Morgunblaðið - 16.05.1963, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 16. maí 1963
23
MORCV N BL AÐIÐ
Geimferð Coopers
í stuttu máli
Canaveralhöföa, 15. mai — (NTB) —
HÉR FARA & eftir nokkrar upplýsingar varðandi geim-
ferS Gordons Coopers majór:
EL.DFL.AUG: Ný gerð af Atlas-eldflaugum, 130-D, með
360 þús. punda lyftiorku.
GEIMSKIP: Klukkulaga Mercury-geimskip, sem hlotið
hefur nafmð „Faith-7“ (Trú-7).
Lengd eldflaugar og geimskips: 28 metrar.
Þyngd eldflaugar og geimskips við brottför: 130 tonn.
Þyngd geimskips við lendingu: Eitt tonn.
Eldsneyti eldflaugar: Parafín RP-1 og fljótandi súrefni.
Hlutar, sem eldflaugin er samsett úr: Rúmlega 300 þúsund.
Heildartími geimferðar: 34 klukkustundir, 19 mínútur.
Lendingarstaður: 112—118 km. fyrir suðaustan Midway-
eyju á KyrrahafL
Minnsta fjarlægð frá jörðu: 160 kílómetrar.
Mesta fjarlægð frá jörðu: 267 kílómetrar.
Vegalengdin, sem Cooper fer: 957 þúsund kílómetrar.
Hraði geimskipsins: 28.233 km. á klukkustund.
Braut: Milli 32 gráður og fimm mínútur norður og suður
lengdar.
Tími í hringferð: 88 minútur og sjö sekúndur.
Hiti ■ geimfarinu: 38 stig.
Fjöldi hringferða: 22 (Sovétríkin eiga metið, 64 hringferðir).
Myndatökuvélar í geimfari: Þrjár 35 mm. vélar, ein 16 mm.
og sjónvarpsvél á stærð við vasaljós.
Geimfarinn: Leroy Gordon Cooper, 36 ára, majór í flug-
hernum, kvæntur og á tvær dætur.
Tilgangur ferðarinnar: Safna upplýsingum um geimfara,
sem er í lengri tíma í þyngdarleysi, um ástand geim-
skipsins eftir 22 hringferðir, um getu geimfarans til
að sjá ljós á jörðu án hjálpartækja og getu hans til
að sjá sjóndeildarhringinn, stjörnur og ljósbrigði á
himni, sem komið getur að haldi til staðarákvarðana í
ferðum um geiminn.
Ekkert látið uppi
um Askenazy
— Landbúnadar
vélar
Framhald af bls 24.
bændur geti fengið þau, þegar
þeir þurfa á þeim að halda.
Á árabilinu 1956—62 hefur
innflutningur jarðyrkju- og upp-
skeruvéla (plógar, herfL sáð-
vélar, áhurðardreifarar, sláttu-
vélar, rakstrarvélar, snúnings-
vélar og upptökuvélar) verið
sem hér segir miðað við gengi
ársins 1962:
1966 15.3 millj. kr.
1957 14.5 — —
1958 14.5 — —
1959 23.5 — —
1960 17.0 — —
1961 17.5 — —
1962 24.7 — —
Eins og af þessu yfirliti má
sjá, hefur innflutningur þessara
véla numið samtals 56.4 millj.
kr. á viðreisnartímabilinu, 1960
til 1962, en var 44,3 milíj. kr.
á tímabili vinstri stjórnarinnar,
1956—58, og hefur þannig hækk
að um 12.1 millj. kr.
Hins vegar hefur innflutning-
dráttarvéla verið talsvert minni
á undanförnum þrem árum en
hann var á vinstri stjórnar ár-
unum, sem aðallega stafar af
auknum innflutningi á jeppa
bifreiðum. Nú virðist innflutn-
ingur dráttarvéla aftur vera að
stóraukast, og er t.d. fyrir
6kömmu komin til landsins
stærsta sending af dráttarvél-
um, sem til landsins hefur kom-
ið.
— ★ —
Til marks um áhrif tollalækk-
unarinnar má nefna eftirfarandi
dæmi:
Fyrir Eftir
tollalækkun tollalækun
kr. kr.
