Morgunblaðið - 29.07.1961, Blaðsíða 13

Laugardagur 29. júlí 1961
MORCVISVLAÐIÐ
13
vJTGEFANDI: SAMBAND UNGRA SJÁLFSTÆÐISMANNA
#
Er erfitt að vera
ungur maður í
Sovétríkjunum?
Á fundum kommúnistaflokksins verður ungt fólk að tjá
skipulaginu hollustu sína.
Er erfitt að vera ungur maður.. 1
ALLIR kannast við greinar, sem
öðru hverju má lesa í Þjóðviljan-
um um þau vandamál, sem æska
lýðræðisríkjanna 1 Vesturálfu
eigi við að glíma. Æska þessara
ríkja á að vera á flótta frá lífinu,
ihafa ekkert takmark og lifa hug-
sjónasnauðu lífi. Æska íslands
é að vera sömu sökinni seld. Þess
ar Þjóðviljagreinar eru aðeins
bergmál af þeim stöðuga áróðri,
sem haldið er uppi í málgögnum
kommúnismans, þar sem hinu
iþorgaralega þjóðfélagi lýðræðis-
ríkjanna er kennt um öll þau
vandamál, sem æskan á við að
Stríða.
Að sögn þeirra Þjóðviljamanna
er læknisráðið aðeins eitt: Sósíal-
ismi. Það á að vera lausnarorð-
•ið. Hin sósíalistiska æska á að
þeirra dómi að hafa nóg annað
fyrir stafni en að fremja afbrot
eða drekka sig fulla. Kraftar
hennar beinast aðeins að þjóð-
nytjastörfum, segja þeir.
En hvernig er nú reynsían i
ríkjum kommúnismans? Eru þau
vandamál, sem æskan á við að
glíma í þeim ríkjam mikið á
annan veg en í lýðræðisríkjum?
Fregnir, sem berast að austan
segja okkur aðra sögu en Æsku-
'lýðsfylkingarmennirnir á Þjóð-
viljanum vilja vera láta.
• Afbrotafaraldur
Fregnir, sem berast að austan,
■herma, að afbrot meðal ungs
fólks færist stöðugt í aukana,
enda bera hinar auknu refsing-
ar, sem nýlega hafa verið boð-
aðar austur í Rússlandi, vott um
mikinn afbrotafaraldur, þrátt fyr
ir kreddukenningar, sem halda
hinu gagnstæða fram. En áhyggj
ur stjórnarvaldanna í Sovétríkj-
unum virðast þó í vaxandi mæli
beinast að þeirri staðreynd, að
aukinn fjöldi ungs fólks er skeyt-
•ingalaust um þjóðfélagsmál og
færist undan að vinna þjóðnýt
Störf.
Ein af síðustu tilraunum flokks
Ins til að vekja aukna ábyrgðar-
tilfinningu meðal ungs fólks er
ppurningaþáttur í formi bréfa-
skrifta, sem birtist í mál-
gagni Ungkommúnistasambands-
ins Komsomol, Komsomolskaya
Pravda. Úrval af svörum, sem
borizt höfðu, var birt 11. og 26.
janúar og 24. febrúar sl. Þann 5.
apríl efndi blaðið til almenns
fundar í Leningrad, þar sem rætt
skyldi um sálarlíf og skapgerð
nútíma æsku. Lesendur Kom-
somolskaya Pravda ræddu efnið
síðan í blaðinu undir fyrirsögn-
inni „Ég og nútíminn“ og í þeim
umræðum komu fram mjög mis-
munandi skoðanir um eiginleika
æskufólks. Menn greindi á um,
hvort æskan væri „efasjúk, eða
full ákafa, skyldurækin eða
hirðulaus" og þar fram eftir göt-
unum.
• Athyglisverð svör
Á sovézkan mælikvarða var
spurningaþátturinn í blaðinu 6.
janúar óvenjulega hispurslaus.
Blaðið hvatti lesendur sína til að
gefa hreinskilin svör við 12
spurningum. Efni þeirra flestra
var um tilgang ungs fólks í lífinu
— hvort það hefði ákveðin mark-
mið og ef svo væri hvaða mark-
mið. Og ennfremur hver væru þau
neikvæðu skapgerðareinkenni,
sem algengust væru meðal ungs
fólks. Mörg þúsund svör bárust
og flest þeirra, sem birtust voru
full af venjulegum kommúnista-
slagorðum um ágæti sovézkrar
æsku. En meðal þeirra bréfritara,
sem drógú fram hinar dökku hlið
ar voru margir, sem vildu vekja
athygli á viljaleysi unga fólks-
ins til að vinna þjóðnýt störf, að-
dáun þess á vestrænum siðum og
tilhneyging til drykkjuskapar og
æsingafulls lífernis.
Ein 19 ára gömul stúlka ritaði:
„Állir draumar mínir hafa hjaðn-
að niður og beinast nú að einu
marki — mig skortir peninga".
Önnur skrifaði og sagðist ekki
geta lifað einn dag án þess að
fá „rock and roll“, enda þótt hún
bæri virðingu fyrir Beethoven.
Slík bréf kölluðu fram margar
athugasemdir frá lesendum.
