Morgunblaðið - 05.10.1961, Qupperneq 23

Fimmtudagur 5. olct. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
23

— VIÐ stöndum nú and-
spænis þeirri staðreynd, að
það eru ekki lengur að-
eins skæruliðaárásir, sem
við þurfum að verjast —
heldur er nú um að ræða
raunverulega styrjöld, sem
rekin er gegn Suður-Viet-
nam af óvini, er ræðst
gegn okkur með fullskip-
uðiun hersveitum, vel
vopnum búnum. Og óvin-
ur okkar hefir það að
markmiði að skipa málum
í Suðaustur-Asíu í sam-
ræmi við óskir hins al-
þjóðlega kommúnisma.
*
„Kolbrabbi
kommúnism-
ans“ i SuS-
austur-Asíu.
S-Vietnam í hættu
Á þessa leið mælti forsetí
Suður-Vietnam, Ngo Dinh
Diem, sl. mánudag, er hann
hélt ræðu í þjóðþinginu. —
Talsmaður utanríkisráðuneyt-
is Bandaríkjanna lét svo um
mælt, að ríkisstjórnin væri
sammála Diem forseta um að
ástandið í S.-Vietnam væri
alvarlegt og hinar mjög
a u k n u hernaðaraðgerðir
kommúnista að undanförnu fp
fælu ekki einungis í sér mikla
hættu fyrir þetta eina land,
heldur og næstu nágranna
þess — og raunar öll þau
lönd í Suðaustur-Asíu, sem
ekki lúta koinmúnistum.
MIKILVÆGT „VÍGI“
Það hefir löngum 'verið
heldur ófriðsamt í Suður-
Vietnam. Allt síðan það var
formlega stofnað sem sjálf-
stætt ríki árið 1954, sam-
kvæmt Genfarsamkomulag-
inu um lönd Indókína, er áð-
ur laut Frakklandi, hafa
skæruliðasveitir kommúnista
haft sig meira og minna í
frammi í landinu, svo að
stjómin hefir sífellt mátt
vera á verði gegn þeim. í
ár hafa kommúnistarnir hins
vegar færzt mjög í aukana,
svo að menn eru nú famir að
óttast, að S.-Vietnam verði
nýtt Laos — eða jafnvel eitt-
hvað enn alvarlegra. — Það
eru að vonum ekki eingöngu
skæruliðar úr flokki heima-
manna, sem berjast gegn
stjórninni — heldur er það
hinn kommúníski „kol-
krabbi" Rauða-Kína og Norð
ur-Vietnams, sem teygir fálm
ara sína suður á bóginn —
ekki aðeins til Laos og S.-
Vietnams, heldur og til flestra
nágrannalandanna, Kam-
bodja, Thailands, Burma og
allt suður til Malaja (sjá
kortið).
Ef hinn vestur-sinnaði for-
seti S.-Vietnams, Ngo Dinh
Diem, og stjórn hans biðu ó-
sigur fjrrir kommúnistum
(sem stöðugt fá vopn og vist-
ir frá N.-Vietnam, og e.t.v.
einnig frá Pathet Lao-mönn-
um í Laos, sem fá sífellt
heimsóknir rússneskra birgða
flugvéla til aðalstöðva sinna
á „Krukkusléttunni“ svo-
nefndu), þá virðast fremur
litlar líkur til að hin fyrr-
nefndu lönd fengju haldið
sjálfstæði sínu til lengdar. —
Þetta hefir Bandaríkjastjórn
lengi verið Ijóst, og þess
vegna hefir hún ekki aðeins
veitt stjórn Diems mikinn
fjárhagslegan stuðning, held-
ur hefir hún og að staðgldri
marga hernaðarlega ráðgjafa
og sérfræðinga í skæruhern-
sjálfstæðs ríkis innan Viet-
nam, með stuðningi japönsku
herstjórnarinnar. Frakkar við
urkenndu tilvist þessa „al-
þýðulýðveldis“ sem frjóls rík
is innan Indókína-sambands-
ins — en árið 1946 brauzt
út hin langvinna styrjöld
milli „Viet-minh“ og Frakka,
sem lauk ekki fyrr en 1954,
með ósigri Frakka við Dien
Bien Phu.
Á Genfarráðstefnunni um
við almenna atkvæðagreiðslu
til þriggja ára í senn. Þingið
er óskipt í deildir. — Fram-
bjóðendur til þings verða að
vera vietnamskir borgarar,
a. m. k. 25 ára að aldri — en ,
kösningarétt hafa allir borgar-
ar landsins, sem náð hafa 18
ára aldri.