Dráttarvél 140.000 117.500
Dráttarvél 126.200 105.000
Dráttarvél 97.900 85.000
Dráttarvél 70.000 60.200
Múgavél 16.700 15.700
Heyblásari 11.800 10.200
Moksturstæki 15.900 14.000
Áburðardreifari 8.300 7.500
Mykjudreifari 14.900 13.800
Mykjudreifari 37.500 34.900
Þannig tala staðreyndirnar
sínu máli um hng núverandi
ríkisstjórnar í garð bænda-
stéttarinnar og íslenzks land-
búnaðar. Þeim fær örvænt-
ingaráiróður stjórnarandstæð-
inga ekki breytt.
Með stefnn sinni og ráð-
stöfunum hefur viðreisnar-
stjórnin búið í haginn fyrir
framtiðarafkomu islenzks
landbúnaðar, ekki aðeins með
tollalækkunum og auknu inn-
flutningsfreisi, heldur með
margvislegum öðrum aðgerð-
nm, svo sem eflingu Stofnlána
deildar landbúnaðarins, breyt
ingu á lausaskuldum bænda í
föst lán, breytingn á fram-
leiðsluráðslögunum, hækkun
byggingarstyrks til ibúðar-
húsa í sveitum og hækkun á
jarðræktarstyrk til þeirra
býla, sem hafa túnstærð undir
15 ha.
— Þjóðleikhúsíð
Framhald af bls. 8.
rvipmeira en þó eðlisskylt: sami
hefndarþorstinn og heiftarloginn
brennur í brjóstum beggja, Azuc-
enu og Luna greifa. Og kemur
hér aftur að því, sem fyrr var
gefið í skyn, að sýmngin í heild
hefði orðið rishærri og áhrifa-
meiri, ef Guðmundur Jónsson
hefði tekið hlutverk sitt ómildari
tökum, dregið skýrar fram hörk-
una og óbilgirnina. Ef til vill á
hann eftir að gera það á siðari
sýningum.
Þrátt fyrir það, sem hér hefir
verið að fundið, hlýtur sýningin
sem heild að teljast vel heppnuð
og — með þeim fyrirvara, sem
fyrr var gerður — Þjóðleikhús-
inu og þátttakendum til sóma að
flestu leyti. Má telja fullvíst,
eð henni verði vel tekið af óperu
þyrstum almenningi.
Jón Þórarinsson.
Moskrvu, 15. maií (AP).
EKKI hefur enn verið birt neitt
í sovézkum blöðum eða útvarpi
um mál pianóleikarans Asken-
azy, sem. kom til Moskvu í gær
í tíu daga heimsókn ásamt konu
sinni, Þórunni Jóhannsdóttur.
Á fluigvellinuim i Moekvu sagði
Askenazy við vestræna frétta-
menn að hann hefði í hyggju
að ræða saimninga, sem hann
hefur gert um tónleika í Sovét-
ríikjunum. Saimikvæmt auglýsing-
— V-íslendingar
Framhald af bls. 24.
ætlunin er að fólkið komi flug-
leiðis um New York.
í ráði mun að senda mann
vestur aftur. En ekki er búið að
ákveða hvort sr. Robert Jack
fer, þar eð leyfistími hans frá
embætti á Tjörn á Vatnsnesi er
á enda og ekki hefur verið á-
kveðið hvort hann getur fengið
leyfi sitt framlengt.
Mikill vinnuaflsskortur.
Mbl. átti í gær stutt símtal við
Gunnlaug Stefánsson, fram-
kvæmdastjóra í Vestmannaeyj-
um, en hann hefur haft forustu
um að fá þennan vinnukraft til
Eyja.
Sagði Gunnlaugur að á sumr-
in væru gerðir út 60—70 bátar
í Vestmannaeyjum, vélaafl væri
fyrir hendi til að vinna aflann
í landi, en þá væri fólkið farið
og erfiðleikar þess vegna. Og yfir
leitt væri alltaf tilfinnanlegur
skortur á vinnuafli.
Hvað húsnæði snerti fyrir að-
komufólkið, þá væru góðar ver-
búðir fyrir hendi. Þó kvað hann
Vestmannaeyinga ekki hafa beðið |
um nema um 40 manns.
nm, sem birtar haía verið, er
gert ráð fyrir að Askenazy
haldi bónleika í Moskvu í októ-
ber í haust
Ekki hefuir verið skýrt frá
ákvörðun Askenazy um að setj-
ast að í Englanidi í rússneskum
blöðuim eða útvarpi, en fregmn
þó borizit víða. í gær leituðu
margir Moskvubúar staðfestingar
hjá vestrænum kunningjum á því
hvort satt væri að Askenazy
væri kominn heim. Drógu margir
það í efa að heimsóknin tæki
aðeins tíu daga.
