Morgunblaðið - 08.11.1962, Blaðsíða 6

e
MORCU1SBLAÐ1Ð
Fimmtudagop 8. nðvember 1962
• je::
Hér sjáum við gömlu Blöndubrúna, við hlið hinnar nýju, sem ekki
myndin var tekin. Bíllinn verður að íara yfir gömlu brúna. —
In memoriam:
Blöndubrúin gamia
SÓLBJ ARTAN og logniblíðan
sumardag fyrir 65 árum, eða nán-
ar tiltekið miðvikudaginn 25.
ágúst 1897, streymdu hópar
sparibúinn reiðmanna úr öllum
áttum að stað einum rétt ofan við
Blönduós. Þetta var hátíðisdagur
í sögu Húnvetninga, því að /igja
átti brúna á Blöndu, fyrstu stór-
brú Norðurlands. í meira en
jþúsund ár hafði Blanda verið
farartálmi öllum ferðamönnum,
og á mörgum hafði hún vætt
kollhárin, svo sem þegar lang-
afi minn drukknaði í henni við
jþriðja mann rúmri hálfri öld
áður. Nú hafði verið lagður á
hana fjötur stáls og sterkra viða,
Svo að hún sæti ekki yfir hvers
Þorvaldur Guðjónsson, brúar
smiður annaðist gerð nýju
brúarinnar og flutning þeirr
ar gömlu.
manns hlut, enda var mikið um
dýrðir. Skrautklæddur ræðustóil,
danspallur og veitingaskáli hafði
verið reist norðan við ána í til-
efni dagsins og hófst hátíðin kl.
12 á hádegi, því að þá voru
komnir á staðinn amtmaðurinn
norðan og vestan, Páll Briem,
ásamt frú sinni, Álfheiði, Jó-
hannes Jóhannesson sýslumaður,
síðar bæjarfógeti, Sigurður Thor-
oddsen landsverkfræðingur, sem
séð hafði um brúarsmíðina, og
allir helztu fyrirnienn sýslunnar.
Fyrst var sungið vígslukvæði
af söngflokki undir stjóm
Böðvars Þorlákssonar organista,
en hann var föðurbróðir Jóns
Þorlákssonar, síðar ráðherra.
Kvæðið hafði ort Páll Ólafsson
á Akri, hreppstjóri Torfalækjar-
hrepps. Hann var afi Bjarne
Poulson, núverandi sendiherra
Dana á íslandi. Að söng þessum
loknum steig amtmaðurinn í stól
inn og hélt vígsluræðuna, en að
því loknu hélt hópurinn í skrúð-
göngu á brúna, amtmannsfrúin
klippti sundur silkiborða, sem
strengdur hafði verið milli hliðar
grindanna, og þar með var brúin
sveigum skreytt og fánum fegr-
uð, opnuð almenningi til afnota.
Gengu síðan allir yfir brúna,
um 600 manns og var það mikið
fjölmenni á þeirra tíma mæli-
kvarða. Þá var enn á ný sungið,
var enn komin í notkun, er
- Ljósm.: Björn Bergmann.
en síðan héldu fyrirmenn Hún-
vetningg, um 40 manns, amt-
manni, frú hans og Sigurði
Thoröddsen veglegt samsæti.
Mælti þar sýslumaður fyrir
minni konungs og heiðursgest-
anna, Júlíus héraðslæknir Hall-
dórsson fyrir minni íslands, en
amtmaður fyrir minni Húnvetn-
inga. Fleiri voru þar minni
drukkin og fór samsæti þetta hið
bezta fram, eftir því sem segir
um þetta í fréttabréfi, sem birt-
ist í ísafold 11. sept. 1897.
1 öðru fréttabréfi úr Húna-
vatnssýslu frá 23. jan. 1896 segir
svo: „Um stjórnmál heyrist hér
lítið talað. Þakklátir eru ffienn
samt þingi og stjórn fyrir fjár-
tillagið til brúarinnar á Blöndb,
þó mörgum virðist brúin hefði
verið betur sett annars staðar
en þar sem hún er nú fyrirhug-
uð- einungis væri óskandi, að svo
yrði um hana búið, að henni yrði
óhætt fyrir ísruðningum og vatna
vöxtum; ísruðningur fer þar svo
hátt í sumum flóðum, að kunn-
ugir hvað þá heldur ókunnugir
geta hreint ekki gert sér hug-
mynd um neitt því líkt, nema
þeir hafi horft á Blöndu ryðja
sjg. þegar hún er í algleymingi".
