Morgunblaðið - 29.10.1961, Blaðsíða 15

Sunnudagur 29. okt. 1961
MOUGVTiBLAÐlÐ
15
Sendið
vinum yðar erlendis jóla-
kveðju með bókinn
ICELAI^ID
Bókin er rituð á ensku, prýdd
með um 30 smámyndum.
Upplýsingar eru um allt það
helzta, sem hver og einn þarf
að vita um ísland.
Verð aðeins 25.00.
Heildsala sími 13358.
MÁNUDAGINN 30. október
á Aðalsteinn Eiríksson, fyrr-
verandi skólastjóri, núver-
andi eftirlitsmaður með fjár
málum skóla, sextugsafmæli.
Hann er tvímælalaust einn
af merkustu skólamönnum
landsins og hefur unnið mik-
ið og merkilegt starf í
fræðslumálum okkar og í
þágu þjóðarinnar í heild.
Aðalsteinn Eiríksson er fædd-
ur 30. okt. 1901 í Krossavík í
Þistilfirði. Foreldrar hans voru
Páll Eiríkur Pálsson, bóndi þar,
og kona hans, Kristín Jónsdótt-
ir frá Steinkirkju í Fnjóskadal.
Aðalsteinn ólst upp í föðurgarði.
Námsferill hann hófst í alþýðu-
skólanum að Eiðum, en þar
stundaði hann nám árin 1919—
1921. Kennaraprófi frá Kennara-
skólanum lauk hann árið 1924,
en fór síðan til framhaldsnáms
á Norðurlöndum, einkum í Nor-
egi. Kynnti hann sér þar eink-
um söngkennslu og sótti al-
mennt kennaranámskeið á veg-
um kennaraskólans í Niðarósi.
Heimsótti harin síðar skóla í
höfuðborgum Danmerkur, Nor-
egs og Svíþjóðar og kynnti sér
nýjungar er að gagni mættu
'koma heima á íslandi.
Kennslustörf stundaði hann
fyrst í Svalbarðsskólahéraði í
Norður-Þingeyjarsýslu, en síðan
um áratugaskeið við barnaskóla
S Reykjavík. Árið 1934 var hann
skipaður skólastjóri í Reykja-
nesi við ísafjarðardjúp og
gegndi því starfi næstu 10 árin,
eða til ársins 1944. Þá gerðist
ihann fulltrúi á skrifstofu
fræðslumála og gegndi því í
fjögur ár. Árin 1948—1949 var
hann aftur skólastjóri Reykja-
nesskólans. Síðan varð hann
námsstjóri héraðs- og gagn-
fræðaskóla og eftirlitsmaður
með fjármálum skóla. Gegnir
hann því starfi síðan árið 1949.
Námsstjóri barnafræðslu á Vest-
urlandi og í Húnavatnssýslu var
hann einnig árin 1941—1942.
Aðalsteinn Eiríksson hefur
gegnt fjölmörgum trúnaðarstörf-
um, bæði fyrir stéttarbræður
sína og þau byggðarlög, sem
hann hefur dvalið í. Hann átti
um skeið sæti í stjórn Sam-
bands íslenzkra barnakennara, í
hreppsnefnd Reykjarfjarðar-
hrepps, Reykhólanefnd, nefnd
til þess að athuga námsefni,
námstíma og námsbækur í skól-
um o. s. frv.
Ég kynntist Aðalsteini Eiríks-
syni fyrst er hann gerðist skóla
stjóri í ættarhéraði mínu við
Djúp. Það kom í hans hlut að
koma þar á nýju skipulagi í
fræðslumálum sveitahreppa sýsl-
unnar. Sameiginlegur barna-
skóli var settur á laggirnar í
Reykjanesi og héraðsskóli stofn-
aö;-u\
í Reykjanesi hafði um langt
skeið verið haldið uppi sund-
kennslu. En aðstaða til annars’
skólahalds var þar engin. Aðal-
steinn Eiríksson hafði forystu
um að byggja þar allt "upp frá
grunni. Þótti sumum hann jafn-
vel nokkuð harðskeyttur í því
starfi. En hann náði strax góðri
samvinnu við fólkið í héraðinu,
varð ástsæll af æskunni, sem
Skólann sótti og skapaði honum
á skömmum tíma traust og vin-
sældir. Reykjanes varð á örfá-
um árum að héraðsmiðstöð og
myndarlegri menningarmiðstöð.
