Morgunblaðið - 20.03.1962, Qupperneq 13

Þriðjudagur 20. marz 1962
MORGVHBLAÐIÐ
13
Engar nýjar lagalegar
skuldbindingar
fylgja norræna samvinnusamningnum
sagði Bjarni Benedikfsson í Helsinki
Á SUNNUDAG var allsherjar-
fundur í Norðurlandaráði í Hels-
inki og í gær voru nefndarfundir.
Myndir af fundinum birtast á
síðu 3.
EINKASIKEYTI tíl Mbl. frá AP.
— Á sunnudag talaði Bjárni
Benediktsson, dómsmálaráðiherra
á fundi Norðurlandaráðs um af-
stöðu íslands til efna'hagsbanda-
lagsins. Sagði hann að í norrænni
samvinnu væru eða hefðu komið
fram vissir erfiðleikar í sam-
toandi við efnahagsmálin og því
væri enn ljósara að erfitt yrði
fyrir okkui að taka þátt í enniþá
nánari samvinnu við fleiri og
stærri lönd. En það væri ekki
Ihægt að útiloka sig frá þróuninni
í heiminum og kröfum tímans.
Sagði hann, að fslendingar yrðu
eð vona að eitthvert form sam-
vinnu gerði landinu mögulegt að
lokast ekki frá eðlilegum mörk-
inðum og samvinnu við þá, sem
flestir óskuðu í raun og veru eftir
að hafa samvinnu við. Hann
bætti þvi við, að þetta væri að
vísu ekki vandamál, sem leysa
bæri á þessum fundi.
Er Bjarni Benediktsson ræddi
um uppkastið að norræna sam-
vinnusamningum, lagði hann
áherzlu á að samningnum fylgdu
ekki lagalegar Skuldbindingar,
sem ráðið hefði ekki þegar tekið
á sig, og sagði að hann væri
eingöngu til að leggja áherzlu á
góðan vilja til að halda áfram á
sömu braut, um leið og hver
einstaklingur ákveði hve langt
hann vill ganga.
Noregur
fær ekki kjarnavopn.
Það vakti athygli að Krag,
utanríkisráðherra Dana, sagði í
ræðu sinni að meðlimir efnaihags-
bandalagsins hefðu sýnt skilning
ósk Dana um að halda hinum
norræna vinnumarkaði undir öll-
um kringumstæðum óbreyttum.
Er hann ræddi um fiskveiðimál
Dana, sagði Krag, að Danmörk,
Noregur og fsland ættu mikilla
sameiginlegra hagsmuna að gæta
á þessu sviði, og yrði það nú tek-
ið til athugunar. Við umræður
hefði komið fram skoðanamun-
ur, sem þó ekki virtist ósam-
rýmanlegur.
Bjarni Benediktsson
Finnski kommúnistinn Hertta
Kuusinen hélt því fram að orðið
hefði klofningur í norrænni sam-
vinnu varðandi spurninguna um
kjarnorkuvopnalaust svæði í
Norðurálfu og gagnrýni „breytta
afstöðu norsku stjórnarinnar",
sem hún sagði að væri hörmuleg
frá norrænu sjónarmiði“. Hún
gagnrýndi Noreg fyrir að vilja
ekki taka ákveðna afstöðu, eins
og hún orðaði það.
Lange, utanríkisráðherra
Noregs svaraði Herttu Kuusinen
og lagði áherzlu á að Noregur
hefði einmitt tilkynnt Sameinuðu
þjóðunum að Noregur hefði ekki
í 'hyggju að koma sér upp kjarn-
orkuvopnum og hann lagði einnig
áherzlu á að Noregur væri reiðu-
búinn til að taka til athugunar
aðild Noregs að alþjóðlegri skuld
bindingu þar að lútandi.
Norræn ökuskírteini
í gær var aðallega unnið í
nefndum. í umferðanefndinni var
rætt um norræn ökuskírteini, um
að ökuskírteini útgefið í einu
landinu verði látið gilda á öllum
Norðurlöndum. Vísaði nefndin
málinu til vegamálastjórnanna í
löndunum og norrænnar ferða-
nefndar.
