Morgunblaðið - 26.04.1962, Blaðsíða 20

20
MVRGVlSBLAmÐ
Fímmfu'dagur 26. api-íl 1962
GEORGE ALBERT CLAY:
GINA
Saga samvizkulausrar konu
Ég efast um, a3 sú skrá sé rétt.
Sjálf vissi ég aldrei hvað ég átti
eða ekki átti.
Hún er rétt, sagði hann. Hún
hefur verið samin mjög vand-
lega. Hann taldi síðan upp hina
ýmsu gripi og hún svaraði jafn
harðan, að þeir væru ýmist gefn
ir eða seldir.
Þetta er eins og hver önnur
vitleysa, sagði gamla konan
loksins. Ef þér viljið verða okk-
ur hliðhollur, hr. Tanaka, til
endurgjalds fyrir áralangt sam-
band við manninn minn, þá
ættuð þér að útvega okkur að
minnsta kosti einn bílinn aftur.
Við þörfnumst hans mjög.
Ég hef enga löngun til að
hjálpa yður, frú. Hann stóð upp
og hneigði sig. Aðeins er það
ósk mín að hjálpa hans keisara-
legu hátign og ríkisstjórn minni.
Gina hafði svartsteinshringinn
á fingrinum og" var í þann veg-
inn að fara út úr svefnherberg-
inu, þegar hún nmndi eftir því,
að hún hafði alls ekki hringinn
lengur. Samt var hann á fingr-
inum á henni. En hún hafði
fleygt honum í þennan öskrandi
Filipseying, daginn sem hún
eyðilagði kerruna hans á leið-
inni til Tims. Daginn sem Japan-
irnir komu. Hún varð snöggvast
eins og ringluð í höfðinu en
gekk síðan aftur að snyrtiborð-
inu. Gimsteinaskrínið hennar
var opið eins og hún hafði skilið
við það. Hún reyndi að hugsa
aftur í tímann og muna. Hún
hafði lokið við að bursta hárið
á sér, og þá seilzt í hylkið og
tekið hringinn og sett hann á
fingurinn og hún hafði bæði
horft á hann og snert hann.
Allt í einu varð hún gripin
hræðslu, rétt eins og hana rám-
aði í eitthvað mikilvægt, sem
hún gæti þó ekki áttað sig á.
Hún hljóp að símanum. Hún var
einráðin í að blekkja þennan
heimska símamann og svo sat
hún við símann og lét eins og
hún heyrði ekki, að hann væri
undir eftriliti. Þegar einhver
svaraði í hann, sagði hún aftur
og aftur: Banos, Banos, hr.
Banos.
Loksins heyrði hún rödd hans
og undrunina, sem í henni var
við að heyra rödd hennar.
Ég þarf að fá upplýsingar,
Blas.
Þær má ég ekki gefa sagði
hann og reyndi að þagga niður
í henni. Þér var bannað að nota
símann.
Ég vil fá að vita, hvar frú
Tia er niður komin.
Hún er í fullu öryggi á búgarð
inum. Farðu úr símanum, Gina.
Ertu viss um, að hún sé
örugg? Og þarfnist mín ekki?
Nei, hún þarfnast þín ekki.
Hvers vegna ertu svona æst,
Gina?
Hún sendi mér lítinn hlut,
svaraði Gina, og mig grunar, að
hún hafi einhvem sérstakan til
gang með því, en ég veit ekki
hver hann er.
Þú færð að vita það seinna,
sagði hann. Frú Tia gerir ekkert
út í bláinn.
Gina heyrði smell í símanum
og lagði hann frá sér. Þetta var
rétt hjá Blas: Ef frú Tia ætlaði
að segja henni eitthvað, mundi
hún reyna aftur. En hver gat
hafa komizt inn í húsið, að henni
óvitandi? Og verðirnir við hlið-
ið. Höfðu þeir heldur ekkert
séð?
Hún gekk aftur að gimsteina-
skríninu og sat svo þar og sneri
svartsteinshringnum á fingri sér.
XXIV.
Don Diego sat snemma morg-
uns að húsabaki og andvarpaði.