Þetta uppbyggingarstarf Aðal-
steins Eiríkssonar í Reykjanesi
hefur haft ómetanlegt gildi fyr-
ir héraðið. Vegna féleysis og
ónógs skilnings ráðamanna ut-
an héraðs á starfi hins nýja
héraðsskóla var þar ýmislegt
gert af vanefnum. Heimavist
skólans var t. d. byggð upp úr
húsum gamallar hvalveiðistöðv-
ar úti á Langeyri í Álftafirði.
Var naumast við því að bú-
ast að hún yrði til frambúðar.
Er nú svo komið að þessi húsa-
kynni héraðsskólans verður að
endurnýja í samræmi við nýja
tima og breyttar kröfur.
Aðalstein Eiríksson er í senn
hugsjónamaður og raunsær fram
faramaður. Hann ber glöggt
skyn á fjármál og rasar þar í
ICELAKD
OUTLINE
Or THE MOST NECESSA8T
INFORMATION
FOB THE TOURIST
PABLUM barnamjöl
Aðeins það bezta er nógu gott fyrir börnin.
P A B L U M fæst í matvöru- off lyf jabúðum.
engu fyrir ráð fram. En hann
er jafnframt djarfur fram-
kvæmdamaður. Þess vegna hef-
ur orðið ómetanlegt gagn að
starfi hans sem eftirlitsmanns
með fjármálum skóla, en til
þess starfs réði Bjarni Bene-
diktsson hann er hann gerðist
fyrst menntamálaráðherra. Hef-
ur bæði yfirstjórn menntamál-
anna, fjárveitinganefnd og Al-
þingi orðið stórmikill styrkur að
þessu eftirlitsstarfi og bættu
skipulagi í sambandi við það.
Festa og hreinskiptni erumeg
ineinkenni skapgerðar Aðal-
steins Eiríkissonar. Þess vegna
er gott að eiga við hann skipti.
Hann kemur til dyranna eins og
hann er klæddur. Undirhyggja
og læpuskapur er eitur í bein-
um hans.
Aðalsteins Eiríkssonar og heim-
ilis hans var mjög saknað við
Djúp er hann fluttist þaðan. —
Nutu hann og kona hans þar
almennra vinsælda og virðingar.
Páll sonur þeirra hefur nú um
árabil verið skólastjóri Reykja-
nesskólans og reynzt þar dug-
mikill og farsæll stjórnandi. —
Hefur hinn nýi verknámsskóli
þar náð miklum vinsældum og
er árlega sóttur af ungu fólki
úr öllum landshlutum. Er von-
andi að skólinn njóti sem. lengst
starfskrafta Páls Aðalsteins-
sonar og frú Guðrúnar konu
hans.
Aðalsteinn Eiríksson er kvænt
ur Bjarnveigu Ingimundardótt-
ur frá Patreksfirði, mikilhæfri
og ágætri konu. Ber heimili
þeirra jafnan svip manndóms
hennar og myndarskapar. Eiga
þau hjón fimm börn, Auði, Pál
skólastjóra, Þór verkfræðing,
Höllu og Helgu, sem öll eru vel
gefið og myndarlegt fólk.
Aðalsteinn er frábærlega sam
vizkusamur og traustur embætt-
ismaður. Hann gerir jafnan það
eitt er hann telur vera rétt.
Hann er hjálpsamur og skiln-
ingsgóður og allur orðhengils-
háttur honum fjarri skapi. —
Ágæt greind hans og skörp
hugsun auðvelda honum að
greina aðalatriði frá aukaatrið-
um og átta sig fljótt á málum,
sem hann þarf að leysa eða
koma undir álit hans.
Þessum merka skólamanni og
góða dreng munu berast marg-
ar árnaðaróskir á þessum tíma-
mótum ævi hans, frá vinum og
venzlamönnum víðs vegar um
land. Vestan frá Djúpi og
Fjörðum munu honum einnig
berast þakkarkveðjur úr héruð-
um, þar sem hann vann merki-
legt brautryðjendastarf í þágu
æskunnar Og strjálbýlla en kjarn
mikilla sveita.
