltunanhæfa.
A fundi nefndarinnar 22. júní,
var svohljóðandi samþykkt gerð
með atkvæðúm allra nefndar-
manna:
„Nefndin telur ekki fært, að
svo stöddu, að leyfa síldarsöltun,
en mun að sjálfsögðu fylgjast
með gæðum síldarinnar og leyfa
söltun, er hún telur síldina full-
nægja þeim skilyrðum, sem sölu
samningar kveða á um. Mun
nefndin hafa samband við Síld-
armatið og trúnaðarmenn sína.
Er söltun verður leyfð, mun
nefndin leyfa söltun sykursíldar
fyrir Finnlandsmarkað 10% af
söltunarmagni hverrar söltunar-
stöðvar á hverjum tíma, en áskil-
ur sér þó rétt til þess að breyta
þessu hvenær sem er, ef þörf
krefur“.
Nefndin hafði áður símað kaup
endum sínum í Svíþjóð, sem við-
urkenna fersksíldina, um fitu-
magn síldarinnar, og óskað mjög
eindregið eftir því að þeir sendu
tafarlaust umboðsmenn sína til
að skoða síldina og byrjuðu sölt-
un eins fljótt og unnt væri.
Hinn 24. júní töldu nokkrir
fagmenn söltunarstöðva að með
aðgæzlu mætti verka „konserv-
síld“ þ. e. sykursíld og kryddsíld,
en bæði þeir og trúnaðarmenn
síldarmatsins töldu þá, að síldin
væri ekki hæf til söltunar sem
cutsíld.
Einn umboðsmaður Svía var
kominn til Siglufjarðar og vildi
hann ekki viðurkenna fersksíld-
ina sem hæfa til verkunar á
„konservsíld“.
Þann dag gerði nefndin þegar
ráðstafanir til þess að tilkynna
söltunarleyfi síldar, er trúnaðar-
menn teldu hana til þess hæfa.
Hinn 27. júní var svo söltun
leyfð. Nokkrir saltendur (þó
ekki Haraldur Böðvarsson og
ekki ein stöð eins og hann segir)
hófu söltun áður en leyft var.
Um þessa síld segir Haraldur
Böðvarsson svo:
„Síðan kom í ljós að kaup-
endur kepptust um að fá þessa
síld“. Hér er ekki að öllu rétt
frá skýrt og mun það nú rætt
nánar.
Sild þessi fór eingöngu á Norð-
urlandamarkað, en þá aðallega
til Svíþjóðar. Nú vita allir, sem
til þekkja, að sænski markaður-
inn er mjög viðkvæmur. Þegar
mikil söltun er, vilja kaupend-
ur aðeins hið bezta. Aftur á móti
hafa þeir lag á að notfæra sér
iélega síld ef sildarvöntun er. Nú
er það alkunna að síldarsöltun
brást ekki einungis hjá oss, heid-
ur bæði hjá Norðmönnum og
Færeyingum. Þessvegna er það
staðreynd, að sænskir síldarxaup
menn hafa í ár tekið miklu lé-
legri síld, en þá er þeir neituðu
1958 og 1959, og meira að segja
keypt frá 1959 — ársgamla —,
sem þeir vildu ekki kaupa þá.
En þá er rétt að geta um álit
annarra kaupenda, sem meta vör
una aðallega 8f*ir gæðum en ekki
eingöngu eftir framboði og eftir-
spurn.
Einn reyndasti saltandi norð-
anlands saltaði 129 tnr. af salt-
síld, fyrir 27. júní eða áður en
söltun var leyfð, sem hann taidi
vel hæfa til þessarar verkunar.
Þessa síld skoðaði síldarmats-
stjóri hinn 17. ágúst og segir svo
í umsögn hans:
,,Sílain hefur verið geymd t
húsi frá því hún var söltuð. Hús-
ið er gisið timburhús, og því loft-
gott og frekar svalt þótt lágt
sé þar undir loft.