Askenozy kem-
nr líl íslnnds
0 • 0 0
1 ]U1U
ÁKVEÐH) hefur veriff aff rússn-
eski píanóleikarinn Vladimir
Askenazy komi til Islands og
haldi tónleika í Þjóðleikhúsinu
í júní, og kemur kona hans. Þór-
unn Jóhannsdóttir, með honum.
Askenazy keraur á vegum Pét-
urs Péturssonar 31. maí eða 1.
júni. Ráðgert er að hann haíldi
3 tónleika í Reykjavik, þá fyrstu
þriðjudaginn 4. júní og sdðan
fer hann láklega till Akureyrar.
Ráðgert hafði verið að hann
léki með Sinfónáuhiljómisveitinni,
en aif því getur ekki orðið að
þessu sinni, þar sem hún fer í
frí þann 23. maí.
— Geimfarinn
Framhald af bls. 1
stöðina í borginrú, og sendi þang
að fyrstu veðurspána utan úr
geimnum. Sagði hann þrumu-
ský vera fyrir vestan borgina,
svo búast mætti við rigningu.
Nótt var í -’-stral—, og þegar
geimskipið fór yfir Perth, voru
öll götuljós borgarinnar kveikt.
Sagðist Cooper sjá ljósin greini
lega. Einnig kvaðst hann sjá ljós
frá olíuhreinsunarstöðinni Kwin
ana, um 35 km fyrir sunnan
Perth.
í fjórðu umferðinni sá Coop-
er aftur ljóskastarana, sem hann
hafði varpað út yfir Afríku. Tal
ið hafði verið vafasamt að til-
raunin tækisL
VAKINN FRÁ ÁSTRALÍU
Lengst af er Cooper upptek-
inn við margskonar rannsókmr
úti í geimnum, en hann fær
einnig að sofa. í hvert sinn, sem
hann fer að sofa, stillir hann
vekjaraklukku, sem hringir sam-
kvæmt merki, er sent verður
frá eftirlitsstöð í Ástralíu. Ef
hann ekki glað-vaknar við hring
linguna, á hann að taka inn
hressandi lyf í pillum. Annars
er fylgzt mjög náið með líðan
Coopers frá jörðu. Sendlitæki
í geimskipinu senda stöðugt til
jarðar upplýsingar um hjartslátt,
líkamshita o. fl., og vinna læknar
jafnóðum úr upplýsingunum.
Bandarískir sjónvarpseigendur
geta fylgzt mjög vel með ferð-
um Coopers. Sjónvarpsmyndir
eru sendar frá geimskipinu til
eftirlitsstöðva á jörðu, og hafa
myndir verið sendar áfram frá
Canaveralhöfða um bandarísk
sjónvarpskerfi. Meðal þeirra, sem
fylgdust með ferðinni í sjónvarpi,
voru Kennedy forseti og fjöl-
skylda Coopers. Frú Cooper er
á heimili þeirra hjóna í Texas,
og hefur hún sérstakt útvarps-
tæki til að hlusta á öll samtöl
manns síns við eftirlitsstöðvar í
Bandaríkjunum.
TÓK VEIÐISTÖNGINA MEÐ
Bandarísku geimfaramir hafa
leyfi til að taka með sér smá-
töskur með ýmsu, sem þeir telja
að geti komið að gagni í ferð-
inni. Cooper tók m.a. með sér
veiðistöng, sem hann vonast til
að geta notað eftir lendingu á
Kyrrahafi, meðan hann bíður
eftir að verða sóttur. Einnig hef-
ur hann lítinn gúmmibát, sendi-
tæki, radartæki o. fl.
Klukkan 22,31 hófst sjöunda
hringferðin, en þangað til hafði
enginn Bandaríkjamaður farið
meira en sex ferðir. Fjörutíu
mínútum seinna tilkynntu yfir-
völdin á Canaveralhöfða að
vegna þess hve ferðin hefði að
öllu leyti gengfð vel, væri ákveð-
ið að Cooper skyldi halda áfram
og fara a.m.k. 17 hringferðir.
