Morgunblaðið - 28.12.1962, Qupperneq 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 28. des. 1962
Otgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjóm: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakið.
ROLEGIR DAGAR
H
ér á landi er mikið unnið,^
að . líkindum meira en
UTAN UR HEIMI
j
HÉR á myndinni sjáum við
ungan mann (hinn fjórða frá
vinstri) sem eflaust á eftir að
koma við sögu á komandi ár-
um, þegar sagt verður frá því
í heimsfréttunum, hverjir séu
líklegastir til að hreppa hinar
ungu prinsessur Vesturlanda.
Pilturinn er Krónprins Svía,
Karl Gustaf, og var myndin
tekin af honum að veiðum á
einni af skerjagarðseyjunum
úti fyrir Stokkhólmi. f för með
honum voru nokkrir kunnir
sænskir veiðimenn.
Á myndinni eru, talið frá
vinstri: Saw Foreman, Helga
Sundberg, Valter Karlsson,
Karl Gustaf, krónprins, Otto

Stenbock, greifi og Clarence
Gafoord, prófessor, sem er
kunnur skurðlæknir og sér-
fræðingur í hjartasjúkdómum.
Sú fregn fylgdi þessari mynd,
að prófessorinn einn hefði
orðið fengsæll í þessari veiði-
ferð og væru hinir þó engir
aukvisar í listinni.
Leyniskýrslur
nazista birtar
— varpa nýju Ijósi á utanrikismála-
stefnu Þjóðverja 1925—36
víðast annars staðar, að
minnsta kosti af ákveðnum
stéttum. Þess vegna má segja
að menn hafi verið vel að því
komnir að fá löng jól, enda
hafa margir notið hvíldarinn-
ar vel. Blaðamenn hafa nú
fengið lengsta frí, sem þeir
geta fengið um jólin og blaða-
lesendur hafa fengið fjögurra
daga „frí“ frá blöðunum.
Síðustu dagana fyrir jól var
mikið að gerast í stjórnmál-
unum. Alþingismenn voru
önnum kafnir við afgreiðslu
fjárlaga og um margt var
deilt, eins og eðlilegt er, þeg-
ar verið er að marka heildar-
stefnu ríkisins í fjármálum.
En nú hefur lygnt í stjórn-
málabaráttunni um sinn. Al-
þingi kemur ekki saman að
nýju fyrr en eftir mánuð, og
ólíklegt er að þangað til verði
mikill hiti í hinni pólitísku
baráttu. Aftur á móti má gera
ráð fyrir, að hún harðni, þeg-
ar líður á veturinn, enda
kosningar framundan.
I þeirri baráttu verða lín-
irnnar skýrari en oftast áður í
íslenzkri stjórnmálabaráttu.
Þá verður um það barizt,
hvort menn vilja halda við-
reisninni áfram, treysta fjár-
hag þjóðarinnar ár frá ári og
bæta lífskjörin á þann hátt,
sem nú á sér stað í öllum ná-
grannalöndunum, eða hverfa
aftur til haftanna, boðanna
og bannanna og þess vand-
ræðaástands, sem hámarki
náði á tímum vinstri stjórn-
arinnar — ef ekki annað
verra.
Stuðningsmenn Viðreisnar-
stjómarinnar þurfa vissulega
ekki að kvíða þeirri baráttu,
og stjórnin sjálf þarf ekki að
kvíða þeim dómi, sem upp
verður kveðinn.
SKRÍLSLÆTIN í
SVÍÞJÓÐ
Tll'eðan við íslendingar héld-
um róleg og friðsæl jól,
bárust þau ógnarlegu tíðindi
okkur til eyrna, að hundruð
tmglinga í Svíþjóð hefðu
framið hin freklegustu helgi-
spjöll, farið með skrílslátum
um kirkjugarð, brotið allt og
bramlað og ráðist að kirkju
með grjótkasti og rúðubrot-
um.
