Morgunblaðið - 27.01.1961, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 27. janúar 1961
Sjö læknahéruð læknislaus
Horfir til mikilla vandræba
Tillaga Sjálfsfœðismanna á Alþiœgi
um úrbœtur
FIMM MNGMENN Sjálfstæðis-
flokksins, þeir Sigrurður Bjarna-
son, Gísli Jónsson, Sigurður
Ágústsson, Gunnar Gíslason og
Bjarmar Guðmundsson flytja
þingályktunartillögru á Alþingi
um ráðstafanir vegna lækna-
skorts. Er hún svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora
á ríkisstjórnina að gera í
samráði við landlækni hverj-
ar þær ráðstafanir sem mögu
legar eru til þess að útvega
lækna í þau læknishéruð
landsins, sem nú eru læknis-
laus, og stuðla að því með
öðrum hætti að bæta úr því
öryggisleysi ,sem fólk þess-
ara héraða á við að búa í
heilbrigðismálum. M. a. verði
athugaðir möguleikar á að
koma upp elli- og örorku-
heimilum á hentugum stöð-
um í strjálbýlinu með fast-
ráðnum læknum, er gegni
jafnframt störfum héraðs-
lækna.“
Læknislausu héröðin.
1 greinargerð tillögunnar segir
svo:
Miklir og vaxandi erfiðleikar
eru nú á -því að fá lækna til þess
að gegna strjálbýlustu og fá-
mennustu læknishéruðum lands-
ins. Eru eftirfarandi læknisíhér-
uð nú læknislaus:
Börnin sáu belg
BILDUDAL, 25. jan.: — í dag
fengum við mikla sendingu af
himnum ofan. Þetta var allstór
belgur, sem barnaskólanem-
endur tóku fyrst eftir hátt á lofti.
Fylgdu menn belgnum eftir og
náðist hann alllangt innan við
þorpið. Reyndust þetta vera veð-
urathugunartæki, að því er mönn
um virtist. Hékk plastkassi með
ýmsum tækjum neðan í belgnum
— og virtist allt óskemmt. Hef-
ur rafvirki staðarins fengið þenn
an útbúnað til geymslu.
— Fréttaritari.
Eitt timburhús
167 steinhús
HAFNARFIRÐI. — Bæjarverk-
fræðingurinn, Jón Bergsson, hef
ir sent blaðinu yfirlit um bygg-
irgaframkvæmdir í bænum á ár-
mu 1960. Þar segir meðal annars:
Byggð voru 167 steinhús með 269
íbúðum en aðeins eitt timburhús
með einni íbúð. Um iðnaðar- og
verzlunarhús segir, að 15 hafi
verið í smíðum og af þeim lokið
vdð 6. — Þá eru í smíðum póst-
og símahús og smábarnaskóli.
Árneslæknishérað í Stranda-
sýslu.
Flateyjarlæknisihérað í Barða-
strandarsýslu.
Reykhólalæknishérað í Barða-
strandarsýslu.
Súðavíkurlæknishérað í Norð-
ur-ísaf j arðarsýslu.
Kópaskerslæknishérað í Norð-
ur-Þingeyjarsýslu.
Bakkagerðislæknishérað í Norð
ur-Múlasýslu.
Ennfremur er 7. læknishérað-
ið, Vopnafjarðarlæknishérað í
Norður-Múlasýslu, um þessar
mundir að missa lækni sinn.
A.m.k. þrjú önnur læknishéruð
eru óveitt, vegna þess að enginn
læknir hefur fengizt til þess að
er nú á tímum talin meðal frum
stæðustu lífdþæiginda. Auðsæitt
sækja um þau. Eru það Hofsós-
læknishérað Siglufjarðarlæknis-
hérað og Hólmavíkurlæknishér-
að, en þessum héruðum hefur
þó verið ráðstafað til bráða-
birgða.
Torleyst vandamál.
Hér er um mikið og torleyst
vandamál að ræða. Er flm. kunn
ugt um, að bæði landlæknir og
heiibrigðismálaráðherra hafa
mikinn áhuga fyrir því að ráða
fram úr því. Læknisleysið hefur
í för með sér mikið öryggisleysi
og margvísleg vandkvæði fyrir
fólkið í þeim héruðum, sem við
það búa. Sæmileg læknisþjónusta
er, að ef svo fer fram um ára-
bil að ekki fást læknar til fyrr-
greindra héraða, þá hlýtur það
að hafa í för með sér brottflutn-
ing fólks þaðan og verulegan
samdrátt í framleiðslustarfsemi
þjóðarinnar. Flutningsmenn þess
arar tillögu telja því, að einskis
megi láta ófreistað til þess að
ráða fram úr þessu vandamáli.