Áf ofanritaðri klausu sést, að
ekki hafa allir verið sammála
um, hvar brúin skyldi vera, og
hefur líklega sumum þótt vegur-
inn að henni vondur því að fúa-
mýri var þá sunnan hennar, þar
sem nú eru fyrir löngu komin
græn tún. Það hefur þó sýnt
sig, að brúarstæðið var vel valið
hjá Sigurði Thoroddsen, því aó
sú stóra og nýja brú, sem nú er
þar í smíðum, er sett á sama
stað.
Blöndubrúin gamla var smíð-
uð erlendis, kom hingað snemma
árs 1897 og höfðu þá stöplarnir
undir hana verið hlaðnir árið
áður. Hún var gerð úr stálgrind,
sem náði yir 37 metra haf, en
gólfið úr plönkum, sem entust
svo vel, að það hefur aðeins einu
sinrii verið endurnýjað; þrátt
fyrir mjög mikla umferð. Brúar-
sporðurinn norðan við ána var
alllangur Og á honum trébrú,
nokkru lægri en aðalbrúin.
Blanda er mesta hamhleypa, þeg-
% ' -•■»5? .y.S-r- •r- " ^ y--%rs W»»»ví3;a.. MjK **!&&&. | • -vj
ar hún ryður sig á vorin, og var
því ekki undarlegt, að nokkur
uggur væri í mönnum við það,
að hún kynni að brjóta brúna
af sér. Það hefur komið fyrir, að
áii. hefur flætt inn í hús á
Blönduósi Og kastað jökum upp
á brúarsporðinn og trébrúna, svo
aj sá vegur hefur í bili orðið
ófær, en aldrei kom það að veru-
legri sök. Eg minnist eins slíks
ruðnings sem átti sér stað á
páskadagsmorgun og mátti þá
heita, að hvert mannsbarn á
Blönduósi væri komið upp að
brú til þess að horfa á hamfarir
árinnar.
Fjárveitingin til smíði Blöndu-
brúar mun hafa verið fengin
fyrir ötula forgöngu þingmanna
Húnvetninga, þeirra Björns Sig-
fússonar á Kornsá og Þorleifs
Jónssonar í Sólheimum, síðar
póstmeistara, en hann var faðir
Jóns Leifs tónskálds og þeirra
systkina.
Nú er lokið upprunalegu hlut-
verki gömlu Blöndubrúar, sem
Framhald á bls. 17.
Unnið er að flutningi gömul brú arinnar upp á hina nýju.
Nýstárleg tillaga
Velvakanda hefur borizt
þesi uppástunga:
„Ég ætla, að við lifum nú
á öld sanngirni og réttlætis,
en þó um fram allt, málamiðl-
unar. Og því hef ég nú kveðið
mér hljóðs, að ég hef nú um
fjölmöng ár liðið undan ör-
deyðu dægurlaganna á laugar
dagskvöldum, — og ekki náð
mér fyrr en undir mongun-
tónleikum sunnudagsins. Efast
ég ekki um, að líkt er ástatt
um marga fleiri, og því hefur
mér dottið í hug, virðulegi Vel
vakandi, að þér komið þeirri
hugmynd áleiðis fyrir mig,
hvort ekki væri sanngjarnt og
réttlátt, að morguntónleikar
sunnudagsins verði svo sem
einu sinni í mónuði fluttir yfir
á laugardagskvöldið, en laugar
dagslögin þá yfir á sunnudags
morguninn í staðinn."
Sanngirni er sátta móðir, seg
ir máltækið, en ekki er Velvaik
andi alveg viss um, að danslaga
unnendur sættist á það að
hlusta á tónlfet á laugardags
kvöldum. Allt verður að hafa
sinn rétta tíma, og gildir sú
regla lika um útvarpsdags-
skrána okkar. Hitt er annáð
mál, að sú ágaeta tónlist, sem
flutt er á sunnudagsmorgnum,
mætti gjarnan heyrast á kvöld-
in, en eftir kl. tíu á laugar-
dagskvöldum er rétt að leyfa
danslagafólkir-u að meðtaka
■sína fæðu.