Ekki verður tekin ákvörðun um
áframhaldið fyrr en þeim er lok-
ið um klukkan 14 á morgun.
— 40 i sóttkví
Frh. af bls. 24
tækra aðgerða, nema því aðeins
að skyndileg breytmg yrði til
hins verra. Þá kæmi til afbug-
unar að hefja fjöldabólusetningu.
Fram til þessa hefur aðeins
starfsfólk sjúkrahúsanna verið
bólusett- Einnig er þó þeim, er
halda til útlanda, ráðlagt að lóta
bólusetja sig..
Talsmaður heilbrigðisyfirvald-
anna í Sokkhólmi lýsti því yfir
í dag, að haft hefði verið sam-
band við norsk heilbrigðisyfir-
völd tun málið, og til greina
kæmi að láta bólusetja þá, sem
fara til Svíþjóðar frá öðrum Norð
urlöndum. Sú ákvörðun hlyti þó
að verða tekin af yfirvölduna við
komandi landa..
Finnsk heilbrigðisyfirVöld hafa
ákveðið að kref jast bólusetningar
vottorða a< þeim, sem koma til
landsins frá Stokkhólmi.
Síðast kom bólusótt upp í Sví-
þjóð 1932, en þá munu 10 hafa
veikzt-
Mbl. hafði í gærkvöldi samb-
and við Benadikt Tómasson, er
gegnir störfum landlæknis í fjar
veru hans. Kvaðst Benedikt ekki
hafa vitað um bólusóttartilfélli
í Svíþjóð fyrr en í gærmorgun.
Þá símaði hann út Og hafði sam
band við utanríkisráðuneytið,
sem rétt í því var að fá skeyti
frá sendiráðinu í Stokkhólmi um
málið. Einnig leitaði hann upp-
lýsinga í Noregi og Danmörku
um hvað þessi lönd hefðu gert.
Sagðist Benedikt hafa fengið
upplýsingar um að ekki væri
enn staðfest að um bólusótt væri
að ræða í Svíþjóð og mundu nið
urstöður liggja fyrir í dag eða
á morgun. Svíar hefðu þó bólu-
sett lækna og hjúkrunarlið og
hvatt alila sem færu úr landi til
að láta bólusetja sig-
Norðmenn kváðust mundu
bíða átekta þangað til staðfest-
ing fengist á að þetta væri bólu
sótt. En skeyti var ókomið frá
Danmörku í gærkvöldi.
—Við fylgjumst vel með þessu
og tökum ákvarðanir í samræmi
við þær upplýsingar sem fást
frá Svílþjóð og hvað Norðmenn
og Danir gera, sagði Benedikt.
Hann sagði, að ekki væri að
vísu mjög mikið af bóluefni tU
í landinu, en það væri í pöntun,
hefði verið pantað frá Dan-
mörku löngu áður en þetta kom
til, og aldrei hefðu verið nein
vandkvæði á að fá það afgreitt
fljótt.
Allir fsl. bólosettir tvisvar
Allir íslendingar eiga skv. lög
um að vera bólusettir, a.m.k.
tvisvar. Eru börn bólusett innan
við tveggja ára og síðan aftur á
skólaaldrL Bólusetning dugar
mislengi, en hún er ekki talin
örugg nema í 3 ár. Af þeim sök
um krefjast þau lönd sem eru
hrædd við bólusótt, bólusetnmgar
vottorðs sem er yngra en 3ja
ára. Enda kemur það fyrir að
fuillorðnir verða veikir við bólu
setningu, eins og þeir hafi ekk
ei. ónæmL
Bréfritari
með góða kunnáttu í ensku óskast. Tilboð, er tU-
greini aldur, menntun og fyrri störf, sendist afgr.
Mbl. fyrir mánudag n.k., merkt: „Bréfritari — 5945“
TIL LEIGU
Ný tveggja herb. íbúð á hæð við Álftamýri. Tilboð
sendist afgr. Mbl. fyrir mánudagskvöld, merkt: —
„Falleg íbúð — 5940“.
Verkamenn
Nokkrir Iaghentir verkamenn óskast. —
Ákvæðisviuna. — Upplýsingar í síma 35064.
Byggingariðfan hf.