* HARÐURI HORN
AÐ TAKA
Flokkur Diems forseta (Þjóð
lega byltingarhreyfingin) er
langstærsti flokkur þingsins,
hefir um tvo þriðju allra þing-
sæta — og er aðstaða forset-
ans gagnvart stjórnarandstöð-
urmi því mjög sterk. Diem for
seti er af sumum talinn harð-
ur stjórnandi og einræðis-
hneigður nokkur. — Það er
ekki lengra síðan en í nóvem-
ber í fyrra, að gerð var tilraun
til að steypa honum af stóli
með vöpnaðri uppreisn. Hún
rann þó skjótt út í sandinn.
Nokkrum árum áður hafði og
verið gerð byltingartilraun
gegn Diem — og varð hann
þá frægur af ummælum sín-
um: — Ég mun ekki yfir-
gefa forsetahöllina — öðru
vísi en í líkkistu!
Hvað sem um Diem forseta
má annars segja, hafa vestur-
veldin trú á því, að honum sé
vel treystandi til að standa
fast gegn ágengni kommúnista
— Og því hafa Bandaríkin
veitt honum margvíslega að-
stoð, eins og fyrr getur. — í
þingræðu þeirri, sem getið var
hér í upphafi, greindi Diem
frá því, að sérstök bandarísk
nefnd hefði gert tillögur til
stjórnarinnar í Washington
um nauðsyn aukinnar aðstoð-
ar við Suðúr-Vietnam, bæði
hernaðarlega og til uppbygg-
ingar efnahag landsins. —
Kvað hann nefndina hafa haft
til athugunar ráðstafanir, sem
— Útvarpið
Framh. af bls. 17.
ganga til nóða með hlýjar og
helgar hugleiðingar.
Fasta útvarpsins er 9 vikur,
eftir er af árinu 43 vikur, sem
útvarpið lætur ekki í té helgi
athöfn að kvöldi til. Er það að
bera í bakkafullan lækinn að
óska þess af útvarpsráði, að það
brúi þetta bil þannig, að hafa
bænastund á kvöldin allt árið,
með svipuðum hætti og er á
morgnana?
Eg á góðan vin, sem er lang-
dvölum á Nýfundnalandsmiðum,
hann segir mér, að á hverju
kvöldi á tímanum milli kl. 22
—23 sé lesin bæn, sungin sálm-
ur og andleg lög, tvö eða þrjú,
Ýmist einsöngur eða blandaður.
Hann segir, að þessi tund sé há-
tíðleg og innileg, að allir sjó-
mennirnir á skipinu hlusti á
þessa athöfn hljóðlega. Vinur
minn segir, að þessi kvöldbæn
sé send frá útvarpsstöð á St.
John’s á Nýfundnalandi. Hann
segir ennfremur, að þessa dag-
skrárliðs sé ekki sérstaklega
getið í dagskránni, að hann
komi óvænt inn á milli dags-
laga og annara skemmtiatriða,
eins og áríðandi boðskapur, að
hætta glaum þá hæst stendur,
eftir erfiði og önn dagsins. Vin-
ur minn segir, að þetta standi
yfir um 10 mínútur, rúma eina
stund í viku.
Eg hygg, að eg mæli fyrir
munn nokkuð margra, að fara
þess á leit við útvarpsráð, að
hugleiða hvort ekki væri tök
á að bæta við svona þætti á
kvöldin. Eg er viss um, að það
mundi hlýjá mörgum, sefa ang-
ur og hugurinn mildast, einkum
þeirra, er ekki hafa tök á að
lesa gott undir svefninn, eða
hafa tamið sér að gera það.
Þrótt fyrir allt, er eitt nauð-
synlegt, að gera mennina betri.
Til þess er aðeins ein leið, sú,
að boða kristindóminn og fá
mennina til að feta í fótspor
Krists. Útvarpið á meðal ann-
ars að gegna því háleita hlut-
verkL
Júlíus Ólafsson.
Ngo Dinh Diem, forseti
Suður-Vietnams, — harður
stjórnandi, en líka ódeigur
andstæðingur komrhúnásm-
ans.
aði í landinu, til styx-ktar 170
þúsund manna her stjórnar-
innar. — Kommúnistum stend
ur engu minni stuggur af
þessum bandaríska bakhjalli
Diems forseta en sjálfu her-
liði hans. Kemur það berlega
fram í ummælum fanga eins,
sem nýlega var tekinn úr
flokki skæruliða. Hann sagði
hreinskilnislega: — Einn ó-
breyttur bandarískur aðstoð-
armaður er jafnmikils virði
og tveir vietnamskir majór-
ar. Og ein bandarískur majór
jafngildir tveim vietnömsk-
um herhöfðingjum.
