Morgunblaðið - 05.10.1961, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 5. okt. 1961
MORCVNBL4ÐIÐ
3
*

MANNAMÁL barst út í gegn- fm
um dyrnar á Listasafni ríkis- íf||
ins en hvernig sem hnúarnir i
dön^iðu á hurðinni, tókst ekki f|
að ná athygli færeysku lista- ff
mannanna, sem eru að koma ffj
þar fyrir myndum á færeyskri f
listsýningu. Dyrnar opnuðust f
ekki fyrr en starfsmaður í sf
Þjóðminjasafninu aumkaði sig
yfir sóra hnúana og opnaði ff
þær með lykli.
— Það er hérna blaðamað
ur, sem vill tala við ykkur, f
sagði hann við þá Somal J
Mikines, listmálara og Jan-
us Kamban, myndhöggvara,
þar sem þeir stóðu á miðju
gólfi, annar á skyrtunni og
strigaskóm en hinn klæddur
jakkafötum. Þarna var líka

Somal J. Mikines með eina af myndum sínum.
(Ljósm." Ól.K.M.)
— Ég tilheyri hvorki aðvent
tistum eða hjálpræðishernum,
í sagði Mikines, en menn mega
gjarna sjá eitthvað religiöst
við myndimar mínar.
— Mála engir Færeyingar
abstrakt?
— Jú, hérna frammi er einn,
i sem málar abstraktmyndir,
I en hann málaði naturaliskar
: myndir áður.
— Þú hefur ekki farið út
f í það?
— Nei, það er varla hægt
f að kalla það því nafni.
— Ert þú fyrsti færeyski
í málarinn?
— Nei, það voru einir þrír,
sem máluðu myndir á undan
mér, en þeir höfðu jafnframt
annað starf. Ég er fyrsti Fær-
eyingurinn, sem málar ein-
göngu.
— Eru fleiri Færeyingar,
sem lifa á málaralist.
— Já, það eru nokkrir list-
málarar í viðbót, og Kamban
„Maður leitar upp í
kona Somals J. Mikines, sem
er dönsk.
— Ég var farinn að halda,
að það væri stjórnmálafundur
hér.
— Hvers vegna? spurði
Kamban.
— Ég heyrði svo mikið
mannamál, en enginn heyrði
til mín.
— Já, við heyrðum ekkert,
sagði Kamban, það gæti bent
til að við værum prófessorar
eða listamenn.
— Það bergmálar svo mikið
hér, sagði Mikines.
— Hvað eru margar myndir
á þessari sýningu?
— Hundrað og þrjátíu,
sagði Mikines, eftir fimmtán
listamenn.
— Þær eru allar eftir unga
listamenn, sagði Kaínban.
—• Líka konur?
■— Já, það eru nokkrar kon
ur með, sagði Kamban, það er
Þetta er í mótsögn við klæðn
að hans og framkomu.
— Kamban minnir á leik-
fimikennara.
— Hvers vegna spurði Mik-
ines.
— Hann er svo kvikur og
léttur á sér. ,
— Já, það er satt.
— En hvað minnir Mikines
á? sagði konan hans.
— Sjálfan sig.
— Það dettur engum í hug,
sem þekkir hann, að hann sé
listamaður.
— Hvað deettur mönnum í
hug?
— Að hann sé skrifstofu-
stjóri.
— Það er ekki útlitið, sem
segir til um, hvað maður er,
sagði Mikines með þunga.
— Flestir danskir listamenn
eru með alskegg, sagði konan
hans, það er einkennisbúning-
ur þeirra.

ari sýningu. Myndir Mikines
eru málaðar í dökkum litum,
þær eldri, en þær yngri í
björtum litum. Þessi maður
hefur gengið í gegnum margt,
enda er hann frægasti og
mesti málari Færeyja. Mótív-
in eru öll færeysk, eins og yf-
irleitt hjá öllum þessum fær
eysku listamönnum. Það næg-
ir til að gera sýninguna fær-
færeysk,
listsýninfj
eyska. En Færeylngar eiga
enga tradition í málaralist eða
öðrum listgreinum. Meira að
segja er fyrsti Færeyingurinn,
sem skrifaði skáldsögu, enn
lifandi, hátt á níræðisaldri.
— Þetta er elzta myndin
min á sýningunni, sagði Mik-
ines, það er sjálfsmynd.
— Þú líkist skrifstofustjóra
á henni.
— Það var áður en hann
kynntist mér, sagði konan
hans.
— Hverr)ig stendur á því,
að litirnir verða alltaf bjart-
ari hjá þér með aldrinum?
— Maður leitar upp í ljósið,
sagði Mikines, frá myrkrinu.
— Ertu trúaður?
— Hvers vegna spyrðu?
— Það er religiös mystik
yfir myndunum þínum, eink-
um þeim eldri.
smmiNAR
Hver les?