Hann var þreyttur og er hann
horfði fram á komandi dag, eins
og óumflýjanlegt var, leizt hon-
um ekki á það, sem hann sá. Á
hverjum degi var hann að reyna
að snapa saman mat, og að
morgni varð sú leit að hefjast
á ný. Avextir og grænmeti höfðu
verið nægileg í fyrstunni, en eft
ir því sem Japönunum fjölgaði
í Avenida Lopenza gekk æ meir
á birgðirnar. Þar við bættist, að
jarðræktarmenn voru tortryggn
i gagnvart japanska gjaldeyrin
um, en allur annar gjaldeyrir
var ólöglegur, svo að þeir vildu
heldur nota afurðir sínar sjálfir
og gefa þær vinum og nágrönn-
um. Þeir sem ræktuðu rís, söfn-
uðu því saman. en það lítið, sem
kom á markaðinn var flutt til
Japans.
Sólskinið var þægilegt og
hann andvarpaði aftur. Hann
fór að hugsa um, að nú væri
ágústmánuður — hvað heimilið
hans hafði gengið saman á und-
anförnum fjórum mánuðum.
Hann taldi á fingrunum eins og
hálfgert utan við sig: Þau hjón
in og Sffredo-fjölskyldan voru
fimm ........ jú, þetta mundu
verða þrettán, að ótöldum börn
unum. Og fyrir fjórum mánuð-
um voru þarna hundrað — og
nóg handa öllum að bíta og
brenna.
Nóg handa öllum! Nú var ekki
nóg handa neinum. Hann hugs-
aði til kaffisins, sem hann hafði
drukkið um morguninn og gretti
sig. Það var bruggað úr ein-
hverjum rótum, sem Luisa hafði
fundið, og þær Lolyta héldu þvi
fram, að það lí'ktist kaffi á
bragðið.
Þrettán og svo börnin. Það
var gott, að heimilið var ekki
stærra, því að nú voru aðeins
iþrír, sem gátu aflað nokkurrar
fæðu: hann sjálfur og Alberto,
bílstjórinn og Juan, vikadreng-
urinn. Þrír? Nei það þurftu að
vera fleiri. Aftur taldi hann á
fingrum sér. Auðvitað gat Lol-
yta ekki farið né heldur frú
Anna Sffredo. Heldur ekki lands
stjórinn, því að hann var boðað-
ur í skrifstofu hernámsstjórans
á hverjum degi. Luisa .... jú,
Luisa. Hana var óhætt að telja
með. Hún hafði farið með blóm
inn í stofu foringjanna í húsi
hennar og hún hafði aðstoðað þá,
ef þeir þurftu að fá einbverjar
upplýsingar. Þegar til kom, þá
kunni hún eitthvað ofurlítið í
japönsku og var sem óðast að
læra meira. Hún var kurteis og
hæversk við foringjana, og þeir
sýndu henni virðingu á móti.
Stundum gáfu þeir henni mat
af birgðum sínum, ef eitthvað
gekk af. Jú, hann varð að telja
Luisu með.
Jómfrú Alverez, sem beit sam
an vörum og hataði Japani,
mátti alls ekki fara út á götuna,
og María frænka var til einskis
nýt. Hún grét ef hún sá Japana
og öskraði ef hann leit á hana.
Alma var of gömul og Sofita og
Melita voru of laglegar til þess
að þeim væri óhætt úti við, en
þær tíndu rætur — hann hryllti,
þegar honum varð hugsað til
kaffisins — og þær elduðu það,
sem til var að elda.
Alfredo, garðyrkjumaðurinn,
hafði verið öldungur þegar Jap-
anirnir komu, en var nú orðinn
barn, sem rótaði í garðblettin-
um sínum án þess að vita hvað
hann var að gera og kærði sig
kollóttan þó að innrásarherinn
tæki alla uppskeruna hans.
Nú heyrðist hávaði úr húsinú,
þegar Japanirnir voru að koma
á fætur og brátt voru þeir farn-
ir að ganga gegn um garðinn í
landsstjórahúsið til morgunverð
ar. Don Diego fann ilminn af
rís og fiski í loftinu.
Brátt komu Juan og Alberto
til hans út á dyraþrepin. Alberto
ætlaði upp í sveit þar sem rísa-
kranir voru en Juan átti systur
í Bhara, sem hafði hænsni og
átti kjú'klinga. Kannske gæti
hann líka náð í fáein egg, en
hins vegar gat hann ekki vonað
að ná í kjúkling.
