Morgunblaðið - 29.07.1961, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIL
Laugardagur 29. júlí 1961
Veiðioðfeiðir oð Koldaðornesi
Herra ritstjóri!
Ég leyfi mér að beiðast þess,
í ð þér heimilið mér rúm í blaði
/ðar fyrir eftirfarandi athuga-
md:
Þann 20. þ.m. er h.h. að taka
veiðimenn til bæna út af bví, að
aðferðir þeirra við veiðarnar
svara ekki til þeirra hugmynda,
sem hann hefir gert sér um það,
hvernig slík veiði skuli fram
fara. Ég skal fúslega viðurkenna
að það er hvorki skáldlegt, list-
rænt eða aðdáunarvert að
stunda veiðar með aðstoð „let-
ingja“ og á þann hátt, sem lýst
er í nefndri grein, en að það
sé ámælisvert eða eigi að vera
hegningarvert, að haga sér að
dæmi fiskimanna sem eins og
— Vegavinna
Framh. af bls. 3
inn síðastur, og bendir um leið
á okkur.
Morgunblaðið, útskýrir
einhver.
— Það kemur heilsíðumynd
af Mörtu í Lesbókinni, segir
annar.
Að máltíð lokinni ræðum
við um stund við Guðmund
Ólafssön frá Hveragerði.
— Hvað gerir þ/ú?
■— Er á tippnum.
— Hvernig er lífið þar?
— Stundum bölvað puð, en
stundum rólegt.
— Er ekki mest gaman þá?
— Jú, én það má ekki setja
það, ég segi það ekki.
— Hefurðu unnið lengi á
tippnum?
■— í fimm sumur. Þetta er
það sjötta.
Mennirnir tínast út til starfa
sinna hver á fætur öðrum.
Það er leitt til þess að vita, að
eftir tvo daga verða þeir að
hætta að vinna — gegn vilja
sínum. — hh.
greinarhöfundur orðar það
„leggja sínar lóðir í sjó og vitja
síðan um“ það lýsir betur en
nokkuð annað, hversu átakan-
lega áttaviltur greinarhöfundur
hlýtur að vera. Sjálfur hefi ég
stundað sjómennsku og veitt í
ám og vötnum í áratugi, og þótt
ég hafi aldrei svo ég viti til séð
tilburð höfundar, sem eru sjálf-
sagt hnitmiðaðir, framkvæmdir
á íþróttavísu og til fyrirmyndar,
þá leyfi ég mér að mótmæla því,
að lax- og silungsveiði sé, eða
eigi að vera, svo hátt hafin yfir
fiskveiðar almennt, að menn
megi ekki stunda þær á þann
hátt að láta stöngina liggja á
bakkanum, eða nota haldara, ef
aðstæður eru eins og á umrædd-
um stað, að menn hefðu ekki
þolinmæði eða þrek til þess að
standa út í á Og bíða eftir einum
smáfiski í marga klukkutíma.
Hins vegar er mér kunnugt um,
að til eru veiðimenn, sem veiða
á kattarvísu og hafa sérstaklega
yndi af því, að kvalasprettir fisk
anna séu sem lengstir og flestir,
en um þá leiðu ástríðu er ekki
vert að ræða hér, vil ég aðeins
geta þess, að ég tel það ósæmi-
legt og ósamboðið hverjum góð-
um dreng, að viðhafa aðra að-
ferð en þá, sem hafa kvalastund
ir fiskanna eins stuttar og verða
má.
Flestir þeir, sem þessar veiðar
stunda eru líka þarna komnir
aðallega til þess, að flýja borgar
skarkalann og leita hvíldar frá
erfðii og andstreymi daglegs lífs,
og þótt þeir séu blessunarlega
lausir við allar heimspekilegar
hugsanir, og þekkj lítið til þess,
hvernig menn bera sig að á
íþróttavisu við veiðarnar, þá
halda menn héim ánægðir, hvað
sem veiðj líður, sannfærðir um,
að deginum hafi verið vel varið
líkama og sál til uppbyggingar.
Rvík, 27/7 1961
Jóhann Árnason.
m.s. Herjóifur
ferðaáætlun í sambandi við þjóðhátíð
VESTMTNNAEYJA
Frá Vestmannaeyjum kl. 15.00
Til/frá Þorlákshöfn — 19.00
Til Vestmannaeyja — 23.00
Frá Vestmannaeyjum — 05.00
Til/frá Þorlákshöfn — 09.00
Til Vestmannaeyja — 13.00
I. frá Vestmannaeyjum — 08.00
Til/frá Þorlákshöfn — 12.00
Til Vestmannaeyja — 16,00
II. frá Vestm.eyjum — 16.00
Til/frá Þorlákshöfn ' — 20.00
Til Vestmannaeyja — 24.00
Frá Vestmannaeyjum — 00,30
Til Reykjavíkur — 10,30
Ofangreindar áætlunarferðir til Þorlákshafnar eru
háðar veðri og eru farþegar vinsamlega beðnir að athuga,
að viðstaða í Þorlákshöfn er miðuð við lágmark, en
óvíst er að á^etlunartíminn verði alveg nákvæmur.