AÐDRAGANDI
SKIPTINGARINNAR
Vietnam (þá óskipt) komst
undir yfirráð Frakka undir
lok 19. aldar, og 1893 sam-
einaðist það Laos og Kam-
bodja í Franska Indókína,
sem svo nefndist (síðar Indó-
kína-sambandið). — Á styrj-
aldarárunum var landið her-
numið af Japönum — og við
lok stríðsins lýsti hin komm-
úníska frelsishreyfing „Viet-
minh“ (undir forustu Ho Chi-
minh ,sem nú er forseti Norð
ur-Vietnam) yfir stofnun
Indókína, sem haldin var
sama ár, var ákveðin skipt-
ing þessa svæðis í Laos, Kam
bodja og Vietnams — en jafn
framt varð samkomulag um
að skipta hinu, síðastnefnda
til bráðabirgða um 17. brgr.
Síðan hefir landið verið skipt
í Suður- og Norður-Vietnam
— enda þótt ætlunin væri,
að svæðin sameinuðust árið
1956 og þá færu fram frjáls-
ar kosningar í öllu landinu.
— Eins og fyrr segir, hafa
kommúnistar mestallan þenn
an tíma rekið meiri og minni
skæruhernað í Suður-Viet-
nam — og virðast nú vera
að láta til skarar skríða fyr-
ir alvöru.
★ STJÓRN OG ÞING
Þegar Vietnam var skipt,
árið 1954, var það keisararíki
— en við þjóðaratkvæða- !
greiðslu, sem fram fór 1955,
var samþykkt að -stofna lýð-
veldi, og lét keisarinn, Bao
Dai, þá af völdum. Núgildandi
stjórnarskrá „Lýðveldisins
Vietnam”, eins og ríkið heitir
réttu nafni, var sett árið 1956.
Samkvæmt henni skal forseti
kjörinn með almennri atkvæða
greiðslu — og er kjörtímabil
hans fimm ár. Forsetinn hefir
framkvæmdavaldið að mestu
í sínum höndum — er jafn-
framt forsætisráðherra -•— og
er stjórnskipunin að því leyti
ekki ólík og í Bandaríkjunum
og fleiri Ameríkuríkjum. — í
stjórnarskránni eru ákvæði,
sem fela raunverulega í sér
bann við hvers konar starf-
semi kommúnista í landinu.
Fulltrúar á þjóðþing lands-
ins (123 talsins) eru kjörnir 1
væru liklegar til þess ’ að
„tryggja öryggi landsins á einu
og hálfu ári“ — og væru til-
lögur hennar nú til athugunar
á æðstu stöðum bæði í Saigon
og Washington.
— ★ —
Til hvaða ráðstafana, sem
gripið verður, má a. m. k. ætla,
að Bandaríkjastjórn leggi
mjög ríka áherzlu á að varna
því, að kommúnistar komi
fram áformum sínum í Suður-
Vietnam. Laos hefir áreiðan-
lega orðið býsna lærdómsrikt.

Gelgrso
HELGflSON?-,, AN.._
sóðhrvog 20 j"< bRArNIT
leqsteinar oq
J plÖ-tUK
tj W

HKIPAUTGCRP RIKISINS
Ms. HERÐUBREIÐ
austur um land í hringferð hinn
7. þ. m. — Tekið á móti flutningi
í dag til Hornafjarðar, Djúpa-
vogs, Breiðdalsvíkur, Stöðvar-
fjarðar, Mjóafjarðar, Borgar-
fjarðar, Vopnafjarðar, Bakka-
fjarðar, Þórshafnar og Kópa-
skers. — Farseðlar seldir á
fimmtudag.
Iðnabarhúsnæði
30—40 fermetrar óskast fyrir
léttan, hreinlegan iðnað. Góð-
ur bílskúr kæmi til greina.
Uppl. í síma 36833.
Samkomui
K.F.U.K. — Vindáshlíð
Telpur o.g stúlkur munið fund-
inn kl. 6 í kvöld. Kvikmynd og
fleira. Mætið allar og munið
skálasjóð.
Stjórnin.
Fíladelfía
Biblíulestur nr. 5.
Vakningarsamkoma kl. 8.30.
Ingvar Kvarnström og frú tala.
Allir velkomnir — Fíladelfíu-
söfnuðurinn hefur útvarpsguðs-
þjónustu kl. 1.30 nk. sunnudag.
Hjálpræðisherinn
Fimmtudaginn kl. 8.30: —
almenn samkoma. Allir vel-
komnir.
Zíon, Óðinsgötu 6A.
Almenn samkoma í kvöld kL
20.30. Allir velkomnir.
Heimatrúboð leikmanna.
ÞÓRARINN JÓNSSON
LÖGGILTUR DÓMTÚLKUR OG
SKJALAÞÝÐANDI í ENSKU
KIRKJTJHVOLl — SÍMI 12966.