lifir af höggmyndalist,
hann er sá eini.
— Já, Færeyingar gera
fleira en að veiða fisk, sagði
Kamban, sem birtist allt í
einu, þeir borða hann líka.
— Komstu ekki með neina
stóra höggmynd með þér?
— Nei, ég hélt að það
myndi ekki vera nóg pláss fyr
ir þær.
— Hvað eru þessir að gera
þarna?
— Hverjir?
— Þessir þrír, sem stánda
ofan á marsvínunum.
— Þeir eru að tala saman.
— Um hvað?
— Ekki list.
— Ég gæti vel hugsað mér
að mála hér, sagði Mikines,
en áhrifin verða að geymast
lengi og ég verð að vera hér
lengur, áður en ég get skapað
íslenzka mynd.
— Islendingar verða áreið-
anlega snortnir af þessum
færeysku myndum. Síðan er
kvatt og gengið til dyra. Kamb
an er líka að fara niður í bæ.
Hann er með bókabunka und
ir hendinni.
— Hvað er þetta?
—• Bækur.
— Biblíur?
— Já, íslenzku biblíurnar,
Njálssaga og Grettissaga.
— Ætlarðu að gera mynd
af Grett.i?
— Hver veit.
í.e.s.

í Alþýðvfblaðinu í gær birtist
eftirfarandi frásögn undir fyrir-
sögninni: „Hver les?“:
„Alþýðublaðið hefur heyrt eft-
irfarandi sögu, sem því finnst
ástæða til að komi fyrir almenn-
ingssjónir: Maður nokkur fór
með hóp aunarra manna til Rúss-
lands fyrir skemmstu. Hafði hann
tjáð kunningja sínum hér heima,
að hann mundi senda honum kort
að austan og gera smátilraun
um leið.
Er hópurinn var staddur i
Moskva, skrifaði ferðalangurinn
kort til fyrrgreinds vinar sinar,
þar sem hanm sagði m.a., að sér
litist illa á fólkið, sem væri
fátækt og skítugt. Höfðu ferða-
félagar hans, er sáu kortið, við
orð, að slík skrif mundu tæplega
komast út úr Rússlandi.
I Riga skrifaði maðurinn aftur
kort til vinar síns og var þá
tónninn allur annar Hrós um
móttökur og útlit fólks o. s. frv.
Ferðaféíagar mannsins áttu
kollgátuira. Moskvukortið er enn
ekki komið til íslands, en síðara
kortið, frá Riga, er komið mót-
takanda í hendur.
Janus Kamban
ein höggmynda
sýning unnl.
hans á færeysku list-
ekki gott að karlmaður sé' ein
samall.
— Hvað eru þessir ungu
listamenn gamlir?
—- Listamaður er ungur,
þegar hhnn er fimmtugur,
sagði Mikines.
—- Líka konurnar?
Hyorugur svarar þessari
spumingu. Kannski hafa þeir
ekki skilið hana, því samtalið
fer fram á þrem tungumálum
í einu: færeysku, dönsku og ís
lenzku. Kamban rýkur allt í
einu í burtu. Hann er eins og
unglingur í hreyfingum. Það
er kveikt í sígarettum og pípu.
Mikines ér lengi að leita að
heilli eldspítú innan um allar
brunnu spýturnar í stokknum.
I
— Það er engin regla til um
það, hvernig listamenn eiga
að líta út eða klæðast, sagði
Mikines.
— Kannski gera þeir þetta
til að auglýsa sig, sagði konan
hans.
— Það sést á verkunum,
hvort einhvgr maður er lista
maður eða ekki, sagði Mikin-
es, en ekki á því, hvort hann
er klæddur rauðum eða brún-
um jakka.
— Eigum við þá\ ekki að
skoða málverkin?
Mikines á flestar myndir á
sýningunni. Þær eru allt frá
þriðja áratug þessarar aldar
og fram til þessa tíma. Kamb
an á einn höggmyndir á þess-
MV
(Jndirbúníngur Háskóla-