Verði ekki næg eftirspurn eftir fari tvær ferðir milli
Vestmannaeyja og Þorlákshafnar hinn 6. ágúst fellur
önnur ferðin niður.
Forsala verður á fari með ofangreindum ferðum hjá
oss og afgr. Skipaútgerðar ríkisins í Vestmannaeyjum.
j Kaupið farseðla til Þorlákshafnar á Bifreiðastöð Is-
lands með nægum fyrirvara.
Fimmtudagur 3. ágúst
Föstudagur 4. ágúst
Sunnudagur 6. ágúst
Mánudagur 7. ágúst
Lœknisráð vikunriar
Practicus ritar um.:
ásamt undarlegri hegðun.
Sjúklingarnir geta oft ekki
talað á meðan. Þessum köst-
um fylgja oft óþægilegar
lyktar skyn j anir.
4) Loks má nefna hin ,tak
mörkuðu köst“, það er að
segja, .kramparnir byrja ef til
vill í handlegg eða fæti og
breiðast þaðan yfir helming
líkcimans, eða þá aðeins við-
komandi útlim. í stað krampa
koma stundum truflanir á til*
finningu í limnum (annað
hvort sem sársauki eða dofi).
lognveiki
sjálfum og öðrum hættuleg,
t. d. bifreiðaaKstur eða vinnu
á háum pöllum. Margir þeirra
hafa áhuga á að fá leyfi til
að aka bíl, en læknir þeirra
verður að ákveða, hvort hann
telur það óhætt, og er þá
oftast krafist þess, að sjúkl-
ingurinn hafi ekki fengið köst
nokkur ár.
Þess má geta, að enskur
taugalæknir hefur nýlega birt
skýrslu um viðtöl sín við 60
flogaveika. Helmingur þessara
manna ók bifreið að staðaldri.
Þeir höfðu svikið sér út öku-
leyfi með því að Ijúga til um
ástand sitt. f Bretlandi er ekki
krafist læknisvottorðs um
heilbrigði manna er þeir sækja
um ökuleyfi, en drengskapar-
yfirlýsing um að viðkomandi
hafi ekki neirtn sjúkdóm er
FLOGAVEIKI er ekki sjálf-
stæður sjúkdómur, heldur
sjúkdómseinkehni. Tveir
þættir eru áberandi í floga-
veiki. f fyrsta lagi hafa ýmsir
„lágan krampaþröskuld"
þ. e. a. s. þeim er hættara en
öðrum við að fá krampa, ef
eitthvað reynir á líkama eða
sál, t. d. í veikindum. Hins
vegar fyrirfinnast ýms veik-
indi sem valda krampa.
Helztu orsakir hans eru: Æxli
í heila eða heilahimnum og
næsta nágrenni, höfuðhögg af
völdum slysa, eða af öðrum or
sökum, skemmdir í heila við
fæðingu (blæðingar súrefnis-
skortur), bólgur í heila, æða-
sjúkdómar í heila, eitranir
(einkum af völdum áfengis) og
margt fleira.
Tíðastar þessara orsaka
munu vera höfuðhögg, æxli og
æðasjúkdómar, þannig að fólk
með eðlilegan ,,krampa-
þröskuld" fær veikina.
Köstin má greina í fjóra
flokka:
1) Slæm köst: Krampi, sem
kemur snögglega, byrjar eins
og stirðleiki og meðvitundar-
leysi. Sjúklingurinn dettur, og
fær kippi í vöðva, sem oft geta
orðið mjög ákafir. Hann bítur
sig oft í tunguna, froðufellir
og missir stundum þvag og
saur. Yfirleitt standa köstin í
2—4 mínútur. Eftir köstin
sofna sjúklingarnir oft. Sumir
fá aðvarandi einkenni undan
kastinu, oftast nær klígju eða
vanlíðan svo að þeir ná að
leggja sig. Þegar þessi ein-
kenni vantar er hætta á að
sjúklingurinn meiði sig alvar-
lega, brenni sig, ef eitthvað
glóandi er nærri (kolaofnar og
arineldur erlendis). Mikilvægt
er, ef vitni eru að kastinu, að
þau reyni að koma einhverju
milli tanna hins sjúka, svo að
hann bíti sig ekki í tunguna,
bitsárin geta verið nokkuð
stór. Einnig er betra að reyna
að hindra mestu krampateygj
ur hans, en ekki má halda svo
fast að sjúklingurinn geti alls
ekki hreyft sig því að vöðva-
samdrátturinn getur orðið svo
harður að beinbrot hljótist af.
