Morgunblaðið - 29.10.1961, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐlb
Sunnudagur 29. okt. 1961
Otgefandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: A.rni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og avgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
GEÐLITLIR ÞINGMENN
¥jau tíðindi gerðust í fyrri--®-
*■ nótt við afgreiðslu tillög-
unnar um fordæmingu Al-
þingis á ógnarsprengju Rússa,
að þingflokkur kommúnista
klofnaði. Þrír þingmannanna,
þeir Finnbogi Rútur Valdi-
marsson, Hannibal Valdimars
son og Alfreð Gíslason
greiddu atkvæði með tillög-
unni og tóku þannig imdir
fordæmingu alls íslenzks al-
mennings á hinu siðlausa at-
hæfi Rússa. En meirihluti
flokksins með Lúðvík Jós-
efsson í broddi fylkingar sat
hjá við atkvæðagreiðsluna.
1 gær birtir Þjóðviljinn
upp undir heilsíðu frásögn
af ræðu Lúðvíks Jósefssonar
með fimm dálka forsíðufyrir-
sögn, þar sem „rök“ Moskvu
manna eru rækilega rakin.
Hins vegar er engu orði eytt
að því að skýra sjónarmið
þremenninganna.
Moskvumálgagninu finnst
Lúðvík Jósefsson hafa geng-
ið svo rækilega fram í að
skýra málstað sinn og Kreml,
að þess er aðeins getið laus-
lega neðanmáls, að Einar Ol-
geirsson, hinn gamli leiðtogi
kommúnistaflokksins, hafi
tekið til máls í umræðunum.
Því ber að fagna, að enn
skuli finnast í kommúnista-
flokknum snefill af sómatil-
finningu, en sannarlega eru
þeir geðlitlir menn, Finnbogi,
Hannibal og Alfreð, ef þeir
láta sér það vel líka að þjóna
heimskommúnismanum á-
fram, þó að Moskvumálgagn-
ið telji Lúðvík Jósefsson ein-
an þess umkominn að fá sjón
armið sín birt fyrir blaða-
lesendum. Mótmæli þre-
menninganna eru lítils virði,
meðan þeir halda áframþjón
ustusemi sinni við ógnarvöld
in í Kreml.
EINKENNILEGT
RÉTTARFAR
jPins og kunnugt er, hefur
^ fjöldi manna, sem gegnt
hafa æðstu stöðum í Ráð-
stjórnarríkjunum, nú verið
fordæmdir á flokksþingi
kommúnista og þeim gefin
að sök þátttaka í hvers kyns
glæpa- og hryðjuverkum. —
Meðal þessara manna er
Voroshiloff, fyrrum forseti
Sovétríkjanna. Nú hafa aft-
ur á móti borizt af því fregn-
ir, að Krúsjeff einvaldsherra
hafi sýknað Voroshiloff eða
„fyrirgefið honum“, eins og
það er orðað.
Menn vissu það fyrir, að
hugmyndir kommúnista um
réttarfar voru einkennilegar,
en þessi síðasta afstaða varp-
ar enn á þær nýju ljósi, sem
ástæða er til að benda á.
Fyrst er því lýst yfir, að
Voroshiloff hafi staðið að
hvers kyns hryðjuverkum og
sé ótíndur glæpamaður. I
glæpaverkum sínum hafi
hann haft samstarf við aðra
æðstu menn kommúnista-
stjórnarinnar í Moskvu. Hann
og ákveðnir ráðamenn aðrir
eru sakfelldir, þótt vitað sé
að þeir, sem sakirnar bera
fram, séu nákvæmlega jafn-
sekir sjálfir.
Þetta er þó ef til vill ekki
aðalatriði málsins, eða a.m.k.
ekki nýtt á nálinni. Hitt vek-
ur athygli, að rétt um það
leyti, sem glæpaverkin hafa
verið kunngerð almenningi,
þá ákveður einn maður,
Krúsjeff „að fyrirgefa“ Voro
shiloff. Frá því er skýrt, að
hinn fyrrverandi forseti hafi
játað sakir sínar og það sé
nægilegt til þess að hann
skuli upp frá því vera sýkn
saka.
í stuttu máli sagt er þá
réttarfarið þannig: Hvers
kyns glæpaverk er hægt að
fremja, en syndirnar eru fyr-
irgefnar þeim, sem fellur
fram og tilbiður Krúsjeff —
sérstaklega þó ef í leiðinni
er tekið undir ásakanir á
andstæðinga hans.