New York, 24. okt. 1961
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
KYNNI okkar Aðalsteins Eiríks
sonar hófust fyrir rúmum áratug,
er ég hóf störf í menntamálaráðu
neytinu. Var ég þá nýkiominn frá
prófborði í Háskólanum, en Að-
alsteinn átti að baki sér merkan
feril sem kennari oig skólastjóri,
og hafði hann þó sérstaklega get-
ið sér góðan orðstír fyrir forus’tu
í skólamálum á Vestfjörðum. Þar
hafði hann skapað hið ágætasta
menntasetur. Héraðsskólann í
Reykjanesi. Hafði hann þar hald
ið svo á málum, að þeir sem til
þekktu, töldu skólann til fyrir-
myndar sökum stjórnsemi skóla-
stjórans og þeirra menningarlegu
uppeldishátta, er hann hafði þar
innleitt. '
1 samstarfi við Aðalstein varð
mér brátt ljóst, að hann bjó yfir
miklum stjórnsýsluhæfileikum.
Þekking hans á skólamálum
var traustari og þó einkum áreið
anlegri en flestra annarra. Tillög
ur hans eru jafnan sérlega skýr-
ar og rökvísar og má segja að
næsta fræðimannleg vandvirkni
einkenni undirbúningsstörf hans
undir hvert verk. Niðurstöður
hans í málum byggjast síðan á
glöggri yfirsýn og góðri dóm-
greind og síðast en efcki sízt á
því, sem mest er um vert, vel-
vilja og réttsýni.
Með okkur Aðalsteini tókst þeg
ar hin ágætasta samvinna, sem
aldrei ’hefur borið skugga á. Er
mér mjög Ijúft að færa honurn
þakkir fyrir þann góða stuðning,
sem hann veitti mér oft við undir
búning að lausn vandasamra
mála.
Átti Aðalsteinn höfuðþátt í samn
ingi laga um fjárinál skóla, en
þau lög voru sett á árinu 1955 að
tilhlutan Bjarna Benediktssonar
þáverandi menntamálaráðherra.
Ráðherrann hafði fljótlega komið
auga á hæfileika Aðalsteins, er
samstarf þeirra hófst, og hagnýtti
hann þá með því að fela honum
að undirbúa löggjöf um fjármál
s-kólakerfisins. — Þetta var
árið 1954. — Þá voru liðin
7—8 ár frá því er fræðslu-
lögin voru sett á Alþingi. Þjóðin
haifði lagt hart að sér við að
koma á fót margvíslegum skóla-
stofnunum, bæði brana- og ung-
lingaskólum og sérskólum, auk
margra nýrra framhaldsskóla.
Fjöldi stórra og dýrra bygginga
var reistur í þágu fræðslukerfis-
ins, skólahús og annað húsnæði,
sem því eru tengt, svo sem íþrótta
mannvirki o. fl. Miklu var áork-
að í þessum efnum á skömmum
tíma. Þótti sumum þó að a.m.k.
stundum hefði mátt fara hóflegar
í sakirnar og hefur það án efa
við nokkur rök að styðjast.
Hitt var ljóst, um þessar mund
ir, að ekki mátti láta sitja við
það eitt að gagnrýna og benda á,
að eitthvað hefði mátt betur fara.
Aðalatriðið var að hagnýta sem
bezta þau skilyrði, sem búið var
að skapa til framfara á sviði
þessa þáttar þjóðmálanna og
reyna að skapa traust fjármála-
kerfi, er gæti orðið undirstaða
þeirra. Fram að því er lögin um
fjármál skóla voru sett á árinu
1955 má segja, að allt fjármála-
eftirlit hafi verið £ mjög lausum
Framh. á bls. 17.
Cavallo
frakkinn
er nýjunff
Cavallo
frakkinn
fæst aðeins
hjá
Blómasýning
Blómlaukarnir komnið.
Aðgangur ókeypis. — Opið kl. 10—10.

mam
Gróðrarstöðin við Miklatorg
Símar 22-8-22 og 19-7-75.
bbbbbbbbbbbbbfcbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb'
WESLOCIÍ
kúluhúnar o£ skánahöldur
í fjölbreyttu úrvali.
. .. . . Simi 55697
yggingavorur h.f. Laugaveg 178
Aðalsteinn Eiríksson
námsstjóri sextugur
cro’írtro’cro'O’crcrcrCT