Sjaldan hefur Svíþjóð og
Svíar orðið fyrir meiri niður-
lægingu í augum hins sið-
menntaða heims en við fregn
þessa. Þessi ungmenni hafa
því bakað þjóð sinni meira
tjón en þau gera sér grein
fyrir.
Hér á landi hafa tíðkazt
nokkur ólæti á Þorláksmessu
hin síðari ár og fyrrum var
mikið um óspektir á gamlárs-
kvöld. Eri slík ósköp, sem
áttu sér stað í Svíþjóð, hefur
enginn látið sér detta í hug
að hent gæti hér — og raunar
ekki heldur þar í landi.
HVER ER
ASTÆÐAN?
Hjá því getur ekki farið, að
menn velti fyrir sér,
hver ástæða geti verið
fyrir því, að hundruð æsku-
manna grípa til slíkra óyndis-
úrræða, sem helgispjöllin í
Svíþjóð eru. Þessi atburður
hefði ekki vakið ýkja mikla
athygli, ef hann hefði átt sér
stað meðal ómenntaðra og
lítt siðaðra þjóða, en þegar
þetta hendir í landi, sem talið
er einna lengst komið á braut
menningar og velferðar, set-
ur ógn að mönnum.
Getur það þá verið, þegar
öllu er á botninn hvolft, að
„velferðarríkið“ sé of veikt
fyrir skrílmennsku og dragi
úr sjálfsvirðingu manna og
virðingu fyrir helgidómum?
Sú skoðim er ekki ný af nál-
inni og margsinnis hefur ver-
ið á það bent, að takmörk
væru fyrir því hve ríkisvald-
ið ætti að ganga langt í föður-
legri forsjón; lífshamingjan
hlyti að verulegu leyti að
byggjast á því, að menn bæru
sjálfir ábyrgð á athöfnum
sínum; þeim gæti því aðeins
farnast vel að þeir sýndu at-
orku og hefðu það stöðugt
hugfast, að þeir væru sjálfir
ábyrgir fyrir velferð sinni og
sinna, en gætu ekki varpað
þeirri ábyrgð á herðar ríkis-
valdsins.
Um atburðina í Svíþjóð
verður vafalaust mikið rætt á
næstunni, og enginn efi er á
því, að í sambandi við þær
umræður munu á ný spretta
upp deilur um ágæti „vel-
ferðarríkisins“, og galla þess.
Sjálfir munu Svíar án alls
efa gera það, sem í þeirra
valdi stendur til að brjóta til
mergjar, hver sé undirrót
þessa óhugnanlega atburðar
og víða mun verða fylgzt með
þeim athugunum.
New YorTe, 28. desember — AP
BREZKA, franska og banda-
ríska stjórnin birtu í dag
hluta af leyniskýrslum, frá
árunum 1925—1936, er fjalla
um utanríkismálastefnu
Þýzkalands á þeim tíma. —
Skýrslur þessar féllu í hend-
ur bandamanna, er heims-
styrjöldinni lauk.
Af því, sem fram kemur í
skýrslum þessum, má nefna yfir-
lýsingu ónefnds sendiboða, þýzks,
er flutti boð milli Hitlers og
Eðvarðs VII (Hertogans af Wind-
sor), þar sem lýst er vilja hins
síðarnefnda til að ræða nánari
samskipti Breta og þjóðverja.
Mun það hafa verið hugmyndin,
að þeir ræddust við, Ribbentrop
og Baldwin, &r þá var forsætis-
ráðherra Breta.
Því á Eðvarð, könungur, að
hafa svarað á eftirfarandi hátt.
„Hver er konungur hér? Ég eða
Baldwin? Ég óska sjálfur eftir
því að ræða við Hitler, hvort
sem er hér eða í ÞýzkalandL
Gjörið svo vel að segja honum
frá því.“
Skjöl þau, sem nú hafa verið
birt, eru sögð geyma margvís-
legan fróðleik, er varpa nýju
ljósi á utanríkismálastefnu þjóð-
verja á þessum tíma.