HELSKÝIÐ
NÁLGAST
var
Tjegar þetta var ritað
útlit fyrir, að helskýið
frá ógnarsprengingu Rússa
mundi mjög nálgast Island
upp úr helginni. Þess er að
gæta, að aðeins mjög lítill
hluti hins geislavirka ryks
berst með þessu fyrsta skýi,
því megnið svífur upp í há-
loftin og fellur síðar til jarð-
ar. Af þeim sökum er varla
um beina hættu að ræða nú.
Hins vegar er rétt að menn
hugleiði ógnir þær, sem að
steðja frá hinni geðbiluðu of-
beldisstjórn, um það leyti,
sem þessi kveðja hennar
berst yfir landið. Og sérstak-
lega er þess að vænta, að
menn þeir, sem fram að
þessu hafa ýmist veitt Kreml
verjum stuðning með því að
kjósa fulltrúa þeirra til Al-
þingis íslendinga eða skrifað
upp á siðferðisvottorð fyrir
Krúsjeff, hugleiði hvern þátt
þeir og aðrir þeir einstakl-
ingar í lýðræðisríkjum, sem á
þennan hátt hafa styrkt öfl
hins illa, eiga í því að þau
treysta sér til að bjóða al-
menningsálitinu byrgin.
Enginn efi er á því, að án
Vaxandi andstaða gegn Castrii
Andstæðingar bíða tækifæris
GÓÐAR heimildir í Miami
á Florida greina frá því,
að virk andstaða gegn
stjórn Fidels Castros á
Kúbu færist nú óðum í
aukana. — Neðanjarðar-
hreyfing uppreisnarmanna
virðist nú vera að vakna
til nýrra átaka eftir að
hafa sleikt sár sín síðan í
hinni misheppnuðu innrás
á Kúbu í apríl sl. — Svo
virðist sem á ný séu að
skapast skilyrði til veru-
legra innbyrðis-átaka á
Kúbu — og segja þeir, sem
kunnugastir eru málum, að
spennan kunni að leiða til
úrslitaátaka fyrir eða um
næstu áramót — þegar
minnst er að gera á sykur
ekrunum. — Þessar heim-l
ildir telja, að hið víðtæka
atvinnuleysi, sem Fidel
Castro viðurkenndi raunar
sjálfur í ræðu hinn 20.
þ.m., ásamt vaxandi óá-
nægju verkamanna í borg-
unum með lífsafkomu sína
yfirleitt, hafi nú þegar
skapað slíkt andrúmsloft,
að hvenær sem er næstu
vikumar geti dregið til
uppreisnar.
CASXRO
til nýrrar innrdsar
rúmri viku tilkynnti Castro,
að Carlos Rafael Rodrigues,
aðalefnahagsmálasérfræðing-
ur kommúnistaflokksins á
Kúbu, hefði verið skipaður
til að hafa yfirumsjón með
efnahagsmálaþróun ríkisins.
Þannig var kommúnistinn
jafnvel settur ofar Ernesto
„Che“ Guevara, iðnaðarmála-
ráðherra, sem hingað til hef-
ir verið „skurðgoð“ Castro-
stjórnarinnar í efnahags- og
fjármálum.
En þótt heimildir í Miami
telji andstöðuna gegn Castro
nú aftur vaxandi innanlands,
mun það þó sannast mála,
að uppreisnarmenn þeir, sem
stunda raunverulegan skæru-
hernað gegn stjóminni og haf
ast einkum við í Escambray-
fjöllunum, eru illa vopnum
búnir og lítils megnugir, án
utanaðkomandi aðstoðar. For
ingi þeirra er capt. Oswaldo
Ramirez, þrautreyndur skæru
liðaforingi, og er hann sagð-
_____________ur stjórna um 300 manna
aldrei óhultur? harðsnúnu liði, sem sé þó
það ílla buið vopnum og öðr-
um nauðsynlegum tækjum,
að það sé í rauninni litils
megandi hemaðarlega. Og
þess vegna róa Castro-
ar hann var á dögunum að
vara við möguleikanum á
nýrri innrás „hinna banda-
rísku heimsveldasinna" á
Kúbu. Sú hætta, sem nú vofir ^ndstæðingar i Miami að því
yfir Castro, virðist fyrst og o.1]11"1 arV™ að Uutvega í*ru
fremst eiga upptök sína heima llðunum 1 Escambray nytizku
fyrir, þar sem opinská and- v°Pn og nPPr«snar-
staða við stjórnina og óvirk- smnum a Kubu aðra þa að-
ur andróður fari saman— en stoð| er gera m.ættl Þ,a uæra
hið síðamefnda komi eink- um að ganga nJ a holm
um fram í miklum og óeðli- vlð Castr0- — Það .er víst,
að sumir ahrifamiklir menn
hafa fullan hug á að leggja
legum fjarvistum
um.
frá störf-
Upptökin heima fyrir
í þessu sambandi er bent
á uppþot þau, er urðu í sl.