Þá var rætt uppkastið að nor-
rænum samvinnusamningi, en
málið verður tekið fyrir á al-
mennum fundi á fimmtudag. í
efnahagsnefndinni var rætt um
finnsk-norska verksmiðju í Kirk-
nes í Noregd, sem Norðmenn
hafa mikinn áhuga á.
Umferðarslys
á Hringbraut
LAUST FYRIR kl. 1 á mánudag
varð sex ára drengur fyrir bif
reið vestur á Hringbraut, á móts
við húsið nr. 43. Drengurinn,
sem heitir Margeir Gissurarson,
mun hafa hlaupð út á ákbraut-
ina frarn undan strætisvagni, og
orðið þá fyrir framhluta bdls,
sem ók fram með strætisvagnin
um í sömu mund. Hann var
fluttur í Landakot og var enn
meðvitundarlaus seint í gær-
kvöldi.
Á milli klukkan átta og hálf tíu
á sunnudagskvöldið var framinn
bíræfinn þjófnaður að Ásvalla-
götu 29 hér í bæ. Hefur einhver
þjófur skrúfað lausan dyrasíma
hússins og haft á brott með sér.
Fjórar íbúðir voru tengdar við
dyrasímann. — Myndin sýnir
vegsummerkin. — Ef einhverjir
vegfarendur kynnu að hafa orðið
varir mannáferða við húsið á
umræddum tíma eru þeir vinsam-
legast beðnir að hafa samband
við rannsóknarlögregluna.
(Ljósm. Mbl. Sv. Þormóðsson).
VETTVANGUR
Borgar sig að rækta korn á íslandi? — Innlend kornframleiðsla olnbogabaríL
— Islenzkir kornbændur bjóða erlendri samkeppni byrginn. — Dr. Björn Sig-
urbjörnsson ræðir um þetta o. fl. í Vettvanginum í dag í grein, sem hann
nefnir: Hvers á kornræktin að gjalda?
1. Vörumagnstollur
2. Verðtollur
3.—4. Tollstöðvar og byggingarsjóðsgjald
5. Söluskattur
6. Viðskiptasöluskattur
Auik þess niðurgreiðsla, 18,61% af fobverði
Samtals ivilnanir og niðurgreiðsla
ca. kr.
1.860,000
8.500,000
170.000
12.200,000
2.200,000
10.000,000
35.000,000
MÖNNUM verður alltíðrætt um,
ihivort borgi sig að rækta korn á
íslandi. Síðast liðið sumar fékkst
mun meiri reynsla á kornrækt í
Btórum stíl en fengizt hafði áð-
ur, en þá tífaldaðist kornfram-
Jeiðslan á einu ári.
Eru nú mörg kurl komin til
grafar um kostnað við kornrækt-
ina Og uppskerumagnið sem
fékkst. Menn eru ekki á eitt sátt-
ir um, hvort fjárhagsgrundvöll-
ur er fyrir framleiðslu á korni
hérlendis, en dómur margra um
þetta er feildur á röngum for-
Benduim.
Eg vildi þvf með örfáum orð-
tiim benda á nokkur atriði, sem
6tundum vilja gleymast, þegar
fjárhagsgrundivöllur kornræktar
er ræddur.
Innlend kornframleiðsla virð-
ist vera algjört olnbogabarn þjóð-
erinnar og stjórnarvaldanna. Inn
lenda kornið verður að keppa um
Ikjarnfóðurmarkaðinn við inn-
flutt korn, keypt vestan frá
Ameríku, en hér er um mjög ó-
jafna samkeppni að ræða. Með
lagasetningum og stjórnarbréf-
uim er kappkostað að hlífa inn-
flutta korninu á allan hátt þann-
ig, að verð þess hingað bomið er
um 50% lægra en það væri, ef
um innflutning þess giltu sömu
á'kvæði og um aðra innflutta
yöru.