Hugsanleg úrræði.
Meðal þeirra úrræða, sem þeir
telja að til greina geti komið í
♦ Ágreiningsefni
fleiri í fjölbýli
Ymis vandamál koma upp í
bæjum, þar sem fólk þarf að
búa í nábýli. Er það reyndar
ekki undarlegt, þar sem al-
gengt var hér áður fyrr að
bændur með margra ferkíló-
metra stórar jarðir voru í sí-
felldum deilum við nágranna
sína um landamerkin. Agrein-
ingsefnin vaxa eftir því sem
nábýlið er meira, og í sam-
býlishúsum, þar sem ólíkt fólk
þarf að koma sér dagléga sam-
an um stigaganga, hita, garða
og ótal margt fleira, þar eru
auðvitað mestar líkur til að
ósamkomulag verði.
þeim efnum, eru hagstæðari kjör
lækna í hinum afskekktustu og
fámennustu læknishéruðum, full
komnari og betri læknisbústaðir
í þessum héruðum, betri sam-
göngutæki til þess að ferðast um
hin strjáibýlu héruð og ráðning
læknasiúdenta í ríkara mæli en
áður hefur tíðkazit til þess að
gegna til bráðabirgða störfum í
þessum lítt eítirsóknarverðu
1 æk n i shéruðum. Enn fremur
telja flm., að til greina geti kom
ið ráðning erlendra lækna eða
hjiúkrunarmanna til þess að ann
ast læknisþjónustu eða hjúkrun
arstörf til bráðabirgða í þessum
héruðum. Sú leið mun að visu
með öllu ókönnuð, en ekki virð
ist þó úr vegi að rannsaka hana,
áður en til fullkominnar uppgjaf
ar kemur gagnvart þeim vanda,
sem hér er við að etja.
Elliheimili í strjálbýlinu.
Þá hefur sú hugmynd einnig
verið sett fram, að stofnun elli-
og örorkuheimila á hentugum
stöðum í strjáiibýlinu með fast-
ráðnum læknum gæti einnig orð
ið til þess að auka möguleikana
á útvegun lækna í hin læknis-
lausu héruð. Virðist eðlilegt og
sjálfsagt að athuga, hvort sú hug
mynd sé framkvæmanleg.
LONDON, 25. jan. (Reuter) —
í gær urðu um það miklar um-
ræður í brezka þinginu hvort
líta eigi á Galvao kaptein, sem
rændi portugalska skipinu Santa
Maria, sem sjóræningja eða upp
reisnarmann. Halda brezku blöð
in áfram þessum umræðum í dag,
og stjórnmálamennirnir eru enn
að Ieita að svari. Vekur málið
mikla eftirtekt í Bretlandi.
Deila á stjórnina.
Innan stjórnimálaflokkanna eru
uppi déilur um það hvernig líta
beri á Galvao, og nokkrir af
þingmönnum Verkamannaflokks
ins hafa deilt á stjómina fyrir
það hve hiklaust brezki flotinn
var sendur til að leita skipsins.
T. d. liggja hér hjá mér tvö
bréf um slíkt ágreiningsefnd.
• Kjallarinn
óupphitaður
„Það er um það bil hálft ann
að ár síðan viðkomandi hús
var tekið til íbúðar, nema
kjallaraíbúðin sem er aðeins
fokheld, og hefir þess ekki
orðið vart, að eigandinn hafi
nokkurn áhuga á því að full-
gera íbúðina. Nú er afleiðingin
af þessu sú, að það kostar ó-
hæfilega mikið fé að hita
næstu hæð fyrir ofan kjallara
íbúðina og er þar svo mikill
gólfkuldi að fullyrða má að
hæðin sé ekki íbúðarhæf af
Það er skoðun flm., að hér sé
um mikilvægt heilbrigðis- og
mannúðarmál að ræða. Fólkið í
hinum strjálbýlustu héruðum á
ekki síður rétt á því en annað
fólk í landinu að njóta læknis-
hjálpar, þegar slys eða veikindi
ber að höndum. Þess vegna ber
samfélaginu að horfast í augu við
þá staðreynd, að hér er sérstakra
>og róttækra ráðstafana þörf.