hátíðarinnar gengur vel
UNDIRBUNINGUK hátíðahald-
anna hefii' gengið mjög vél, þótt
mikið hafi þurft að vinna á síð-
ustu stundu, eins og oft vill vera
hér á landi. Hvarvetna hefir Há
skólinn mætt mikilli hjálpfýsi hjá
atvinnufyrirtækjum og einstakl-
ingum, sem verk hafa þurft að
vinna á síðustu stundu, og ber að
þakka það. Þá er það ekki sízt
fagnaðarefnið, að hið veglega
samkomuhús Háskólans við Haga
torg verður fullbúið fyrir hátíða
höldin. Smiðir hafa unnið af
kappi miklu og arktitektar húss-
ins, Gunnlaugur Halldórsson og
Guðmundur Kristinsson lagt nótt
við dag til þess að allt yrði til-
búið þrátt fyrir tafir af verkföll
um og öðrum ástæðum. Sam-
komuhúsið er tvímælalaust feg
ursta hús á íslandi hið innrra og
sómir sér veglega við Hagatorg.
Ljós hafa logað í Háskólanum
fram á nótt undanfarið og allir
lagzt á eitt um að sem bezt megi
takast sporið, sem stigið veisður
inn í annan aldarhelminginn nú í
vikulökin. Það er enginn efi á
því, að þessi hétíðahöld munu
lyfta Háskólanum í meðvitund
þeirra, sem við hann starfa og
þjóðarinnar í heild. Þau munu
tengja skólann enn sterkari bönd
um við erlendar menntastofnanir
sem hingað senda fulltrúa, er sjá
nú með eigin augum hve miklu
íslenzka þjóðin fórnar til þess
að halda hér uppi menningarlífi.
Stúdentarnir sjálfir, lífæð hvers
háskóla, munu að sjálfsögðu taka
fullan þátt í hátíðahöldunum í
samkomuhúsi Háskólans báða
dagana, föstudag og laugardag
(kl. 13:50). Á laugardagsathöfn-
ina, þegar útnefndir verða heið-
ursdoktorar, eru allir háskóla-
menntaðir menn velkomnir með
an húsrúm leyfir. Þess hefir ver
ið gætt að bjóða til annarrar
hvorrar athafnarinnar fulltrúum
einstakra atvinnustétta til þess
að undirstrikað yrði aðild þjóðar
innar allrar að Háskólanum.
(Frétt frá Háskólanum)
Arni Bergmann.
Og nú er spurningin: — Hvaða
íslendingur situr austur í Rúss-
landi við að lesa einkabréf
manna? Hvaða íslendingur lét
fyrra kortið týirast? Það skyldi
þó aldrei vera maðurinn, sem sl.
vetur skrifaði svívirðingarnar um
eistneska flóttamanninn. — Það
skyldi þó aidrei vera Árni Berg-
„Fiskiskip Rússa“
t framhaldi af greininni í AI»
þýðublaðinu er svo vert að geta
þess, að rússneskir kommúnist-
ar hafa víðar erindreka til að
sinn sínum málum, utan og inn-
an Sovétríkjanna. I síðasta hefti
af tímaritinu U. S. News and
World Report er rætt um „fiski
skip“, sem Rússar hafa sent til
ýmissa „miða“ á Norður-At-
lantshafssvæðinu. Nokkur þess-
ara skipa hafa sézt við Islands-
strendur, eins og kunnugt er,
einkum við radarstöðvar varn-
arliðsins. Fréttagrein U.S. News
and World Report/er svohljóð-
andi:
„Yfir 100 rússnesk „fiskiskip"
eru nú undan Ameríkuströnd-
um — 20 hafa nýlega sézt und-
an Alaska, 17 milli Grænlands
og fslands, 16 austur af Ný-
fundnalandi, 19 suður eða aust-
ur af Novia Scotia, og 51 hafa
sézt á siglingu á ýmsum öðrum
stöðum undan ströndum Banda-
rikjanna. Öll þessi skip eru út-
búin með ratsjártækjum.“