Skýrt er frá því, m.a., að efna-
hagsmálaráðherrann Þýzki,
Hjalmar Sohaoht, hafi boðið Rúss
um 10 ára lán 1935, að upphæð
500 milljónir ríkismarka (um
150 milljónir dala).
Meginstefna þjóðverja virðist á
þessum árum hafa verið sú, að
komast að einhverju samkomu-
lagi við ráðamenn í Bretlandi, er
voru taldir hlynntir Hitler og
stefnu hans. Munu nazistar hafa
UMRÆÐUFUNDUR áfengis-
varnanefnda í Finnlandi á veg-
um félagsmálaráðuneytisins þar
var haldinn í Helsingfors í nóv-
emibe;r sl.
; ;Á fundinum mættu yfir 600
fulltrúar hvaðanæva að;.
Þar voru samþykkt mótmæli
gegn ráðstöfunum áfengisverzl-
unarinnar, sem gera ráð fyrir
að ölstofur séu staðsettar sem
víðast út; um landið.
Fulltrúafundurinn telur það
mjög áríðandi að þegar breyta
skal áfengislöggjöfinni, sé ekki
losað um neitt af þeim ströngu
reglum er nú gilda, m. a. að ekki
verði auðveldara að ná sér í öl
og áfengismiðlun verði ekki auk
in.
Fundurinn lýsti sig andvígan
ráðstöfunum áfengisverzlunarinn
ar um að dreifa ölstofum út um
bæi og sveitir.
Áfengisvarnirnar þurfa að
vera mikilvirkari í öllum skól-
um og öllum félagssamtökum
með tilliti til þeirrar kröfu um
bindindissemi, er þjóðfélagið
gerir til allra á þessum vélvæð-
talið, að konungsfjölskyldan væri
rétti aðilinn til að ræða það mál
við. Segir m.a. um það í skýrslu
frá þýzka sendiherranum í
Löndon þá, Leopold vn Hösch, að
„vingjarnleg afstaða hins nýja
konungs, Eðvarðs VIII, til þjóð-
verja, gæti haft áhrif í þá átt að
móta utaríkismálastefnu Breta“.
Öllum er hins vegar kunnugt
um að konungurinn sagði nokkru
síðar af sér, er hann gekk að eiga
frú Wallis Simpson.
M.a mun þessi ónefndi sendi-
maður, sem að ofan getur, hafa
rætt við marga menn, sem
gegndu háttsettum embættum, í
þeim tilgangi að reyna að vinna
þá til fylgis við nazismann. Af
skýrslunum kemur m.a. fram, að
hann ræddi við Athony Eden (nú
Lord Of Avon). — Síðar verður
nánar vikið að skýrslum þessum
hér í blaðinu.
ingartímum.
Fundurinn mælist til þess að
íþróttafélögin geri félagsmönn-
um sínum ljóst hve þýðingar-
mikið það er að lifa bindindis-
sömu lífi við iðkun íþrótta og á
allan hátt.
Útvarp, sjónvarp, kvikmynda-
hús og aðrar stofnanir, er draga
að sér athygli almennings, eiga
að áliti fundarins, að hætta við
þær dagskrár Og dagskráratriði,
er ekki styðja að bindindissemi,
en í staðinn keppa að því að
veita sem bezta þjónustu siðgæð-
islega og þjóðhagslega.
í öllum sveita- og bæjarfélög-
um þarf að starfrækja tóm-
stundaiðju með æskufólki, er
þroski það Og bæti.
Fundurinn beinir því til allra
ábyrgra borgara í öllum stéttum
og hvar sem er, að vinna ötul-
lega að almennri bindindissemi.
Að lokum lýsa áfengisyarna-
nefndirnar yfir því, að þær séu
reiðubúnar að vinna með öllum
þeim, er vilja stefna að þessu
marki.
(Frá Áfengisvarnaráði ríkisins).
Alengism álan etn dir
Finnlands mótmæla