Morgunblaðið - 20.02.1962, Blaðsíða 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 20. febr. 1962

Savannah.
Savannah hefur
feröir á næstunni
BROTIÐ verður blað I sögu
friðsamlegrar kjarnorkunotk-
unar á hafinu á þessu ári, N.S.
Savannah, fyrsta vöru- og far
þegaskipið. sem knúið er
kjarnorku tekur að sigla um
Atlantshafið. Yerið er að búa
þetta fallega ameriska skip,
sem meira líkist skemmtiskipi
en verzlunarskipi undir fyrstu
reynsluferðirnar á sjó. Þegar
búið er að reyna kjarnaofn
Skipsinis til fullis í hö(fn
og ljúka öllum öryggis-
aðgerðum, mun Savannah
verða reiðubúin til að plægja
höf í 3% ár samfleytf, án
þess að taka eldsneyti. Á ferð
um sínum mun skipið heim-
sækja margar hafnir og ef til
vill sigla sem svarar 12 ferðum
umhverfis hnöttinn áður en
það hefur reglulegar siglingar.
Savannah getur ekki keppt
við vénjuleg skip, vegna þess
hve smíði þess var dýr, en
litið er á það sem brautryðj-
anda hagkvæmra kjarnorku-
skipa, sem valdið gætu bylt-
ingu í siglingum.
Savannah er ekki frábrugð-
ið öðrum vöru- og farþega-
skipum, nema að því leyti, að
skipið er knúið kjarnorku,
inniheldur sérlegar geislavarn
ir og er glæsilegar búið en
venja er um skip af svipaðri
stærð. Skipið er 21000 tonna
„shelterdecker", rúmlega 181
metri á lengd. Á því verður
sérstaklega æfð 110 manna á-
höfn, og skipið getur borið 60
farþega og 10000 tonn af vör-
um. Hraði þess verður 21 sjó-
míla.
Kjarnorkuvélar skipsins eru
20.000 hestöfl, kjarnaofn, sem
hitar upp vatn undir mikiUi
gufutúrbínu. Útbúnaði þess-
um er komið fyrir í tveim
litlum klefum miðskipa,
djúpt niðri í skrokk skipsins.
Þessir tveii klefar eru um-
luktir 2500 tonna geislabrynju
úr stáli, blýi, steinsteypu, viði,
plasti og vatni. Til að tryggja
eins mikið öryggi ■ framast
er unnt bæði í höfn ú hafi
úti er Savannah búin öllum
hugsanlegum öryggistækjum,
meðal annars kerfi, sem mælir
geislavu-kni um aHt skipið án
afláts.
„Hjarta“ skipsins er kjarni
kjarnorkuofnsins. Hann er
teningur úr geislavirku úran-
oxíði, 1.52 m á hvern veg og
vegur 7030 kg. Á þessu elds-
neyti getur skipið siglt meira
en 400.000 sjómílur. Aftur á
móti þarf olíuknúið skip af
sömu stærð og jafn hraðsiglt
80.000 tunnur af olíu til að
sigla sömu vegalengd, og þar
að auki þarf að eyða miklum
tíma og peningum í að taka
þetta eldsneyti um borð. Með
sínum langlífa kjarnorkuofni
markar Savannah tímamót í
siglingasögunni, og má telja
þau jafn mikilvæg og þegar
fyrstu segiskipin Og vélskipin
hófu úthafsiglingar.

QHlHlHÍHfr4HlHiHÍHlHlHú
Teflt í 6. umferð.
Hvítt: F. Ólafsson.
Svart: Bertok.
Sikileyjarvörn.
1. e4 c5
2. Rf3 d6
3. d4 cxd4
4. Rxd4 Rf6
5. Rc3 a6
6. f4 e5
7. Rf3 Dc7
8. a4
Bnglendingurinn J. Penrose hef-
ur náð góðum árangri með þess
um leik, jafnt eftir 7. — Rbd7
og 7. — Dc7.
8. b6
Annar möguleiki virðist mér 8.
— Be6, þar sem hvítur hefur
eytt tíma í a2—a4. 9. f5 yrði þá
svarað með Bc4. Ef 9. Bd7
Rbd7. 10. O—O, Be7 og svarta
staðan virðist hafa verið rökrétt
uppbyggð.
9. Bd3 Bb7
10. O—O Rbd7
11. Del Be7
12. Rh4 g6
Svartur er tilneyddur að veikja
peðastöðuna vegna hótunarinn-
ar Rf5.
13. f5 (!)
Friðrik snýr sér strax að veik-
leika svörtu stöðunnar.
13. d5 (!)
Tvímælalaust rétt hugmynd. Ef
13, _ O—O. 14. Bh6, He8. 15.
fxg6, hxg6 og nú getur hvítur
jafnvel leikið 16. Rf5, gxf5. 17.
Dg3f, Rg4. 18 exf5 með sókn.
EÓa 16. — Bf8. 17. Dh4 með
stöðúyfirburðum. Svartur getur
einnig leikið 15. — fxg6, en þá
er hann veikur á hvítu reitun-
um. —
14. exd5 Rxd5
Aftur á móti kemur til greina
að leika nú 14. — O—O, t.d. 15.
Bh6, He8. 16. fxg6, hxg6. 17.
Rfð, Bc5f. 18. Khl, e4!
15. Re4 Rb4
16. Bg5 f6
Ekki var vænlegt til árangurs
16. — Rxd3. 17. cxd3, f6. 18.