* í slíkri samkeppni verður
markaðsverð íslenzka kornsins
eð vera kr. 3.00 til 3,50 per kg.
tii að standast innflutta korninu
enúning, en raunverulegt verð
(þess síðarnefnda, án allra íviln-
ena yrði nokkuð á 6. krónu per.
kg.
Eg leyfi mér að fullyrða, að
það sé einsdæmi meðal sjálf-
6tæðra rikja, að innflutt vara
#é vernduð fyrir innlendri fram-
leiðslu. Það er meira að segja
ejaldgæft, að innfluttar og inn-
léndar vörur standi jafnar að
vígi, heldur er innlenda varan
oftast tollvernduð fyrir hinni in»
fluttu.
Eða virðist nolkkur ástæða til
þess að íslenzka ríkið styrki
bandaríska kornbændur til að
keppa við íslenzka korntoændur
um markaði á íslandi?
Það er óraunhæft að dæma ís-
lenzka kornframleiðslu á grund-
velli þess verðlags, sem marg-
styrkt erlend samkeppni skap-
ar.
Það skal að vísu viðurkennt, að
innflutningur á bandaríSku korni
undanfarin ár hefur verið aðferð
Bandaríkjastjórnar til þess að
styrkja okkur tiíl að beizla foss-
ana, því að gjafakorn má þetta
kalla, — en er það nauðsynlegt
að efla einn þátt uppbyggingar
atvinnulífsins á kostnað annars?
Kínverjum hefur orðið tæpt á
því að efla iðnað á kostnað land
búnaðarins, en gegnir þá öðru
máli um okkur?
0
Menn gætu ályktað, að sá styrk
ur, sem innfluttu korni er veittur
Og kemur xram í lægra kornverði,
sé bændum til hagsbóta, en mörg
rök hníga að því, að svo sé
ekki, heldur jafnvel þvert á móti.
Hér yrði of langt mál að rekja
ástæðurnar, en þeim eru gerð
góð Skil í grein eftir Arnór Sig-
urjónsson í 1. hefti Árbókar land-
búnaðarins 1961.
Er ástæða til að vekja sérstaka
athygli á þessari grein Arnórs,
iþvi að þar eru sundurliðaðar þær
íviljanir, sem innfluttu korni eru
veittar í tollum, sköttum og
beinum niðurgreiðslum.
Arnór Sigurjónsson bendir þar
á, að miðað við innflutning á
fóðurvörum árið 1960, samtals
rúml. 21.000 tonn hafi undan-
þágur á tollum og sköttum, sem
erlendar fóðurvörur hefðu ella
orðið að bera. verið sem hér
segir:
Arnór bendir síðan á, að þessi
upphæð nomi fullkomlega þriðj-
ungi þess verðs, er verið hefði á
fóðurvörum í verzlunum, ef
engra skattaívilnana og niður-
greiðslna hefði notið. Sagan er
auðvitað ekki fullsögð, því að
verzlunarálagning er reiknuð í
hundraðshlutum af innlkaupsverði
og hefði því orðið ödlu hærri
en raun varð á.
Hér er um að ræða styrk við
hina innfíuttu vöru, sem nemur
um 50% af raunverulegu verði,
og við þar.n verðmismun þarf hin
innlenda kornframleiðsila að
keppa, því að hún nýtur engra
ívilnana.
Þó eru hlunnindi innflutta
kornsins enn ekki öll talin. Flutn
ingsgjald i skipalest er miklu
lægra fyrir korn en fyrir aðra
vöru, svo lágt, að skipafélögin
líta þennan flutning óhýru auga
og vildu helzt alveg án hans vera.
Það er út af fyrir sig furðulegt,
að þrátt íyrir hið lága markaðs-
verð á korni, sem hér skapast
vegna allra þéssara hlunninda,
sem erlendu korni eru veitt,
skuli yfirleitt vera fyrir hendi
viðleitni tii að framleiða kornið
innanlands. Það eitt sýnir
kannske bezt, að þessi búgrein
á fullan rétt á sér, sem arðsamur
atvinnuvegur.