mánuði, endurtekin skemmd-
arverk í Havana síðustu vik-
urnar — og þá sér í lagi
sprengingarnar fyrir rúmri
viku — sem nærtæk dæmi
um þann uppreisnaranda,
sem nú geri æ meir vart við
sig á Kúbu. Þess vegna segja
Castro-andstæðingarnir í Mi-
ami, að Kúbuleiðtoginn hafi
leitað langt yfir skammt, þeg
Framgangur
kommúnismans
að nýju út í innrás á Kúbu
og freista þess að steypa
Castro og liði hans af valda-
Þegar Castro-andstæðing- stóli. Virkið er öflugt og
ar í Miami eru spurðir um hvergi árennilegt — en þess-
innanlandsástandið á Kúbu, ir menn vona, að þeir eigi
gefa þeir þau svör, að versn- a.m.k. einn bandamann:
andi efnahagsástæður í land- tímann. Hann er að vísu
inu, ásamt pólitískri kúgun, stundum nokkuð seinlátur
og hraðfara „sósíalíseringu" á bandamaður, en Castro-and-
öllum sviðum veiti neðanjarð stæðingar treysta því — eins
arhreyfingunni byr undir og fleiri — að tíminn vinni
báða vængi. — Eitt helzta ekki með kommúnismanum,
dæmið um sívaxandi áhrif heldur gegn honum ....
og framgang kommúnismans (Þýtt, stytt og endursagt
á Kúbu er það, að fyrir úr New York Times).
AÐGERÐIR GEGN ÆSINGA-
MÖNNUM
PARÍS — Allar veitingastofur
Parísarborgar, sem eru í eigu
norður-afrískra manna eða sóttar
af þeim að staðaldri, fengu í dag
fyrirmæli frá lögreglunni um að
loka klukkan 7 á kvöldin, í síð-
asta lagi. Er þetta einn liður í
aðgerðum gegn öfgamönnum í
borginni. Norður-Afríkumönnum
í París er jafnframt ráðlagt að
halda sig innan dyra eftir kl. 8:30
á kvöldin til kl. 5:30 á morgnana.
— Skærur gegn lögreglunni í
París hafa í sumar verið tíðari
en hún á að venjast á þeim árs-
tíma; síðustu 4 mánuði hafa 8
lögreglumenn látizt og 25 særzt.
— Nýlega var vísað úr landi um
1000 alsírskum Múhameðstrúar-
mönnum, sem ekki gátu gert
stuðnings slíkra manna, hefði
Krúsjeff ekki þorað að
sprengja ógnarsprengjuna og
hann mundi líka fúsari til
friðsamlegra samninga, ef
hann treysti ekki á þetta lið
5. herdeildarmanna og nyt-
sam^a sakleysingja.
nægilega grein fyrir ástæðunum
til dvalar sinnar í Frakklandi.
SVÍAR í EFNAHAGSBANDA-
LAGIÐ?
Stokkhólmur — Sænska stjóm
in býst við að geta í næsta mán-
uði sent Efnahagsbandalagi
Evrópu beiðni um viðræður til
undirbúnings aðild Svía að banda
laginu — Og telur hún ástæðu til
að ætla, að samkoonulag náist
við bæði Austurríki og Sviss unn
að þessi 3 hlutlausu ríki standi
að beiðninni í sameiningu. Þeir
Erlander forsætisráðherra og
Lange viðskiptamálaráðherra
skýrðu frá þessu á blaðamanna
fundi í Stokkhólmi í dag. Erland
er lagði áherzlu á, að viðræðurn
ar mundu einungis snúast um við
skiptamál, því að hlutleysi sitt
gæti, Svíþjóð ekki gengið til
samninga um.

Ný hætta fyrir Noreg
af k|arnasprengingunum ?
OSLÓ, 26. okt. — (NTB) —
Sérfræðingar eru þeirrar
skoðunar, að kjarnasprengj-
um þeim, sem Rússar
sprengja nú tíðum við Nov-
aja Semlja, sé skotið á loft
með eldflaugum. Af því vakn
ar sú spurning, hvort Norð-
menn þurfi nú, auk geislun-
arhættunnar frá sprengjuryk-
inu, að horfast í augu við
þann óhugnanlega möguleika,
að eldflaug, sem ber kjarna-
sprengju, geti , tekið skakka
stefnu og jafnvel þotið inn
yfir norskt land.
Enda þótt þetta megi kall-
ast fjarlægur möguleiki — og
ekki sé ástæða til þess að
vera svartsýnn í þessu sam-
bandi — verður þó að gera
ráð fyrir honum — og gera
viðeigandi ráðstafanir.