Morgunblaðið - 29.10.1961, Blaðsíða 3

Sunnudagur 29. okt. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
%
Séra Jón Auðuns, dómprófastur:
Barizt um trú
A VALDATÍMUM Hitlers var ég
einu sinni viðstaddur hátíðlega
athöfn í Suður-Þýzkalandi. Full-
trúar Hitlersæskunnar hvarvetna
að, komu meo fána sína, til að
láta vígja þá. Vígslan var sú, að
ihinir nýju fánar voru látnir
snerta „blóðfána Hitlers", ag síð-
an var þeim dreift um landið
sem helgum dómum.
Skömmu síðar dvaldist ég um
skeið sem gestur í einu allra feg-
ursta klaustri Þýzkalands. Beur-
on, við upptök Dónár. Þar sá ég
helgiathöfn, sem í innsta grunni
var'byggð á sömu trú og fána-
vígslan. Hér var haldinn í heiðri
gamall, kaþólskur erfðasiður,
miklu eldri en kristin trú.
Þótt markmið væri annað var
trúarblær á hinni „nýþýzku" at-
höfn. Til þess að fá þjónað sín-
ÞETTA eru leirhveriririr,
sem fyrst fiáfu til kynna að
tíðinda inætti vænta frá
Öskju. Tryggvi Helgason tók
myndina s.l. föstudag.
MYND bessa tók Biörn
son. yfir gossvæðinu
Björn flaug mjög nálægt eld
strókunum og stigu bá reyk
og gufumekkir hátt til him-
ins sem fyrr. Að baki gíganna
sér niður yfir hina miklu
hraunbreiðu, sem runnið hefur
úr gígunum.
jörn Páls- " "V*******'**'™ -■>?<—"■■whiim im.mil innmmu juhiu . III I -wy
álægt eld- immlMÍlr- ..... ......
Þessa fallegu mynd tók Páll
Jónsson af Öskju áður en um
brotin hófust þar. Myndin er
tekin norðan við Öskjuvatn
og sést Víti framarlega til
hægri. Eldasvæðið er nú
skammt fyrir norðan Víti og
þaðan rennur hraunelfan
norður að öskjuopj og þaðan
austur yfir gamla Lraunið.
um markmiðum vörpuðu nazist-
ar fyrir borð kristinni trú. for-
dæmdu hana og fyrirtitu. En sv*
heimskir voru þeir ekki. að þeim
sæist yfir það, að trú varð aS
koma í stað trúar, ef hin nýja
stefna ætti að lifa.
Um það er ekki að ræða, að
trúlaus getir þú lifað, heldur hitt:
Hverju ætlar þú að trúa. Trú-
laus er enginn, átrúnaður er
margvíslegur.
Mikilhæfustu fulltrúar komm-
únismans segja, að guðstrúarlaus
verði sannur kommúnisti að lifa.
Vera má. En trúlausir eru
þeir ekki. Þeir trúa og trúa fast.
í Rússlandi eru valdhafar gerðir
að hálfguðum og dýrkaðir skefja-
laust. Á nokkurra ára fresti er
hálfguðunum steypt af stóli, þeir
eru ásakaðir um viðbjóðslegustu
glæpi og síðan eru aðrir settir á
valdastólínn í þeirra stað. Stalín-
hreinsunin og aðrar slíkar ættu
að hafa reynt meira á þanþol
trúarinnar en annað flest á þess
ari öld. Milljónirnar trúa samt og
trúa fast.
Það er ekki um trú eða trú-
leysi að ræða, heldur hitt. hverju
trúa skal.
Samt segjast menn trúlausir og
finna margt til foráttu hinni
erfðabundnu túlkun á kristindóm
inum.
Þið eruð með hégiljur — segja
menn — kraftaverk og aðrar
fráleitar fullyrðingar og frum-
stæðar hugmyndir um sköpun og
endurlausn, synd og sáluhjálp.
Nei, ég get ekki verið með.
Aðrir segja: Eg get ekki átt
samleið með kirkju, sem afneitar
lögmáli fjarhrifanna (telepathie)
en iðkar hana daglega í bænum
sínum. Ég get ekki fylgt kirkju,
sem afneitar birtingum framlið-
inna manna en byggir samt til-
veru sína á því, að meistari henn
ar hafi sýnilega sannað tilveru
sína eftir dauðann.
Og enn segja aðrir: Þeirri
kirkju get ég ekki fylgt, sem
þrátt fyrir það. að trúarbragða-
visindin hafa leitt í ljós undra-
verða einingu að baki fjölbreytn-
innar í trúarbragðaheiminum,
þykist ein eiga sannleikann allan
og einangrar sig í þröngum klef-
um þekkingarleysis. Ég er orðinn
trúlaus af því að hlusta á það
fávíslega hjal.
En um það er bara ékki að
ræða, að þú getur verið trúlaus.
En það er munur á því, hverju
menn trúa, og hann mikill.
Er betri fávísleg manndýrkun
en trú á eilífan Guð? Er betra að
binda trú við lífsskoðun mann-
fyrirlitningar en meginkenningu
Krists um eilíft gildi einstakl-
ingssálarinnar fyrir Guði? Er
betra að ánetjast hagkerfum, sem
eru stimdarfyrirbæri og berjast
með blóðsúthellingum og vítis-
sprengjum, en bræðralagshugsjón
Krists? Er betra að lifa lífinu
sannfærður um það, að á barmi
grafar sé lífi mannsins lokið, en
að lifa í öruggri vissu um annað
líf á eftir þessu og að ábyrgð
fylgi hverjum manni skilyrðis-
laust út yfir gröf og dauða?
Til þeirra beini ég orðum. sem
unna kristindómi, harma af hrein
mn hvötum mistök kirkjunnar á
liðnum öldum og snúa þessvegna
við henni baki. Mistökin eru
mörg, og þann dýrmæta fjársjóð,
sem Kristur lét oss eftir, berum
vér enn í brothættu keri. En
veizt þú nokkra þá perlu, að
ekki hafi fallið á hana skarn í
meðförum mannanna? En ef þeir,
sem vilja henni bezt, snúa við
henni baki, verður afleiðingin sú.
að vér fáum verri kirkju, því að
trúin lifir, kirkjan lifir, og þrátt
fyrir ávirðingar manna og mistök
býr hún yfir æðstu verðmætun-
um, sem á þessari jörð hafa
fæðzt.
Ljós hennar hefir stundum
daprazt, en það var tendrað af
ljósi hans, sem er ljós heimsins,
og bjarmann af kyndli hans hefir
kirkjan borið í 19 aldir.
Það er barizt um trú. Trú berst
gegn trú. Trúlaus getUr þú ekki
verið en hverju setlar þú að
trúa?