Spurðu þeir hvort brezka stjórn
in hefði orðið jafn fljót að veita
aðstoð ef í hlut hefði átt rúss-
neskt eða ungversikt skip.
Rauða akurliljan.
Talsmenn stjórnarinnar svör
uðu þvi að það væri hefð brezka
flotans að veita aðstoð hvenær
sem um hana væri beðið.
Sum dagblöðin segja að hér sé
um sjórán að ræða, önnur vitna
í sérfræðinga og segja að vopn-
uð bylting sé ekki sjórán. Sum
blöðin, þeirra á meðal Times í
London virðast líta á Galyao sem
Rauðu akurliljuna endurborinn,
og hvergi er gefið í skyn að
Galvao sé 1 tengslum við Castro
á Kúbu.
þeim sökum. Aðalvandamálið
er nú það, til hvaða aðila á
að snúa sér um úrlausn á
þessu vandamáli, eða er ís-
'tiizk löggjöf varðandi sam-
býii svo götótt að ekki verði
komið ábyrgð á hendur við-
komandi kjallaraeiganda,
þannig að hann verði skyld-
aður til þess, að fullgera íbúð-
ina og eða hita kjallarann upp
svo fólkið á fyrstu hæð húss-
ins haldist við í sinni íbúð?“
Ekki get ég séð að gert sé
ráð fyrir þessu vandamáli í
lögunum, sem sett voru fyrir
tveimur árum um sameign
fjölbýlishúsa. En til þess eru
lögíræðingarnir að leiða fólk
í allan sannleika um hvaða
rétt það hafi lögum sam-
Kominn í
gegn um
garðinn
VESTMANNAEYJUM, 25. jan.:
— Belgíski togarinn hefur nú
brotnað í tvennt við hafnargarð-
inn og kvarnast nú óðum úr skip-
inu. I nótt var rok og mikill sjó-
gangur og gekk framhlutinn enn
lengra í gegn um garðinn. Er nú
hægt að lesa nafn skipsins innan
verðu við garðinn. Hellan ofan
á garðinum hangir enn. Hún er
eins og brú yfir stefni togarans.
— Búast má við því að aðrir hlut
ar skipsins fari að lemjast við
hafnargarðinn og gæti það vafa-
laust valdið enn meirí spjöllum.
— Hér hafa verið ýmsir sérfræð
ingar og athugað hvernig bezt
yrði að bjarga skipinu og hafnar
garðinum. Virðist nú sem hvort
tveggja sé um seinan.
MOSKVA, 25. jan. (NTB) Sam
kvæmt upplýsingum Tass-frétta
stofunnar var rithöfundurinn
Ilja Ehreniburg sæmdur Lenin-
verðlaununum fyrir framilag sitt
í þágu bókmennta í Sovétrálkjun-
um.
Áður hefur Ehreniburg hlotið
Stalin-verðlaunin í bókmenntum.
kvæmt, og ætti „vinurinn“ að
leita til einhvers þeirra.
• í fótbolta
að næturlagi
Svo er það gömul kona, sem
er svo óheppin að búa í húsi
við hliðina á einhverjum, sem
hefja háv-aða um miðnættið- í
fyrstu hélt hún að þarna væri
rekinn einhvers konar iðnað.
ur, sem unnið væri við á nótt.
unni. En nú þykist hún hafa
komizt að raun um að smell.
irnir upp úr miðnættinu komi
af því að verið sé að sparka
fótbolta.
Upp á öllu getur fólk ntt
tekið! Konan telur að þarna
hljóti að vera um unglinga að
ræða. En væntanlega búa þeir
ekki einir í húsi.
I Lögreglusamþykkt Reykja
víkur er grein þar sem hávaði
er bannaður á þessum tíma,
svo gömlu konunni ætti að
veia í lófa lagt að biðja iög-
regluna um að stöðva þessi
iæti. Viðkunnanlegra væri að
fai'a yfir um til íbúa þessa
huss fyrst og biðja þá kurteis-
lega um að sjá um að þessu
Ixnni.
* * *
Annars geta íbúar í fjöl-
býlishúsum svolítið áttað sig
á hvar þeir standa, ef þeir
nafa lögin um sameign fjól-
býlishúsa við hendina, en þau
má fá hjá Húsnæðismála-
stjórn. Þar segir að gera skuli
skiptasamning um öll fjöl.
býlishús, sem fleiri en einn
eigandi er að og honum þing.
lýst eigi síðar en húsið er fok.
Bylting eðo sjórán