24. marz skýrði blaðið frá stú-
dent einum í Moskva, sem stund-
aði nám í hagfræðilegri „statis-
tikk“. Nafn hans var Stanislav
Zhukov Og einn skólafélagi hans
lýsti atferli hans. Zhukov starf-
aði af mikilli samvizkusemi sem
umsjónamaður í Komsomol, en á
sama tíma verzlaði hann með
erlendar vörur og ól með sjálf-
um sér þá stefnu að láta annað
fólk afskiptalaust. Á stúdenta-
fundum hóf hann miklar árásir á
félaga sína, en utan dyra sagði
hann á eftir: „Vertu ekki móðg-
aður, ég var neyddur til að gera
þetta“. Félagi hans lýsti atferli
hans á þá leið, að hann notaði
skoðanir þær, sem hann héldi
fram opinberlega til að dylja eig-
inlegar hugsanir sínar.
• Léleg lífsskilyrði
Margir bréfritárar virðast hafa
gripið langþráð tækifæri til að
láta í ljós skoðanir sínar. Einn
ritaði: „Mig hefur lengi langað
til að láta í Ijós skoðanir mínar
á mörgum málefnum". Hann bar
lof á starf kynslóðar sinnar (á
aldrinum 20-—30 ára) og sérstak-
lega þeirra, sem unnu í sveita-
héruðunum, en kvartaði undan
„útbreiddri tregðu manna til áð
vinna opinber störf“ og hve „notk
un blótsyrða færi í vöxt“! í
mörgum svörum var vakin at-
hygli á miklum skorti á aðstöðu
til tómstundaiðkana, sérstaklega
utan við aðalborgirnar. Mjög var
algengt að kvartað væri undan
„ruddalegri framkomu", sérstak-
lega í fari ungra manna gagnvart
stúlkum. Listamaður frá Lenin-
grad ásakaði stofnanir Komso-
mol, sem hann kvað nær ein-
göngu fást við verkefni á sviði
efnahagsmála, en fjallaði nær
ekkert um verkefni á sviði fagur-
fræði eða siðfræði. Hann var'enn
fremur þeirrar skoðunar, að tóm
stundir manna væru illa skipu-
lagðar, þar sem nær eingöngu
skiptust á dansleikir og fyrirlestr
stólum. Hann kvað flest vanda-
mál æskunnar stafa af „lélegum
lifsskilyrðum og húsnæðisskorti".
Hann krafðist þess að, hinn slæmi
og smáborgaralegi smekkur unga
fólksins skyldi upprættur, en
jafnframt fannst honum, að gæta
bæri meiri varfærni í því að taka
til umræðu á fjölmennum fund-
um persónuleg málefni ein-
staklinga. Einstaklingurinn á að
hafa leyfi til að efast og skýra
öðrum frá kvíða sínum, „án þess
að eiga það á hættu að hrein-
skilni hans komist fyrir augu og
eyru almennings.“
• Að afklæðast persónuleik-
anum
Bréfaþátturinn í Komsömolsk-
aya Pravda var auðsjáanlega til
þess ætlaður að hvetja til um-
ræðna meðal ungra sem gamalla
um algengustu vandamál sovét-
æskunnar. Hið vinsæla spurninga
form var greinilega notað til að
skapa meðal ungs fólks aukna
tilfinningu fyrir einlægni í garð
þjóðfélagsins og að auka þjóð-
félagsvitund þess. Hér var því
alls ekki um neina allsherjar
skoðanakönnun að ræða. Þeir
sem hugsa svipað og stúdentinn
Zhukov munu að öllum líkind-
um halda áfram að fela sérhverja
hugsun, sem brýtur í bága við
rétttrúnaðinn og sérhverja yfir-
lýsingu, sem kann að koma upp
um persónuleika þeirra, vegna
Fróðleikur
fyrir
kjósendur
HVAÐ myndi ske, ef meiri
hluti kjósenda gerði sér
fulla grein fyrir nokkrum
staðreyndum, sem ekki
eru kenndar í skólum? Á
þessa leið spyr bandarísk-
ur brautryðjandi á sviði
efnahagsmála, Fred G.
Clark að nafni. Og sem
dæmi um þær staðreyndir,
sem hann hefur í huga,
nefnir hann þessar:
1) Eina uppspretta mik
illa auöœfa er ekki meiri
peningar — heldur aukin
framleiösla. '
2) Stjórnarvöldin geta
ekki veitt fólkinu neitt,
sem ekki hefur áöur ver-
iö frá því tekiö.
3) Efnahagsstuöningur
ríkisins þýöir pólitíska
skiptingu verömœta, sem
þegar hafa veriö fram-
leidd, og sé of mikiö tek-
iö frá framleiöendunum,
minnkar framleiöslugeta
þeirra.
k) Launahœkkanir, sem
stuöla að veröbólgu, veröa
1 á skömmum tíma engum
til góös — en öllum til
tjóns.
semdir verði skráðar í syndareg-
istur þeirra. Margar þær athuga-
semdir, sem spurningaþátturinn
leiddi af sér, reyndust miklu at-
hyglisverðari en hin vanalegu
slagorð um „samfélagsandann,
hetjudáðirnar og föðurlandsvin-
áttuna“. Þær sýna, að sovétæskan
þráir eins og allt ungt fólk aö
geta látið í ljós skoðanir sínar
og þurfa ekki að „afklæðast per-
sónuleika sínurn". Athugasemd-
irnar sýna okkur ennfremur, að
þar sem þetta verður ekki upp-
fyllt hneygist æskufólk til
drykkjuskapar og æsingafulls líf-
ernis.
ótta lun að frami þeirra sé í
ar, en annað væri ekki á boð- hættu eða óvinveittar athuga-
Einn af slögurum kalda stríðsins rifjaður upp (tarantel press) »