Morgunblaðið - 08.04.1961, Blaðsíða 2

2
MORGVWBLAÐIÐ
Laugardagur 8. aprft 1961
Almenna bókafélagið gefur úf í dag:
„Hafið" og skáld
„Á Ströndinni"
1
. NA/ShnHor
S*SVSOhrMor
X SnjHm
• OS/M
17 SSártr K Þrumur 1 -y y vv II H HaS 1 L&LauS §
Þetta kort er mjög einíalt
að gerð. Aðalhæðin er yfir
Grænlandi, en þaðan gengur
breiður hryggur milli 1010
mb línanna suðaustur um
Bretlandseyjar. Sitt hvorum
megin hryggjarins er lægðar-
svæði, annars vegar yfir
Norðurlöndum, en hins veg-
ar yfir vestanverðu Atlants-
hafi. Engar teljandi breyting-
ar á þessu veðurlagi eru
fyrirsjáanlegar þennan sólar-
hring.
Veðurhorfur við Faxaflóa.
A-kaldi léttskýjað. ,
Moore fBotaíoringi
tekur við stjórn
varnariiðsins
Fræðiritið
söguna
VIÐ TELJUM þessar bækur verð
skulda fulla athygli fólks, sagði
Baldvin Tryggvason fram-
kvæmdastjóri Almenna bókafé-
lagsins í samtali við blaðamenn
í gær, er hann skýrði frá fyrstu
bókum A.B. á þessu ári: Hafinu
eftir Unnstein Stefánsson og
skáldsöguna Á ströndinni, í þýð-
Ingu Njarðar P. Njarðvík.
Hafið, sem er alþýðlegt fræðslu
rit eftir Unnstein Stefánsson er
tæplega 300 blaðsíðna bók og er
hin fyrsta, sem Unnsteinn skrifar.
Jafnframt er þetta fyrsta haf-
fræði sem út kemur á íslenzku.
Hún skiftist í tvo megin kafla og
fjallar fyrri hluti hennar almennt
um haffræði, en síðari hluti um
hafið umhverfis ísland. Unn-
steinn Stefánsson helgar bókina
minningu föður sins, Stefáns
Þorsteinssonar. f formála segir
höf. frá því að hann hafi við
samningu bókarinnar „víða leit-
að fanga bæði í erlendum og inn
lendum ritum“. I>á segir hann að
kaflinn um hafið umhverfis fs
land sé „að miklu leyti byggður
á óprentaðri ritgerð um íslands-
haf“. Blaðamenn ræddu við Unn
stein á þessum blaðamannafundi
og gat hann þess m.a. að í kaflan
um um hafið umhverfis landið,
komi ýmislegt nýtt fram þar að
lútandi. f bókinni eru 130 mynd
ir, sjókort og uppdrættir til skýr
ingar. Þar er t.d. mjög falleg lit
mynd af sjávarbotninum umhverf
is landið. Bókin er prentuð í
Prentsmiðjunni Eddu.
Höfundur bókarinnar, Un’n-
steinn Stefánsson, er þjóðkunnur
fyrir rannsóknir sínar. Hefur
hann síðasta áratuginn stjórnað
mörgum rannsóknarleiðöngrum
við fsland og auk þess tekið þátt
1 hafrannsóknum erlendis. Unn-
steinn er Austfirðingur að ætt.
Hann varð stúdent 1942, tók
meistarapróf í efnafræði við Ríkis
háskólann í Wisconsin í Banda-
• DIETRICH BUXTEHUDE
(1637—1707): Magnificat an-
ima mea fyrir 5 radda kór,
strokhljóðfæri og sembaló.
• JOH. SEBASTIAN BACH
(1685—1750): Ich ruf zu dir,
herr Jesu Christ, Sálmforleik-
ur. Jesu, meine fremde, Mót-
etta fyrir 5 radda kór, Toccata
og fúga — D-moll.
• HUGO DISTLER (1908—1942)
Dauðadans (úr „Geistliche
Chormusik" op. 12, nr. 2) fyrir
blandaðan kór og tal.
Þannig hljóðar efnisskráin, sem
Pólýfón-kórinn býður styrktar
félögum sínum að hlusta á n.k.
sunnudagskvöld kl. 9 í Krist-
kirkju, Landakoti og 4 önnur
kvöld. Auk þess verða einir al-
mennir híjómleikar með samskon
ar efnisskrá á sama stað, en enn
hefur dagurinn ekki verið ákveð-
inn.
Ingólfur Guðbrandsson, söng-
stjóri, skýrði blaðamönnum frá
því í gær, að ekkert verkanna.
hefði verið flutt áður af íslenzk
um kór, svo vitað sé. Auk kórsins
leikur kjaminn úr Musica Nova í
fyrsta verkinu, eða alls 7 strok-
hljóðfæraleikarar. Þá leikur ung
ur orgelleikari, Haukur Guðlaugs
ríkjunum árið 1946, og hefur frá
því í ársbyrjun 1949 starfað sem
sérfræðingur í sjórannsóknum við
Fiskideild Atvinnudeildar Há-
skólans.