□
Eins og á stendur myndi jafn-
vel borga sig fyrir íslenzíka korn-
bændur að flytja korn sitt til
New York og svo heim aftur til
þess að njóta einhverrar þeirra
hlunninda, sem innflutningur á
vörunni skapar!
Nú munu ýmsir með réttu
benda á, að ékki samanstandi öll
innflutt fóðurvara af byggi Og
höfrum, sem hér má rækta. Um
hekningur innfluttu fóðurvörunn
ar er reyndar maís og hveiti, en
fjórði hlutmn bygg Oig born-
blöndur. .
Hins vegar er það álit fóður-
fræðinga, að ebkert sé því til
fyrirstöðu, að bygg Og hafrar
komi að iangmestu leyti í stað
maís Og hveitis. Er bygg t. d. tal-
ið henta mun betur fyrir hölda-
söfnun og markaðsfitu en maís.
Má því búast við, að í landinu
sé nú eða verði innan skarnms
markaður fyrir allt að 20.000
tonnum af byggi aðallega ásamt
höfrum, en hvort tveggja er auð-
ræktað innanlands, eins Og ára-
tuga reynsla sýnir.
Hér væri því um að ræða sparn
að á innflutningi, sem næmi um
70 mililj. króna á ári, ög mest af
því yrði sparnaður á erlendum
gjaldeyri. Samhliða þessum
sparaði myndi hin aukna rækt-
un, sem kornyrikjunni yrði sam-
fara, verða mikil lyftistöng fyrir
landbúnaðinn í heild. Þetta korn
mætti rækta á 12—15 þús. hekt-
ururn, en ef með eru talin nauð-
synleg sáðskiptilönd, sem stæðu
undir framleiðslu á öðrum nytja-
gróðri, næmi þessi nýja ræktun
frá 25—30 þús ha. lands, eða um
40% aukning á ræktuðu landi á
íslandi.
Það er von, að sú spurning
vakni, hvort þjóðin hafi í raun
og veru efni á að þjarma að þess-
ari atvinnugrein lengur, í stað
þess að lofa benni að standa jafn-
fætis erlendrí samkeppni í sínu
eigin landi.
Það er sanngirnirkrafa þeirra,
er kornrækt stunda eða hyggjast
hefja hana hérlendis og raunar
allra, sem vilja stuðla að heil-
brigðri framþróun atvinnuvega
landsmanna, að þessu verði strax
kippt í lag.
Það dettur engum í hug að úti
loika frjálsa samkeppni með því
að skapa eirobun á þessu sviði,
en íslenzkir kornbændur bjóða
érlendri samkeppni óhræddir
byrginn, ef þeir fá að standa a.
m. k. jafnvígir henni.
En málið er svo alvarlegt, að
ef ekki fæst bót á þessu, er við
búfð, að kornframleiðslan innan-
lands aukizt ekki meira, og að
þeir, sem þegar hafa ráðizt í
hana, neyðist til að draga saman
seglin og gefast upp.
Þess vegna ber að stefna að
því að hætta niðurgreiðslum á
innfluttu korni og láta eðlilleg
aðflutningsgjöld ná yfir þessa
vöru sem annan innflutning. Það
væri miklu nær að nota tolla-
tekjur af innflutta korninu til
að hjálpa framtaksömum bænd-
um hér til að koma sér upp að-
stöðu til kornræktar. Þá virðist
ástæðulaust að hafa farmgjöld á
fóðurvöru úr öllu samræmi við
farmgjöld á annarri vöru, þótt
einlhverju megi sjálfsagt muna.
Innlendir kornframleiðendur
eiga heimtingu á sömu niður-
greiðslu og innflutta kornið nýt-
ur fyrir það korn, sem þegar
hefur verið framleitt, óg auðvit-
að framvegis, ef þessir styrkir til
erlendra kornbænda verða ekki
felldir niður. Þetta misræmi
virðist nógu lengi hafa bælt nið-
ur innlenda kornrækt þótt ekki
þurfi að vera svo framvegis, —
eða er það meiningin, að fsilend-
ingar eigi um alla framtíð að ala
aldur sinn á gjafakorni úr lófa
vinveittrar þjóðar?