Tónlistarhatarinn
Hér er annað bréf um tón-
list og útvarpsdagskrána, frá
„Erfiðisrúanni“:
,,Ég sendi þér þessar línur,
Velvakandi góður, vegna um-
mæla þess, sem allt hefur á
hornum sér í Alþýðublaðinu.
Um daginn sauð heldur betur
í kötlum bræðinnar hjó hon-
um, vegna þess að hann sagði
fyrsta útvarpsþótt Péturs Pét-
urssonar hafa tafizt fyrra
sunnudagskvöld af völdum
frekju tónlistardeildar útvarps
ins, sem vildi troða „hómúsik"
inn í dagskrána öllum stund-
um og tæki tíma fró öðru.
Þeir, sem höfðu fyrir því að
hlusta á útvarpið þetta kvöld,
vissu, að dagskráin ruglaðist
áf allt öðrum ástæðum, og
kannski hefur sá hnýflótti vit-
að það lí(ka, en ekki viljað
sleppa tækifærinu til þess að
stangast utan í tónlistarflutn-
ing í útvarpinu, en eins og
kunnugt er sér hann alltaf
rautt, þegar tónlist ber á góma.
Nokkrum dögum síð«ar varð
hann að viðurkenna sa'kleysi
tónlistardeildarinnar, en gat
samt ekki stillt sig um að
skammast út tónlist í útvarp-
inu almennt. Tónlist var af-
greidd sem „innihaldslaust
snobb“, sem spillti dag-
skránni, talaði um ,,menning-
arsnobba“ og „hólist" (!)
■jc Hvað er „hálist“?
Hver er svo þessi „hámúsik"
eða „hólist“, sem eyru skrí-
bentsins þoldu ekki? Jú, skv.
útvarpsdagskrónni lék Sinfón-
íuhljómsveiti íslands svítur
Griegs með lögum úr „Pétri
Gaut“. Var þetta of „þung“
tónlist fyrir mannlnn? Og hvað
er eiginlega þessi ,,hólist, sem
hann talar um af svo mikilli
fyrirlitningu? Hvernig er „lág-
listin“, sem hann sækist eftir?
Er hún til?
„Erfiðismannamúsik“
og „menningarsnobba-
músik“
Ein undarlegasta athuga-
semdin er sú, að „erfiðsmenn“,
sem þurfi að fara snemma á
fætur, eigi heimtingu á tón-
list við sitt hæfi fyrri hluta
kvölds, en svo megi ,,menn-
ingarsnobbarnir" hlusta á sína
,jhómúsik“ undir nóttina. Er
ætlunin að fara að gera ein-
hvern aðskilnað á tónlistar-
smekk manna eftir þvi, hvernig
þeir stilla veiíanaklukkuna?
Og með hverjum rétti þykist
þesi blaðamaður geta' akvarð-
að smekk erfiðismr ...ia? Ég,
sem þessar línur skrifa, telst
í hópi þeirra, sem maðurinn
kallar „erfiðismenn“, og ég
hef minn smekk og mitt mát
á tónlist út af fyrir mig, hvað
svo sem þesi blaðamaður, sem
fer líklega seinna fram úr á
morgnana en ég, fer allranáð-
arsamlegast skammta mér. Og
er það sæmandi nú á dög.
um að draga skarj>a línu milli
þeirra, sem vinna með hönd-
unum, og hinna, sem vinna
með höfðinu? Eigum við að
hafa annan smekk en skrif-
stofu.menn? Ber ekki sú skoð-
un einmitt vott um lágkúru-
legt og andstyggilegt snobb-
Það skyldi þó aldrei vena, að
maðurinn sé sjálfur erkisnobb
af leiðinlegustu og ómerkileg-
ustu tegund? Ætlar hann að
sundurgreina þjóðfélagið í tvo
andstæða hópa í menningar-
legum etfnum: annars vegar
hina vondu „imeruningar-
sr ’>ba“ með sjálfstæðan músi'*
smeKk og hin« vegar „erfiðis-
menn“ með smekk Hannesar
á horninu (sem sennilega hef-
ur engan smekk?)
JBrfiðismaður**