Unnsteinn Stefánsson hefur áð
ur ritað almikið um haffræði,
bæði á íslenzku og ensku. Hafa
ritgerðir hans ýmist birzt í ritum
Unnsteinn Stefánsson
d-
Alþjóða hafrannsóknarráðsins
eða komið út sérprentaðar á veg
um Fiskideildar Atvinnudeildar
Háskólans.
Skáldsagan Á ströndinni eftir
Nevil Shute, sem er febrúarbók
A.B. fjallar um endalok mann-
kynsins. Sagan gerist í Suður-
Ástralíu og lýsir fólki, sem býð
ur dauðans, algers dauða alls
lífs á jörðu. Kjamorkustyrjöld
hefur geisað á norðurhveli, og hel
rykið berst hægt suður á bóginn
með vindum loftsins. Hvernig lif
ir mannkynið síðustu mánuði
sína? .
son í tveimur Bach-verkunum.
Sagði Ingólfur, að Haukur hefði
stundað orgelleik s.l. 4 ár við tón
listarháskólann í Hamborg og
væri mikill virtuos á hljóðfæri.
★
í siðasta verkinu kemur Láms
Pálsson leikari fram í hlutverki
dauðans, ásamt nokkrum söngvur
um kórsins, og hefur hann æft þá
sem flytja talið. Textinn er úr
Liibecker Totentanz frá 1463, sem
Johannes Klöcking færði til nú
tímamáls. Söngtextinn er úr „Der
Cherubinische Wandermann" eft
ir Angelus Silesius, sungið á frum
málinu. Sagði Ingólfur Guð-
brandsson að Hjörtur Kristmunds
son, bróðir Steins Steinarrs, hefði
þýtt dauðadansinn á íslenzku og
væri það mergjaður kveðskapur.
Væri hann allur, um 40 vísur, birt
ur í efnisskránni.
★
Að lokum skýrði söngstjórinn
blaðamönnum frá því, að kórinn
væri búinn að tilkynna þátttöku í
samkeppnismóti í Wales, Inter-
national Eisteddfod Llangollen,
sem haldið verður 11.—16. júlí.
Tækju um 40 þjóðir þátt í mótinu
og væri keppt í kórsöng, þjóð-
dönsum, hljóðfæraleik, þjóðlaga-
keppni o.fL
Á ströndinni birtist fyrst árið
1958 og var næstum samstundis
kvikmynduð. Var myndin kjörin
í fyrra bezta bandarízka kvik-
mynd ársins. Er hú* enn ókom-
in hingað, en verður trúlega sýnd
hér í umar.
Nevil Shute er einhver mest
lesni rithöfundur Bretlands í dag.
Hann andaðist á s.l. ári rúmlega
sextugur að aldri. Shute var lífs-
reyndur maður, var hermaður í
báðum heimsstyrjöldunum. Hann
hefur skrifað fjölda bóka, sem
margar hafa orðið metsölubækur,
þó. að engin þeirra hafi orðið
eins fræg og Á ströndinni.
Happdrætti
SÍBS
1 FYRRADAG var dregið í 4.
flokki Vöruhappdrættis SÍBS,
um 855 vinninga að fjárhæð
alls kr. 954.500,00. Hæstu vinn-
ingarnir komu á eftir farandi
númer:
200.000 þús. kr. 11233 — Um-
boð Fáskrúðsfjörður.
1000.000 krónur 14598 — Um-
boð Vesturver.
50.000 þús. kr. 57 — Umboð
Vesturver.
10.000 kr. 8513 — 14537 —
18303 — 22204 — 22574 — 30968
— 39605 — 41729 — 43764 —
44928.
FÖSTUDAGINN 7. april var
gerður samningur á milli ríkis-
stjóma Bandaríkjanna og ís-
lands um kaup á bandarísk-
um landbúnaðarafurðum gegn
greiðslu i íslenzkum krónum.
Samninginn undirrituðu Tyler
Thompson, sendiherra Banda-
ríkjanna, og Guðmundur f. Guð-
mundsson utanríkisráðherra.
Hér er um að ræða sams kon-
ar samning og gerður hefur ver-
ið undanfarin fjögur ár við ríkis-
stjórn Bandaríkjanna.
í hinum nýja samningi er gert
BANDARÍSKUR flotaforingi
að nafni Robert B. Moore
nrun taka við yfirstjórn varn
arliðsins á íslandi í júní n.k.
af Benjamin Willis, flugliðs-
foringja þeim, sem stjórnað
hefur varnarliðinu að undan-
förnu.
ráð fyrir kaupum á hveiti, mais,
byggi, hrísgrjónum, tóbaki,
soyu- og bómullar-fræsolíum,
sítrónum og sítrónusafa fyrir
alls 1,74 milljónir dollara eða 66
milljónir króna.