Don Diego reyndi að horfa
ekki á úr sér vaxið grasið við
garð'brautina, né blómabeðin,
sem voru komin í órækt. Hliðið
var breitt og önnur lömin á
hurðinni var skekkt þar sem bíll
hafði rekizt á hana. Fjórar eða
fimm fjölskyldur innborinna
manna áttu heima í dyravarð-
arhúsinu við hliðið, karlmennirn
ir í eins konar dái og höfðu ekki
hugmynd um, hvað var að ger-
ast, en konurnar að reyna að
verða sér úti um mat og börn-
in grátandi. Þessar fjölskyldur
höfðu orðið húsnæðislausar, þeg
ar húsin voru brennd ofan af
þeim, en höfðu nú setzt að í
þessum griðastað, en áttu von
á að verða rekin út á götuna,
hvenær sem væri, á degi eða
nóttu.
Skrautgarðamir við sum hús-
in þama í höfðingjagötunni voru
í sama ástandi og garðurinn
hans, og sumir verri, en svo
voru innan um einstöku garðar
þar sem ekki virtist nein breyt-
ing hafa á orðið, og stóðu þarna
eins og óskemmdar tennur í
skemmdum tanngarði. Brautirn-
ar voru vel þrifnar og blómin
snyrt. Bílar og bílstjórar biðu
fyrir dyrum úti. Þarna höfðu
húsbændurnir ekki sýnt Japön-
um mótþróa. Einu sinni höfðu
húsbændur þessir verið vinir
Diego, e* nú voru þeir það ekki
lengur. Því að enda þótt þeir
sætu við svignandi matborð og
ækju í fínu bílunum sínum, þá
litu þeir fljótt undan eða beygðu
yfir í hliðargötu, þegar þeir sáu
til mannsins, sem einu sinni
hafði verið mestur þeirra allra.
Hann var vonda samvizkan
þeirra.
Don Diego greikkaði nú spor-
ið. Hann vildi verða með þeim
fyrstu í skrifstofu hernámsstjór
ans og þangað voru nokkrar míl
ur. Nú fannst honum ekki sólin
eins þægileg og meðan hann sat
á dyraþrepunum. Hún var heit,
og rykið kom í kæfandi gusum
þegar ökutæki Japananna og
vina þeirra fóru fram hjá. Hann
bað engan um að taka sig upp í
og enginn bauð honum það held
ur, því að fæstir þeirra, sem
fram hjá fóruf^ þekktu gamla
manninn. Hann var í ermalausri
skyrtu, opinni í hálsinn, og frú
Lolyta hafði klippt neðan af
buxunum hans, uppi við hné.
Það var heldur svalara þegar
* X- *
— Mér skildist þér segja að há-
tíðnis-hljóðbylgjurnar mundu
pkemma durabillium. Það virðist
vera í lagi ....
— Að sjá það með berum augum,
Geisli .... En lítið á það í geisla
smásjánni, þar sem það er stækkað
mörg hundruð sinnum.
— Hvað .... Það er allt fullt af
sprungum!
hann þurfti að ganga. Hann var
nú klæddur eins og fátæklingur,
næs'tum eins og bóndi, en fötin
hans voru hrein og vel pressuð.
Þrem klukkustundum eftir að
Don Diego kom í skrifstofu her-
námsstjórans, fékk hann áheyrn.
Hann stóð fyrir framan her-
námsstjórann með hattinn í hend
inni og bar upp erindi sitt.
Eg vildi biðja leyfis til að
flytja mig og heimilisfólk mitt í
húsið okkar í sveitinni.
Til hvers? hvæsti hernáms-
stjórinn yfir bórðið og horfði á
þennan glóp, sem hafði látið svo
mikið af hendi fyrir svo lítið í
aðra hönd, af eintómum þver-
höfðaskap. En þá fór hann að
hugsa um, hvort hann sjálfur
hefði nú getað farið eins að, og
.það var eins og ofurlítil virðing
fyrir gamla manninum kæmi í
málróminn.
Hvers vegna óskið þér þess
arna, hr. de Aviles? spurði hann.
Búgarðurinn er stór. og þar
væri rúmgott fyri alit heimilið,
sagði hann, og þarna er enginn
núna. Húsið mitt í borginni er
fullt af foringjum og dátum, og
ef ég færi, yrði rýmra um þá.