2) Minni köst: Evjúklingur-
inn missir meðvitund, oft að-
eins örfáar sekúndur. Hann
stanzar ef til vill í miðri setn-
íngu, en heldur svo áfram að
tala, eins og ekkert hafi í skor
izt. Yfirleitt detta menn ekki,
en missa það sem þeir halda
á. Iðulega fylgir kastinu
smjatt eða undarlegar hreyf-
ingar. Þessi köst eru tíðust í
börnum, og koma tvöfalt oftar
fyrir hjá stúlkum en drengj-
um. Byrji þau þegar um
tveggja ára aldurinn eru þau
oftast nær góðknyjuð og
hverfa um fermingaraldur.
3) Köst með breytingu á
meðvitund og/eða minnisleysi,
Þessi staðbundnu köst fara
eftir því, hvar í heilanum þau
eiga upptök sín.
Menn vita lítið um, eðli
flogaveikinnar en þó má geta
þess, að rafsvið heilans verð-
rrr óeðlilegt meðan á köstun-
um stendur, svo og rétt áður
en þau verða sýnileg. (Þetta
er athugað með electroeneep
hlaografi, ,,heilalínuriti“.)
Hver sjúklingur getur feng
ið allar hinar ofannefndu teg-
undir floga. Meðferðin á sjúk
dómnum er stundum falin í
skurðaðgerð (við sumum æxl
um og blæðingum), en í flest-
um tilfellum er stuðst við lyf,
venjulega þurfa sjúklingarnir
að taka inn ýmsar tegundir
af töflum. Lækningatilraunir
taka ætíð langan tíma og
margir þurfa ævilanga með-
ferð. Um það bil helmingur
sjúklinganna losnar við köst-
in vegna lyfjagjafar. og helm
ingur hinna öðlast betri lið-
an.
Ef sjúkdómurinn er tekinn
til meðferðar í tíma og sjúkl-
ingurinn tekur lyf sín reglu-
lega getur hann búist við að
komast hjá andlegum breyt-
ing-um. Hin gamla trú, að floga
veikt fólk væri eitthvað
„skrítið“ er í flestum tilfell
um röng, hin „skrítna" hegð
un sjúklinganna var sjúkdóms
meðferðinni fyrr á tímum að
kenna.
Frumstæðar þjóðir bera oft
mikla lotningu fyrir floga-
veikum mönnum, halda að
andar hafi tekið sér bólfestu
þeim.
Að sjálfsögðu mega floga-
veikissjúklingar ekki stunda
atvinnu, sem getur verið þeim
gerir hon-um ókleift að aka
látið nægja. Enginn þessara
ma-nna kvaðst hafa orðið fyrir
slysi af völd-um flogaveikinn-
ar, flestir sögðust ekki fá köst
undir stýri, aðrir kváðust ætíð
vita um þau fyrirfram og
stanza í tæka tíð. Nokkrar um
ræður hafa orðið um málið, og
eru menn ekki á eitt sáttir um
hættuna af ökumönnum með
flogaveiki en geta má þess, að
fyrir ári síðan fékk bílstjóri í
Oxford kast undir stýri á aðal
götu bograrinnar. Fjórir slös- •
uðust og aðeins einn þeirra
hefur náð sér. Einn missti mál
ið og varð geðveikur af völd-
um meiðsla á höfði, annar
gengur við hækju, og hinn
þriðji er ennþá meðvitundar-
laus í sjúkrahúsi.
Erfiðara mun fyrir floga-
veika menn að aka hér á landi
í óleyfi, en þó ætti að vera
mögulegt fyrir þá að svíkja sér
út læknisvottorð hjá lækni,
sem ekki þekkir þá, því sjúk-
dómurinn sézt ekki að jafnaði,
nema sjúklingurinn fái kast.
Von-andi láta men-n ekki slíkt
henda sig, þó þeim sé ef til
vill óþægilegt að geta ekki ek
ið, til þess er líf og heilsa
manna of dýrmæt.
Einnig skyldu þeir hafa hug-
fast, að sjúkdómur þeirra get-
ur batnað, og að flogaveiki-
sjúklingar þurfa að lifa reglu
bundn-u lífi og gæta þess vel
að taka lyf sin reglulega. 8é
þess gætt þarf sjúkdómurinn
ekki að valda þeim miklum
óþægindum.
(AKTUEL PRESSE STUDIO
— Einakréttur Mbl.)
Búast má við, að mörg slys hafi orðið erlendis af völdum
flogaveikra, en skýrslur eru ekki til um það. I*ó hefur
verið reynt í nokkrum ríkjum Bandaríkjanna að leyfa
flogaveikissjúklingum að aka undir nákvæmu eftirliti. Ár-
angurinn hefur orðið sá, að í ríkjum þessum hefur dauða
slysum í umferð fækkað að mun. Þá má og geta þess, að
árið 1959 urðu 505 alvarleg bifreiðaslys í Bretlandi af völd
um þreytu eða veikinda en aðeins 402, sem rekja mátti til
ölvunar. Bendir þetta til þess, að veikur maður sé jafn
hættulegur í umferðinni og drukkinn maður