Andvirði afurðanna skiptist í
tvo hluta. Annar hlutinn, 75%
af andvirðinu, gengur til lán-
veitinga vegna, framkvæmda hér
á landi. Hinn hlutinn sem er
25% af andvirðinu, getur Banda-
ríkjastjórn notað til eigin þarfa
hér á landi.
Frétt frá ríkisstjóminni.
Var frá þessu skýrt í tilkynn-
ingu frá utanríkisráðuneytinu 1
fyrradag.
Jafnframt þessu mun Moore
flotaforingi flytja aðalstöðvar
sínar (Headquarters Barrier
Forces Atlantic) frá Nýfundna-
landi til íslands, en gert er ráð
fyrir því að flotinn hafi að fullu
tekið við varnarstöðvunum 1.
júlí 1962.
Moore flotaforingi á langan og
frækilegan hermennskuferil atS
baki. Hann tók þátt í bardög-
um á Kyrrahafssvæðinu á stríðs-
árunum, sérstaklega þótti fram-
ganga hans góð í hinum frægu
orrustum um Tarawa-eyjaklas-
ann á Kyrrahafi og eyna Leyta
í Fillippseyjum. Hann var á sl.
ári skipaður yfirmaður Atlantio
Barrier Forces í Argentia á Ný-
fundnalandi.
SlasaSur maður
fluttur frá
Þorlákshöfn
KLUKKAN hálf-sex í gær var
sjúkrabifreið send austur yfir
fjall og niður á Þorlákshöfn til
þess að sækja slasaðan mann.
Maðurinn, Færeyingur að
nafni Tróndur (Þrándur) Jen-
sen, á togaranum Pétri Halldórs
syni, hafði fengið gilskrókinn í
höfuðið, þegar hann var að
vinnu sinni um borð. Kom Pét-
ur Haildórsson þegar upp að
Þorlákshöfn, og var Tróndur
sóttur um borð í báti.
Sjúkrabifreiðin kom til Reykia
víkur með sjúklinginn kl. laust
fyrir 11 í gærkvöldi. Hafði hann
aldrei misst meðvitund og var
lagður inn f Landakotsspítala.
Blaðið átti tal við sjúkrahúsið
um miðnætti og fékk þær upp-
lýsingar, að maðurinn hefði kinn
beinsbrotnað og myndi ekkl
alvarlega slasaður.
Aflabrögð
í Sandgerði
FRÁ áramótum hafa í Sandgerði
alls borizt í land 6110 lestir af
fiski úr 730 róðrum. Á sama
tíma í fyrra var aflinn 7419 lest-
ir úr 905 róðrum.
Hæstu bátarnir eru Hamar
með 486 lestir úr 49 róðrum,
Smári með 454 og Muninn með
441 lest, báðir úr 48 róðrum.

Páll og Halldór *
með Gullfossi

f gærkvöldi kl. átta fór
Gullfoss frá Hafnarfirði áleið-
is til Hamborgar, en það er
eldgömul siglingaleið, því að
fyrr á öldum sigldu Ham-
borgarkaupmenn til Hafnar-
fjarðar með varning sinn.
Með skipinu var m. a. dr.
Páll ísólfsson. Dansk-Islandsk
Samfund í Kaupmannahöfn
hefur boðið honum að flytja
erindi á vegum félagsins 14.
þ. mán. Erindið fjallar um
íslenzk þjóðlög og íslenzkt
tónlistarlíf nú á dögum. Máli
sínu til skýringar mun dr. Páll
láta flytja af tónböndum ís-
lenzk þjóðlög og þjóðlagaút-
setningar íslenzkra nútíma-
tónskálda. Að ölkrm líkindum
mun dr. Páll flytja sama fyr-
irlestur 1 Lundi. — Hann er
væntanlegur heim aftur hinn
24. þ. mán.
Þess má geta hér, að Dansk-
Islandsk Samfund veitti í
fyrra styrk til þess að gefa út
stórt orgelverk eftir dr. Pál.
Var það Introduction og
Passacaglia, sem flutt hefur
verið víða um heim, og höf-
undurinn hefur sjálfur leikið
hér, í Finnlandi og 1 Svíþjóð.
★
Þá var með skipinu Halldór
Kiljan Laxness. Blaðið spurði
konu skáldsins i gærkvöldi,
hvert för Halldórs hefði ver-
ið heitið. Hún kvað það óá-
kveðið; hann færi til Þýzka-
lands og Danmerkur, og e. t. v.
til Rúmeníu og ítalíu. Hann
væri vanur að fara vor og
haust til meginlandsins til
þess að hitta menn að máli,
sem hann þyrfti annars að
standa í bréfaskiptum við.
Með þessum ferðum reyndi
hann að vega upp á móti því
að búa svona langt frá
Evrópu.

Pólýfónkórinn heldur
hljómleika í Kristkirkju
Haukur Guðlaugsson leikur á orgel
(Birt án ábyrgðar).
Bandarískar landbúnað-
arvörur fyrir ísl. krónur