Þeir taka það húsrúm, sem
þeir þurfa, hvort sem þér flytjið
eða ekki Þér eigið kannske dýr-
mætar eignir. Ekki er hægt að
gjíltvarpiö
Fimmtudagur 26. apríl.
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05
Morgunleikfimi — 8:15 Tónleik-
ar — 8:30 Fréttir — 8:35 TónL
— 10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar —
12:25 Fréttir og tilkynningar).
13:00 „Á frívaktinni"; sjómannaþátt-
ur (Sigríður Hagalín).
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir og tilk.
— Tónl. — 16:30 Veðurfr. —
Tónl. — 17:00 Fréttir — Tónl.).
17:40 Framburðarkennsla í frönsku
og þýzku.
18:00 Fyrir yngstu hlustendurna (Guð
rún Steingrímsdóttir).
18:30 Óperulög.
18:50 Tilkynningar — 19:20 Veðurfr.
19:30 Fréttir.
20:00 Um töluvísi: V. þáttur: Af undr
um talnanna (Björn Bjarnason
menntaskólakennari).
20:15 íslenzkir organleikarar kynna
verk eftir Johann Sebastian
Bach; VIII: Haukur Guðlaugsson
leikur sálmaforleiki; dr. Páll
ísólfsson flytur formálsorð.
20:45 Minnst 200 ára afmælis Sveins
Pálssonar læknis (25. apr.): —
Erindi og upplestur (Jón Ey-
þórsson veðurfræðingur og dr.
Sigurður I>órarinsson jarðfræð-
ingur taka saman dagskrána).
21:45 Tónleikar: Philharmonia Promen
ade hljómsveitin leikur þrjá
konsertvalsa eftir Gounod, Deli
bes og Tjaikovsky; Henry Krips
stjórnar.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Garðyrkjuþáttur: Hafliði Jóns-
son garðyrkjustjóri talar um rnat
jurtagarðinn.
22:30 Harmonikuþáttur (Högni og
Henry J. Eyland).
23:00 Dagskrárlok.
Föstudagur 27. apríl.
8 :00 Morgunútvarp (Bæn. — 8 :05
Morgunleikfimi — 8:15 Tónleik-
ar — 8:30 Fréttir — 8:35 Tónh
— 10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar
12:25 Fréttir og tilkynningar).
13:15 Lesin dagskrá næstu viku,
13:25 „Við vinnuna“; Tónleikar.
15:00 Síðdegisútvarp (Fréttir og tillc*
— Tónl. — 16:30 Veðurfr.
Tónl. — 17:00 Fréttir — Endur
tekið tónlistarefni).
17:40 Framburðarkennsla í esperanto
og spænsku.
18:00 „Þá riðu hetjur um héruð“: Ingi
mar Jóhannesson "talar um þrjár
kvenhetjur í Laxdæla sögu: —
Auði djúpúðgu, Melkorku og
I>orgerði Egilsdóttur.
18:30 Þjóðlög frá ýmsum löndum.
18:50 Tilkynningar — 19:20 Veðurfr.
19:30 Fréttir.
20:00 Daglegt mál (Bjarni Einarsson
cand. mag.).
20:05 Efst á baugi (Tómas Karlsson).
20:36 Frægir söngvarar; XXI: Ðenia*
mio Gigli syngur.
21:00 Ljóðaþáttur: Ólöf Nordal leg
kvæði eftir Kristján Jónsson.
21:10 Píanótónleikar: Gyorgy Cziffra
leikur tvær atýður, Mazeppa nr.
4 og Kvöldhljóma nr. 11 eftir
Franz Liszt.
21:30 Útvarpssagan: .^agan um Ólaif
— Arið 1914“ eftir Eyvind John
son; VIII (Árni Gunnarsson fil,
kand.).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Um fiskinn: Dr. Þórður Þorbjarn
arson talar um þátt sjávarútveg*
ins í matvælaöflun heimsins.
22:30 Á síðkvöldi: Létt-klassísk tónlist.
a) Aase Nordmo-Lövberg syng-
ur atriði úr „Othello“ eftir
Verdi.
b) Tékkneska fílharmonáusveHin
leikur slavneska dansa op. 4g
eftir Dvorák; Vaclav Talicb
stjórnar.
23:10 Dagskrárlok.