A síldinni er ekki mikið lýsi.
Síldin má teljast nokkuð jöfn að
stærð og fitu, en húr er gömul
í salt, og blæljót, ktiðskemmd,
kviðveik, missölt.
Síldina er ekki hægt að sortera
fyrir Rússlandsmarkað, vegna
þess hvað hún er gömul í salt,
skil óglögg, en eins og síldm er,
kemur hún ekki til greina fynr
þann markað.
Siglufirði, 17. ágúst 1960.
Síldarmatsstjóri Leó Jónssoa
(sign.)“
Til kaupenda í Sovétríkjunum
var framvísað til skoðunar sam-
tals 30,013 tn., af því samþykktu
kaupendur aðeins 19,972 tunnur,
en neituðu 10.041 tn., sem þeir
ekki fengust til að kaupa, ekki
einu sinni fyrir lægra verð en
samningar áskildu, en undanfar-
in ár hafa tekizt samningar um
sölu síldar til Sovétríkjanna, þó
hún ekki fullnægði gæðaskilyrð-
um fyrstu samninga.
Þeim var vísað á og létu skoð-
unarmann sinn athuga megin
hluta þeirrar síldar (sykur- og
kryddsíldar), sem söltuð var áð-
ur en leyfi var til þess gefið, en
léðu alls ekki máls á því að
kaupa neitt af þeirri síld.
Nefndinni er það ljóst, að eins
og málum lauk hefði verið unnt
að selja nokkuð meira magn af
lélegri og vafasamri síld, en í
byrjun vertiðar getur enginn séð
fyrir um heildarsöltun, og þess-
vegna mikil óvarfærni, svo ekki
sé meira sagt, að framleiða veru-
legt magn af vafasamri vöru, sem
lítið geymsluþol hefur, nema því
aðeins að fersksíldin sé samþykkt
af yfirtökumanni kaupanda áð-
ur en söltun fer fram. Það lá ekki
fyrir á Norðurlandi í sumar,
þvert á móti vildu umboðsmenn
sænskra kaupenda ekki á þeim
tíma, sem um ræðir, viðurkenna
fersksíldina sem hæfa í þá samn-
inga sem fyrir lágu.
Annað lá því ekki fyrir ef sölt-
un hefði verið leyfð, en að öll sú
síld yrði að greiðast á finnska
markaðinn eða aðra, sem nefnd-
in ber ábyrgð á. En nefndin taldi
þá og telur enn ábyrgðarleysi að
láta salta eingöngu snemmveidda
síld á þennan ágæta markað, og
það síld, sem aðrir kaupendur á
sama tíma vilja ekki.
Það sem tilfinnanlegast vant-
aði var saltsíld, en hana var ekki
unnt að salta fremur en gert var,
vegna þess að síldin veiddist
fjarri landi og brást síðan við
Norðaustur- og Austurland. Var
tvímælalaust stundum teflt á
tæpasta vað með söltun salt-
síldar, svo sem neitun sovézkra
kaupenda á allverulegu magni
cutsíldar ber glöggst vitni um.
Reykjavík, 20. janúar 1961
F.h. Síldarútvegsnefndar
Erlendur Þorsteinsson,
formaður
Féll ofan af
heystafla
ÍSAFIRÐI, 23. jan. — í gæx-
kvöldi varð það slys á bænum
Seljalandi í Skutulsfirði, að bónd
inn þar, Agnar Jónsson, fóll of-
an af heystabba og missti með-
vitund. Var hann fluttur í sjúkra
hús ísafjarðar í morgun. Meiðsli
hans hafa ekki verið fullrann-
sökuð, en líðan han,s er nú góð
eftir atvikum. —■ G.K.
Dömubindi
Hin margeftirspurðu Celtex dömubindi
með lykkju nýkopiin
Heildverzíun Stefáns Thorarensens
Sími 2-40-51