Hcl. —
ABCDEFGH
A B CDEFGH
Staðan eftir 16. — f6.
17. Rxf6t! Rxf6
18. fxg6! Rg4
Til greina kom 18. — Rxd3. 19.
cxd3, O—O. 20. Hcl með skeinu
hættri kóngssókn, en ekki virð-
ist sóknin þó afgerandi í skjótri
svipan.
19. Bxe7 Dxe7
20. Be4!
Skemmtilegasti leikurinn í flétt-
unni. Með síðasta leik sínum
heldur Friðrik áframhaldandi
sóknarmöguleikum.
20. Rd5
21. gxh7 Rgf6
22. Bg6f Kd7
23. c4 Dc5f
Ekki 23. — Rf4? 24 Hxf4, exf4.
25. Hdlf. Ef 24. — Dc5f. 25.
Hf2, Rg4. 26. Bf5f. -
24. Khl Rf4
25. b4 Bxg2t
Svartur hefur enga möguleika á
að halda liðsmuninum.
26. Rxg2 Dc6
27. Bf5t Kc7
28. Dxe5f Kb7
29. Dxf4 Hae8
30. Df3 Re4
31. Bxe4 He4
32. b5 axb5
33. axb5 De6
34. Hael He8
35. Hxe4 Dxe4
36. Dxe4f Hxe4
37. h8D
Bertok lék fimm leiki í viðbót,
en þeim sjötta þurfti hann ekki
að leika, því kóngur hans var
mát. —
l.R.Jóh.
P o w e r s
stendur við
fyrri frásögn
New York, 17. febrúar — NTB.
NEW York Times segir frá því
í dag, að enn hafi ekkert orðið
ljósara af yfirheyrslumnum yfir
Francis G. Powers, um það,
hvernig Rússum tókst að koma
niður U-2 flugvélinni
Yfirmenn bandarísku leyni-
þjónustunnar hafa yfirheyrt
Powers síðan hann kom heim til
Bandaríkjanna en hann heldur
sem fyrr við það, sem hann sagði
við réttarhöldin í Moskvu. Segir
blaðið, að annaðhvort verði
leyniþjónustan að draga þá álykt
un af þessu, að Sovétstjórnin
hafi í fórum sínum eldflaugar,
sem geti skotið niður flugvél 1
20 km hæð — eða, að Powers hafi
verið heilaþveginn.
—---------------------<s>
Eftir langvarandi prófanir mun skipið sigla um Atlantshafið
til reynslu. Skipið er nú í Yorkyown í Virginíu til að reyna
ofninn við fullt álag.
Sæmilega kyrrt í Guiana
Logaði í 25 stórhýsum í fyrrinótt —
sex létust í átokunum
T V Ö brezk herskip settu í
morgun lið á land í brezku
Guiana. Segir í tilkynningu
brezka landsstjórans, að her-
liðið eigi að vera stjórninni
til aðstoðar við að koma á
lögum og reglu í landinu eft-
ir óeirðirnar í gær, en ekki
vera til stuðnings neinum
sérstökum stjórnmálaflokki.
Fleiri hermenn eru á leið-
inni flugleiðis frá Bretlandi
og Jamaica.
Talið er, að sex manns hafi
látið lífið í átökunum í George-
town í nótt. Sæmilega kyrrt var
í borginni í morgun, skot og skot
heyrðust á stangli, en andrúms-
loftið var kvíðaþrungið. Kveikt
var í fjölmörgum byggingum í
borginni í gær og herma fregnir,
að logað hafi í 25 stórhýsum á
miðnætti.
Landstjóri Breta hefur í út-
varpsávarpi skorað á fólk að
halda sig heima við og torvelda
ekki störf lögreglunnar. Séu
landsmenn óánægðir með stjórn
landsins, verði þeir að knýja
frarn breytingar í samræmi við
stjórnarskrána.
Dr. Jagan flutti útvarpsávarp
á miðnætti í nótt og kvaðst vona
að landsmenn létu skynsemi ná
aftur á sér tökum og að þeir
gerðu sér grein fyrir mistökum
sínum. Hann sagði, að dagsins í
gær yrði lengi minnzt sem sorgar
dags — minnzt með harmi og
blygðun.
Aðalfundur Hraunprýði í Hafnarfirði
NYLEGA hélt Slysavarnadeild
kvenna í Hafnarfirði, „Hraun-
prýði“, aðalfund sinn. Framlag
hennar til Slysavarnafélags fs-
lands á árinu 1961 nam kr.
53.165.76, en alls safnaði deildin
kr. 83.905.29 á árinu. Sýnir þetta
ekki einungis framúrskarandi
dugnað, sem er einkenni kvenna
deildanna í Slysavarnafélagi ís-
lands, heldur sýnir þetta jafn-
framt hinn öfluga stuðning fólks
ins og áhuga þess fyrir slysa-
varnarstarfseminni ‘og þann ríf-
lega skerf, sem hver einasti ein
staklingur leggur fram í þessu
skyni.
Stjórn Hraunprýði var öll
endurkjörin, en hana skipa. For
maður frú Sólveig Eyjólfsdóttir,
varaform. frú Elín Jósefsdótf.ir,
gjaldkeri frú~~Sigríður Magnús-
dóttir, ritari Jóhanna Brynjólfs
dóttir, meðstjórnendur þær frúrn
ar Soffía Sigurðardóttir, Marta
Eiríksdóttir og Hulda Sigurjóns
dóttir.